Yesu na ŵasambiri ŵake ŵakagonako mausiku ghatatu ku Betaniya kufuma apo ŵakizira kufuma ku Yeriko. Mulenji wa pa Mande, Nisani 10, ŵakanyamuka kuluta ku Yerusalemu. Yesu wakaŵa na njara. Ntheura wakati wawona khuni la mkuyu, wakaluta pafupi. Kasi wakavisangamo vikuyu? Yayi.

Uwu ukaŵa mwezi wa Malichi, ndipo vikuyu vikucha mu Juni. Kweni khuni lira likaŵa na mahamba, chifukwa likasunda luŵiro. Ntheura Yesu wakaghanaghananga kuti panyake wangakasangamo vikuyu vyakwambilira. Kweni wakasanga kuti mulijirethu. Mahamba ghakamupusika waka. Penepapo Yesu wakati: “Munthu waleke kuryaso chipambi kufuma mwa iwe muyirayira.” (Mariko 11:14) Nyengo yeneyiyo khuni likamba kufota. Ivyo vikachitika apa ng’anamuro lake likazakamanyikwa mulenji wakulondezgapo.

Yesu na ŵasambiri ŵake ŵakakaŵa yayi kufika ku Yerusalemu. Yesu wakalutaso ku tempile. Pa zuŵa ili, wakachita vinandi padera pakulaŵiska ivyo vilimo. Wakachita ivyo wakachitapo kale vilimika vitatu kumasinda pa Paska mu 30 C.E. (Yohane 2:14-16) Pa nyengo iyi, Yesu wakachimbizgira kuwaro awo “ŵakaguliskanga na kugura mu tempile.” Kweniso “wakagadabura mathebulu gha ŵakusintha ndalama na vitengo vya ŵakuguliska nkhunda.” (Mariko 11:15) Wakazomerezga yayi munthu waliyose uyo wanyamura vinthu kujumpha navyo mu luŵaza lwa tempile kuya ku chigaŵa chinyake cha msumba.

Chifukwa wuli Yesu wakachita nthena ku ŵanthu awo ŵakasinthanga ndalama na kuguliska viŵeto mu tempile? Yesu wakati: “Asi kuli kulembeka kuti, ‘Nyumba yane yichemekenge nyumba yakusoperamo ŵanthu ŵa mitundu yose’? Kweni imwe mwayizgora mphanji ya ŵankhungu.” (Mariko 11:17) Wakati ŵanthu aŵa mbankhungu chifukwa chakuti ŵakatchajanga ndalama zinandi chomene para munthu wakukhumba kugura chiŵeto kuti wapeleke sembe. Yesu wakawona kuti uku nkhulyera ŵanthu, panji kwiba.

Ŵalara ŵa ŵasembe, ŵalembi, na ŵalaraŵalara ŵa ŵanthu ŵakapulika ivyo Yesu wakachita, ndipo ŵakapanganaso vyakuti ŵamukome. Kweni pakaŵa suzgo. Ŵakamanya yayi umo ŵangamukomera, chifukwa ŵanthu ŵakandonderanga kwa iyo kuti ŵamupulike.

Ŵanthu ŵanandi ŵakiza ku Paska, Ŵayuda na ŵanthu ŵakung’anamukira ku Chiyuda wuwo. Pakaŵaso Ŵagiriki awo ŵakiza kuzakasopa pa chiphikiro. Ŵagiriki aŵa ŵakiza kwa Filipu, ŵakamupempha kuti ŵawone Yesu. Panyake ŵakiza kwa Filipu pakuti zina lake likaŵa Lachigiriki. Filipu wakwenera kuti wakamanya makora yayi usange vingachitika kuti ŵanthu ŵara ŵawonane na Yesu, ntheura wakafumba Andireya. Filipu na Andireya ŵakaphalira Yesu nkhani iyi, apo wakwenera kuti wakaŵa wachali pa tempile.

Yesu wakamanya kuti kukakhala mazuŵa ghachoko waka kuti wafwe. Ntheura yira yikaŵa nyengo yakuti wakondweske ŵanthu yayi nesi kupenja kumanyikwa. Pakuzgora ŵasambiri ŵaŵiri ŵara, Yesu wakayowoya ntharika. Wakati: “Ora liza kuti Mwana wa munthu wapike uchindami. Nadi nkhumuphalirani kuti, kwambura kuti mphuzi ya tirigu yawa pasi na kufwa, yikukhalilira mphuzi yimoza, kweni usange yafwa, sono ndipo yikupambika vipambi vinandi.”—Yohane 12:23, 24.

