LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • w15 6/1 pp. 6-7
  • Ŵasayansi Ŵakumanya Vyose Yayi

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Ŵasayansi Ŵakumanya Vyose Yayi
  • Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2015
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • Sayansi Yikutovwira
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2015
  • Kasi Ŵakaboni ŵa Yehova Ŵakuyiwona Wuli Sayansi?
    Ivyo Ŵanthu Ŵakutemwa Kufumba
Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2015
w15 6/1 pp. 6-7
Wasayansi wakupima vinthu

NKHANI YA PACHIKOPI | KASI TIKWENERA KUGOMEZGA CHOMENE SAYANSI M’MALO MWA BAIBOLO?

Ŵasayansi Ŵakumanya Vyose Yayi

Ŵasayansi ŵanandi ŵakugomezga kuti Chiuta kulije ndipo ŵali kulemba mabuku ghanandi pa nkhani iyi. Ŵanthu ŵanandi ŵakuŵazga mabuku agha, kweni ŵanyake ŵakukolerana navyo yayi. David Eagleman wakati: “Ŵanyake para ŵaŵazga mabuku agha ŵakugomezga kuti ŵasayansi ŵakumanya vyose, kweni ndimo viliri yayi. Ŵasayansi ŵanyake ŵakumanya kuti ŵangapuvya.”

Wakuwona pa makina

Ŵasayansi ŵali kupanga vinthu vinandi vyakovwira. Kweni pali vinyake ivyo ŵakubudiska. Isaac Newton wakaŵa wasayansi wamahara chomene. Wakalongosora umo nkhongono yambura kuwoneka yikovwilira kuti nyenyezi, charu chapasi, na mapulaneti ghanyake, vyendenge mu malo ghake para vikuzingilira zuŵa. Wakabowozga masamu agho ghakovwira pakupanga mapulogiramu gha pa kompyuta, kweniso ghakovwira awo ŵakuluta ku mwezi, na awo ŵakusambira vya nyukiliya. Kweni suzgo ndakuti Isaac Newton wakagomezganga vyamizimu. Wakakhumbanga kuzgora malibwe kuti ghaŵe golide.

Vyaka 1,500 pambere Newton wandababike, Ptolemy wakasandanga mapulaneti na vinyake ivyo vili kuchanya kwambura vyakupimira. Kweniso wakamanyanga kujambura mapu. Kweni wakagomezganga kuti charu chapasi chili pakatikati pa mapulaneti ghanyake, kweni ndimo viliri yayi. Carl Sagan wakati: “Kwa vyaka 1,500, ŵanthu ŵakamanyanga kuti charu chili pakatikati pa mapulaneti. Uwu mbukaboni wakuti ŵasayansi ŵangabudiska.”

Wasayansi wakuŵazga Baibolo

Mazuŵa ghano napo ŵasayansi ŵakupuvya, ndipo vingachitika yayi kuti ŵamanye vyose. Paul Davies wakati: “Tingakwaniska yayi kumanya vyose vya mu chilengiwa.” Ntheura ŵasayansi awo ŵakuti ŵakumanya vyose ŵakuteta.

Baibolo likutovwira chomene kuluska sayansi

Baibolo likuti: ‘Wonani, utu nthuvigaŵa tuchoko twa mendero ghake; ivyo tikupulika vya iyo ni vichoko waka!’ (Job 26:14) Pali vinandi vyakuti ŵanthu ŵasambire. Baibolo likuti: ‘Nako nkhunyang’amira kwa usambazi na vinjeru na kumanya kwa Chiuta! Vyeruzgo vyake ni vyambura mapenjeko na nthowa zake zambura kubowozgeka!’​—Ŵaroma 11:33.

Fundo Zakovwira Izo Zikusangika mu Baibolo Pera

Ŵasayansi ŵakulongosora ivyo vili mu chilengiwa. Kweni ŵakutondeka kupeleka fundo izo zingawovwira ŵanthu kuŵa pamtende kweniso kuŵa na umoyo uwemi. Baibolo ndilo likovwira. Wonani fundo izi.

  • Kukanizga

    Kuti Nkhaza Zimare

    Wonani umoyo kuti ngwakuzirwa

    “Ungakomanga.”​—Exodus 20:13.

    “Waliyose uyo wakutinkha mbali wake ngwakukoma ŵanthu.”​—1 Yohane 3:15.

    Muŵe ŵamtende

    ‘Fumako ku uheni, chita uwemi. Penja chimango na kuchilondezga.’​—Salmo 34:14.

    ‘Chipambi cha urunji, mbuto yake yikuseŵeka mumtende chifukwa cha awo ŵakusungilira mtende.’​—Yakobe 3:18.

    Tinkhani nkhaza

    ‘Yehova wakusanda ŵarunji na ŵakwananga ndipo mzimu wake ukutinkha uyo wakutemwa nkhaza.’​—Salmo 11:5.

    Ungachitiranga sanji munthu wankhaza yayi nanga nkhusankha mendero ghake ghalighose, pakuti Yehova wakuseluka nayo munthu muryarya.​—Zintharika 3:31, 32.

  • Banja

    Kuti Muŵe Ŵakukondwa mu Banja

    Pulikirani ŵapapi

    ‘Mwaŵana, pulikirani ŵapapi ŵinu mu Fumu, pakuti uwu mburunji: “Chindika ŵawuso na ŵanyoko,” ilo ni languro lakwamba lakuŵa na layizgo: “Kuti vikuŵire makora nakuti ukhale nyengo yitali pa charu chapasi.”’​—Ŵaefeso 6:1-3.

    Sambizgani ŵana ŵinu

    “Mungakwiyiskanga ŵana ŵinu chara, kweni lutilirani kuŵalera mu kulanga na kuŵasambizga maghanoghano gha Yehova.”​—Ŵaefeso 6:4.

    “Mungaŵatoporanga mitima ŵana ŵinu chara, mwakuti ŵaleke kugongoweskeka.”​—Ŵakolose 3:21.

    Mfumu na muwoli ŵatemwanenge na kuchindikana

    ‘Waliyose payekha watemwenge muwoli wake umo wakujitemwera yekha; ndipo muwoli nayo wachindikenge chomene mfumu wake.’​—Ŵaefeso 5:33.

  • Khuni

    Kuti ŵanthu ŵaleke kunanga chilengiwa

    Chiuta wakaphalira ŵanthu awo ŵakananganga charu mu nyengo ya Ŵaisrayeli kuti: ‘Charu chafipiskika na ŵanthu awo ŵakukhalamo ndipo ŵasokwa.’ (Yesaya 24:5, 6) Chiuta wazamweruzga wose awo ŵakunanga charu. Baibolo likuti Chiuta wazamuparanya “awo ŵakunanga charu chapasi.”​— Uvumbuzi 11:18.

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani