Jchʼiel, kʼayinbeya stalel te Marcos sok te Timoteo

1, 2. ¿Binwan-a te kʼan makotik yuʼun te Marcos sok te Timoteo yuʼun ya x-abatinikxan ta stojol te Jehová?

TEME jchʼiel hermanoate, seguro ayotik te ya akʼan te ya amukʼubtesxan te awaʼtel ta stojol te Jehová sok te ya awichʼ tuunteselxan ta congregación. Tseʼel koʼtantik ta yilel te bayal ta tul jchʼieletik hermanoetik ya yakʼ ta yoʼtanik te ya x-abatinik ta stojol te yantike (Sal. 110:3). Pero ayme wokol ta pasel, melel ayniwan te maba ya akʼan te ya amukʼubtes te awaʼtel ta congregación ta skaj te ya axiʼ spasel te bin ma naʼbiluk awuʼune. O ayniwan apʼajoj jun aʼtelil ta swenta te maba chapal ya awaʼiy abae, ma xa amel awoʼtan ma jaʼukatnax te jich ya awaʼiy abae.

² Te Marcos sok te Timoteo jichniwan kʼax ta stojolik-euk, pero maba la yakʼ te ya xkomotik yuʼun te xiwel ta stojol te bin ma snaik o te maʼyuk spʼijilik ta spasel yuʼun ya x-abatinik ta stojol te yantike. Te Marcos ayniwan ta kuxinel ta jun lekil na sok te snan kʼalal te jpuk-kʼop Pablo sok te Bernabé la yikʼik yuʼun ya xbajtik ta sbabial buelta viaje ta scholel skʼop Dios (Hech. 12:​12, 13, 25). Te Marcos la yakʼ ta yoʼtan yijkitayel te sna yuʼun ya smukʼubtesxan te yaʼtel ta stojol Dios. Ta snailal bajtik ta Antioquía sok ta patil bajt sok te Pablo sok te Bernabé ta yantik lugaretik te namal ayike (Hech. 13:​1-5). Jaʼniwan jich-euk te Timoteo ayniwan ta kuxinel sok te smeʼ stat kʼalal te Pablo la yikʼ ta scholel skʼop Dios. Te Timoteo laniwan snop te jchʼielto sok te maʼyuk spʼijil ta spasel te aʼtelile (paja sok 1 Corintios 16:​10, 11 sok 1 Timoteo 4:12). Pero la snop te ya xbajt sok te Pablo, ta swenta-abi la sta bayal bendicionetik (Hech. 16:​3-5).

3. 1) ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te Marcos sok te Timoteo te bayal skʼoplal ilotik yuʼun te Pablo? (2 Timoteo 4:​6, 9, 11; jaʼnix jich ilawil te dibujo). 2) ¿Bintik jojkʼoyeletik ya kilbeytik skʼoplal ta artículo ini?

³ Kʼalal jchʼielikto-a te Marcos sok te Timoteo la snopik spasel aʼteliletik ta congregación. Kʼax mukʼ skʼoplal kʼotik ta stojol te Pablo, kʼalal te jpuk-kʼop snaʼojix-a te jtebxanix tiempo kuxule la skʼan te ya xjokinotik yuʼun (kʼopona 2 Timoteo 4:​6, 9, 11). ¿Bintik talelil la yakʼik ta ilel te Marcos sok te Timoteo yuʼun kʼux ya x-aʼiyotik yuʼun te Pablo? ¿Bin-utʼil te jchʼiel hermanoetik ya xjuʼ ya skʼayinbeyik te ejemplo yuʼunike? Sok ¿bin consejo la yakʼ te Pablo te ya xjuʼ ya xkoltayotik yuʼune?

KʼAYINBEYA STALEL TE MARCOS SOK AKʼA ABA TA ABATINEL TA STOJOL TE YANTIKE

4, 5. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Marcos te la yakʼ ta yoʼtan te ya x-abatin ta stojol te yantike?

⁴ Jich bin-utʼil ya yal jun libro, te abatinel ta stojol te yantike jaʼ ya skʼan ya yal te ya spas tulan yuʼun «maba ya skom sba sok te ya yoʼtantay spasel» ta skoltayel te yantike. Jaʼ te bin la spas te Marcos. Kʼalal te Pablo maba la yikʼ bael ta schebal buelta viaje ta scholel skʼop Dios, maniwan lek la yaʼiy sba te Marcos sok laniwan smel yoʼtan yuʼun (Hech. 15:​37, 38). ¿Chebajbal yoʼtan yuʼun sok labal yijkitay ta skoltayel te yermanotake? ¡Maʼuk!

⁵ Te Marcos bajt sok te sprimo Bernabé ta abatinel ta yan lugar. Jteb ma sta 11 jaʼbil-a ta patil, kʼalal te Pablo ay ta chukel ta Roma, te Marcos jaʼ jtul te machʼa la skoltay te Pablo (Filem. 23, 24). Te jpuk-kʼop Pablo la yal bayal wokol yuʼun te koltayot sok jich la yal ta stojol te Marcos, jaʼ te machʼa la yakʼbon «bayal smukʼul kʼinal kaʼiy» (Col. 4:​10, 11).

6. ¿Bin-utʼil koltayot yuʼun te Marcos kʼalal la sjokinlan te machʼatik yijubenix te schʼuunel yoʼtanik? (Ilawil te nota).

⁶ Te bin bayal koltayot yuʼun te Marcos jaʼ te la sjokinlan ta aʼtel te machʼatik yijubenix te schʼuunel yoʼtanik. Ta patil te kʼalal ma sjokinojukix-a te Pablo ta Roma, bajt sjokin te jpuk-kʼop Pedro te ay ta Babilonia-a. Kʼax leknax la yamigoin sbaik, te Pedro jich la yil bin-utʼil snichʼan (1 Ped. 5:13). Te kʼalal sjokinoj sbaik-a, te Pedro bayalniwan bin la scholbey ta swenta te skuxlejal sok te bitʼil la schol skʼop Dios te Jesús, jaʼ yuʼun ta patil bael te Marcos la stsʼibay ta Evangelio te yichʼoj te sbiile.a

7. ¿Bin-utʼil jtul chʼiel hermano la skʼayinbey te ejemplo yuʼun te Marcos? (Jaʼnix jich ilawil te foto).

⁷ Te Marcos maʼyuk bin-ora la skom sba ta abatinel ta stojol te Jehová sok la sjokinlan te machʼatik yijubenix te schʼuunel yoʼtanik. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya akʼayinbey te ejemplo yuʼune? Teme ya akʼan ya awichʼ akʼbeyel awaʼtel ta congregación sok teme mato awichʼoj akʼbeyele, ayukme slamalil awoʼtan sok lea bintik-utʼil ya x-abatinatxan ta stojol te Jehová sok ta stojol te hermanoetik. Ilawil te bin kʼax ta stojol te Seung-Woo, te jaʼix anciano ta ora ini. Kʼalal jchʼielto-a ya spajaltay sba sok te yantik hermanoetik te pajal yaʼbilal soke. Kʼalal ya yil te ya yichʼik akʼbeyel yaʼtelik ta congregación te yantike, jich la yaʼiy sba te maba ichʼbil ta wenta. Ta patil bael, kʼopoj sok te ancianoetik ta swenta-abi sok jtul anciano albot yuʼun te akʼa spas tulan ta skoltayel te yantik, manchukme maʼyuk machʼa ya sta ta ilel te bin ya spase. Jaʼ yuʼun la sta ta nopel te ya skoltay te hermanoetik te ayix yaʼbilalik sok te machʼatik ya skʼanik koltayel yuʼun ya xkʼotik ta tsoblej. Kʼalal ya sjultes ta yoʼtan te bin kʼot ta pasele, jich ya yal: «Kʼot ta koʼtan te bin swentail te ya x-abatinotik ta stojol te yantik sok la jta ta ilel te jaʼ bayalxan ya yakʼbon stseʼelil koʼtan te kʼalal ya kakʼ jba ta abatinel ta stojol te hermanoetik».

