EKLESIASTES

1 Li kʼusitik chal li jtsobvanej*+ ti jaʼ xnichʼon David xchiʼuk ti jaʼ ajvalil ta Jerusalene.+

 7 Skotol li ukʼumetike* chbein batel ta nab; akʼo mi jech, muʼyuk chnoj li nabe.+

Sventa chbein yan velta li ukʼumetike, tsutik batel ti bu chlikik tale.+

10 ¿Mi oy van buchʼu xuʼ xi xalbe skʼoplal jtosuk kʼusie: «Kʼelavil liʼe: achʼ to»?

12 Voʼon li jtsobvanejune li-och ta ajvalil yuʼun Israel li ta Jerusalene.+ 13 Laj kakʼ ta koʼonton xchanel xchiʼuk skʼelbel skʼoplal ta jpʼijil+ skotol li kʼusitik pasbil liʼ ta balumile.+ La jsabe skʼoplal li kʼusi akʼbil spasik yuʼun Dios li krixchanoetike. Li kʼusitik tspasik ti jaʼ batem-o yoʼontonike jaʼ tsvul-o yoʼontonik.

16 Vaʼun, xi laj kal ta koʼontone: «Jtaoj ep jpʼijil, jaʼ xkom to li buchʼutik echʼik xa kuʼun ta Jerusalene,+ la sta ep spʼijil xchiʼuk yojtikinobil li koʼontone».+ 17 Laj kakʼ ta koʼonton yojtikinel kʼu yelan li pʼijilale, ti kʼu yelan li chuvajile xchiʼuk ti kʼu yelan li bolile,+ vaʼun te laj kakʼ venta xtok ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼe.

2 Vaʼun, xi laj kal ta koʼontone: «Batik, bat jpastik preva li kʼusi ta jkʼan ta jkʼupintike xchiʼuk ti kʼusi lek xuʼ jtatik yuʼune». Pe laj kakʼ venta ti muʼyuk sbalil xtoke.

 2 Xi laj kalbe skʼoplal li tseʼeje: «¡Toj chuvaj!»,

xchiʼuk xi laj kalbe skʼoplal li kʼusi ta jkʼan ta jkʼupine: «¿Kʼusi xtun-o?».

3 La jkʼel kʼusi slekil kʼalal ta jkʼupintik li vinoe,+ pe skotol ora te kichʼoj-o jpʼijil; jech xtok, bol la jpas jba sventa xkil ti kʼusi mas lek xuʼ spas li krixchanoetik ti jayib noʼox kʼakʼal kuxulik liʼ ta balumile. 4 Lik jpas mukʼtik abtelaletik.+ La jvaʼan ep jna;+ la jtsʼun ep steʼeltak j-uva.+ 5 La jtsʼun ep ta sep jamal nichimaltik ti kʼupilik sbae xchiʼuk ti oy ep steʼeltake, vaʼun te la jtsʼun xtok jeltos teʼetik ti tsatine. 6 La jpas yaviltak kaʼal sventa xkatʼes* li teʼtikaltik ti bu jtsʼunoj kʼupil sba teʼetike. 7 La jsaʼ jmosotak xchiʼuk jkiaratak,+ jech xtok, te vokʼ kajtuneltak li ta jnae. Epaj tajek jtsʼunbal chonbolomtak, vakaxetik xchiʼuk chijetik,+ jaʼ xkom to li buchʼutik echʼik baʼyel kuʼun ta Jerusalene. 8 La jtsob jplata xchiʼuk j-oro+ ti jaʼ skʼulejal li ajvaliletik ti tsventainik jteklumetike.+ La jtsob jkʼejimoletik ti oy antsetik xchiʼuk viniketike, la jtsob xtok li kʼusi tskʼan tskʼupinik tajek li xnichʼnabtak krixchanoetike, la jsaʼ jun kajnil, jech, la jsaʼ ep kajniltak. 9 Jaʼ yuʼun, mukʼib jkʼoplal, jaʼ xkom to li buchʼutik echʼik baʼyel kuʼun ta Jerusalene.+ Pe kichʼoj-o jpʼijil.

10 Skotol li kʼusi la jkʼane* muʼyuk la jalanbe jba.+ Muʼyuk la jmakbe jba koʼonton ta sventa li kʼusi tskʼan koʼontone, yuʼun chmuyubaj tajek koʼonton ta skoj skotol li tsatsal abtelal la jpase, taje jaʼ jtojol* ta sventa li tsatsal abtelal la jpase.+ 11 Pe kʼalal la jnopbe skʼoplal skotol li yabtel jkʼobe xchiʼuk skotol li tsatsal abtelal la jpase, laj kakʼ venta ti muʼyuk sbalil skotole+ xchiʼuk ti xkoʼolaj ta jnutstik ikʼe;+ muʼyuk sbalil ta melel li kʼusitik oy liʼ ta balumile.*+

12 Vaʼun, lik jsaʼ li pʼijilale, li chuvajile xchiʼuk li bolile.+ (Yuʼun ¿kʼusi xuʼ spas li vinik ti te xtal ta spat li ajvalile? Jaʼ noʼox stakʼ spas li kʼusi pasbil xa onoʼoxe). 13 Laj kakʼ venta ti jaʼ oy sbalil li pʼijilale ti jaʼ muʼyuk li bolile,+ jech kʼuchaʼal jaʼ oy sbalil li sakil osil ti jaʼ muʼyuk li ikʼal osile.

14 Li buchʼu pʼije jamal lek xil skotol;*+ yan li buchʼu bole ta ikʼal osil oy.+ Laj kakʼ venta xtok ti jtos noʼox kʼusi chkʼot ta pasel ta stojolal xchaʼvoʼalike.+ 15 Vaʼun, xi laj kal ta koʼontone: «Jaʼ jech chkʼot ta jtojolal jech kʼuchaʼal chkʼot ta stojolal li buchʼu bole».+ Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi sbalil la jtabe ta skoj ti solel pʼijun tajeke? Jaʼ yuʼun, xi laj kal ta koʼontone: «Liʼ xtoke muʼyuk sbalil». 16 Yuʼun muʼyuk jal chichʼ tael ta naʼel li buchʼu pʼije mi jaʼuk li buchʼu bole.+ Mi echʼ batel jayibuk kʼakʼale, muʼyuk xa chichʼik tael ta naʼel. ¿Kʼu yelan chcham li buchʼu pʼije? Jech chcham kʼuchaʼal chcham li buchʼu bole.+

17 Jaʼ yuʼun, la jpʼaj li kuxlejale,+ yuʼun skotol noʼox chakʼ vul oʼonton chkil li kʼusitik yakal chichʼ pasel liʼ ta balumile,* yuʼun skotol muʼyuk sbalil+ xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼ.+ 18 La jpʼaj skotol li kʼusitik tsots laj kabtelan liʼ ta balumile,*+ yuʼun persa jaʼ chkiktabe komel li vinik ti te tijil chtal ta jpate.+ 19 ¿Mi oy buchʼu snaʼ mi pʼij o mi bol li vinik taje?+ Akʼo mi jech, jaʼ ch-och ta skʼob skotol li kʼusitik laj kakʼ persa stael liʼ ta balumile* xchiʼuk ti la jtunes jpʼijil sventa jtae. Taje muʼyuk sbalil xtok. 20 Jaʼ yuʼun, lik jvul koʼonton ta skoj ti tsots li-abtej ta spasel skotol li tsatsal abtelal liʼ ta balumile. 21 Yuʼun li jun vinike tsots ch-abtej, tstunes spʼijil, yojtikinobil xchiʼuk ti xtojob leke, pe li kʼusi oy yuʼune jaʼ chakʼbe* li jun vinik ti maʼuk laj yabtelane.+ Taje muʼyuk sbalil xtok xchiʼuk jecheʼ echʼ svokol.

22 ¿Kʼusi tsta ta melel li jun vinik ta skoj ti tsots ch-abtej xchiʼuk ti jaʼ tsujat sventa smil sba ta abtel liʼ ta balumil*+ ta skoj ti ep kʼusitik tskʼane? 23 Yuʼun ti jayib kʼakʼal kuxule, ch-akʼbat-o svokol li kʼusi tspase xchiʼuk tsvul-o yoʼonton,+ jech xtok, solel mu xkux ta akʼobaltik li yoʼontone.+ Taje muʼyuk sbalil xtok.

24 Ti kʼusi mas to lek xuʼ spas li jun vinike jaʼ ti xveʼe, ti x-uchʼbolaje xchiʼuk ti skʼupin li kʼusi tsots laj yabtelane.+ Taje kakʼoj venta xtok ti te likem talel ta stojolal li melel Diose,+ 25 yuʼun ¿buchʼu mas to lek chveʼ xchiʼuk ch-uchʼbolaj kʼuchaʼal li voʼone?+

26 Li melel Diose chakʼbe spʼijil, yojtikinobil xchiʼuk xkuxetel yoʼonton li jun vinik ti lek ta xile,+ yan li jpasmulile chakʼbe stsob kʼusitik yuʼun sventa jaʼ xakʼbe li buchʼu lek ch-ilat yuʼun li melel Diose.+ Taje muʼyuk sbalil xtok, xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼ.

9 ¿Kʼusi tsta li jun j-abtel ta skoj ti tsots tajek ch-abteje?+ 10 Kiloj li kʼusi akʼbil spasik yuʼun Dios li xnichʼnab krixchanoetik ti jaʼ batem-o yoʼontonike. 11 Li Diose skotol kʼupil sba* spasoj xchiʼuk ta yorail noʼox spasoj.+ Jech xtok, yakʼojbe ta yoʼonton krixchanoetik ti xuʼ xkuxiik sbatel osile; akʼo mi jech, muʼyuk onoʼox tstaik ta ojtikinel lek li yabtel skʼob Dios ti la spas ta slikeb kʼalal to ta slajebale.

12 Laj kakʼ venta ti kʼusi mas lek xuʼ spasike jaʼ ti xmuyubajike xchiʼuk ti spasik kʼusi lek ti kʼu sjalil kuxulike,+ 13 jech xtok, ti akʼo veʼikuk skotolike, ti x-uchʼbolajike xchiʼuk ti skʼupinik li kʼusi tsots tajek laj yabtelanike. Taje jaʼ jun matanal yuʼun Dios.+

14 Jtaoj ta ojtikinel ti te oy-o sbatel osil skotol li kʼusi tspas Diose. Muʼyuk kʼusi xuʼ xichʼ tikʼbel xchiʼuk muʼyuk kʼusi xuʼ xichʼ lokʼesbel. Jaʼ jech spasoj li melel Dios sventa xiʼtaat* yuʼun li krixchanoetike.+

15 Kʼusiuk noʼox ti chkʼot ta pasele kʼotem xa onoʼox ta pasel, jech xtok, li kʼusi ta to xtale talem xa;+ pe li melel Diose tsaʼ li buchʼutik nutsbilike.*

16 Liʼe jech kiloj liʼ ta balumil* xtoke: ti bu oy tukʼilal jechuke, oy choplejal, ti bu oy kʼusitik tukʼ jechuke, naka choplejal oy.+ 17 Jaʼ yuʼun, xi laj kal ta koʼontone: «Li melel Diose chchapan li buchʼutik tukʼike xchiʼuk li buchʼutik toj chopolike,+ yuʼun oy yorail skotol abtelal xchiʼuk skotol li kʼusitik chichʼ pasele».

18 Laj kal ta koʼonton xtok ti chakʼ ta preva xnichʼnab krixchanoetik li melel Diose xchiʼuk chakʼbe yil ti xkoʼolajik kʼuchaʼal chonbolometike, 19 yuʼun koʼol kʼusi chkʼot ta stojolal li krixchanoetik xchiʼuk chonbolometike; koʼol kʼusi chkʼot ta stojolal skotolik.+ Jech kʼuchaʼal chcham li june, jaʼ jech chcham li yan xtoke; skotolik koʼol noʼox yip xkuxlejalik.*+ Jaʼ yuʼun, maʼuk mas mukʼ skʼoplal li jun krixchano ta stojolal li chonbolometike, yuʼun muʼyuk sbalil skotol. 20 Jun yavil bu chbat skotolik.+ Koʼol likemik tal ta pukuk*+ xchiʼuk skotolik tsutik batel ta pukuk.+ 21 ¿Buchʼu snaʼoj ta melel mi chmuy batel ta akʼol li yip xkuxlejal* krixchanoetike xchiʼuk buchʼu snaʼoj ta melel mi chyal batel ta balumil li yip xkuxlejal* chonbolometike?+ 22 Laj kakʼ venta ti jtos noʼox kʼusi mas lek xuʼ spas li krixchanoe jaʼ ti skʼupin li yabtele,+ yuʼun jaʼ stojol;* yuʼun ¿buchʼu xuʼ xakʼbe yil li kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal mi chamem xa oxe?+

4 La jnopbe skʼoplal yan velta skotol li kʼusitik chichʼ pasel liʼ ta balumil* ti chakʼ vokolile. Laj kilbe yaʼlel satik li buchʼutik ilbajinbilike, muʼyuk buchʼu xpatbat yoʼontonik+ xchiʼuk muʼyuk buchʼu xkʼuxubinatik. Yuʼun oy sjuʼelik li buchʼutik ch-ilbajinvanike. 2 Xchiʼuk la jkʼupil kʼopta li buchʼutik chamemik xae, maʼuk la jkʼupil kʼopta li buchʼutik kuxajtik toe.+ 3 Jech xtok, ta xchaʼvokʼalik taje, mas lek oy li buchʼu chʼabal to vokʼeme,+ yuʼun muʼyuk to yiloj li kʼusitik chichʼ pasel ti chakʼ vul oʼonton liʼ ta balumile.*+

4 Laj kil xtok ti kʼalal ta stsal sbaik li krixchanoetike,+ chakʼbeik tajek yipal* xchiʼuk tspasik lekil abtelal; taje muʼyuk sbalil xtok, xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼ.

