ARTÍCULO YUʼUN ESTUDIO 26
«Chapalukexme ta spisil-ora» te kʼalal ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová
«Te skʼajkʼalel te Jehová jich ya xtal te bin-utʼil jtul j-elekʼ ta ajkʼabal» (1 TES. 5:2).
KʼAYOJIL 143 Junuk koʼtantik akʼa jmaliytik
¿BIN YA KILBEYTIK SKʼOPLAL?a
1. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ma xlajotik ta skʼajkʼalel yuʼun Jehová?
KʼALAL te Biblia ya yal «te scʼahcʼalel yuʼun Jehová» jaʼ ya yalbey skʼoplal te kʼalal ya slajin te skontratak sok ya skoltay te j-abatetik yuʼune. Jich kʼot ta pasel ta namey te kʼalal te Jehová la yakʼ castigo (Is. 13:1, 6; Ezeq. 13:5; Sof. 1:8). «Te scʼahcʼalel yuʼun Jehová» ya sjach te kʼalal ya yichʼ lajinel te Mukʼul Babilonia sok ya xlaj te kʼalal ya sjach te guerra yuʼun Armagedón. Yuʼun ma xlajotik ta kʼajkʼal-abi, ya skʼan ya jchajpanix jbatik-a. Te Jesús la yal «chapalukexme ta spisil-ora» kʼalal ya «xtal tulan wokolil», la yakʼ ta naʼel te jich ya skʼan pasulanel (Luc. 12:40; Mat. 24:21).
2. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya kiltik te bin ya yal te 1 Tesalonicenses?
2 Ta 1 Tesalonicenses, te jpuk-kʼop Pablo la stuuntes bayal ejemploetik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te jchʼuunjeletik te ya skʼan ya schajpan sbaik ta skʼajkʼalel yuʼun te Jehová. Te Pablo snaʼoj te bayalto tiempo ya skʼan yuʼun ya xkʼot te skʼajkʼalel-abi (2 Tes. 2:1-3). Ya skʼan ya schajpan sbaik te jich yilel te ya xkʼotix ta pasel te kʼajkʼal-abi. Jichnix ya skʼan ya jpastik-euk. Kiltik te bin la yal 1) ¿bin-utʼil ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová?, 2) ¿machʼatik ya xlajik? sok 3) ¿bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jchajpan jbatik?
¿BIN-UTʼIL YA XTAL TE SKʼAJKʼALEL YUʼUN JEHOVÁ?
Kʼalal te jpuk-kʼop Pablo la stsʼibay te 1 Tesalonicenses, la yal bayal ejemploetik te ya skoltayotik. (Ilawil te párrafo 3).
3. ¿Bin ya skʼan ya yal te jich ya xtal te bin-utʼil j-elekʼ ta ajkʼabal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).
3 «Te bin-utʼil jtul j-elekʼ ta ajkʼabal» (1 Tes. 5:2). Jaʼ te sbabial ejemplo la stuuntes te jpuk-kʼop Pablo yuʼun la yakʼ ta naʼel bitʼil ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová. Te j-elekʼetik oranax ya x-ochik ta elekʼ ta ajkʼabal, kʼalal maʼyuk machʼa snaʼoj-a. Jichnix ya xkʼot ta pasel ta skʼajkʼalel yuʼun te Jehová. Te j-abatotik yuʼun te Dios chamnax koʼtantik te jich ya xkʼot ta pasele. Pero maba ya kichʼtik lajinel, jaʼnax te machʼatik chopolike.
4. ¿Bin yuʼun ya kaltik te skʼajkʼalel te Jehová jich ya xtal te bin-utʼil skʼuxul te kʼalal ya x-ayin jtul alal?
4 «Jich te bin-utʼil jtul ants ya xjajch skʼuxul te kʼalal ya x-ayin yale» (1 Tes. 5:3). Jtul ants ma snaʼ jayeb ora ya x-ayin te yale. Pero ya snaʼ te ya xkʼot yorail te ya x-ayine, te ma naʼbiluk yorail sok te kʼux ta aʼiyele. Jaʼnix jich manchukme ma jnaʼojtik te bin kʼajkʼalil sok te jayeb ora ya xtal te skʼajkʼalel te Jehová, pero jnaʼojtik te yananix xtal-ae, sok te ya skʼotes ta pasel-a te bin yaloj, te ya slajin te machʼatik chopole.
5. ¿Bin yuʼun jich kʼoem te tulan wokolil bitʼil te sakubel kʼinal?