KʼAYINBEYA STALEL TE TIMOTEO, AYUK SKʼOPLAL TA AWOʼTAN TE YANTIKE

8. ¿Bin yuʼun te Pablo la skʼan te jaʼ ya xjokinot yuʼun te Timoteo ta viaje la spase? (Filipenses 2:​19-22).

⁸ Kʼalal te Pablo chaʼsujt ta yulaʼtayel te lugaretik te banti la yichʼ kontrainel, la skʼan te jaʼ ya xjokinot yuʼun te hermanoetik te ma xiw yoʼtanike. Ta sbabial la stsa te Silas, jtul jchʼuunjel te pʼijubenix ta leke (Hech. 15:​22, 40). Sok ta patil la stsa-euk te Timoteo. ¿Bin yuʼun te la skʼan te jaʼ ya xjokinot yuʼun jtul jchʼiel? Sbabial, jaʼ ta swenta te leknax skʼoplale (Hech. 16:​1, 2). Sok schebal, melel te Pablo snaʼoj-a te ay skʼoplal ta yoʼtan te ants winiketike te Timoteo (kʼopona Filipenses 2:​19-22).

9. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Timoteo te jaʼ ay skʼoplal ta yoʼtan te hermanoetik?

⁹ Jaʼto tal ta sbabial buelta te jajch ta abatinel te Timoteo sok te Pablo, te Timoteo la yakʼ ta ilel te jaʼ bayalxan skʼoplal ta yoʼtan te yantik. Jaʼ yuʼun, te Pablo la yijkitay jilel ta Berea, melel ay smukʼul yoʼtan ta stojol yuʼun ya yakʼbey yip yoʼtan te yachʼil jnopojeletik (Hech. 17:​13, 14). Ta yorail-abi, te Timoteo bayal bin la snop ta stojol te Silas, te jaʼnix jich ay ta Berea. Pero, ta patil bael te Pablo la stikun bael te Timoteo ta Tesalónica yuʼun ya yakʼbey yichʼ yip te congregación (1 Tes. 3:2). Te 15 jaʼbil kʼaxan baele, te Timoteo kux la yaʼiy ta yoʼtan te hermanoetik jaʼ yuʼun ay baeltik okʼ sok (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4). ¿Bin-utʼil te jchʼieletik ya xjuʼ ya skʼayinbeyik te ejemplo yuʼun te Timoteo?

10. ¿Bin-utʼil jtul hermano la snop te ayuk skʼoplal ta yoʼtan te yantik ants winiketik?

¹⁰ Jtul hermano te Woo Jae sbiil, la snop te ayukxan ay skʼoplal ta yoʼtan te yantik. Te kʼalal jchʼielto-a wokol la yaʼiy te ya xkʼopoj sok te hermanoetik te ayix yaʼbilalik. Jaʼ yuʼun, te kʼalal ya xbajt ta sNail Tsoblej maba jal ya xkʼopoj sok te hermanoetik te ayix yaʼbilalik. La yichʼ koltayel yuʼun yakuk smulan te ya xkʼopoj sok te hermanoetik. Jtul anciano albot yuʼun te yakuk yalbey te bin talelil te ya smulan te ay yuʼunik te hermanoetike. Jaʼnix jich la yichʼ albeyel te yakuk snop te bin-a te ay skʼoplal ta yoʼtan te hermanoetike. Te Woo Jae jich la spas. Ta ora ini jaʼix anciano sok jich ya yal: «Ta ora ini maba wokolix ya kaʼiy te ya xkʼopojon sok te ants winiketik te yanyantik yaʼbilalik. Leknax ya kaʼiy jba, melel ya xkʼot ta koʼtan te swokolik sok ya yakʼ te ya kakʼbey te koltayel te ya xtuun yuʼun te hermanoetike».

11. ¿Bin-utʼil te jchʼieletik ya snopik te ayuk skʼoplal ta yoʼtanik te hermanoetik ta congregación? (Jaʼnix jich ilawil te foto).

