Ivyo wakayowoya Samuel, Teresa, na Magdalene vikulongora kuti ŵanthu ŵakulomba pa vifukwa vinandi. Vinyake vyamahara vinyake yayi. Ŵanyake ŵakulomba kufuma pasi pamtima. Kweni ŵanyake ŵakulomba mwadango waka. Ŵanyake ŵakulomba kuti ŵakwere mayeso, kuti timu yawo yiwine, kuti Chiuta waŵavwire mu nthengwa yawo, na vinyake vinandi. Ivi vikulongora kuti ŵanthu ŵanandi ŵakuwona kuti kulomba ntchinthu chakukhumbikwa. Nakuti ukaboni ukulongora kuti ŵanthu ŵanyake awo ŵakusopa yayi nawo ŵakulomba kanandi.

Kasi imwe mukulomba? Usange mukulomba, kasi mukulomba vichi? Kwali mukutemwa kulomba kwali yayi, nyengo zinyake mungajifumba kuti: ‘Kasi kulomba nkhwakovwira nadi? Kasi waliko uyo wakupulika?’ Munthu munyake wakalemba kuti kulomba ‘ni nthowa yakupepuskirako masuzgo. Vikuyana waka na munthu uyo wakuyowoya na chiŵeto.’ Ŵadokotala ŵanyake ŵakuti kulomba ni munkhwala. Kasi ŵanthu awo ŵakulomba ŵakuphyokapo waka panji ŵakusangapo uwemi?

Baibolo likuti kulomba ni nthowa yakupepuskirako waka masuzgo yayi. Likutiphalira kuti waliko uyo wakupulikizga para ŵanthu ŵakulomba mwakwenelera kweniso ŵakulomba vinthu vyakwenelera. Kasi uwu mbunenesko? Tiyeni tiwone ukaboni.

Ŵanthu ŵanyake ŵakuti para munthu wakulomba wakutaya waka nyengo. Ŵakuti kulije uyo wakupulikizga. Ŵanyake ŵakulomba kweni ŵakuwona nga kuti malurombo ghawo ghakuzgoreka yayi. Munthu munyake uyo wakugomezga Chiuta yayi wakaghanaghanira waka umo Chiuta wakwenera kuti waliri. Ndipo wakalomba kwa Chiuta uyu kuti: “Muniphwepwerezgeko waka pachoko.” Kweni wakati Chiuta ‘wakakhala waka chete.’

Baibolo likutiphalira kuti kuli Chiuta uyo wakupulika malurombo. Ŵanthu ŵakale ŵakaphalirika kuti: ‘Nadi Chiuta waŵenge namwe na uchizi pakupulika kulira kwinu; para wapulika, wazgorenge.’ (Yesaya 30:19) Lemba la Zintharika 15:8 likuti: ‘Sembe ya muheni mbunyankhasi kwa Yehova, kweni lurombo lwa murunji ndilo wakucha nalo.’

Baibolo likuzunurapo ŵanthu awo Chiuta wakapulika malurombo ghawo. Vesi linyake likuti Yesu ‘wakaŵeyelera kwa uyo wakaŵa na nkhongono kumuponoska’ ndipo “wakapulikikwa.” (Ŵahebere 5:7) Ukaboni unyake wakuti Chiuta wakupulika malurombo uli pa Daniel 9:21 na 2 Midauko 7:1.

Kweni chifukwa wuli ŵanthu ŵanyake ŵakuwona nga Chiuta wakuzgora yayi malurombo ghawo? Para munthu wakukhumba kuti malurombo ghake ghapulikikwe walombenge kwa Yehova,a Chiuta uyo wakuzunulika mu Baibolo. Wangalombanga kwa chiuta munyake yayi panji ku ŵapapi awo ŵali kufwa. Kweniso Chiuta wakukhumba kuti ŵanthu ŵalombenge “mwakuyana na khumbo lake,” kung’anamura kulomba kuyana na ivyo iyo wakutemwa. Chiuta wakuti para tikulomba nthena, iyo “wakutipulika.” (1 Yohane 5:14) Ntheura para tikukhumba kuti malurombo ghithu ghapulikikwe, tikwenera kumanya Chiuta uyo wakuzunulika mu Baibolo na kusambira khumbo lake.

