CAPÍTULO 14

Jun-nax la schap skʼopik

Te cuerpo gobernante ta sbabial siglo ay bin la sta ta nopel te jun-nax la yakʼ te congregacionetik

1, 2. 1) ¿Bin la sjojkʼoybey sbaik te cuerpo gobernante ta sbabial siglo? 2) ¿Bin koltayel ay yuʼunik swenta lek te bin ya staik ta nopele?

SPISILIK yakik ta smaliyel te bin ya yichʼ tael ta nopele. Te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik stsoboj sbaik ta jun na ta Jerusalén, talel kʼaxel ya yilbey sba sitik. La sta yorail te ay bin mukʼ skʼoplal ya staik ta nopel ta swenta te circuncisión, jaʼ yuʼun la sjojkʼoybey sbaik: ¿puersatobal ya schʼuunik te Ley yuʼun Moisés te jchʼuunjeletike?, ¿snujpʼbal te xatoj sbaik te judioetik sok te jyanlumetike?

² Te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik bayal bin la yilbeyikix skʼoplal. Jich bitʼil te albilkʼopetik te ay ta sKʼop Dios sok te bin kʼax ta stojolik chaʼoxtul hermanoetik te ya yakʼ ta ilel te lek ya yil Jehová te jyanlumetik. La yalik spisil te bin ay ta yoʼtanik. La yilbeyikix skʼoplal bayal pruebaetik sok yakik ta tojobtesel yuʼun te schʼul espíritu te Jehová. Pero ¿yabal stʼunik te tojobtesele?

3. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te ya kilbeytik skʼoplal te capítulo 15 yuʼun Hechos?

³ Swenta ya stʼunik te tojobtesel yuʼun te chʼul espíritu, te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik ya skʼan te ma xiwik sok te ayuk schʼuunel yoʼtanik. ¿Bin yuʼun? Melel ya xjuʼ ya x-ipaj te kontrainel yuʼun te jwolwanej judioetik. Jaʼnix jich ay chaʼoxtul winiketik ta congregación te ya sujawanik ta schʼuunel te Ley yuʼun Moisés. Ta swenta-abi, ¿binwan ya spasikix-a te cuerpo gobernante? Kʼalal ya kilbeytik bael skʼoplal te bin la spasike, ya jnoptik bin-utʼil te Cuerpo Gobernante ta kʼajkʼal ini jich ya spasik-euk. Jaʼnix jich te joʼotik ya xjuʼ ya skoltayotik te kʼalal ay bin ya jtatik ta nopel spasel sok te kʼalal ya jsitintaytik wokolil.

«Jaʼ pajal sok te bin la yal te j-alwanejetik» (Hechos 15:13-21)

4, 5. ¿Bin albilkʼop la stuuntes te Santiago?

⁴ Te jnopojel Santiago, te jaʼ yijtsʼin te Jesús, ay bin la yal.a Jaʼniwan yak ta swentainel-a te tsobleje. Te bin la yale jich yilel te jaʼ te bin la staik ta nopel ta spisilik. Jich jajch yal: «La scholbotik kaʼiytik ta lek te Symeón te kʼalal ta sbabial buelta te Dios lek la yil te jyanlumetik yuʼun ya slokʼes jpam lum ta yolilik te ya x-ichʼbot yuʼun te sbiile. Jaʼ pajal sok te bin la yal te j-alwanejetik» (Hech. 15:14, 15).

⁵ Te bin la yalik te Symeón (Simón Pedro), te Bernabé sok te Pablo, jaʼniwan la yakʼ juluk ta yoʼtan textoetik te Santiago te koltaywan ta schajpanel te kʼop (Juan 14:26). Jaʼ yuʼun, te Santiago la yal te «pajal sok te bin la yal te j-alwanejetik», tey-abi la yal te bin tsʼibaybil ta Amós 9:11, 12, te ay ta Escrituras Hebreas te naʼbil sba bitʼil «te J-alwanejetike» (Mat. 22:40; Hech. 15:16-18). Te bin la yal te Santiago ma pajaluk te bitʼil tsʼibaybil ta Amós, jaʼniwan yuʼun te jaʼ la yal te bin tsʼibaybil ta Septuaginta te jaʼ te Escrituras Hebreas te kʼasesbil ta kʼopil griego.

