Proverbios

27 Ma xa atoy aba yuʼun te bin ya apas te pajel,

melel ma xa anaʼ te bin ya xkʼot ta pasel ta jujun kʼajkʼal.

 2 Jaʼ lek te yan machʼa ya yutsilkʼoptayat, ma lek te jaʼatnix ya awutsilkʼoptay aba;

yanuk machʼa ya yutsilkʼoptayat, ma jaʼuk te jaʼatnix ya awutsilkʼoptay aba.

 3 Al te ton sok al te jiʼ,

pero te ilinba te ya sjach te machʼa ma snaʼ kʼinal jaʼ alxan-a te bitʼil te ton sok te jiʼ.

 4 Te ilinba kʼaxto ya yakʼ wokolil, te kʼajkʼubel jaʼ jich te bin-utʼil snojelal jaʼ,

pero ¿machʼa ya xkujch yuʼun te bikʼtal oʼtantayel?

 6 Te ejchen ya yakʼbotik te kamigotik te jun yoʼtan

jaʼ lekxan-a te bayal* ujtsʼuyel* ya yakʼbotik te jkontratik.

 7 Te machʼa nojel schʼujt ya spʼaj* te chab,

pero te machʼa ay swiʼnal hasta chiʼ ya yaʼiy te bin chʼa.

 8 Te ants winik te ya yijkitay te sna

jaʼ jich te bin-utʼil te jaʼmal mut te ya yijkitay* te spechech.

 9 Te aceite sok te pom ya yakʼ tseʼel oʼtanil,

jaʼ jich te tojobtesel ya yakʼ sok spisil yoʼtan te jtul amigo.

10 Mame xa awijkitay te awamigo ni jaʼuk te yamigo te atat

sok mame xbaat ta sna te machʼa ay bin awutoj aba sok ta yorail awokol;

jaʼ lekxan te awamigo* te nopol* ay, ma jaʼuk te machʼa ay bin awutoj aba sok te namal* ay.

11 Jnichʼan, ayukme spʼijil awoʼtan sok akʼbon stseʼelil koʼtan,

yuʼun jich ya jsutbey skʼop te machʼa ya sbolkʼoptayone.*

12 Te machʼa ay spʼijil yoʼtan ya snakʼ sba te kʼalal ya yil te yak ta talel te wokolil,

pero te machʼa maʼyuk bin ya snaʼ tojnax ya xkʼax bael, jich ya sta swokol.*

13 Ichʼbeya jilel te snajtil kʼuʼ teme ay machʼa la stejkʼan sba ta stojbeyel sbet te machʼa ma snaʼbey sba,

sok ayme bin xa akʼanbey jilel te machʼa jich la spas ta stojol jtul ants* te yan slumale.

14 Teme ay machʼa sabto ya spatbey yoʼtan ta aw te spatxujke,

jichme ya yaʼiy te yak ta bolkʼoptayel.

16 Te machʼa ya xjuʼ yuʼun skomel jaʼnixme jich ya xjuʼ yuʼun skomel te ikʼe

sok te ya xjuʼ ya stsak te aceite ta swaʼel skʼab.

17 Te machʼa ya skoltay te yamigo swenta ya xlekub te bin ya spase*

jaʼ jich te bin-utʼil te takʼin te ya sjuxbey ye te yan takʼin.

18 Te machʼa ya skanantay te higuera yame sloʼbey sit,

te machʼa ya skanantay te yajwal yame yichʼ ichʼel ta mukʼ.

19 Ya kichʼtik ta wenta te bin yilel te koʼtantik te kʼalal ya kiltik te yantik

jaʼ jich te bin-utʼil ya xchiknaj te sit kelawtik ta jaʼ.

20 Te Mukenal* sok te yawil lajinel* maʼyuk bin-ora ya xlaj te bin ya skʼanik;

jaʼnix jich-euk te sit te ants winike.

21 Te ants winik ya yichʼ akʼel ta prueba te kʼalal ya yichʼ utsilkʼoptayel*

jaʼ jich te bin-utʼil te oro sok te plata te ya yichʼik lekubtesel ta kʼajkʼ.

22 Manchukme ya awuy ta mazo te machʼa ma snaʼ kʼinal

jich te bin-utʼil ya yichʼ wuyel te sit awal tsʼunubil ta bojch te pasbil ta ton,

yananix yakʼ ta ilel-a te ma snaʼ kʼinale.

Kanantaya ta lek te tuminchijetik awuʼun,

24 melel ma xjalaj ta sbajtelkʼinal te kʼulejalil

ni jaʼuk te corona ya xjil ta sbajtelkʼinal ta kajalkaj tsʼumbalil.

25 Ya xlaj te yaxal jaʼmal* sok ya xlokʼ tal yachʼil;

ya yichʼ tsobel te ak ta witstikil.

26 Te jkolel* tat tuminchijetik jaʼme ya yakʼbat akʼuʼ,

ta swenta te tat tentsunetik ya xjuʼ ya aman te akʼinale.

27 Yame x-ayin bayal leche yuʼun te meʼ tentsunetik swenta ya amakʼlin aba-a

sok te machʼatik ay awuʼun ta ana soknix te j-abat antsetik awuʼune.