Ŵanthu ŵanandi ŵakuti kulomba nkhusopa waka yayi. Fundo njakuti Chiuta wakupulikizga nadi malurombo na kuzgora. Isaac, wa ku Kenya wakati: “Nkhalomba Chiuta kuti nisange munthu wanovwire kupulikiska Baibolo. Pakajumpha na nyengo yayi, mbwenu munthu wakiza ndipo wakanovwira nadi.” Hilda, wa ku Philippines wakakhumbanga kuleka hona. Wakati watondeka kanandi waka kuleka hona, mfumu wake wakamuphalira kuti, ‘Lomba waka Chiuta wakovwire.’ Wakapulikira ivyo mfumu wake wakayowoya ndipo wakati: “Nkhazizwa chomene na umo Chiuta wakanovwilira. Nkhamba kuwona kuti khumbo la kukhweŵa likumara. Paumaliro nkhaleka nadi.”

Kasi namwe Chiuta wangamovwirani para mukulomba kuyana na khumbo lake?

Chiuta wakukhumba kuti tiŵe ŵabwezi ŵake.

Para ŵanthu ŵali paubwezi ŵakuyowoyeskana pafupipafupi mwakuti ubwezi wawo ukonde. Chiuta nayo wakukhumba kuti tiyowoyenge nayo mwakuti tiŵe ŵabwezi ŵake. Iyo wakuti: ‘Muzamunichema, mwizenge na kulomba kwa ine, ndipo nizamumupulikani.’ (Yeremiya 29:12) Para mukuyowoya na Chiuta ‘mukusendelera kwa iyo, ndipo nayo wakusendelera kwa imwe.’ (Yakobe 4:8) Baibolo likutiphalira kuti: ‘Yehova wali pafupi na wose awo ŵakumuchema.’ (Salmo 145:18) Para tikulimbikira kulomba, ubwezi withu na Chiuta ukukonda.

Chiuta wakukhumba kumovwirani.

Yesu wakati: ‘Ni munthu nju pakati pinu uyo usange mwana wake wakulomba chingwa, wamupenge libwe? Panji wangalomba somba, wamupenge njoka? Ntheura, usange imwe mukumanya kupeleka vyawanangwa viwemi ku ŵana ŵinu, ipo chomene kwakuluska Ŵawiskemwe awo ŵali kuchanya ŵapelekenge vinthu viwemi ku awo ŵakuŵalomba.’ (Mateyu 7:9-11) Nadi, Chiuta wakukhumba kuti mulombenge kwa iyo chifukwa chakuti “wakumupwelelerani” ndipo wakukhumba kumovwirani. (1 Petrosi 5:7) Wakukhumba kuti mumuphalirenge na masuzgo ghinu wuwo. Baibolo likutiphalira kuti: ‘Mungenjerwanga chara na kanthu kalikose, kweni mu vinthu vyose, mu lurombo na ŵeyelero pamoza na kuwonga, madando ghinu ghamanyikwe kwa Chiuta.’—Ŵafilipi 4:6.

Ŵanthu ŵali na njara yauzimu.

Ŵanthu ŵanyake awo ŵakusambira umo munthu waliri ŵakuti pali ŵanthu mamiliyoni ghanandi awo ŵali na khumbo la kulomba. Ŵamoza ŵawo ni awo ŵakuti Chiuta kulije na awo ŵakukayika kuti waliko.a Ivi vikukolerana na fundo yakuti ŵanthu ŵali kulengeka na khumbo la kusopa Chiuta. Yesu wakati: ‘Mbakukondwa awo ŵakumanya kusoŵerwa kwawo kwauzimu.’ (Mateyu 5:3) Njara iyi yingamara para munthu wakuyowoya na Chiuta nyengo zose.