6. ¿Bin-utʼil koltaywan te sJun Dios yuʼun ya yilbeyik skʼoplal te circuncisión?

⁶ Te albilkʼop ta Amós, te Jehová la yal te ya schaʼjach «te snahilpacʼ David», o te stsʼumbal te banti ya xlokʼ tal te machʼa ya xwentainwan ta Wentainel (Ezeq. 21:26, 27). ¿Yabal skʼan ya yal-abi te ya xchaʼkʼot ta lum yuʼun Jehová te lum Israel? Maʼuk, melel te albilkʼop la yal te «spisil te ants winiketik yuʼun te nacionetik» jun-nax ya xkʼotik sok ya yichʼbeyik sbiil te Diose. Jaʼnix jich, te Pedro jich yalojix-a: «[Te Jehová] pajal kileltik la yilotik [te judiootik] sok te jyanlumetike, melel la spokbey yoʼtanik ta swenta te schʼuunel yoʼtanike» (Hech. 15:9). Te skʼanojel yoʼtan te Dios jaʼ te ya xjuʼ ya x-ochik ta Wentainel te judioetik sok te jyanlumetike (Rom. 8:17; Efes. 2:17-19). Maʼyuk albilkʼopetik te la yal te ya skʼan ya yichʼik circuncisión te jyanlumetik o te ya skʼatpʼun sbaik ta judioil swenta ya x-ochik ta Wentainel yuʼun Dios.

7, 8. 1) ¿Bin la yal ta slajibal te Santiago? 2) ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te ma jaʼuk la yakʼ ta chʼuunel te bin la yale?

⁷ Ta swenta te bin ya yal te albilkʼopetik sok te bin staojik ta ilel te hermanoetik, te Santiago jich la yal ta slajibal: «Jich yuʼun, te bin ya kal te joʼone jaʼ te manchuk ya kakʼbeytik swokol te jyanlumetik te yakik ta sujtesel yoʼtanik ta stojol te Diose. Te bin lekxan ya skʼan pasele, jaʼ te ya jtsʼibaybeytik bael te manchuk ya stuuntesik te bintik boloben skʼoplal te akʼbil ta stojol te lokʼombaetik, te manchuk ya spasik mulwej, te manchuk ya sweʼik chambalametik te tsʼotbilnax snukʼ sok te manchuk ya stuuntesik te chʼichʼe. Melel ta nameyto tal, ay machʼa ya yalbey skʼoplal te Ley yuʼun Moisés ta jujunpam lumetik te ya yichʼ kʼoponel ta jujun skʼajkʼalel sábado ta komonsitil ta sinagogaetik» (Hech. 15:19-21).

⁸ Te bitʼil jaʼ yak ta swentainel te tsoblej te Santiago, ¿jaʼbal la yakʼ ta chʼuunel te bin la yale? Maʼuk. Te kʼalal la yal «te bin ya kal te joʼone», ma jaʼuk yak ta yalel te ya skʼan pasel te bin ya skʼan yoʼtane. Jaʼnax yak ta yalel binwan ya xjuʼ ta pasel ta swenta te bin yaʼiyojikix ta sJun Dios sok te bin yilojik chaʼoxtul hermanoetik.

9. ¿Bin yuʼun lek te bin la yal te Santiago?