5 Li buchʼu bole smeyoj noʼox skʼob smalaoj chlaj batel.*+

6 Mas lek mi ta jkuxtik jlikeluke, jaʼ altik mi ta jmil jbatik ta abtele, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼ.+

7 Oy kʼusi yan laj kakʼ venta ti muʼyuk sbalil liʼ ta balumile:* 8 oy jun vinik ti stuk ta jyalele, muʼyuk xchiʼil; muʼyuk xnichʼon mi jaʼuk xchiʼil ta vokʼel, pe muʼyuk spajeb ti tsots tajek ch-abteje. Muʼyuk spajeb tskʼan kʼulejal li sbekʼ sate.+ Pe xi tsjakʼbe sbae: «¿Buchʼu ta skoj ti tsots chi-abteje xchiʼuk ti ta jmakbe jba koʼonton ta sventa li kʼusitik lekike?».+ Taje muʼyuk sbalil xtok xchiʼuk chakʼ vul oʼonton li kʼusitik tspase.+

9 Mas lek mi chaʼvoʼike, jaʼ mu sta mi jun noʼoxe,+ yuʼun tsta lek smotonik ta skoj ti tsots ch-abtejike. 10 Yuʼun mi oy buchʼu junukal yal ta lume, xuʼ xkoltaat likel yuʼun li xchiʼile. Pe ¿kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼu chyal ta lum ti muʼyuk buchʼu xuʼ xkoltaat likele?

11 Jech xtok, lek kʼixinik-o mi koʼol chmochan sba xchaʼvoʼalike. Pe ¿kʼuxi xuʼ kʼixin-o mi stuk noʼoxe? 12 Jech xtok, xuʼ xichʼ tsalel yuʼun jun krixchano mi stuk noʼoxe, pe mi chaʼvoʼike, xuʼ yuʼun spak skʼoplalik. Xchiʼuk mi oxpʼej sat* li chʼojone, mu xtuchʼ ta anil.

13 Mas lek li jun olol ti pʼij akʼo mi povree, jaʼ mu sta li jun mol ajvalil mi bole,+ ti muʼyuk xa spʼijil sventa xchʼun li pʼijubtasele.+ 14 Yuʼun li stuke* lokʼ talel ta chukel sventa xkʼot ta ajvalil,+ akʼo mi povre vokʼ kʼalal jaʼo chventainvan li ajvalile.+ 15 Laj kil skotol li buchʼutik kuxulik ti xtal xbatik noʼox liʼ ta balumile,* jech xtok, laj kil ti kʼusi chkʼot ta stojolal li kerem ti jaʼ ch-och ta xkʼexol li ajvalile. 16 Ep tajek li buchʼutik chkoltaate, pe li krixchanoetik ti chtalik ta tsʼakale muʼyuk xa jun yoʼontonik ta stojolal.+ Taje muʼyuk sbalil xtok, xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼ.

5 Kʼelo me lek aba kʼalal chabat jujukoj ta sna li melel Diose.+ Jaʼ mas lek mi chanopaj batel sventa chachikinta+ li kʼusi chichʼ alel tee, jaʼ mu sta mi chavakʼ milbil matanal jech kʼuchaʼal tspasik li buchʼutik bolike,+ yuʼun mu xakʼik venta ti chopol li kʼusi yakal tspasike.

2 Mu ta aniluk kʼusi xlokʼ ta ave, mu ta aniluk kʼusi xal avoʼonton ta stojolal li melel Diose.+ Yuʼun te oy ta vinajel li melel Diose, yan li voʼote liʼ oyot ta balumile. Jech oxal, skʼan jutuk noʼox li kʼusi chlokʼ ta avee.+ 3 Yuʼun kʼalal oy tajek vul oʼontone,*+ chvaychinaj yuʼun li jun krixchanoe xchiʼuk kʼalal ep kʼusitik chichʼ alele, jaʼ ta skoj ti bolik kʼusi chlokʼ ta ye li jun krixchanoe.+ 4 Kʼalal oy kʼusi chavakʼ ave chapas ta stojolal Diose, kʼotuk noʼox me ta pasel avuʼun.+ Yuʼun li Diose muʼyuk xmuyubaj ta stojolal li buchʼutik bolik+ ti mu xkʼot ta pasel yuʼunik li kʼusi chalike. Li kʼusi chavakʼ ave chapase paso me.+ 5 Jaʼ mas lek ti mu xavakʼ ave ti oy kʼusi chapas mi mu xkʼot ta pasel avuʼune.+ 6 Mu xasaʼ amul ta skoj li kʼusi chlokʼ ta avee+ xchiʼuk mu xaval ta yeloval junuk anjel* ti mu meleluk ti oy kʼusi laj avakʼ ave chapase.+ ¿Kʼu yuʼun chasokesbe yoʼonton melel Dios ta sventa li kʼusi chaval ti jaʼ ta skoj ti tslajes-o li yabtel akʼobe?+ 7 Yuʼun jech kʼuchaʼal jun krixchano mu xkux lek kʼalal chvaychinaj* ta skoj ti ep kʼusi tsvul-o yoʼontone,+ jaʼ jech muʼyuk sbalil ek kʼalal ep kʼusitik chichʼ alele. Pe li voʼote jaʼ xiʼtao* li melel Diose.+

8 Mu toj labaluk sba xavil mi laj avakʼ venta ti chichʼ ilbajinel li buchʼu povree xchiʼuk ti muʼyuk xa chichʼ pasel li kʼusi leke xchiʼuk li kʼusi tukʼ ta alumale.+ Yuʼun li bankilal j-abtel ti jech tspas taje kʼelbil yuʼun li buchʼu mas to tsots yabtele, pe oy to yantik ti mas to tsots yabtelik kʼuchaʼal li stukike.

9 Jech xtok, ta xchʼakbe sba skotolik li kʼusitik chlokʼ ta balumile; xchiʼuk li ajvalil eke jaʼ tslajes li kʼusitik chlokʼ ta osile.+

10 Li buchʼu skʼanoj platae mu x-echʼ yoʼonton ta plata, jaʼ jech ek li buchʼu skʼanoj kʼulejale+ mu x-echʼ yoʼonton ta takʼin. Taje muʼyuk sbalil xtok.+

11 Kʼalal ch-epaj li kʼusitik lekike, ch-epaj ek li buchʼutik tslajesike.+ ¿Kʼusi sbalil tstabe li yajval ti jaʼ noʼox j-echʼel ch-echʼ ta sate?+

12 Li jun mosoile jun yoʼonton chvay, mu ventauk mi juteb o mi ep chveʼ. Pe ta skoj ti ep kʼusitik x-ayan yuʼun li jkʼuleje, mu x-och-o svayel.