¹¹ Jchʼiel, jaʼnix jich ya xjuʼ ya anop te ya awakʼ ta ilel te ay skʼoplal ta awoʼtan te yantike. Jich bitʼil ta tsoblej, kʼopojan sok spisil te hermanoetik chikan jayeb yaʼbilalik. Jojkʼoybeya bin yilelik sok chʼama awaʼiy ta lek te bin ya yale. Jichme ya awil te bin-utʼil ya xjuʼ ya akoltaylan. Yaniwan ya awaʼiy stojol te ay jtul hermano sok yinam te ayix yaʼbilalik te ya skʼanik koltayel yuʼun ya snopik stuuntesel te aplicación JW Library^® o te maʼyuk machʼa ya sjokinik lokʼel ta scholel skʼop Dios. ¿Yabal xjuʼ ya ajap aba ta skoltayel yuʼun ya snopik stuuntesel te celular, tablet o te ya ajokin lokʼel ta scholel skʼop Dios? Teme jaʼat nail ya awakʼ ta ilel te ay skʼoplal ta awoʼtan te yantike, jichme lekil ejemplo ya xkʼoat ta stojol te congregación.

YA XJUʼ YA SKOLTAYAT TE CONSEJOETIK TE LA YAKʼ TE PABLO

12. ¿Bin ya skʼan ya spas te jchʼieletik yuʼun ya xkoltayotik ta swenta te consejo la yakʼ te Pablo ta stojol te Timoteo?

¹² Te Pablo jich la yil bin-utʼil snichʼan te Timoteo, jaʼ yuʼun la yakʼbey tojobtesel yuʼun ya sta stseʼelil yoʼtan ta skuxlejal sok yuʼun ya smulan te bitʼil ya x-abatin ta stojol te Jehová (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5). ¿Bin ya xjuʼ ya apas yuʼun ya skoltayat te consejoetik la yakʼe? Kʼopona te cheb cartaetik te la stsʼibay te Pablo ta stojol te Timoteo sok jich xa awil te la yichʼ tsʼibayel ta atojol sok ilawil bin-utʼil ya apas ta akuxlejal te consejoetik-abi. Kiltik cheʼoxebuk ejemploetik.

13. ¿Bin ya skoltayat ta yichʼel ta mukʼ te Diose?

¹³ Chajpana aba «te bin-utʼil ya awichʼ ta mukʼ te Diose sok jaʼukme ya xbajt ta awoʼtan spasel-abi» (1 Tim. 4:7b). Te yichʼel ta mukʼ te Diose, jaʼ ya skʼan ya yal te junuk koʼtantik ta stojol te Jehová sok te yakuk xlokʼ ta koʼtantik spasel te bin lek ya yil stukele. Yuʼun ayuk kuʼuntik te talelil-abi, ya skʼan te ya jpastik tulan ta pasele. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ kuʼuntik? Te Pablo kʼalal la yal chajpana aba. Ta griego, te kʼopil abi jaʼ ya yichʼ albeyel ta stojol te machʼatik ya yaʼiyik tsaltamba ta animal. Te machʼatik ya yaʼiyik animal ya skʼan te maʼyuk bin ya xchʼaytesbot yoʼtanik yuʼun. Jaʼnix jich, te joʼotik ya skʼan te maʼyuk bin ya schʼaytesbotik koʼtantik yuʼun jich ya xjuʼ kuʼuntik yakʼbeyel yichʼ yip te bitʼil kamigoinoj jbatik sok te Jehová.

14. ¿Bin ya skʼan ya xlokʼ kuʼuntik-a te kʼalal ya jkʼopontik te Bibliae? Cholbeya skʼoplal sok junuk ejemplo.