⁹ Te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik lek la yilik te bin la yal te Santiago. Yuʼun-nix lek-a te bin la yale. ¿Bin yuʼun? Sbabial, ma xyakʼbey «swokol te jyanlumetik» te jaʼik jchʼuunjeletik, melel ma sujbilik ta schʼuunel te Ley (Hech. 15:19). Schebal, ma xyutsʼinbey yoʼtan te judioetik te bayal jaʼbil la yaʼiyik stojol te bin la stsʼibay te Moisés «te ya yichʼ kʼoponel ta jujun skʼajkʼalel sábado ta komonsitil ta sinagogaetik» (Hech. 15:21).b Yoxebal, ya yakʼ te jun-nax ya x-ayinik te jchʼuunjeletik te jaʼik judioetik sok jyanlumetik. Te bin mukʼxan skʼoplale jaʼ te lek ya yil te Jehová, melel jaʼ te skʼanojel yoʼtane. ¡Kʼax lek la yichʼ chajpanel te kʼop jajcheme, melel te manchuk jich la spasike la xat sbaik te lum yuʼun te Dios te jichuke! Jaʼ jun lekil ejemplo ta stojol te organización yuʼun Jehová ta kʼajkʼal ini.

Ta 1998 te hermano Albert Schroeder ay ta jun mukʼul tsoblej internacional.

10. ¿Bin-utʼil ya stʼunik te Cuerpo Gobernante te bin la spas te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik ta sbabial siglo?

¹⁰ Jich bitʼil la kiltikix ta yan capítulo, te Cuerpo Gobernante yuʼun te testigoetik yuʼun Jehová jaʼ ya stʼunik te bin la spas te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik ta sbabial siglo, spisil-ora ya skʼanbeyik koltayel te Mukʼul Ajwalil Jehová sok te Jesucristo te jolal yuʼun te congregación (1 Cor. 11:3).c ¿Bin-utʼil ya spasik? Kilbeytik skʼoplal te bin la yal te hermano Albert Schroeder te aʼtej ta Cuerpo Gobernante ta 1974 jaʼto te kʼalal laj ta marzo ta 2006. Jich la yal: «Te Cuerpo Gobernante ya stsob sbaik ta jujun miércoles. Ya xjajch sok jun oración sok ya yichʼ kʼanbeyel te schʼul espíritu te Jehová. Ya yichʼ pasel tulan te lokʼemuk ta sKʼop Dios spisil te bin ya yichʼ ilbeyel skʼoplal sok spisil te bin ya yichʼ tael ta nopele». Jichnix la yal te hermano Milton Henschel te bayal jaʼbil aʼtej ta Cuerpo Gobernante jaʼto te kʼalal laj ta marzo ta 2003. Jich la sjojkʼoybey te machʼatik kʼotik ta clase 101 yuʼun Galaad: «¿Aybal yan organización ta Balumilal te ya sleik koltayel ta sKʼop Dios kʼalal ay bin mukʼ skʼoplal ya staik ta nopel?». Maʼyuk.

«La stsaik chaʼoxtul winiketik [...] yuʼun ya stikunik bael» (Hechos 15:22-29)

11. ¿Bin-utʼil la yakʼik ta naʼel ta congregacionetik te bin la staik ta nopele?

¹¹ Te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik ta Jerusalén jun-nax la schap skʼopik ta swenta te circuncisión. Swenta ya xkʼot ta yoʼtanik spisil te congregacionetik, ya skʼan te jamaluk sok lekuknax ya yichʼik albeyel te bin la yichʼ tael ta nopele. ¿Bin-utʼil la spasik? «Te jpuk-kʼopetik, te ancianoetik sok spisil te congregación la stsaik chaʼoxtul winiketik ta yolilik yuʼun ya stikunik bael ta Antioquía sok te Pablo soknix te Bernabé. Jaʼ la stsaik te Judas te jaʼnix jich naʼbil sba bitʼil Barsabás sok te Silas te yichʼojik mukʼ yaʼtelik ta yolil te hermanoetike». Jaʼnix jich la stsʼibayik jun carta swenta ya skʼoponik ta congregacionetik ta Antioquía, Siria sok Cilicia (Hech. 15:22-26).

12, 13. 1) ¿Bin yuʼun jaʼ lek te la yichʼik tikunel te Judas sok te Silas? 2) ¿Bin la yakʼ ta naʼel te carta te la stikunik te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetike?