Kasi tisangenge phindu wuli usange tazomera pempho la Chiuta lakuti tilombenge kwa iyo?

Pambere mundambe kuchita chinthu, mungajifumba kuti, ‘Kasi nisangengepo vichi?’ Kweni kasi ntchambura kwenelera kujifumba fumbo ili pa nkhani ya lurombo? Yayi. Chifukwa ntchakuti tikukhumba kumanya usange kulomba nkhwakovwira. Yobu, uyo wakaŵa munthu muwemi, wakajifumbapo kuti: “Usange ningamuchema, kasi wanganizgora?”—Job 9:16, nwt.

Mu nkhani izo zajumpha, tawona ukaboni wakuti kulomba nkhusopa waka yayi panji nthowa yakupepuskirako masuzgo. Chiuta waunenesko wakupulika nadi para ŵanthu ŵakulomba. Watipulikenge para tikulomba mwakwenelera kweniso para tikulomba vinthu vyakwenelera. Nakuti wakutipempha kuti tisendelere kwa iyo. (Yakobe 4:8) Ntheura kasi tisangenge vichi usange tikutemwa kulomba? Tiyeni tiwonepo vinyake ivyo tingasanga.

Mtende wa mu mtima.

Kasi mukwenjerwa chomene para mwasuzgika? Baibolo likutiphalira kuti para vyaŵa nthena ‘tilombenge kwambura kuleka’ kweniso kuti ‘madando ghithu ghamanyikwe kwa Chiuta.’ (1 Ŵatesalonika 5:17; Ŵafilipi 4:6) Baibolo likuti usange tikulomba kwa Chiuta, ‘mtende wa Chiuta uwo ukuluska ghanoghano lililose, usungilirenge mitima yithu na maghanoghano ghithu.’ (Ŵafilipi 4:7) Para tikumuphalira Chiuta vinthu ivyo tikwenjerwa navyo, tiŵenge na mtende mu mtima. Nakuti Chiuta wakutipempha kuti timuphalirenge masuzgo ghithu. Baibolo likuti: “Katundu wako umuyeghiske Yehova ndipo iyo tiwakufighilire.”—Salmo 55:22.

Ŵanthu ŵanandi ŵasanga mtende mu mtima chifukwa cha kulomba. Hee Ran, wa ku South Korea wakati: “Nili na masuzgo ghakuru. Kweni para nalomba waka, nkhupepuskika ndipo nkhuŵa na nkhongono zakuzizipizgira.” Cecilia, wa ku Philippines wakati: “Pakuŵa mama nkhufipa mtima chomene na ŵana ŵane kweniso amama. Amama mbalwari na sitiroko, ndipo pasono ŵakutondeka kunimanya. Kweni chifukwa cha kulomba, nkhwenjerwa chomene yayi. Nkhumanya kuti Yehova wanovwirenge kuŵapwelelera.”

Nkhongono na chipembuzgo.

Kasi mwasangana na suzgo likuru? Mungapepuskika usange mungalomba kwa ‘Chiuta wa chisangulusko chose.’ Baibolo likuti Chiuta “wakutisanguluska mu suzgo yithu yose.” (2 Ŵakorinte 1:3, 4) Chiyelezgero, nyengo yinyake apo Yesu wakaŵa na chitima chikuru “wakajikama makongono ghake na kwamba kulomba.” Kasi chikachitika ntchivichi? ‘Mungelo wakufuma kuchanya wakawonekera kwa iyo ndipo wakamukhozga.’ (Luka 22:41, 43) Nehemiya, munthu wakugomezgeka, nayo wakasangana na suzgo likuru. Ŵanthu ŵaheni ŵakamufingiranga ndipo ŵakakhumbanga kuti waleke ntchito ya Chiuta. Nehemiya wakalomba kuti: ‘Sono, A Chiuta, mukhozge mawoko ghane.’ (Nehemiya 6:9-16) Reginald, wa ku Ghana, wakalongosora umo lurombo lukumovwilira. Wakati: “Para masuzgo ghanihangayiska ndipo nalomba, nkhujipulika kuti suzgo lane naphalira munthu uyo wanganovwira nadi kweniso uyo wakunikhwimiska.” Nadi, Chiuta wangatipembuzga para tikulomba kwa iyo.