¹⁴ Jun te bin ya skoltayat, jaʼ te skʼoponel te Biblia ta jujun kʼajkʼal. Ayukme ta awoʼtan te kʼalal ya pase, te bin ya akʼan ya xlokʼ awuʼun-ae jaʼ te ya yichʼ yip te bitʼil jaʼ awamigoinoj aba sok te Jehová. Nopa awaʼiy te ayat ta skʼoponel te relato te banti te Jesús kʼopoj sok jtul ajwalil te jaʼ jkʼulej kerem (Mar. 10:​17-22). Te kereme snopoj-a te jaʼ Mesías te Jesús, pero ma bayaluk schʼuunel yoʼtan yuʼun ya x-och ta jnopojel. Manchukme jich-abi, te relato ya yal te Jesús tal skʼuxul yoʼtan ta stojol. Yaniwan yikʼbat awoʼtan bin-utʼil te Jesús la skʼopon sok yutsil yoʼtan te kereme. Chikan ta ilel te jaʼ ya skʼan te lekuk te bin ya sta ta nopel te kereme. ¿Bin ya yakʼbat anop ta swenta te Jehová? Te bitʼil te Jesús ya yakʼ ta ilel te stalel te sTate, te relato ya yakʼ jnoptik te Jehová kʼux la yaʼiy ta yoʼtan-euk te kereme (Juan 14:9). Kʼalal ya anopilan ta awoʼtan ta stojol te kerem ta relato-abi sok te bin yilel te akuxlejale, yaniwan ajojkʼoybey aba: «¿Bin ya skʼan ya jpas yuʼun ya xnoptsajonxan ta stojol te Jehová sok te ayukxan bin ya jpas ta stojol te yantike?».

15. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya spasik tulan te jchʼiel keremetik yuʼun lekil ejemplo ya xkʼotik? (1 Timoteo 4:​12, 13).

¹⁵ «Lekil ejemplouk ya xkʼoat ta stojol te machʼatik jun yoʼtanik» (kʼopona 1 Timoteo 4:​12, 13). Te Pablo la yalbey te Timoteo te mukʼ skʼoplal te yakuk snop ta lek skʼoponel jun sok te lekil maestro ya xkʼot. Pero, jaʼnix jich la yalbey te ya skʼan ya yakʼ ta ilel taleliletik jich bitʼil te kʼuxul oʼtanil, te chʼuunel oʼtanil sok te manchuk ay mulil ta yoʼtane. ¿Bin yuʼun? Melel te bin ya jpastik jaʼ bayalxan yip te bitʼil te bin ya kaltike. Nopa awaʼiy te ya awichʼ albeyel te ya awakʼ jun discurso ta swenta te bin-utʼil ya skʼanxan cholel skʼop Dios. Lekniwan ya awaʼiy aba te ya awalbey skʼoplal-abi, melel ya apas tulan yuʼun ya xlokʼat ta scholel skʼop Dios. Te ejemplo awuʼun jaʼ ya stijxan oʼtanil te bitʼil te bin ya awale (1 Tim. 3:13).

16. 1) ¿Bintik joʼchajp ya skʼan ya spas te jchʼieletik yuʼun ya xkʼotik ta lekil ejemplo? 2) ¿Bin ya skʼan ya spas jtul jchʼiel yuʼun lekil ejemplo ya xkʼot ta swenta te bin ya yale?

¹⁶ Ta 1 Timoteo 4:​12, te Pablo la yalbey skʼoplal joʼchajp te banti ya skʼan ya x-aʼtej te jchʼiel yuʼun lekil ejemplo ya xkʼot. ¿Yabal xjuʼ ya awilbey skʼoplal te kʼalal ya anop te Biblia ta atukel? Kaltik jun punto te banti ya akʼan ya x-aʼtejat: «Te bin-utʼil ya xkʼopojat». Nopa ta swenta te bintik ya awal yuʼun ya awakʼbey smukʼul yoʼtan te yantik. Teme ayat ta kuxinel sok te ameʼ atat ¿yabal awalbey wokol ta spisil-ora ta swenta te bin ya spasik ta atojole? Ta tsoblejetik, ¿yabal xjuʼ ya apas tulan yuʼun ya awakʼ acomentario te lokʼem tal ta awoʼtane? Te kʼalal lajix-a te tsoblej, ¿yabal xjuʼ ya awalbey jtul hermano te la amulan te bin-utʼil la skʼases te s-asignacione? Teme ya apas tulan yuʼun ya awakʼ ta ilel lekil ejemplo ta swenta te bin ya awale, te yantik yame staik ta ilel te ya apas tulan jich bitʼil j-abat yuʼun Dios (1 Tim. 4:15).