¹² Te Judas sok te Silas «yichʼojik mukʼ yaʼtelik ta yolil te hermanoetike», jich yuʼun lek te jaʼ la yichʼik tikunel yuʼun te cuerpo gobernante. Te bitʼil chantul hermanoetik la yichʼik tikunel, la yakʼ ta ilel te mukʼ skʼoplal te bin bajt yalike, melel jaʼ tikunbilik yuʼun te cuerpo gobernante. Te Judas sok te Silas bayal koltaywanik yuʼun lek ya yil sbaik te judioetik ta Jerusalén sok te jyanlumetik te ayik ta yanyantik congregacionetik. Kʼax lek te la yichʼik tikunel te hermanoetik-abi, melel jich la staikxan lamalkʼinal sok jun-nax la yakʼ sbaik te lum yuʼun te Diose.

¿BIN-UTʼIL YA X-AʼTEJ TE CUERPO GOBERNANTE?

Jich bitʼil te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo, te testigootik yuʼun Jehová ya jchʼuuntik te tojobtesel ya yakʼbotik jtsojb winiketik te tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan, jaʼik te Cuerpo Gobernante. Te jtsojb hermanoetik ini ya stsob sbaik ta jujun semana. Ya xat sbaik ta wakeb comiteetik te swentainojik tulan aʼtelil.

Comité yuʼun Coordinadoretik. Ya schajpan te kʼopetik ta stojol te j-aʼtel patanetik sok ya yilbeyik skʼoplal te kʼalal ay bin ya yakʼik ta naʼel ta televisión o ta yantikxan ta swenta te bin jchʼuunojtike. Jaʼnix jich ya schajpanik te koltayel te kʼalal ya xkʼax tulan nijkel, yikʼal jaʼal, kontrainel sok yantikxan koltayel te ya xtuun yuʼun te hermanoetik ta swolol Balumilal.
Comité yuʼun Enseñanza. Jaʼ ay ta swenta yilel te nojptesel ya yichʼ akʼel ta tsoblejetik sok ta mukʼul tsoblejetik soknix ya schajpan videoetik sok audioetik. Jaʼnix jich ya schajpan te bin ya yichʼ nopel ta Escuela yuʼun Galaad sok ta Escuela yuʼun Precursor sok te nojptesel ya yichʼik te machʼatik ya x-aʼtejik ta Betel.
Comité yuʼun Personal. Jaʼ ya skanantaybey schʼuunel yoʼtan te betelitaetik ta swolol Balumilal sok ya yakʼbey te bin ya xtuun yuʼunik. Jaʼnix jich, jaʼ ay ta swentaik spasel aprobar te machʼatik yachʼilik ya xjajchik ta aʼtel ta Betel.
Comité yuʼun Publicación. Jaʼ swentainoj yilel te ya yichʼ pasel imprimir te publicacionetik sok te ya yichʼ tikunele. Jaʼ ay ta swenta yilel te imprentaetik sok te bintik ay yuʼun te organización yuʼun te Jehová, jaʼnix jich ay ta swentaik yilel te construcción yuʼun yachʼil beteletik, sNail Tsoblejetik sok sNail mukʼul tsoblejetik. Jaʼnix jich ya swentain yilel te bitʼil ya yichʼ tuuntesel te majtan takʼin.
Comité yuʼun Redacción. Jaʼ ya schajpan te publicacionetik te ya xtuun ta congregacionetik sok te ya yichʼ pukel ta stojol te ants winiketik. Ya yakʼbey sujtib te jojkʼoyeletik ya yichʼ pasel ta swenta te Biblia, jaʼ swentainoj te skʼasesel ta yantik kʼopiletik te publicacionetik ta swolol Balumilal sok ta yilel teme lek pasbil te guionetik yuʼun te videoetik, te bosquejoetik yuʼun te discursoetik sok yantikxan.
Comité yuʼun Servicio. Jaʼ ay ta swenta yilel te scholel skʼop Dios, te yaʼtel te ancianoetik, te superintendenteetik yuʼun circuito, te precursoretik sok te misioneroetik. Jaʼnix jich ya stikun invitacionetik ta swenta te Escuela yuʼun Galaad sok jaʼ ya yal banti ya xbajtik ta abatinwanej swenta ya yichʼxan yip te aʼtelil ya jpastik ta swolol Balumilal.

