Pʼij kʼuyelan La xchapan svokolik

OXVOʼ keremetik ta África central tskʼan chbatik ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal ti bu albat chbatike, pe te van 90 kilometrouk xil snaik ti bu chjelave. ¿Kʼuxi chkʼotik un? Li ta xanbal taje toj chopol sbelel xchiʼuk pukuktik ta jyalel, xchiʼuk muʼyuk kʼusi xkʼotik-o. La snop chchʼamunik oxkot visikleta, pe muʼyuk bu la staik mi jkotuk ti xuʼ chkuchatik-o batele.

Laj yaʼi jun mol ta tsobobbail te ti oy svokolike, vaʼun laj yakʼ li svisikletae, mol xa onoʼox li visikletae chaʼa pe lek to xanav. Li mole laj yal ti kʼusi la spasik xchiʼuk yan ermanoetik ta voʼne sventa xkʼotik li ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼale. Laj yal ti akʼo parejo skajlebinik li jkot visikletae. Akʼo mi mu vokoluk yilel, pe skʼan xchapan sbaik lek. ¿Kʼuxi tspas yuʼunik?

Li ermanoetike la smuyes li yikatsik ta visikletae xchiʼuk sob tajmek la stam lokʼel sbeik sventa mu xlajik li ta kʼakʼal ti kʼixin ta jyalele. Kʼalal jaʼo kajal batel ta visikleta li june, li chaʼvoʼe tijilik batel ta anil ta yokik. Kʼalal xanavemik xaʼox batel oʼloluk kilometroe, jaʼo chpaj li buchʼu kajal ta visikletae xchiʼuk te tskikan komel ta yok teʼ. Melel onoʼox, skʼan xakʼ lek venta mi skʼelojik li chaʼvoʼ ermanoetik ti te tijilik tale sventa jech mu xbat ta j-elekʼ. Vaʼun ti buchʼu toʼox kajal ta visikletae ta yok xa tstambe echʼel.

Kʼalal mi kʼot li chaʼvoʼ ermanoetik ti bu kotol li visikletae, jun chkaji echʼel, li june chanav to batel ta yok j-oʼloluk kilometro mas, mi laje jaʼ xa chkaji echʼel un. Koliyal ti lek la xchapan sbaik xchiʼuk ti ta sjunul yoʼontonik la spasik li oxvoʼ ermanoetik taje, mu xa 90 kilometrouk ixanavik, kʼajomal xa noʼox 60. La stabeik sbalil, yuʼun la stsob sbaik xchiʼuk yermanotakik ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal xchiʼuk la skʼupinik li veʼlil ta mantale (Deu. 31:12). ¿Mi chavakʼ van persa bu kʼalal xuʼ avuʼun sventa cha bat ta mukʼta tsobajel ta oxib kʼakʼal ti bu la albat cha bate?