13 Oy kʼusi kiloj liʼ ta balumil* ti chakʼ tajek vul oʼontone: kʼalal tstsob ep skʼulejal li jun krixchanoe, jaʼ sventa tsta-o svokol stuk. 14 Li skʼulejale chʼay ta skoj ti oy kʼusi chopol kʼot ta pasele, jaʼ yuʼun kʼalal ayan xnichʼone, muʼyuk xa kʼusi xakʼbe komel ta sparte.+

15 Jech kʼuchaʼal tʼanal vokʼ tal ta yalajeb smeʼ li jun krixchanoe, jaʼ jech tʼanal tsut batel xtok jech kʼuchaʼal tʼanal tale.+ Muʼyuk chichʼ batel jutebuk li kʼusitik tsots laj yabtelane.+

16 Oy to kʼusi yan xtok ti chakʼ tajek vul oʼontone: jaʼ ti jech tajek tsut batel kʼuchaʼal tale; jech xtok, ¿kʼusi sbalil tstabe li buchʼu tsots tajek ch-abtej ti xkoʼolaj kʼuchaʼal tsnuts ikʼe?+ 17 Jech xtok, skotol kʼakʼal xkoʼolaj kʼuchaʼal ta ikʼal osil chveʼ, tsvul tajek yoʼonton, ch-ipaj xchiʼuk ch-ilin.+

18 Liʼe jaʼ li kʼusi kiloj ti lek ta pasel xchiʼuk ti jun yutsile: ti xijveʼe, ti xij-uchʼbolaje xchiʼuk ti jkʼupintik skotol li kʼusi tsots laj kabtelantik+ liʼ ta balumil* ti jayib kʼakʼal yakʼoj jkuxlejaltik li melel Diose, yuʼun taje jaʼ jtojoltik.*+ 19 Jech xtok, li melel Diose chakʼbe skʼulejal li jun krixchanoe,+ chakʼbe kʼusitik yuʼun xchiʼuk chakʼbe ti akʼo skʼupin li kʼusitik taje. Vaʼun, ta xchʼam kʼuchaʼal stojol* li jun krixchanoe xchiʼuk ta skʼupin li kʼusi laj yabtelane. Taje jaʼ matanal yakʼoj li Diose.+ 20 Li krixchano taje muʼyuk chak’ venta ti anil chjelav* ti k’u sjalil kuxule, yuʼun akʼbil ta yoʼonton yuʼun melel Dios ti akʼo xmuyubaje.+

6 Oy to yan vokolil kiloj liʼ ta balumil* ti jech onoʼox chkʼot ta stojolal li krixchanoetike: 2 li melel Diose chakʼbe skʼulejal, kʼusitik yuʼun xchiʼuk smukʼulal li jun vinike, jaʼ yuʼun oy yuʼun skotol li kʼusi oy ta yoʼontone. Akʼo mi jech, mu x-akʼbat skʼupin yuʼun li melel Diose, yuʼun jaʼ chakʼbe skʼupin li yan krixchanoe. Taje muʼyuk sbalil xchiʼuk jaʼ tsatsal vokolil. 3 Mi oy jun vinik ti xvokʼ sien ta voʼ xnichʼnabe, ti xkuxi epal jabile xchiʼuk ti sta lek syijile, pe ti muʼyuk tskʼupin li kʼusitik lekik oy yuʼun kʼalal muʼyuk to chbat ta mukinale, jamal chkal ti mas to lek oy li jun olol ti chamem vokʼe.+ 4 Yuʼun jecheʼ tal xchiʼuk ta ikʼal osil bat, jech xtok, pixil ta ikʼal osil li sbie. 5 Akʼo mi muʼyuk laj yil jutebuk li kʼakʼale o muʼyuk kʼusi laj yojtikin, mas to lek oy* kʼuchaʼal li vinik taje.+ 6 ¿Kʼusi sbalil tstabe mi muʼyuk kʼusi tskʼupin akʼo mi xkuxi chaʼmil jabile? ¿Mi mu koʼoluk bu chbat skotolik?+

7 Li jun vinike tsots tajek ch-abtej sventa nojuk xchʼut;+ akʼo mi jech, mu x-echʼ yoʼonton ta sventa li kʼusi tskʼane. 8 Yuʼun ¿kʼusi oy yuʼun li buchʼu pʼij ti jaʼ chʼabal yuʼun li buchʼu bole?+ ¿Kʼusi sbalil tstabe li buchʼu povre ti snaʼ kʼuxi xkuxi akʼo mi juteb li kʼusi oy yuʼune? 9 Mas lek ti jkʼupintik li kʼusi chil jsatike, jaʼ altik mi jaʼ ta jkʼantik li kʼusi mu jtatike. Taje muʼyuk sbalil xtok, xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jnutstik ikʼ.

10 Skotol li kʼusitik oye akʼbil xa sbi xchiʼuk li vinike ojtikinbil xa ti kʼu yelane; jech xtok, mu stakʼ saʼ kʼop* xchiʼuk li buchʼu mas oy sjuʼele. 11 Kʼalal ep tajek kʼusi chichʼ alele,* ch-epaj tajek li kʼusi muʼyuk sbalile; pe taje muʼyuk ta stabe sbalil li vinike. 12 Muʼyuk buchʼu snaʼ kʼusi mas lek xuʼ spas li jun vinik ti jayib noʼox kʼakʼal xkuxlejal ti muʼyuk sbalile, ti jech ch-echʼ batel kʼuchaʼal nakʼobale.+ Yuʼun muʼyuk buchʼu xuʼ xalbe kʼusi chkʼot ta pasel liʼ ta balumil kʼalal mi chamem xa ox li vinike.

7 Jaʼ mas lek mi lek jkʼoplaltike,* jaʼ mu sta li lekil aseitee.+ Jech xtok, jaʼ mas lek ti kʼusi kʼakʼalil chijchame, jaʼ mu sta ti kʼusi kʼakʼalil chijvokʼe. 2 Jaʼ mas lek mi chijbat ta sna li buchʼutik chokʼita yanimaike, jaʼ mu sta li ta snail kʼine,+ yuʼun jaʼ jech stsutseb skotol li krixchanoetike, pe li buchʼu kuxul toe skʼan xakʼ lek ta yoʼonton taje. 3 Jaʼ mas lek li vul oʼontone, jaʼ mu sta li tseʼeje,+ yuʼun mi chvinaj ta jsatik ti chkat koʼontontike, jaʼ chlekub-o yuʼun li koʼontontike.+ 4 Li yoʼonton buchʼutik pʼijike te oy ta sna li buchʼutik chokʼita yanimaike, pe li yoʼonton buchʼutik bolike te oy ta snail kʼin.*+

5 Jaʼ mas lek mi ta jchikintatik li tukʼibtasel chakʼ li buchʼu pʼije,+ jaʼ mu sta mi jaʼ ta jchikintabetik son li buchʼutik bolike. 6 Yuʼun jech kʼuchaʼal xtʼomlajet chkʼakʼ ta yolon pʼin li chʼixe, jaʼ jech li stseʼej buchʼu bole;+ taje muʼyuk sbalil xtok. 7 Yan li ilbajinele xuʼ xlik-o xchuvaj yuʼun li buchʼu pʼije xchiʼuk li chonbail ta takʼine* xuʼ sokes oʼontonal.+