Te Cuerpo Gobernante spisil-ora ya sle te koltayel yuʼun te chʼul espíritu. Te hermanoetik-abi ma skuy sbaik ta jwolwanej yuʼun te lum yuʼun Jehová. Jaʼ «yakik ta stʼunel te Jkolel Tuminchij [Jesucristo] chikan te banti ya xbajte», jichnix te bitʼil ya spasik te yantik hermanoetik te tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan te liʼto ayik ta Balumilal (Apoc. 14:4).

¹³ ¿Bin la yakʼ ta naʼel te carta? Ma jaʼuknax la yalbey skʼoplal te circuncisión. Jaʼnix jich la yakʼ ta naʼel bin ya skʼan ya spasik te jyanlumetik swenta lek ya x-ilotik yuʼun te Jehová sok te ya x-akʼbotik bendición. Te carta jich la yal: «Te chʼul espíritu soknix te joʼonkotik lek la kaʼiykotik te maba ya kakʼbeyex-xan awijkatsik, jaʼnax ini te yuʼun-nix ya skʼan pasel-ae: mame xa atuuntesik te milbil majtaniletik te akʼbil ta stojol te lokʼombaetik, mame xa atuuntesik te chʼichʼ, mame xa aweʼik chambalametik te tsʼotbilnax snukʼ sok mame xa apasik mulwej. Teme ya apʼajik spisil ini, lekme ya xkʼoex ta lokʼel yuʼun. ¡Ichʼa spatjibal awoʼtanik!» (Hech. 15:28, 29).

14. ¿Bin-utʼil ay-a te jun-nax ayotik ta jun Balumilal te banti xatoj sba te ants winiketike?

¹⁴ Ta kʼajkʼal ini kʼaxem ta 8 millón ta tul testigoetik yuʼun Jehová te ayik ta kʼaxem ta 100 mil congregacionetik ta swolol Balumilal. Manchukme jich-abi, jun-nax te bin jchʼuunojtik sok jun-nax ayotik. Pero, ¿bin-utʼil ay-a te jun-nax ayotik ta jun Balumilal te banti xatoj sba te ants winiketike? Jaʼ yuʼun te jaʼ ya stojobtesotik te Jesucristo —te jaʼ jolal yuʼun te congregación— ta swenta «te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij» te jaʼ te Cuerpo Gobernante (Mat. 24:45-47). Te joʼotik jun koʼtantik ya jchʼuuntik te tojobtesel ya kichʼtike.

«Akʼbotik bayal stseʼelil yoʼtanik yuʼun te bin albotik» (Hechos 15:30-35)

15, 16. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sbaik te congregacionetik te kʼalal la skʼoponik te carta, sok bin yuʼun?

¹⁵ Te libro yuʼun Hechos ya yalxan te kʼalal kʼotik ta Antioquía te chantul hermanoetik te talemik ta Jerusalén, «la stsobik tal spisil te jchʼuunjeletik sok la yakʼbeyik ta skʼab» te carta te la stikun te cuerpo gobernante. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba te congregación? «Te kʼalal la skʼoponike, akʼbotik bayal stseʼelil yoʼtanik yuʼun te bin albotik tey-ae» (Hech. 15:30, 31). Jaʼnix jich, te Judas sok te Silas «la yakʼbeyik yip yoʼtanik sok smukʼul yoʼtanik te hermanoetik ta swenta te skʼopike». Te chaʼtul hermanoetik-abi jaʼ la yakʼik ta naʼel te skʼanojel yoʼtan te Dios, jaʼ yuʼun te Biblia ya sbiilintes «j-alwanejetik» jichnix bitʼil te Bernabé, te Pablo sok yantik j-abatetik yuʼun Jehová (Hech. 13:1; 15:32; Éx. 7:1, 2).

