Munthu Uyo Wakasintha Caru
Ŵanthu ŵanandi ŵali kukhalapo pa caru capasi na kufwa. Ŵanandi mwa iwo ŵali kufwa kwambura kucitapo cinthu cakumanyikwa cakuti ŵanthu ŵaŵakumbukirengepo. Kweni ŵacoko waka ŵali kucitapo vinthu vyakumanyikwa. Ndipo vinyake mwa vinthu ivi ni vyakuti vikutovwira zuŵa na zuŵa.
Tiyelezgere kuti mwawuka, mukunozgekera kuluta ku nchito. Pakuwuka, mukubuska magesi kuti munozgekere makora. Pakunyamuka, mukutora buku panji magazini kuti mundakaŵazgenge mu galimoto. Mukuyeghaso mapilisi agho dokotala wali kumulemberani kuti mumwenge. Pa zuŵa ili, ndikuti mwambapo kale kwandula na vinthu ivyo ŵanthu ŵanji ŵakumanyikwa ŵali kwambiska.
Michael Faraday Wakababika mu 1791. Wasayansi wa ku England uyu ndiyo wakambiska kupanga mashini gha magesi na mainjini. Mulimo wake wawovwira kuti ŵanthu ŵanandi ŵagwiliskirenge nchito magesi.
Ts’ai Lun Wakaŵa munthu wakumanyikwa wa ku China ndipo wakaŵako mu vilimika vya m’ma 105 C.E. Ts’ai Lun ndiyo wakasanga nthowa yakupangira mapepara ghakulembapo ghanandi panyengo yimoza.
Johannes Gutenberg Munthu uyu wakaŵa wa ku Germany ndipo wakaŵako ca m’ma 1450, ndiyo wakambiska kupanga mashini ghakusindikizgira mabuku. Mashini agha ghawovwira kuti ŵanthu ŵanandi ŵasange mabuku ghakuchipa agho mukuŵa uthenga wakupambanapambana.
Alexander Fleming Wasayansi wa ku Scotland uyu, mu 1928 ndiyo wakambiska kupanga mapilisi gha peneselini (penicillin). Mazuŵa ghano, mapilisi agha ghakusangika mu vyaru vinandi ndipo ghakucizga matenda agho ghakwamba na majeremusi.
Mwambura kukayika, vinthu ivyo ŵanthu ŵacoko waka aŵa ŵali kwambiska vikovwira ŵanthu ŵanandi mu nthowa zakupambanapambana.
Ndipouli, pali munthu yumoza uyo wakuluska wose. Munthu uyu wakumanyikwa cifukwa ca vinthu vya sayansi yayi. Nakuti wakaŵa wakuyuyuka mu maso gha ŵanthu ndipo pajumpha vilimika pafupifupi 2,000 kufuma apo wakafwira. Ndipouli, wakumanyikwa cifukwa ca uthenga wake wankhongono comene uwo ukutipembuzga ndiposo kutipa cigomezgo. Para tikuwona umo uthenga wake ukukhwaskira ŵanthu pa caru cose capasi, nchakuwonekerathu kuti ŵanthu ŵanandi ŵangazomerezga kuti wali kusintha nadi caru.
Munthu uyu ni Yesu Khristu. Kasi wakapharazga uthenga wuli? Kasi uthenga wake ukumukhwaskani wuli?