8 Jaʼ mas lek kʼalal oy xa kʼusi tstsutse, jaʼ mu sta mi naka to chlike. Mas lek mi oy smalael kuʼuntike, jaʼ muʼyuk lek mi ta jtoy jbatike.+ 9 Mu ta aniluk chopol xavaʼi aba,+ yuʼun li buchʼutik bolike ch-ilinik ta anil xchiʼuk jech-o chopol chaʼi sbaik.*+

10 Mu xiuk xavale: «¿Kʼu yuʼun mas toʼox lek li kʼakʼaletik ta voʼne ti jaʼ xa mu jechuk li avie?». Yuʼun muʼyuk pʼijot mi jech chajakʼe.+

11 Li pʼijilal xchiʼuk li rextoile* jaʼ li kʼusi leke xchiʼuk tstabeik sbalil li buchʼutik xilik li sakilal osile.* 12 Yuʼun li pʼijilale chchabivan+ jech kʼuchaʼal chchabivan li takʼine,+ pe li sbalil li yojtikinobile xchiʼuk li pʼijilale jaʼ ti kuxul chkom yuʼun li yajvale.+

13 Kʼelo lek li yabtel melel Diose, yuʼun ¿buchʼu xuʼ stukʼibtas li kʼusi xotpʼinoje?+ 14 Li ta skʼakʼalil vokolile, skʼan xavakʼ venta ti jaʼ yakʼoj kʼotuk ta pasel melel Dios ti oyuk lekil kʼakʼale+ xchiʼuk ti oyuk chopol kʼakʼal+ sventa mu staik ta naʼel kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal li krixchanoetike.+

15 Ti kʼu noʼox sjalil kuxulune+ kiloj skotol: oy jlom li buchʼutik tukʼik ti chchamik noʼoxe, akʼo mi tukʼik,+ oy jlom li buchʼutik toj chopolik ti jal chkuxiike, akʼo mi chopolik.+

16 Mu me toj tukʼuk xavaʼi aba+ xchiʼuk mi jaʼuk toj pʼij xavaʼi aba.+ ¿Kʼu yuʼun ti chasaʼ alajeb atuke?+ 17 Mu me toj chopoluk xapas aba xchiʼuk mu me toj boluk xapas aba.+ ¿Kʼu yuʼun chacham kʼalal maʼuk to yoraile?+ 18 Li kʼusi mas leke jaʼ ti xatsak lek li jun pʼijubtasele, pe mu xakolta li yan une;+ yuʼun li buchʼu xiʼtaoj* Diose ta xchʼun skotol taje.

19 Li pʼijilale mas to tstsatsub yuʼun li jun pʼijil vinike, jaʼ xkom to stsatsal li lajunvoʼ tsatsal viniketik ta jun jteklume.+ 20 Yuʼun chʼabal junuk tukʼil vinik liʼ ta balumil ti skotol ora tspas kʼusi leke xchiʼuk ti mu spas smule.+

21 Jech xtok, mu xavakʼ ta avoʼonton skotol li kʼusi chal li krixchanoetike;+ yuʼun mi jeche, xuʼ van xavaʼi ti chchopol kʼoptaot li avajtunele. 22 Yuʼun anaʼoj lek ta avoʼonton ti oy ep ta velta achopol kʼoptaoj li yantik eke.+

23 Skotol taje la jchaj ta saʼel ta jpʼijilal, vaʼun xi laj kale: «Ta xipʼijub». Pe solel nom oy ta jtojolal. 24 Skotol li kʼusi oye solel nom oy xchiʼuk toj vokol ta aʼiel. ¿Buchʼu van xaʼibe smelolal?+ 25 Laj kakʼ ta koʼonton sventa jnabe skʼoplal, sventa jchaj ta saʼel, sventa jsaʼ li pʼijilale xchiʼuk ti kʼu yuʼun oy kʼusitik chkʼot ta pasele. Laj kakʼ ta koʼonton sventa xkaʼibe smelolal li xchopol talelal li buchʼutik bolike xchiʼuk li sbol talelalik li buchʼutik chuvaj tspas sbaike.+ 26 Vaʼun, laj kakʼ venta liʼe: oy to kʼusi mas toj chopol* ti jaʼ mu sta li lajelale, jaʼ li ants ti xkoʼolaj kʼuchaʼal spetsʼ jnutsolajele, ti xkoʼolaj kʼuchaʼal snutiʼal tsakobil choy li yoʼontone xchiʼuk ti xkoʼolaj kʼuchaʼal skadenail jchukel li skʼobe. Li buchʼu lek ch-ilat yuʼun li Diose chjatav ta stojolal li ants taje,+ yan li jsaʼmulile yakbil chkom yuʼun.+

27 Xi laj yal li jtsobvaneje:+ «Kʼelavil, jaʼ jech la jta liʼe. Ep ta tos kʼusi la jsabe skʼoplal sventa xkaʼibe smelolal, 28 pe li kʼusi la jsaʼilane muʼyuk la jta. La jta jun tukʼil vinik li ta jmil ta voʼ viniketike, pe muʼyuk te la jta mi junuk tukʼil ants ta stojolalik. 29 Jaʼ noʼox jtaoj liʼe: tukʼ pasatik yuʼun melel Dios li krixchanoetike,+ pe saʼojik ep kʼusitik tspasik».+

8 ¿Mi oy buchʼu xkoʼolaj xchiʼuk li pʼijil vinike? ¿Mi oy buchʼu snaʼ xchapan jtosuk vokolil?* Li spʼijil jun vinike ta xojobaj yuʼun li sate xchiʼuk ta xlekub yuʼun ti kʼu yelan xvinaj li sate.

2 Xi chkale: «Chʼunbo smantal li ajvalil+ ta skoj ti oy kʼusi jamal avaloj ta stojolal li Diose.+ 3 Mu ta aniluk xalokʼ batel ta yeloval.+ Mu xatikʼ aba ta spasel li kʼusi chopole;+ yuʼun xuʼ spas li kʼusi xal yoʼonton li ajvalile, 4 yuʼun jpʼel skʼoplal li kʼusi chlokʼ ta yee;+ ¿buchʼu van xuʼ xi xalbee: ‹¿Kʼusi chapas leʼe?›?».

5 Li buchʼu chchʼun mantale muʼyuk chil jsetʼuk* svokol+ xchiʼuk li buchʼu oy spʼijil yoʼontone snabe lek yorail xchiʼuk ti kʼu yelan li lekil chapanele.+ 6 Oy yorail xchiʼuk oy xchapanobil jujutos,+ yuʼun toj echʼ xa noʼox svokol li krixchanoetike. 7 Ta skoj ti muʼyuk buchʼu snaʼ li kʼusi chkʼot ta pasele, ¿buchʼu xuʼ xalbe ti kʼuxi chkʼot ta pasele?