¹⁶ Chikan ta ilel te Jehová la yakʼbey bendición te bin la staik ta nopel te cuerpo gobernante, jaʼ yuʼun te congregacionetik la sta smukʼul yoʼtanik. ¿Bin yuʼun lek lokʼ te bin la spasike? Melel te cuerpo gobernante jamal la yakʼik ta naʼel te bin la staik ta nopel, la yakʼik ta naʼel ta yorail, la stuuntesik te sKʼop Dios sok koltayotik yuʼun te chʼul espíritu. Te cuerpo gobernante jaʼnix jich la stikun hermanoetik te sok yutsil yoʼtanik la yakʼbeyik snaʼ te congregacionetik te bin la yichʼ tael ta nopel.

17. ¿Bin-utʼil te superintendenteetik yuʼun circuito ya skʼayinbeyik stalel te Pablo, Bernabé, Judas sok Silas?

¹⁷ Jich bitʼil ta sbabial siglo, te Cuerpo Gobernante yuʼun te testigoetik yuʼun Jehová ya yakʼbey tojobtesel ta yorail te congregacionetik ta swolol Balumilal. Kʼalal ay bin ya sta ta nopel, ya yalbey ta jamal te congregacionetik. Ay baeltik jaʼ ya stuuntes te superintendenteetik yuʼun circuito yuʼun ya yakʼik ta naʼel ta stojol te congregacionetik soknix te ya yakʼbeyik yip yoʼtan te hermanoetik. Te superintendenteetik ini ya spasik tulan yuʼun ya xbajtik ta jujun congregación jich bitʼil la spasik te Pablo sok te Bernabé, te bayal nojpteswanik sok la scholik «te lek yachʼil kʼop yuʼun te Jehová» (Hech. 15:35). Jaʼnix jich ya skʼayinik te bin la spasik te Judas sok te Silas te «la yakʼbeyik yip yoʼtanik sok smukʼul yoʼtanik te hermanoetik ta swenta te skʼopike».

18. ¿Bin ya skʼan ya spas te lum yuʼun Dios swenta ya x-akʼbotik bendición?

¹⁸ ¿Bin ya kaltik ta stojol te congregacionetik te ayik ta swolol Balumilal? ¿Bin yuʼun te ay lamalkʼinal yuʼunik sok jun-nax ayik manchukme xatoj sba te ants winiketik? Juluk ta koʼtantik te jich la yal te Santiago: «Te pʼijil oʼtanil te talem ta toyol maʼyuk bin kapal tey-a, lamal yoʼtan, ma jaʼuk ya yakʼ ta chʼuunel te bin ya yal, chapal yuʼun ya schʼuun mantal […]. Jaʼnix jich, te machʼatik ya yakʼik ta ilel lamalkʼinal ya xchiknaj ta stojolik te sit te bin stojil ta pasel te ya yichʼ tsʼunel te banti ay lamalkʼinal» (Sant. 3:17, 18). Te kʼalal la stsʼibay-abi, ma jnaʼtik teme jaʼ jul ta yoʼtan te bin kʼot ta pasel te kʼalal la stsob sbaik ta Jerusalén. Te bin ya jnoptik ta capítulo 15 yuʼun Hechos jaʼ te kʼax mukʼ skʼoplal te ayuk lamalkʼinal, te junuk-nax ayotik sok te yakuk jchʼuuntik te tojobtesel ya yakʼbotik te machʼatik ya swolotik swenta ya yakʼbotik bendición te Jehová.

19, 20. 1) ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te jun-nax la yakʼ sbaik yan buelta te hermanoetik ta Antioquía? 2) ¿Bin la yaʼtelinik spasel te Pablo sok te Bernabé?