5 Jich bitʼil te sakubel kʼinal. Te yoxebal ejemplo la yalbey skʼoplal te Pablo, jaʼ ya yalbeyxan skʼoplal ta swenta te j-elekʼetik te ya x-ochik ta elekʼ ta ajkʼabal, pero ta ora ini, jaʼ la spajaltaybeyix skʼoplal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová jich bitʼil te sakubel kʼinal (1 Tes. 5:4). Te bitʼil baem ta yoʼtanik ta elekʼ te j-elekʼetik maniwan ya yilik te ayix ta sakubel te kʼinale sok te ya xjuʼ ya xtaotik ta ilele. Jichnix ya xkʼot ta pasel ta yorail te tulan wokolile. Te ants winiketik te jich stalelik bitʼil j-elekʼetik, sok te ya spasik te bin ma smulan te Diose, ya yichʼik ilel. Yan te joʼotike ma jichuk jtaleltik, melel chapalotikix te kʼalal ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová. ¿Bin-utʼil? Jaʼ te ya jpʼajtik spisil te bin ma smulan te Jehová sok ya jpastik tulan ta spasel «spisil ta chajp lekil oʼtanil, te bin stojil ta pasel sok te bin smelelile» (Efes. 5:8-12). Te Pablo la yal chebxan ejemploetik te ya yalbey skʼoplal te machʼatik maba ya xkolik ta skʼajkʼalel yuʼun te Jehová.
¿MACHʼATIK MA XKOLIK JILEL TA SKʼAJKʼALEL YUʼUN JEHOVÁ?
6. ¿Bin yuʼun ya kaltik te jteb ma spisiluk wayalik te ants winiketik? (1 Tesalonicenses 5:6, 7).
6 «Te machʼatik ya xwayik» (kʼopona 1 Tesalonicenses 5:6, 7). Te Pablo la yal te machʼatik maba ya xkolik ta skʼajkʼalel yuʼun Jehová jich kʼoemik te bitʼil machʼatik wayalik. Te machʼa wayale, maʼyuk bin ya snaʼ. Ma snaʼ bin ya xkʼax ta sjoyobal sok ma snaʼ bin ya spas. Jichnix ya xkʼot ta pasel ta swenta te chʼuunel oʼtanile: bayal ants winiketik wayalik kʼoem (Rom. 11:8). Ma xyichʼik ta wenta te ayotikix ta kuxinel ta slajibal kʼajkʼal sok te nopolix te yorail te skʼajkʼalel te tulan wokolile. Te kʼalal ya xkʼax tulan wokolil ta balumilal, ay machʼatik ya skʼan snopik te skʼop Dios. Pero cheʼoxebnax kʼajkʼal te jich ya yakʼik ta ilele ta patil jich yilel te ya xchaʼwayike. Pero ay machʼatik ya schʼuunik te ya xkʼot jun kʼajkʼalil te ya x-ichʼotik ta kʼop, pero ya skuyik te kʼax jalto ya skʼan te jich ya xkʼot ta pasele (2 Ped. 3:3, 4). Pero jnaʼojtik te mukʼ skʼoplal te wikʼiluk jsitik ta jujun kʼajkʼal.
7. ¿Bin yuʼun ya kaltik te jichik bitʼil jyakubeletik te machʼatik ya yichʼik lajinel yuʼun te Diose?
7 «Te machʼatik ya xyakubik». Te jpuk-kʼop Pablo la yal te ya yichʼik lajinel yuʼun Dios te machʼatik jich yilel bitʼil jyakubeletik. Te jyakubel ma snaʼ bin ya spas sok ma lek te bin ya sta ta nopel. Jichnix stalelik te machʼatik chopolike, maba ya yichʼik ta wenta te bin ya yal te Dios sok ya spasik ta skuxlejalik te bin ma lek te ya xjuʼ ya xlajik yuʼune. Te jpuk-kʼop Pablo la yalbey te jchʼuunjeletik te lekuknax te bin ya staik ta nopel, te ma jichuk stalelik te bitʼil te jyakubeletike (1 Tes. 5:6). Jtul winik te ya yilbey skʼoplal te Biblia ya yal te machʼa ay ta skuxemal yoʼtan «lamalnax yoʼtan, ya sta ta ilel te bin ya xkʼot ta stojole sok lek te bin ya spase». ¿Bin yuʼun ya skʼan te lamaluknax koʼtantik sok te lekuk te bin ya jpastike? Teme ma jichuk ya jpastike, ya xjuʼ ya jchʼik jbatik ta política sok te bintik ya spas te ants winiketike. Te bitʼil nopol ayotikix ta skʼajkʼalel yuʼun te Jehová, yaniwan kichʼtik tenel ta spasel te bin ma leke. Pero ma skʼan ya jmel koʼtantik yuʼun te bin ya kaltik, melel te chʼul espíritu ya skoltayotik yuʼun ya kakʼtik ta ilel lamalkʼinal, te leknax jtaleltik sok ya skoltayotik ta stael ta nopel te bin lek ta pasel (Luc. 12:11, 12).