8 Jech kʼuchaʼal mi junuk vinik oy sjuʼel ta stojolal li yip kuxlejale* o ti spajtsan sventa mu xbat li yip kuxlejale,* jaʼ jech muʼyuk buchʼu oy sjuʼel ta stojolal li skʼakʼalil lajelale.+ Jech kʼuchaʼal mu stakʼ xichʼ koltael tal li buchʼu batem ta paskʼope, jaʼ jech muʼyuk ta xkol ta kastigo li buchʼu tspas kʼusi toj chopole.*

9 Kiloj skotol taje xchiʼuk laj kakʼ ta koʼonton skʼelel skotol li kʼusitik yichʼoj pasel liʼ ta balumile,* ti kʼu sjalil spasoj sbaik ta mantal li krixchanoetike yakʼojbe sba svokol* stukik.+ 10 Laj kil ti yakal chichʼik mukel li buchʼutik toj chopolik ti jaʼik li buchʼutik xlokʼ x-ochik toʼox ti bu chʼule, pe ta anil noʼox laj yichʼik chʼayel ta jolil li ta jteklum ti bu la spasik li choplejale.+ Taje muʼyuk sbalil xtok.

11 Ta skoj ti mu ta aniluk chichʼ akʼel kastigo ta sventa li kʼusi chopol chichʼ pasele,+ ta stsatsub yoʼonton ta spasel kʼusi chopol li vinike.+ 12 Akʼo mi sien ta velta spas kʼusi chopol li jpasmulile xchiʼuk mi jal xkuxi, akʼo mi jech, kakʼoj venta ti lek kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼutik xiʼtaojik* li melel Dios ta skoj ti yichʼojik ta mukʼe.+ 13 Pe muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼu toj chopole+ xchiʼuk mi jaʼuk chjalij yuʼun li xkuxlejale, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal jun nakʼobal+ ta skoj ti muʼyuk xiʼtaoj li Diose.

14 Oy kʼusi chkʼot ta pasel ta balumil ti muʼyuk sbalile:* li buchʼutik tukʼike jaʼ chichʼik li kʼusi jaʼ staik-o li buchʼutik toj chopolike+ xchiʼuk li buchʼutik toj chopolike jaʼ chichʼik li kʼusi jaʼ staik-o li buchʼutik tukʼike.+ Chkale muʼyuk kʼusi sbalil xtok taje.

15 Jaʼ yuʼun, laj kal ti jaʼ lek ti xijmuyubaje,+ yuʼun li kʼusi mas lek xuʼ spas liʼ ta balumil* li jun krixchanoe jaʼ ti xveʼe, ti x-uchʼbolaje xchiʼuk ti xkuxetuk noʼox yoʼontone. Jech xtok, skʼan me xmuyubaj kʼalal tsots ch-abtej ti kʼu sjalil kuxule,+ yuʼun jech akʼbil yuʼun melel Dios liʼ ta balumile.*

16 Laj kakʼ ta koʼonton saʼel pʼijilal xchiʼuk ta skʼelel skotol li kʼusitik chichʼ pasel ta balumile,+ yuʼun muʼyuk xivay ta kʼakʼal akʼobal.* 17 La jchaj ta kʼelel skotol li yabtel skʼob melel Diose, vaʼun laj kakʼ venta ti mu xaʼibeik smelolal kʼusitik chkʼot ta pasel liʼ ta balumil*+ li krixchanoetike. Mu ventauk mi xakʼik tajek persa, mu xaʼibeik smelolal. Akʼo mi xalik ta jamal ti oy lek spʼijilik sventa snabeik skʼoplale, mi jutebuk xaʼibeik smelolal.+

9 Jaʼ yuʼun, laj kakʼ ta koʼonton skotol liʼe xchiʼuk laj kakʼ venta ti oy ta yok skʼob melel Dios li buchʼutik tukʼike, li buchʼutik pʼijike xchiʼuk li kʼusitik tspasike.+ Li krixchanoetike mu snabeik skʼoplal ti kʼu yelan kʼanbail xchiʼuk pʼajbail kʼalal chʼabalik toʼoxe. 2 Koʼol kʼusi chkʼot ta stojolal skotolik:+ li buchʼu tukʼe xchiʼuk li buchʼu toj chopole;+ li buchʼu leke, li buchʼu sake xchiʼuk li buchʼu ibal sbae;* li buchʼutik chakʼik milbil matanale xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk chakʼik milbil matanale. Li buchʼu leke xkoʼolaj xchiʼuk li jpasmulile; li buchʼu muʼyuk tsnop lek kʼalal oy kʼusi chakʼ ye tspase xkoʼolaj xchiʼuk li buchʼu chichʼ lek spʼijil kʼalal oy kʼusi chakʼ ye tspase. 3 Liʼe jaʼ jtos ti kʼusi chkʼot ta pasel liʼ ta balumil* ti chakʼ vul oʼontone: yuʼun koʼol kʼusi chkʼot ta stojolal skotolik, li yoʼonton krixchanoetike noj ta choplejal;+ jech xtok, oy xchuvajil yoʼontonik ti kʼu sjalil kuxulike, vaʼun chchamik.*

4 Oy to kʼusi stakʼ pasel ta stojolal li buchʼutik kuxulik toe, yuʼun mas to lek oy li jkot tsʼiʼ ti kuxul toe, jaʼ mu sta li jkot leon ti chamem xae.+ 5 Yuʼun li buchʼutik kuxulik toe snaʼojik* ti ta xchamike,+ pe li buchʼutik chamemike mu xa kʼusi snaʼik jsetʼuk,*+ mu xa kʼusi tstaik,* yuʼun chʼaybilik xa ta jolil.+ 6 Jech xtok, laj xa skʼoplal ti chkʼanvanike, ti chpʼajvanike xchiʼuk ti ch-itʼixtavanike, j-echʼel kom-o yuʼunik spasel li kʼusi chichʼ pasel liʼ ta balumile.*+

7 Batan, kuxetuk noʼox avoʼonton bat lajeso li aveʼele xchiʼuk muyubajuk noʼox avoʼonton xavuchʼ li avinoe,+ yuʼun lek laj yil melel Dios li yabtel akʼobe.+ 8 Jechuk-o me sak li akʼuʼ apokʼe* xchiʼuk mu me xchʼay xavaʼi xavakʼbe aseite li ajole.+ 9 Kʼupino akuxlejal xchiʼuk akʼanbil ajnil+ ti kʼu sjalil akuxlejal yakʼojbot Dios liʼ ta balumile,* jechuk xapas skotol kʼakʼal ta akuxlejal ti muʼyuk sbalile. Yuʼun jaʼ aparte ta akuxlejal xchiʼuk jaʼ amoton ta skoj ti amiloj aba ta spasel li tsatsal abtelal liʼ ta balumile.*+ 10 Kʼusiuk ti xuʼ spas li akʼobe akʼbo yipal spasel, yuʼun chʼabal xa cha-abtej, chʼabal kʼusi chanop chapas, chʼabal xa kʼusi chavojtikin xchiʼuk chʼabal xa kʼusi chavaʼibe smelolal li ta Mukinal*+ ti bu chabate.