Mphuzi yimoza ya tirigu yingawoneka nga njambura ntchito. Kweni para munthu wayipanda mu dongo ‘yikufwa,’ ndipo yikusunda na kukura, paumaliro yikupambika mphuzi zinandi za tirigu. Yesu nayo wakaŵa yekha munthu wakufikapo. Kweni pakuti wakaŵa wakugomezgeka kwa Chiuta m’paka nyifwa, wali kuzgoka nthowa yakupelekera umoyo wamuyirayira ku ŵanthu ŵanandi awo ŵali na mtima wa kujipata nga ndiyo. Ntheura Yesu wakati: “Waliyose uyo wakutemwa umoyo wake wakuwuparanya, kweni waliyose uyo wakutinkha umoyo wake mu charu chino ndiyo wakuwusunga ndipo wazamusanga umoyo wamuyirayira.”—Yohane 12:25.

Yesu wakaghanaghananga vyake pera yayi, pakuti wakati: “Usange munthu wakukhumba kuniteŵetera, wanilondezge, ndipo uko ine nili, muteŵeti wane wamuŵaso kwenekuko. Usange munthu wakukhumba kuniteŵetera, Adada ŵamuchindikenge.” (Yohane 12:26) Iyi ni njombe yikuru chomene. Awo Chiuta waŵachindika ŵazamuŵa pamoza na Khristu mu Ufumu.

Pakukumbuka visuzgo vikuru na nyifwa yakuŵinya iyo wakaŵa pafupi kufwa, Yesu wakati: “Sono umoyo wane ukukweŵeka, kasi niyowoyechi? Adada, niponoskani ku ora ili.” Kweni Yesu wakakhumba yayi kugwentha kufiska khumbo la Chiuta. Ntheura wakatiso: “Ndipouli, ndicho chifukwa nizira ku ora ili.” (Yohane 12:27) Yesu wakakolerana na vyose ivyo Chiuta wakakhumbanga kuti vichitike, nanga ni nyifwa iyo wakafwa kupeleka sembe.

Yesu wakaŵa pa tempile pa Mande Nisani 10, ndipo wakayowoyanga vya nyifwa yake iyo yikaŵa pafupi. Pakufipa mtima na umo vinthu ivi vikhwaskirenge Chiuta, Yesu wakati: “Adada, chindikani zina linu.” Penepapo mazgu ghakapulikikwa kufuma kuchanya kuti: “Nalichindika ndipo nilichindikengeso.”—Yohane 12:27, 28.

Ŵanthu awo ŵakaŵa pafupi ŵakazizwa. Ŵanyake ŵakaghanaghananga kuti ŵapulika leza wakududumira. Ŵanyake ŵakati: “Mungelo wayowoya nayo.” (Yohane 12:29) Kweni unenesko ngwakuti ŵakapulika mazgu gha Yehova. Nakuti aka kakaŵa kakwamba yayi kuti ŵanthu ŵapulike mazgu gha Chiuta ghakuyowoya vya Yesu.

Apo Yesu wakabatizikanga, vilimika vitatu na hafu kumasinda, Yohane Mubatizi wakapulika Chiuta wakuyowoya vya Yesu kuti: “Uyu ni Mwana wane, wakutemweka, mweneuyo nkhukondwa nayo.” Pamanyuma, Paska likati lachitika mu 32 C.E., Yesu wakasintha mawonekero pamaso pa Yakobe, Yohane, na Petrosi. Ŵanalume ŵatatu aŵa ŵakapulika Chiuta wakuyowoya kuti: “Uyu ni Mwana wane wakutemweka, uyo nkhukondwa nayo. Mupulikirani.” (Mateyu 3:17; 17:5) Sono aka kakaŵa kachitatu kuti Yehova wayowoye mu nthowa yakuti ŵanthu ŵanandi ŵapulike.

Yesu wakati: “Mazgu agha ghapulikikwa, chifukwa cha ine chara, kweni chifukwa cha imwe.” (Yohane 12:30) Uwu ukaŵa ukaboni wakuti Yesu ni Mwana wa Chiuta nadi, Mesiya uyo wakayowoyeka kuti wizenge.