¿BIN-UTʼIL YA XJUʼ YA JCHAJPAN JBATIK TA SKʼAJKʼALEL YUʼUN TE JEHOVÁ?
Jteb ma spisil te ants winiketik maʼyuk skʼoplal ta yoʼtanik te bin yak ta kʼoel ta pasele, yan te joʼotike chapalotik te kʼalal ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová, melel jlapojtik kʼoem te smajkil koʼtantik ta swenta te chʼuunel oʼtanil sok te kʼuxul oʼtanile, soknix te smajkil joltik te jaʼ te mukʼul oʼtanile. (Ilawil te párrafo 8 sok 12).
8. Jich bitʼil ya yal 1 Tesalonicenses 5:8, ¿bin ya skʼan ya jpastik yuʼun wikʼiluk jsitik sok te lekuk te bin ya jnoptik? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).
8 «Akʼa jlaptik te smajkil koʼtantik […] sok te smajkil joltik». Te Pablo la yal te pajalotik jich bitʼil soldadoetik te wikʼil sitik sok te spisil-ora chapalik (kʼopona 1 Tesalonicenses 5:8). Te kʼalal ay guerra, jtul soldado spisil-ora chapal ay. Jaʼnix jich te joʼotike, chapalotik te kʼalal ya xkʼot te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová teme spisil-ora ya jlaptik te smajkil koʼtantik, te jaʼ te chʼuunel oʼtanil sok te kʼuxul oʼtanile sok te smajkil joltik te jaʼ te mukʼul oʼtanile. Te taleliletik ini ya skoltayotik.
9. ¿Bin-utʼil ya skanantayotik te chʼuunel oʼtanil?
9 Te smajkil oʼtanil ya skanantaybey yoʼtan jtul soldado, jaʼnix jich te schʼuunel oʼtanil, te kʼuxul oʼtanile ya skanantay te koʼtantike. Te taleliletik-abi ya skoltayotik yuʼun ya x-abatinotik ta stojol te Jehová sok te Jesús. Ta swenta te chʼuunel oʼtanil, ya jnaʼtik te ya smajtantes te Jehová te machʼa ya xleot yuʼune (Heb. 11:6). Jaʼnix jich te schʼuunel koʼtantik ya stijbotik koʼtantik yuʼun jun koʼtantik ta stojol te Jesús, manchukme ya xkʼax jwokoltik. Yuʼun ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik sok ya xkujch kuʼuntik te wokoliletike, kiltik bin spasojik te hermanoetik yuʼun ya xkujch yuʼunik te kontrainel o te kʼalal ay wokolil ta swenta takʼin. Yuʼun ma jaʼuk ya xbajt koʼtantik ta sleel takʼin, ya xjuʼ ya jtʼuntik te ejemplo yuʼunik te machʼatik ma bayal ya sleik te sbilukike sok te jaʼ nail ya yakʼ ta skuxlejalik te Wentainel yuʼun te Diose.b
10. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te skʼuxul koʼtantik ta stojol Dios sok ta stojol te ants winiketike?
10 Yuʼun wikʼiluk jsitik sok te lekuk jtaleltik, jaʼnix jich ya skʼan te ayuk skʼuxul koʼtantik (Mat. 22:37-39). Teme kʼux ta koʼtantik te Dios jaʼme ya skoltayotik yuʼun ya jcholtik skʼop Dios manchukme ya xkʼax jwokoltik (2 Tim. 1:7, 8). Te bitʼil kʼux ta koʼtantik te ants winiketik te maba junuk schʼuunel koʼtantik sok, ya jpastik tulan ta scholbeyel yaʼiy te skʼop Dios, ta teléfono o ta carta. Maba ya jnoptik te jkʼaxel ma xjuʼ ya sjeltayik te stalelike. Jaʼ ya jkʼantik te ya xjajch spasik te bin leke (Ezeq. 18:27, 28).
11. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te skʼuxul koʼtantik ta stojol te kermanotaktik? (1 Tesalonicenses 5:11).