¹⁹ Kʼalal te hermanoetik ta congregación ta Antioquía la yaʼiyik te bin la staik ta nopel te cuerpo gobernante, jun-nax la yakʼ sbaik yan buelta. Maba la sjachik kʼop ta stojol te hermanoetik te talemik ta Jerusalén. Te bin la spasike jaʼ te la yalik wokol ta stojol te Judas sok te Silas te ulaʼtayotik yuʼune. Te libro yuʼun Hechos ya yal te «jilik cheʼoxeb kʼajkʼal tey-a; ta patil sok slamalil kʼinal akʼotik bael» ta Jerusalén (Hech. 15:33).d Kʼalal kʼotik ta Jerusalén, akʼbot bayal stseʼelil yoʼtanik te hermanoetik kʼalal la yaʼiyik te bitʼil kʼax yuʼunik te Judas sok te Silas ta Antioquía. ¡Ta swenta te slekil yoʼtan Dios te ma snujpʼuk ya kichʼtik leknax lokʼ te bin la spasike!

²⁰ Te Pablo sok te Bernabé jilik ta Antioquía sok la yaʼtelinikxan scholel skʼop Dios (Hech. 13:2, 3). Jaʼ jich ya spasik-euk te superintendenteetik yuʼun circuito kʼalal ya yulaʼtayik te congregacionetik. ¡Jaʼik jun bendición ta stojol te lum yuʼun Dios! Pero, ¿bin-utʼil tuuntesotikxan sok akʼbotikxan bendición yuʼun Jehová te Pablo sok te Bernabé? Ya kiltik ta yan capítulo.

Ta jun mukʼul tsoblej, jtul hermana sok te achʼix yuʼun yakik ta yilel te libro «Los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas», volumen 2. — Ta kʼajkʼal ini ya kichʼtik nojptesel yuʼun te Cuerpo Gobernante sok te jkoltaywanejetik yuʼun.

TE SANTIAGO, «TE YIJTSʼIN TE KAJWALTIKE»

Te smeʼ stat te Santiago jaʼ te José sok te María. Te Jesús jaʼ te bankilal, te Santiago jaʼniwan schebal yal te María, melel jaʼ nail ya xchiknaj sbiil ta spisil te yijtsʼinab te Jesús (Mat. 13:54, 55). Pajal chʼi sok te Jesús, la yil te la schol skʼop Dios sok snaʼoj-a te «ya spas milagroetik», pero maniwan la yil junuk. Ta nail talel, te Santiago sok «te yijtsʼinab maʼyuk schʼuunel yoʼtanik ta stojol» te Jesús (Juan 7:5). Jichniwan la yal-euk te bitʼil la yalik te yantik: «Sojkemix sjol» (Mar. 3:21).

Pero jelon stalel te Santiago te kʼalal laj sok chaʼkuxaj te Jesús. Te kʼalal mato moem bael ta chʼulchan-a te Jesús, chiknaj ta stojol te Santiago (1 Cor. 15:7). Manchukme ta Mateo kʼalal ta Apocalipsis ay oxtul winiketik te Santiago sbiilik, jich yilel te Jesús jaʼ chiknaj ta stojol te Santiago, te yijtsʼine. Jichniwan jajch schʼuun te jaʼnix Mesías-a te Jesuse. Te kʼalal mato sta lajuneb kʼajkʼal smoel bael ta chʼulchan-a te Jesús, te Santiago, te snan sok te yijtsʼinab yakik ta skʼoponel Dios sok te jpuk-kʼopetik ta schaʼkajal na (Hech. 1:13, 14).

Ta patil bael, mukʼ skʼoplal kʼot ta congregación ta Jerusalén, jich yilel te la yilik bitʼil jpuk-kʼop, o te machʼa «tikunbil» ta congregación-abi (Gál. 1:18, 19). Chikan ta ilel te yuʼun-nix mukʼ skʼoplal-ae, melel te kʼalal lokʼ ta chukojibal te Pedro ta swenta jun milagro, jich la yalbey te jnopojeletik: «Akʼbeyaik snaʼ te Santiago spisil ini soknix te hermanoetike» (Hech. 12:12, 17). Sok jaʼniwan la swentain te tsoblej la spasik te «jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik» ta Jerusalén ta swenta te circuncisión (Hech. 15:6-21). Jaʼnix jich, te Pablo la yal te «jich ilbilik te bitʼil yoyal te congregación» ta Jerusalén te Santiago, te Pedro sok te Juan (Gál. 2:9). Cheʼoxeb jaʼbil ta patil kʼalal te Pablo sujt ta Jerusalén ta yoxebal viaje la spase, bajt yil te Santiago sok «tey stsoboj sba spisilik-a te ancianoetike» (Hech. 21:17-19).

