Laj yikta komel xchʼulna li jun palee

Loʼiltabunkutik kʼalal ta abikʼtal toʼoxe.

Livokʼ ta Italia ta 1943. Li voʼon xchiʼuk li jchiʼiltak ta vokʼele te lichʼikutik ta jun bikʼit jteklum. Li jtote jaʼ toʼox karpintero xchiʼuk ch-abtej toʼox ta osiltik, ta jbikʼtal onoʼox laj yikʼunkutik batel ta relijion katolika li jtot jmeʼe.

¿Kʼu yuʼun la-och ta paleal?

Kʼalal kʼoxun toʼoxe, lek tajek chkaʼi xchikintael li mixa tsjelubtas palee. Lek tajek chkaʼi yechʼomal ye xchiʼuk labal sba chkil ti kʼu yelan chetʼesik li mixae. Taje jaʼ la stijbun koʼonton sventa xikʼot ta paleal. Kʼalal kichʼoj xa ox 13 jabile, li jmeʼe la stikʼun ti bu chchanubtasatik ololetik yoʼ xkʼotik ta paleale.

¿Mi la achan Vivlia kʼalal jaʼo xyaket achanune?

Muʼyuk mas. Kʼalal 15 toʼox jabilale, oy jun jmaestro laj yakʼbun jlik livro ti jaʼ te chalbe skʼoplal kʼu yelan echʼ xkuxlejal li Jesuse, ep ta velta la jchan. Kʼalal kichʼoj xa ox 18 jabile, bat naklikun ta Roma sventa xibat li ta universidad ti jaʼ oy ta sba li papae. Tee la jchan latin, griego, historia, filosofía, psicología xchiʼuk teología. Ti melel xkaltike, muʼyuk ta jchankutik lek li Vivliae akʼo mi chkalilankutik junantik versikulo xchiʼuk ta jchikintakutik kʼalal chchanik talel ta mixa li ta jujun domingoe.

Ti kʼu sjalil latun ta paleale, ¿mi la avakʼ chanun xtok?

Jaʼ onoʼox te mas li-abtej li ta ofisinae, pe laj onoʼox kakʼ chanun ta sventa decretos del Concilio Vaticano II.

¿Kʼu yuʼun lik naʼetajan ta sventa li kʼusi chchanubtasvanik ta chʼulnae?

Oy oxib srasonal: li baʼyele, laj kil ti tstikʼ sbaik ta politikae, li xchibale te noʼox skʼelojik kʼalal oy kʼusi chopol tspasik li paleetike xchiʼuk li buchʼutik te chkʼotik ta chʼulnae xchiʼuk li yoxibale jaʼ ti mu meleluk li junantik chanubtaseletik chalike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Dios ti chkʼanvane, ¿kʼuxi xa noʼox ti chakʼbe kastigo jun krixchano kʼalal mi chchame? ¿Mi ta melel tskʼan akʼo jtunestik lokʼol sventa jchaʼalilantik li j-orasiontike?a

¿Kʼusi la anop la apas?

Xi-okʼolet laj kalbe Dios ti akʼo skoltaune. La jman li Biblia de Jerusalén ti jaʼ to laj yichʼ lokʼesel ta italianoe, vaʼun lik jchan. Jun sob domingo kʼotik chaʼvoʼ viniketik kʼalal jaʼ toʼox laj koʼonton ta yakʼel mixae xchiʼuk kʼalal yakal ta jokʼan li jkʼuʼ sventa paleale, laj yalbeikun ti jaʼik stestigotak Jeova xchiʼuk lik loʼilajkunkutik mas ta jun ora ta sventa li Vivliae xchiʼuk laj yalbeikun ta sventa li melel relijione.

¿Kʼusi labal sba laj avil ta stojolal li testigotak Jeovae?

Jaʼ ti melel li kʼusi chalike xchiʼuk ta anil noʼox tstaik li tekstoetik ta Vivlia katolikae. Ta mas tsʼakale, jun stestigo Jeova ti Mario sbie lik svulaʼanun. Oy tajek smalael yuʼun xchiʼuk jujun savado ta baluneb ora ta sobe jech-o chkʼot li ta chʼulnae akʼo mi tsots tajek voʼ.

¿Kʼusi la snopik li yan paleetik ti jech chavichʼ vulaʼanele?

Laj kalbeik ti xtal xchiʼinunkutike, pe mi junuk buchʼu la skʼan. Voʼone lek tajek chkaʼi xchanel xchiʼuk ta jkʼupin li kʼusitik ta jchan ta Vivliae, jech kʼuchaʼal ti kʼu yuʼun yakʼoj to permiso Dios ti oyuk choplejal xchiʼuk li vokolile taje mu toʼox xkaʼibe smelolal.

¿Mi la spajtsanikot ta xchanel Vivlia li bankilaletik ta chʼulnae?

Ta 1975 oy jaykojuk libat ta Roma sventa xkal li kʼusi yakal ta jchane. Li bankilaletik ta chʼulnae laj yalik ti lajemun la ta loʼlaele, pe muʼyuk la skʼelbeikun ta Vivlia. Laje, li ta 9 yuʼun enero ta 1976, la jtsʼiba jlik karta ti bu chkal ti mu xa jkʼan te tsakal jkʼoplal li ta chʼulnae xchiʼuk la jtak batel ta Roma. Kʼalal echʼ chib kʼakʼale, lilokʼ batel ta naklej li ta chʼulnae xchiʼuk libat li ta baʼyel tsobajel yuʼun stestigotak Jeovae. Jaʼ to kakʼ ventae, jaʼ jun asamblea ti te tstsob sbaik jayibuk tsobobbaile. ¡Jelel tajek skotol! Oy Svivliaik xchiʼuk tsaʼik batel li tekstoetik kʼalal chal tal li buchʼu chetʼes mantale.

¿Kʼu yelan laj yaʼi li avutsʼ avalale?

Jutuk mu skotolikuke kap tajek sjolik, ta tsʼakale laj kaʼi ti yakal chchan Vivlia xchiʼuk stestigotak Jeova jun kitsʼin ti te nakal ta Lombardiae, ti te xkom ta snorteal Italiae. Bat jvulaʼan li kitsʼine, vaʼun li stestigotak Jeovae la skoltaikun sventa jta kabtel xchiʼuk bu xinaki. Li vaʼ jabile, likʼot ta stestigo Jeova.

¿Mi oy to kʼusi chanaʼ sutel?

¿Oy van kʼusi ta jchaʼnaʼ? Mi jsetʼuk. Nopol xa chkaʼi jba ta stojolal Dios, yuʼun li kʼusi jchanoj xa tal ta stojolale jaʼ li kʼusi chchanubtasvan Vivliae maʼuk snopben krixchanoetik mi jaʼuk li kʼusi nopem xaʼiik tspasik li ta katolikae. Avie, xuʼ xa ta sjunul koʼonton xichanubtasvan, yuʼun jnaʼoj ti jaʼ melel relijion liʼe.