17. ¿Bintik ya xkoltayot te jchʼiel yuʼun ya skʼotes ta pasel te metaetik yuʼune? (2 Timoteo 2:22).

¹⁷ «Anan lokʼel ta stojol te bin ya skʼan te sbakʼetal te jchʼieletike, jaʼ xa ale te bin stojil ta pasel» (kʼopona 2 Timoteo 2:22). Te Pablo la yalbey te Timoteo te yakuk spʼaj te bin ya skʼan te yoʼtan te ya xjuʼ ya xmakot ta spasel te metaetik yuʼun sok te ya xjuʼ ya xnamajtesot ta stojol te Jehová. Ayniwan bintik ya ata ta ilel te ya apas ta akuxlejal te ma chopoluk, pero te maʼyuk atiempo yuʼun ya apas te aʼteletik ta stojol te Jehová. Jun ejemplo, nopa te jayeb tiempo ya akʼases ta tajimal, yilel te Internet o te videojuego. ¿Yabal xjuʼ ya alokʼes atiempo yuʼun ay bin ya apasxan ta stojol te Jehová sok ta stojol te hermanoetik? Yaniwan xjuʼ ya ajap aba ta acongregacion yuʼun ya xkoltaywanat ta slekubtesel te sNail Tsoblej o ta scholel skʼop Dios ta carrito. Jaʼme te bin ya skoltayat yuʼun ya ata awamigotak te ya stijbat awoʼtan ta yakʼel ameta sok te ya akʼotes ta pasel.

YA JTATIK BAYAL BENDICIONETIK KʼALAL YA X-ABATINOTIK TA STOJOL TE YANTIK

18. ¿Bin yuʼun ya xjuʼ ya kaltik te bayal la sta tseʼelil yoʼtanik ta skuxlejalik te Marcos sok te Timoteo?

¹⁸ Te Marcos sok te Timoteo bayal bintik la yijkitayik spasel ta skuxlejalik yuʼun ya x-abatinik ta stojol te yantike, ta swenta-abi kʼax tseʼelnax yoʼtanik ta skuxlejalik (Hech. 20:35). Te Marcos bajt ta yanyantik lugaretik ta skoltayel te hermanoetik. Jaʼnix jich la stsʼibay tʼujbil relato ta swenta skuxlejal te Jesús. Yan stukel te Timoteo la skoltay te Pablo ta sjachel congregacionetik sok ta yakʼbeyel smukʼul yoʼtan te hermanoetik. Jamal chikan ta ilel te tseʼel yoʼtan te Jehová ta stojol te Marcos sok te Timoteo ta swenta te la slokʼes sba ta yoʼtanik yuʼun ya x-abatinik ta stojol.

19. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya skʼan ya schʼuunik spasel te consejo te la yal te Pablo te jchʼiel keremetik, sok bin lekilal ya staik-a?

¹⁹ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te cartaetik te la stsʼibay te Pablo ta stojol te Timoteo? Te jpuk-kʼop Pablo kʼux la yaʼiy ta yoʼtan te jchʼiel yamigo. Jaʼnix jich te Jehová kʼuxat ta yoʼtan, ya skʼan te lekuk ya xkʼoat ta lokʼel sok te tseʼeluk awoʼtan. Jaʼ yuʼun, mukʼ skʼoplal te yakuk achʼuun spasel te consejoetik te la yakʼ te Pablo sok te ya awakʼ xchʼi ta awoʼtan te ya x-abatinat ta stojol te hermanoetik. Teme jich ya apase ya xjuʼ ya amulan te akuxlejal ta ora ini sok ta pajel chaʼbej «te kuxlejalil, jaʼ te smelelil kuxlejalile» (1 Tim. 6:​18, 19).