11 Kʼalal ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan te hermanoetik ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik (kʼopona 1 Tesalonicenses 5:11). Te soldadoetik talel kʼaxel ya skoltay sbaik te kʼalal ayik ta guerra. Pero, ya xjuʼ ya yejchentes sbaik te ma jichuk snopojik-a. Jaʼnix jich te joʼotik maʼyuk bin-ora te sok spasemal koʼtantik ay bin ma lek ya jpastik ta stojol te kermanotaktik (1 Tes. 5:13, 15). Yanxan te bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te hermanoetike, jaʼ te kʼalal ya kichʼtik ta mukʼ te hermanoetik te ya xwolawanik ta congregación (1 Tes. 5:12). Jnop kaʼiytik ta stojol te congregación ta Tesalónica. Kʼalal te Pablo la stsʼibay te carta ini, matoniwan ayuk jun jaʼbil te congregacione, maniwan ayuk bayal spʼijilik te ancianoetik sok ayniwan bin ma lek ya spasik, pero ya skʼanik ichʼel ta wenta. Te bitʼil ay ta noptsajel te tulan wokolile, ya skʼan smukʼulinxan koʼtantik te ancianoetik, melel maniwan ya yalbotik te central mundial o te Betel te bin ya skʼan ya jpastike. Jaʼ yuʼun, kʼax mukʼ skʼoplal te kʼuxuk ta koʼtantik te ancianoetik sok te ya kichʼtik ta wenta. Chikan bintik ya xkʼax, kakʼtik ta ilel te lekil taleliletike sok ma jaʼuk ya xbajt ta koʼtantik te banti ya xchʼayike. Ayuk ta koʼtantik te Jehová jaʼ yak ta stuuntesel te Cristo yuʼun ya swentain te ancianoetik.
12. ¿Bin-utʼil ya skanantay te jpensartik te smukʼul koʼtantike?
12 Jich bitʼil te smajkil jolal ma xyakʼ ya x-ejchenaj te sjol te soldado, jaʼnix jich te smukʼul oʼtanil yuʼun te kolel ya skanantay te jpensartik. Te bitʼil ay ta koʼtantik te bin yakotik ta smaliyele, ma jaʼuk ya xbajt ta koʼtantik te bin ya sjap te balumilale (Filip. 3:8). Te smukʼul koʼtantik ya yakʼ slamalil koʼtantik sok te junuk koʼtantik. Jaʼ jich kʼax ta stojolik te Wallace sok te Laurinda, te yakik ta abatinel ta África. Ta oxebnax semana, te jtule laj te spapa, te yane laj te smama sok ma juʼ bajt yilik te sfamilia ta skaj te chamel COVID-19. Jich la stsʼibay: «Jaʼ ya yakʼbon smukʼul koʼtan te chaʼkuxajel, ma jaʼuk ya xtal ta koʼtan te bin yilel skuxlejalik te kʼalal nopol ya xlajikix-a, jaʼ ya kakʼ ta koʼtan te bin yilel skuxlejalik ta achʼ balumilal. Ta swenta te ay smukʼul koʼtan, ya yakʼbon slamalil koʼtan sok ma kʼax bayal ya jmel koʼtan yuʼun».
13. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ya yakʼbotik te schʼul espíritu te Jehová?
13 Mame xa atupʼ «te kʼajkʼ yuʼun te chʼul espiritue» (1 Tes. 5:19). Te jpuk-kʼop Pablo la spajaltay te chʼul espíritu jich te bin-utʼil kʼajkʼ te ya yakʼbotik yip koʼtantik yuʼun ya jpastik te bintik lek sok ya yakʼbotik kiptik yuʼun ya x-abatinotik ta stojol te Jehová (Rom. 12:11). ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ya yakʼbotik te chʼul espíritu te Jehová? Ya skʼan ya jkʼopontik te Biblia sok te junuk ya x-aʼtejotik sok te organización yuʼun. Teme jich ya jpastike, ya kakʼtik ta ilel «te sit te chʼul espíritu» (Gál. 5:22, 23).
Jojkʼoybeya aba ini: «¿Yabal kakʼ ta ilel ta swenta te bintik ya jpas te ya jkʼan ya yakʼbon te schʼul espíritu te Jehová?». (Ilawil te párrafo 14).
14. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya kichʼtik te chʼul espíritu yuʼun te Dios? (Jaʼnix jich ilawil te foto).