11 Oy to kʼusi kiloj liʼ ta balumile,* mu skotoluk velta tspas kanal anilajel li buchʼu tsots x-anilaje, mu skotoluk velta tspas kanal paskʼop li buchʼutik lek tsots xuʼ yuʼunike,+ mi jaʼuk oy sveʼel skotol ora li buchʼutik pʼijike, mi jaʼuk oy skʼulejalik skotol ora li buchʼutik oy spʼijilike+ xchiʼuk mi jaʼuk skotol ora lek kʼusi chkʼot ta pasel yuʼunik li buchʼutik oy yojtikinobil yuʼunike;+ yuʼun tsnuptan skotolik li yorail kʼusitik chkʼot ta pasel ti muʼyuk malabile. 12 Yuʼun mu snaʼ kʼusi ora chcham li jun krixchanoe.+ Jech kʼuchaʼal chichʼ tsakel choy li ta nutiʼ sventa stsakobile xchiʼuk jech kʼuchaʼal chichʼik yakel ta petsʼ li mutetike, jaʼ jech chichʼik yakel li xnichʼnab krixchanoetik ta yorail vokolile, ta anil noʼox chvul ta stojolalik.

13 Jech xtok, oy to kʼusi toj labal sba laj kil liʼ ta balumil* ta sventa li pʼijilale: 14 oy jun bikʼit jteklum ti jayvoʼ noʼox viniketik te oyike; pe oy jun tsatsal ajvalil ti tal stsak ta kʼope xchiʼuk lik svaʼan mukʼta muro sventa tsjoyobta li bikʼit jteklume. 15 Li ta bikʼit jteklume, te oy jun vinik ti abol sbae, pe lek pʼij. Vaʼun, jaʼ la spoj li jteklum ta skoj ti oy spʼijile. Pe muʼyuk buchʼu la stsak ta mukʼ li kʼusi la spas li abol sba vinik taje.+ 16 Vaʼun, xi laj kalbe jbae: «Jaʼ mas lek li pʼijilale, jaʼ mu sta li juʼelale;+ akʼo mi jech, li spʼijil jun abol sba vinike chichʼ pʼajel xchiʼuk muʼyuk tsakbil ta venta li kʼusitik chale».+

17 Jaʼ mas lek mi jaʼ ta jtsaktik ta venta li kʼusi xlamet* noʼox chalik li buchʼutik pʼijike, jaʼ muʼyuk lek li kʼusitik tsots x-avet chal li buchʼu sventainoj li buchʼutik bolike.

18 Jaʼ mas lek li pʼijilale, jaʼ mu sta li abtejebaletik sventa paskʼope, pe li jun noʼox jpasmulile xuʼ xakʼ ep vokoliletik.+

10 Li chamem vovetike* xuʼ chtuib yuʼun xchiʼuk chlokʼ svok yuʼun li aseite ti lek meltsanbile, jaʼ jech ek, akʼo mi juteb noʼox li bolile, xuʼ tsokes li pʼijilal xchiʼuk mukʼulale.+

2 Li yoʼonton buchʼu pʼije tsbeiltasat batel li ta lekil bee,* pe li yoʼonton buchʼu bole tsbeiltasat batel li ta chopol bee.*+ 3 Buyuk noʼox beal ti bu stamoj batel li buchʼu bole muʼyuk yichʼoj spʼijil*+ xchiʼuk chakʼbe snaʼ skotol krixchanoetik ti bole.+

4 Mi tsan skʼakʼal yoʼonton ta atojolal li jun ajvalile, mu xavikta li avavile.+ Yuʼun mi xatsʼijet noʼoxe, tskʼunibtas li tsatsal mulile.+

5 Oy kʼusi kiloj ti kʼotem ta pasel liʼ ta balumil* ti chakʼ vul oʼontone, jaʼ li kʼusi muʼyuk lek spasojik li buchʼutik yichʼoj yabtelike:+ 6 li buchʼutik bolike chichʼ akʼbel tsots yabtelik, yan li jkʼulejetike* pekʼel-o yabtelik.

7 Oy kiloj ti jaʼ kajajtik ta kaʼ chanavik li jtuneletike, pe jaʼuk li bankilal j-abteletike ta yakan chanavik jech kʼuchaʼal li jtuneletike.+

8 Li buchʼu tsjokʼ jun chʼene xuʼ jaʼ te xpʼaj* yalel stuk.+ Xchiʼuk li buchʼu tsvokʼ ochel jun muro ti pasbil ta tone xuʼ xlaj ta tiʼel ta chon.

9 Li buchʼu tsvokʼ lokʼel tal tonetike xuʼ syayijesat yuʼun xchiʼuk li buchʼu chtʼox* siʼe xuʼ sta-o svokol.*

10 Mi oy jun abtejebal ti pasbil ta takʼin ti muʼyuk yee xchiʼuk ti muʼyuk buchʼu chjuxbe yee, skʼan tsots xakʼ yipal kʼalal tstunese. Yan li pʼijilale chkoltavan sventa lekuk kʼusi xkʼot ta pasel.

11 Mi tiʼvan li jkot chon kʼalal muʼyuk toʼox yichʼoj vovijesbel sjole, muʼyuk stu chkʼot ti xchanoj lek ta svovijesbel sjol chon li jun krixchanoe.

12 Li kʼusi chlokʼ ta ye li buchʼu pʼije kʼupil sba ta aʼiel,+ yan li ye buchʼu bole jaʼ noʼox tsta-o svokol stuk.+ 13 Bol li kʼusi baʼyuk chlokʼ ta yee+ xchiʼuk li stsutseb kʼusi chale jaʼ chuvajil ti ch-ikʼvan batel ta lajele. 14 Pe te noʼox xvulvun-o li buchʼu bole.+

Li jun vinike mu snaʼ li kʼusi chkʼot ta pasele; ¿buchʼu xuʼ xalbe li kʼusi chtal ta tsʼakal mi chamem xa oxe?+

15 Li buchʼu bole solel chlub-o ta skoj li tsatsal abtelale, yuʼun mi jaʼuk snaʼ kʼuxi tsut batel li ta jteklume.

16 ¡Solel toj abol sba li jteklum kʼalal kerem to li ajvalil+ yuʼunike xchiʼuk ti sob noʼox chlik veʼikuk li bankilal j-abteletike! 17 ¡Solel xmuyubaj li jteklum kʼalal jaʼ ajvalil yuʼunik li xnichʼon buchʼutik tsots yabtelike xchiʼuk ti ta yorail noʼox chveʼik xchiʼuk ch-uchʼbolajik sventa oyuk yipik li bankilal j-abteletike, ti maʼuk jech tspasik sventa chyakubike!+

18 Mi oy jun krixchano ti chʼaj tajeke, chpʼajanuk* yalel li stsʼamteʼal snae xchiʼuk ta skoj ti te noʼox smeyoj skʼobe, stsʼujtsʼun chyal voʼ li ta snae.+

19 Li pane* chichʼ pasel sventa xkuxet-o koʼontontik yuʼun xchiʼuk li vinoe chakʼ jkʼupin li jkuxlejaltike;+ yan li takʼine toj jtunel ta skotol li kʼusitik chtun kuʼuntike.+

20 Akʼo mi te oyot ta atem,* mu xachopol kʼopta li ajvalile+ xchiʼuk mu xachopol kʼopta ta akuarto li jkʼuleje; yuʼun xuʼ xal batel kʼusi laj aval li jkot mute* o xuʼ sjelubtas batel li kʼusi laj aval li kʼox mute.