Vinjeru vyakufuma kwa Chiuta.

Vinthu vinyake ivyo tikuchita vingatipwetekeska taŵene panji ŵabali ŵithu nyengo yitali. Kasi tingachita wuli vinthu mwamahara? Baibolo likuti: ‘Usange yumoza wa imwe wakupeleŵera mu vinjeru [chomene para wali mu suzgo], walombenge Chiuta, pakuti iyo wakupeleka mwawanangwa ku wose, nakuti wakutombozga chara; ndipo vipikenge kwa iyo.’ (Yakobe 1:5) Usange tikulomba vinjeru, Chiuta watilongozgenge na mzimu wake utuŵa kuti tichite vinthu mwamahara. Nakuti tingalomba mzimu utuŵa, chifukwa Yesu wakati ‘Ŵadada ŵakuchanya ŵapelekenge mzimu utuŵa ku awo ŵakuŵalomba!’—Luka 11:13.

Yesu nayo wakawona kuti ntchakukhumbikwa kupempha wovwiri kwa Chiuta pakuchita vinthu. Baibolo likutiphalira kuti apo Yesu wakakhumbanga kusora ŵanalume 12 kuti ŵaŵe ŵapositole ŵake, ‘wakatchezera usiku wose mu lurombo kwa Chiuta.’—Luka 6:12.

Ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano ŵakukhorwa para ŵawona umo Chiuta wakuzgolera para ŵamupempha kuti waŵawovwire. Regina, wa ku Philippines, wakayowoya kuti wali na masuzgo ghanandi. Mfumu wake wali kufwa ntheura Regina wakulera yekha ŵana, kweni ntchito yili kumumalira. Kasi ni vichi vyamovwira kuti wachitenge vinthu mwamahara? Iyo wakuti: “Nkhugomezga kuti para nalomba Yehova wakunovwira.” Kwabena, wa ku Ghana, wakayowoya chifukwa icho wakapemphera wovwiri kwa Chiuta. Iyo wakati: “Nkhagwiranga ntchito ku kampani ya vyakuzengazenga ndipo nkhapokeranga ndalama zinandi. Kweni ntchito iyi yikanimalira.” Pakughanaghana umo wangachitira, iyo wakati: “Nkhalomba kwa Yehova kwambura kuleka kuti wanovwire kuti nichite vinthu mwamahara.” Wakatiso: “Nkhugomezga kuti Yehova ndiyo wakanovwira kuti nisankhe ntchito iyo yikunipa m’pata kuteŵetera Chiuta na kusanga ivyo tikukhumba.” Namwe Chiuta wangamulongozgani para mukulomba pa nkhani izo zingakhwaska ubwezi winu na iyo.

Tazunurapo vichoko waka ivyo mungasanga para mukulomba. (Vinyake mungavisanga pa bokosi lakuti “Uwemi wa Kulomba.”) Kweni kuti musange vinthu ivi mukwenera kumanya dankha Chiuta na khumbo lake. Usange ndivyo mukukhumba, tikumupemphani kuti mukumane na Ŵakaboni ŵa Yehova ndipo ŵamovwirani kusambira Baibolo.a Iyi ni nthowa yimoza iyo mungaŵira pafupi na Chiuta, uyo ‘wakupulika malurombo.’—Salmo 65:2.