Ta Gálatas 1:19 ya yichʼ alel te jaʼ «yijtsʼin te Kajwaltike», sok chikan ta ilel te jaʼ la stsʼibay te libro yuʼun Santiago. Ta carta ini ya yal sok spekʼelil yoʼtan te jaʼ j-abat yuʼun «Dios sok te Kajwaltik Jesucristo», ma jaʼuk ya yal te jaʼ sbankil te Jesús o te jaʼ jpuk-kʼop (Sant. 1:1). Jaʼnix jich ya xchiknaj ta ilel te jich stalel bitʼil te Jesús te ya snaʼ yilbeyel stalel te ants winiketik sok ya snaʼ yilel te bintik pastiklanbile. Jaʼ yuʼun, te kʼalal la scholbey skʼoplal te smelelil kʼope, la spajbey skʼoplal sok te sbul mar, te ekʼetik ta chʼulchan, te skʼuxul kʼajkʼal, te nichimetik, te kʼajkʼ te ya schikʼ te kʼinal sok te smansoubtesel chambalametik (Sant. 1:6, 11, 17; 3:5, 7). Ta swenta te chʼul espíritu la stsʼibay consejoetik ta swenta te lekil taleliletik te ya xtuun swenta lek ya kil jbatik sok te yantike (Sant. 1:19, 20; 3:2, 8-18).

Ta 1 Corintios 9:5 te Pablo ya yakʼ ta naʼel te nujpunem te Santiago. Te Biblia ma xyal bin-ora sok bin-utʼil laj te Santiago, pero te Josefo te jaʼ judío-winik la yal te laj te kʼalal mato jaluk slajel-a te gobernador romano Porcio Festo (ta jaʼbilniwan 62) sok te kʼalal mato x-och ta ajwalil-a te Albino. Jaʼnix jich la yal te la stsob te Sanedrín te sacerdote Anán (Ananías) sok te «la yichʼ ta kʼop te Santiago te jaʼ yijtsʼin te Jesús te Cristo sbiil; te sbiil jaʼ Jacobo [o Santiago], sok ay yantikxan te la yichʼtiklan ta kʼope. La yakʼtiklanbey smulin te la skʼaxuntayik te ley sok jich la yakʼtiklan ta chʼojel ta ton».

a Ilawil te recuadro «Te Santiago, ‹te yijtsʼin te Kajwaltike›».

b Kʼax lek te la yalbey skʼoplal te Santiago te bin la stsʼibay te Moisés. Te Moisés ma jaʼuknax la stsʼibay te Ley, jaʼnix jich la stsʼibay te bin yilel la yil sba te Jehová sok te j-abatetik yuʼun te kʼalal mato ayuk-a te Ley, tey la yakʼ ta naʼel-a te skʼanojel yoʼtan. Jich bitʼil ta libro yuʼun Génesis ya xchiknaj ta ilel bin ya snop ta swenta te chʼichʼ, te mulwej sok te schʼuunel lokʼombaetik (Gén. 9:3, 4; 20:2-9; 35:2, 4). Te Jehová la yakʼ ta nopel te tojil mantaliletik yuʼun te ya skʼan ya schʼuunik spisil te ants winiketik chikan teme judioetik o maʼuk.

c Ilawil te recuadro «¿Bin-utʼil ya x-aʼtej te Cuerpo Gobernante?».

d Ta Hechos 15:34 ay Bibliaetik —jich bitʼil te Scʼop Dios Tzeltal yuʼun Bachajón— te ya yalik te jil ta Antioquía te Silas. Pero, jich yilel te bin ya yal te versículo-abi patil la yichʼ otsesel, jaʼ te kʼalal tsʼibaybilix-a te libro yuʼun Hechos.