Kweniso Yesu wakaŵa munthu wakugomezgeka, ndipo vikutisambizga kuti nase tiŵenge ŵakugomezgeka. Kweniso vikutovwira kuwona kuti Satana Dyabulosi, uyo ni fumu ya charu, wakwenera nadi kukomeka. Yesu wakati: “Sono charu ichi chikweruzgika ndipo fumu ya charu ichi yiponyekenge kuwaro.” Nyifwa ya Yesu chikaŵa chilongolero chakuti watonda, wathereskeka yayi. Iyo wakati: “Kweni ine, usange nakwezgeka kufuma mu charu chapasi, nizamuguzira ŵanthu ŵa mitundu yose kwa ine.” (Yohane 12:31, 32) Yesu wakati wafwa pa khuni, wakamba kuguzira ŵanthu kwa iyomwene, kuŵajulira nthowa ya ku umoyo wamuyirayira.

Pakuzgorapo pa ivyo Yesu wakayowoya vyakuti ‘wakwezgekenge,’ mzinda ukati: “Tikapulika mu Dango kuti Khristu wakukhalilira muyirayira. Chifukwa wuli imwe mukuti Mwana wa munthu wakwenera kukwezgeka? Kasi Mwana wa munthu uyu ni njani?” (Yohane 12:34) Nangauli ŵakawona ukaboni unandi, kweniso ŵakapulika mazgu gha Chiuta, ŵanthu ŵanandi ŵakazomera yayi kuti Yesu ni Mwana wa munthu, Mesiya uyo wakalayizgika.

Yesu wakayowoyaso kuti iyo ni “ungweru,” nga umo wakayowoyerapo kale kumasinda. (Yohane 8:12; 9:5) Ntheura wakaphalira mzinda kuti: “Ungweru uŵenge pakati pinu kanyengo kachoko. Endaninge apo muchali na ungweru, mwakuti chisi chileke kumubenekelerani. . . . Muŵe na chipulikano mu ungweru apo muchali na ungweru, mwakuti muŵe ŵana ŵa ungweru.” (Yohane 12:35, 36) Penepapo Yesu wakafumapo, chifukwa Nisani 10 likaŵa zuŵa lakuti wafwire yayi. Wakenera ‘kukwezgeka’ pa Paska pa Nisani 14, na kukhomeka pa khuni.—Ŵagalatiya 3:13.

Pakuwona ivyo Yesu wakachitanga, tikuwona kuti uchimi ukafiskikanga apo Ŵayuda ŵakatondeka kupulikana mwa iyo. Yesaya wakayowoyerathu kuti maso gha ŵanthu ghazamujalika kweniso mitima yawo yizamunonopa mwakuti ŵazamusintha yayi kuti ŵachizgike. (Yesaya 6:10; Yohane 12:40) Nadi, Ŵayuda ŵanandi ŵakachita mtafu, ŵakakana ukaboni wakuti Yesu ndiyo ni Muwomboli uyo wakalayizgika, ndipo ni nthowa yakuyira ku umoyo.

Nikodemo, Yosefe wa ku Arimatiya, na ŵalongozgi ŵanandi ‘ŵakapulikana’ mwa Yesu. Kasi ŵakachita vinthu kuyana na chipulikano chawo panji ŵakagongowa? Panyake ŵakatondeka kumuzomera pakweru chifukwa ŵakawopanga kuti ŵangasezgeka mu sunagoge panji chifukwa cha ‘kutemwa uchindami wa ŵanthu.’—Yohane 12:42, 43.

Yesu wakalongosora ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe na chipulikano mwa iyo. Wakati: “Waliyose uyo wakupulikana mwa ine, wakupulikana mwa ine pera chara, kweniso mwa uyo wali kunituma. Ndipo waliyose uyo wakuwona ine wakuwonaso uyo wali kunituma.” Unenesko uwo Chiuta wakatuma Yesu kusambizga ŵanthu kweniso uwo Yesu wakalutilira kupharazga ukaŵa wakuzirwa chomene. Ntheura iyo wakati: “Waliyose uyo wakuniyuyura ndipo wakukana kupokelera mazgu ghane pali yumoza uyo wazamumweruzga. Mazgu agho nayowoya ndigho ghazamumweruzga pa zuŵa laumaliro.”—Yohane 12:44, 45, 48.

Kufuma apo, Yesu wakamalizga kuti: “Nayowoya vyane chara, kweni Adada awo ŵali kunituma ŵanipa dango pa icho nkhwenera kuphara na kuyowoya. Kweniso nkhumanya kuti dango la Adada mbumoyo wamuyirayira.” (Yohane 12:49, 50) Yesu wakamanyanga kuti pakakhala pachoko kuti wathiske ndopa zake kuŵa sembe yakuwombolera awo ŵali na chipulikano mwa iyo.—Ŵaroma 5:8, 9.