14 Te Jehová ya yakʼbotik te schʼul espíritu, pero ya skʼan ya jtsajtay jbatik. Mame ayuk bin ya skʼan ya jpastik te ya yakʼ ya xtupʼ «te kʼajkʼ yuʼun te chʼul espiritue». Yuʼun ya yakʼbotik te schʼul espíritu te Jehová, ya skʼan te lekuknax jtaleltik sok te lekuknax te bintik ya jnoptike. Teme jaʼ ya kakʼtik ya x-och ya jpensartik te bintik maba leke sok teme ma jlokʼestike, ya xjuʼ ya jchʼaytik te schʼul espíritu yuʼun te Jehová (1 Tes. 4:7, 8). ¿Binxan ya skʼan ya kakʼ ta koʼtantik? Te Pablo la yal: «Mame xa apʼajik te albilkʼopetike» (1 Tes. 5:20). Kʼalal ya yal ta versículo-abi, «albilkʼopetik» jaʼ ya yalbey skʼoplal te bin ya yakʼ ta naʼel te Dios ta swenta te schʼul espiritue. Tey ochem skʼoplal-a te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová sok te nopol ya xkʼotix ta pasele. Maba ya jnoptik te bayalto ya skʼan te jich ya xkʼot ta pasele o te ma xkiltikix te Armagedón. Jaʼ kakʼoj ta koʼtantik te nopolix te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová. Jaʼ yuʼun mukʼ skʼoplal ya kiltik te ya kakʼtik ta ilel lekil taleliletik sok te ya kichʼtik ta mukʼ te Dios ta jujun kʼajkʼal (2 Ped. 3:11, 12).
«TSAJTAYA AWILIK SPISIL TE BINTIK YA APASIK»
15. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ma xkichʼtik loʼlayel? (1 Tesalonicenses 5:21).
15 Ta pajel chaʼbej te skontratak te Dios ya xbajt yalik «¡Lamalkʼinal sok maʼyuk bin chikan!» (1 Tes. 5:3). Jich ya yichʼ alel ta bayuk te kʼopetik te lokʼemik talel ta stojol te pukujetik, te ya sloʼlay jteb ma spisil te ants winiketik (Apoc. 16:13, 14). ¿Yan te joʼotike?¿Yabal kichʼtik loʼlayel? Maʼuk, teme ya jchʼuuntik te consejo ini: «Tsajtaya awilik spisil te bintik ya apasik» (kʼopona 1 Tesalonicenses 5:21). Te kʼopil «tsajtaya awilik» ta griego kʼop ya skʼan ya yal te ya yichʼ ilel ta lek teme yuʼun-nix bayal stojol-a te tʼujbil tonetike. Jaʼnix jich ya skʼan ya jpastik te kʼalal ay bin ya kaʼiytik o ya jkʼopontik teme yuʼun-nix smelelil-a. Kʼax mukʼ skʼoplal te jichuk la spasik te machʼatik ayik ta congregación ta Tesalónica, pero kʼaxtoxan jich ya skʼan ya jpastik te bitʼil nopolix te skʼajkʼalel te tulan wokolile. Maba ya skʼan ya jchʼuuntik ta oranax te bin ya kichʼtik albeyel, ya kiltik sok te Biblia teme yuʼun-nix smelelil-a sok teme jichnix ya yal te organización yuʼun te Jehová. Jich maba ya kichʼtik loʼlayel yuʼun te pukujetik (Prov. 14:15; 1 Tim. 4:1).
16. ¿Bin tʼujbil majtanil yakotik ta smaliyel, sok bin ya skʼan ya jpastik?
16 Ya jnaʼtik te ya xkolik te j-abatetik yuʼun Jehová te kʼalal ya xtal te tulan wokolil, pero ma jnaʼtik bin ya xkʼot ta jtojoltik ta jujun kʼajkʼal (Sant. 4:14). Teme kuxul ya xjilotik te kʼalal ya xtal te tulan wokolil o maʼuk, ya jnaʼtik te ya xbajt smajtantes te Jehová te machʼatik jun yoʼtanik kʼalal ya yakʼbey skuxlejal ta sbajtelkʼinal. Te machʼatik tsabilik ya x-ayinik sok Cristo ta chʼulchan, te yantik tuminchijetik ya xkuxinik ta sbajtelkʼinal liʼ ta Balumilal. Jaʼ yuʼun, ayuk ta koʼtantik te tʼujbil majtaniletik ya xbajt yakʼbotik te Diose sok spisiluk-ora chapalukotik te kʼalal ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová.
KʼAYOJIL 150 Jletik te Dios yuʼun jkoleltik
a Ta capítulo 5 yuʼun 1 Tesalonicenses, bayal bin-utʼil ya spajaltaybey skʼoplal te ya xtal te skʼajkʼalel yuʼun te Jehová. ¿Bin-a te kʼajkʼal-abi, sok bin-utʼil ya xtal? ¿Machʼatik-a te ya xkolik jilel sok machʼatik maʼuk? ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jchajpan jbatik? Kiltik te bin la yal te jpuk-kʼop Pablo.
b Ilawil te articuloetik «Ya x-abatinikxan ta stojol Jehová».