11 Akʼo* batel ta ba voʼ li apane,+ yuʼun chata yan velta mi echʼ xa ox epal kʼakʼaletike.+ 2 Akʼbo jlomuk kʼusi oy avuʼun li vukvoʼ o vaxakvoʼe,+ yuʼun mu xanaʼ kʼusi vokolil chkʼot ta pasel li ta balumile.

3 Mi xkuchoj talel ep voʼ li toke, tsots ta xakʼ yalel tal voʼ li ta balumile; jech xtok, mi oy jtekʼ teʼ ti chlom batel ta sur o ta nortee, ti bu chlom batele, jaʼ te telel chkom-o.

4 Li buchʼu jaʼ noʼox tskʼel li ikʼe muʼyuk tstsʼun li sbekʼ tsʼunobile xchiʼuk li buchʼu jaʼ noʼox tskʼel li toke muʼyuk kʼusi tstsobbe sat.+

5 Jech kʼuchaʼal mu xanaʼ kʼu yelan ch-abtej espiritu* li ta sbakil jun olol ti te oy ta xchʼut smeʼe,+ jaʼ jech mu xanaʼ kʼu yelan yabtel li melel Dios ti jaʼ tspas skotol li kʼusitike.+

6 Tsʼuno sbekʼ atsʼunob li ta sobe xchiʼuk mu me xkux akʼob kʼalal to ta mal kʼakʼal.+ Yuʼun mu xanaʼ bu junukal chchʼi tal, mi jaʼ li baʼyele o mi jaʼ li tsʼakale o mi xchibal lek chchʼi tal.

7 Toj kʼupil sba li sakil osile xchiʼuk lek chaʼi jsatik kʼalal chil li kʼakʼale. 8 Yuʼun mi oy jun vinik ti chkuxi epal jabile, akʼo skʼupin skotol.+ Pe skʼan me teuk ta sjol ti xuʼ xjalij tajek li skʼakʼalil vokolile; skotol li kʼusi ta to xtale muʼyuk sbalil.+

9 Kerem, kuxetuk noʼox avoʼonton yoʼ to keremote xchiʼuk akʼo muyubajuk avoʼonton li ta skʼakʼalil akeremale. Batan ti bu tskʼan avoʼontone xchiʼuk batan ti bu ch-ikʼvan batel li asate; pe teuk me ta ajol ti chchapanot* melel Dios ta skoj skotol li kʼusitik taje.+ 10 Jaʼ yuʼun, jipo lokʼel li kʼusi chakʼbe svokol avoʼontone xchiʼuk mu xapas li kʼusitik chakʼbe svokol abekʼtale; yuʼun li akeremale jaʼ li yorail mas lek ta akuxlejale, akʼo mi jech, muʼyuk sbalil.+

12 Vuleso ta ajol li Mukʼul Jpasvanej avuʼun li ta skʼakʼalil akerem atsebale,+ yoʼ to mu xvul li skʼakʼalil vokolile+ xchiʼuk li jabiletik ti xi chavale: «Muʼyuk ximuyubaj li ta jkuxlejale»; 2 yoʼ to mu xchʼay batel li xojobal kʼakʼale, li xojobal lunae* xchiʼuk li xojobal kʼanaletike+ xchiʼuk yoʼ to mu sut tal yan velta li tok kʼalal jaʼ toʼox yakʼoj tsatsal voʼe;* 3 yoʼ to mu xkʼot skʼakʼalil ti xtʼelajet* li jchabinaetike, yoʼ to mu xvujkʼij spatik li tsatsal viniketike, yoʼ to mu xiktaik juchʼnom li antsetik ta skoj ti jutebik xae xchiʼuk ti mu xa x-ilvanik lek li antsetik ti tskʼelik lokʼel osil ta ventanae;+ 4 yoʼ to muʼyuk makal li tiʼ na ti oy ta kayee, ti kʼun xa ta aʼiel kʼalal chbakʼ li molinoe, ti chajulav-o ta anil ta skoj ti xchʼivchʼun jkot mute xchiʼuk ti chchʼay xa batel yechʼomal yeik li jkʼejimol antsetike.+ 5 Jech xtok, yoʼ to muʼyuk chaxiʼ ti bu mas toyole xchiʼuk chavul avoʼonton ta sventa li kʼusitik xibal sba ta kayee. Xchiʼuk yoʼ to muʼyuk tʼomemik xnich li almendra teʼe,+ ti tskil sba li pʼilixe* xchiʼuk ti chtʼomanuk sat li alkaparra teʼe, yuʼun li krixchanoe te xa chanav batel ta sbelel li na ti bu jal chbat nakluke+ xchiʼuk te chanavik ta kaye li buchʼutik chokʼita yanimaike;+ 6 yoʼ to mu xtuchʼ li chʼojon pasbil ta platae, ti xvochʼ li boch pasbil ta oroe, ti xvokʼ ta stsʼel nioʼ li jarrae xchiʼuk ti skʼas li set-set takʼin ti chanav-o chʼojon sventa chichʼ lokʼesel voʼ ta posoe. 7 Vaʼun, li jun vinik ti lik tal ta pukuke* tsut batel ta pukuk+ xchiʼuk li yip xkuxlejale* tsut batel ta stojolal melel Dios ti jaʼ onoʼox yakʼoje.+

8 Xi chal li jtsobvaneje:+ «¡Muʼyuk sbalil! ¡Muʼyuk sbalil skotol!».+

9 Maʼuk noʼox la sta spʼijil li jtsobvaneje, yuʼun nopajtik la xchanubtas krixchanoetik ta sventa li kʼusi snaʼe,+ la snopbe skʼoplal xchiʼuk la xchajbe lek skʼoplal skotol sventa stsob* li epal pʼijil loʼiletike.+ 10 Li jtsobvaneje laj yakʼ persa saʼel kʼupil sba kʼopetik+ xchiʼuk la stsʼiba lek li kʼusitik melele.

11 Li kʼusitik chalik li buchʼutik pʼijike xkoʼolaj kʼuchaʼal vachʼ*+ xchiʼuk li kʼusitik pʼijik chlokʼ ta yeike xkoʼolaj kʼuchaʼal laux ti lek tsʼapajtike; taje jun noʼox jchabichij yakʼoj. 12 Kuni nichʼon, ta skotol li kʼusitik laj xa yichʼ alele, ta to jpʼijubtasot ta sventa liʼe: muʼyuk spajeb li spasel epal livroetike xchiʼuk tslubtsan abekʼtal mi avakʼojbe tajek yipal xchanele.+

13 Li kʼusi mas tsots skʼoplal ta skotol li kʼusi laj xa yichʼ aʼiel tale jaʼ liʼe: xiʼtao* li melel Diose+ xchiʼuk chʼunbo li smantaltake,+ yuʼun jaʼ li kʼusi skʼan spas li krixchanoe.+ 14 Yuʼun li melel Diose chchapan skotol li kʼusitik chichʼ pasele, te tsakal skʼoplal skotol li kʼusi mukule, manchuk mi lek o mi chopol.+