Proverbios
28 Te machʼatik chopolik* ya xlokʼik ta anel, manchukme maʼyuk machʼa yakik ta nutsel yuʼun,
pero te machʼatik toj yoʼtanik jun yoʼtan ya yaʼiy sbaik jich te bin-utʼil te león-choj.*
2 Kʼalal ya yichʼ kʼaxuntayel mantal* ta jpam lum, ya yichʼ jelel te ajwaliletik;
pero te kʼalal ya xkoltayot yuʼun jtul winik te ay bintik ya snaʼ stsajtayel* sok te ay bin ya snaʼ, te ajwalil ya xjalaj ta wentainwanej.
3 Te pobre te ya sloʼlay te machʼatik maʼyuk bin ay yuʼunik
jaʼ jich te bin-utʼil tulan jaʼal te ya slajin spisil te weʼelil te ya xchʼi ta lumkʼinal.
4 Te machʼatik ma schʼuunik spasel te mantalil ya yutsilkʼoptayik te machʼatik chopolik;*
te machʼatik ya schʼuunik spasel te mantalil ma lek ya yichʼik ilel yuʼun stukel.
5 Te machʼatik chopolik* ma xkʼot ta yoʼtanik te bin stojil ta pasel,
pero te machʼatik ya sleik te Jehová ya xkʼot ta yoʼtanik spisil stukel.
6 Jaʼ lekxan te pobre te jun yoʼtan yakʼoj sba,
ma jaʼuk te jkʼulej te ma stojiluk te bintik ya spas.
7 Te nichʼanil te ay bintik ya yichʼbey swentail ya schʼuun spasel te mantalil,
pero te machʼa ya yamigoin te machʼatik kʼax bayal ya xweʼik, ya yakʼ ta kʼexlal te stat.
8 Te machʼa ya sta skʼulejal ta skaj te ya skʼanbey sjol te stakʼin sok te ma stojiluk staoje
ya stsob yuʼun ya yichʼ akʼbeyel te machʼa ya snaʼbey yoʼbolil sba te yantike.
9 Teme ay machʼa ma schʼuun spasel te mantalil,
hasta ya yichʼ ilayel te oración ya spase.
10 Te machʼa ya yikʼ bael ta chopol* be te machʼatik toj yoʼtanik jaʼnixme ya xyal-a te pejtsʼ spasoje,
pero te machʼatik maʼyuk smulik jaʼme ya yichʼik jilel te bin lek.
11 Te jkʼulej winik pʼij ya skuy sba,
pero te pobre te ay bintik ya snaʼ stsajtayel* ya yil te manix jichuk-ae.
12 Te kʼalal ya yaʼiyik tsalaw te machʼatik toj yoʼtanik, ay bayal tseʼel oʼtanil;
pero te kʼalal ya yichʼ yaʼtel te machʼatik chopolik,* te ants winiketik ta oranax ya snakʼ sbaik.
13 Te machʼa ya smuk te smule maba lek ya xkʼot ta lokʼel,
pero te machʼa ya yal te smul sok te ya yijkitay spasel yame yichʼ naʼbeyel yoʼbolil sba.
14 Te machʼa spisil-ora xiʼoj te Diose ay stseʼelil yoʼtan,
pero te machʼa tulan yoʼtan yame sta swokol.
15 Te chopol* ajwalil te ya swentain jpam lum te ma xjuʼ ya skoltay sbaik,
jaʼ jich te bin-utʼil te león-choj te ya x-awun sok te oso te ya x-ochintaywan.
16 Te jwolwanej te maʼyuk bin ya snaʼ stsajtayel* ya x-utsʼinwan* ta skaj te yichʼoj mukʼ yaʼtel,
pero te machʼa ya spʼaj te stael takʼin te ma stojiluk yame xnajtub te skuxlejal.
17 Te machʼa ay swokol ya yaʼiy ta skaj te jaʼ smul te ay machʼa laj*
ya yichʼ nutsel jaʼto te kʼalal ya xbajt ta mukenal.*
¡Mame ayuk machʼa ya skoltay!
18 Te machʼa jun yoʼtan yak ta beel yame sta skolel,
pero te machʼa ma stʼunoj te tojil beetik ta repentenax ya xyal.
19 Te machʼa ya x-aʼtej ta skʼinal yame spas sobra te sweʼel,
pero te machʼa ya snuts te bin maʼyuk skʼoplal ya xpobreubxan yuʼun.
20 Te machʼa jun yoʼtan yame yichʼ bayal bendición,
pero te machʼa oranax ya skʼan ya sta skʼulejal yananixme spas-a te bin ma stojiluke.
21 Ma lek te tsabilnax te machʼa lek ya kiltik,
pero ay machʼa ya xjuʼ ya spas te bin chopol* ta skajnax jxejtʼuk pan.
22 Te machʼa ay sbikʼtal yoʼtan yoʼtanuknax ya skʼan ya sta skʼulejal,
pero ma snaʼ te ya xjul ta stojol te pobreile.
23 Ta patil, jaʼ lekxan ya yichʼ ilel te machʼa ya stojobtes jtul ants winik,
ma jaʼuk te machʼa leknax ya x-utsilkʼoptaywan ta skʼope.
24 Te machʼa ay bin ya yelkʼanbey te stat sok te snan* soknix te jich ya yal «Ma muliluk»
jaʼ sjoy te machʼa ya x-elkʼaj.
25 Te machʼa ay sbikʼtal yoʼtan* ya yakʼ xat sba te yantik,
pero te machʼa ya smukʼulin yoʼtan te Jehová yame yichʼ majtantesel.*
26 Te machʼa jaʼnix ya smukʼulin sba yoʼtan yuʼun maʼyuk spʼijil yoʼtan,
pero te machʼa ya yakʼ ta ilel spʼijil yoʼtan yame xkol stukel.
27 Te machʼa ay bin ya yakʼbey te pobre maʼyuk bin ya xpasbot falta yuʼun,
pero te machʼa ya smak sit swenta ma skoltay te pobre bayal bintik ma lek ya xkʼot ta stojol.
28 Te kʼalal ya yichʼ yaʼtel te machʼatik chopolik,* te ants winik ya snakʼ sba;
pero te kʼalal ya yichʼik lajinel te machʼatik chopolik, yame xpʼolik te machʼatik toj yoʼtanik.