Chʼian-o batel ta mantal
KʼALAL lik achan kʼuxi xuʼ xavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae, lik ajel li anopbene, li akʼopojele xchiʼuk li atalelal ti nopem toʼox xavaʼi tajeke, taje jaʼo la ajel kʼalal muʼyuk toʼox atsakoj abi li ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose. Avi ti la chʼi xa ta mantal ti laj xa avakʼ aba ta stojolal Jeovae, ¿mi mu xa van persauk xachʼi batel ta mantal? Persa to, yuʼun kʼalal chkichʼtik voʼe, jaʼ to noʼox slikeb.
Li Timoteoe jaʼ xaʼox jun mol ta tsobobbail kʼalal albat yuʼun Pablo ti akʼo ‹snopbe skʼoplal› li tojobtaseletik albate xchiʼuk li matanaletik akʼbat sbaine. Jaʼ yuʼun, laj yalbe mantal ti ‹akʼo yakʼ ta yoʼonton sventa lek jamal xil skotol krixchanoetik ti lek chbat yuʼune› (1 Tim. 4:12-15). Jech oxal, mi achʼ to lik achan li Vivliae o mi jal xae, oyuk-o me ta avoʼonton xachʼi batel ta mantal.
Ojtikino batel xchiʼuk jelo akuxlejal
Li ta Efesios 3:14 kʼalal ta 19, li jtakbol Pabloe la skʼanbe vokol yermanotak ti ‹lekuk tajek xaʼibeik smelolal [...] ti kʼu sjamleje, ti kʼu snatile, ti kʼu stayleje, ti kʼu snatil xyal› li kʼusi melele. Jaʼ yuʼun li Jesuse laj yakʼ kʼuchaʼal matanal li viniketik ti xuʼ xchanubtasik, stukʼibtasik xchiʼuk stsatsubtasik li tsobobbailetike. Mi ta jnopilanbetik skʼoplal li kʼusi ta jkʼeltik ta Vivlia ti jaʼ yakʼoj ta naʼel Diose xchiʼuk li beiltasel chakʼbutik jchanubtasvanejetik ti chanemik xa ta mantale, jaʼ tskoltautik sventa ‹xijchʼiutik› ta mantal (Efes. 4:11-15).
Ti chijchʼi ta mantale jaʼ skʼan xal ti «skʼan jechuk-o achʼubuk batel ti kʼu yelan [ta jnoptike]», jaʼ xkaltik, ti xkakʼtik persa sventa jechuk jnoptik kʼuchaʼal tsnop li Jeova xchiʼuk Kristoe. Jaʼ yuʼun skʼan jechuk-o xkojtikintik batel lek li snopbenike sventa ‹jlaptik li achʼ talelale› (Efes. 4:23, 24). Kʼalal chachan li Evanjelioetike, ¿mi chavakʼ venta ti kʼuxi xuʼ xachanbe stalelal li Kristoe? ¿Mi chavakʼ venta kʼusi jtosukal stalelal ti skʼan xavakʼ ta avoʼonton spasele? (1 Ped. 2:21.)
Li kʼusi ta jloʼiltatike jaʼ chakʼ ta ilel ti kʼu yelan chʼiemutik ta mantale. Li buchʼutik achʼ xa stalelalike muʼyuk tsjutik kʼop o tsnopik kʼop, muʼyuk chchopol kʼoptavanik, muʼyuk chalik bol ixtol loʼil xchiʼuk muʼyuk chalik li kʼusi xuʼ xijchibaj-o yuʼune, «jaʼ noʼox li kʼusi lek ti tstsatsubtasvan [...] sventa stabe sbalil [...] li buchʼu chchikintae» (Efes. 4:25, 26, 29, 31; 5:3, 4; Jud. 16). Li kʼusi chlokʼ ta yeike, akʼo mi stuk bu oyik o mi ta tsobajel chalik, te chvinaj ti yakal xa chjelbat xkuxlejalik yuʼun li kʼusi melele.
Ti kʼu yelan chʼiemutik ta mantale te chvinaj xtok kʼalal muʼyuk xa ‹tsjiputik batel yuʼun li yok nabe xchiʼuk ti chikʼutik batel ta jujujot ta kʼusiuk noʼox chanubtasele› (Efes. 4:14). Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿kʼu yelan chavaʼi kʼalal tstij avoʼonton li balumil sventa xaman li kʼusitik achʼ chlokʼanuk tale xchiʼuk li ep ta tos chʼayob oʼontonale? ¿Mi tstij van avoʼonton ti jaʼ xa chachʼakbe mas yorail ti jaʼ muʼyuk xa mas chapasbe li yabtel Diose? Mu me xachʼi-o ta mantal mi jech chapase. ¡Jaʼ mas lek mi chachʼak akʼakʼal sventa xata li kʼusitik ta sventa mantale! (Efes. 5:15, 16.)
Ti kʼu yelan ta jchiʼintik ta loʼil li krixchanoetike te chvinaj xtok ti kʼu yelan chijchʼi batel ta mantale. ¿Mi achanoj xa ti ‹kʼuxuk tajek ta avoʼonton xavaʼi xchiʼuk ti xapas ta perton ta sjunul avoʼonton› li ermanoetike? (Efes. 4:32.)
Akʼo me ta ilel ta ana xchiʼuk ta tsobobbail ti yakal chapas li kʼusi lek chil Jeovae. Jech xtok skʼan xavakʼ ta ilel ti bu chachanunaje, ta avabtel xchiʼuk ta buyuk noʼox (Efes. 5:21–6:9). Ti kʼu yelan chʼiemot ta mantale jaʼ te chvinaj kʼalal chavakʼ ta ilel alekil talelal ta buyuk noʼoxe.
Tuneso li matanal akʼbilote
Li Jeovae yakʼojbutik jun matanal, jaʼ li matanal ti xijtojobutik spasele kʼusiuke xchiʼuk oy ta yoʼonton ti jtunestik sventa xkakʼbetik yil krixchanoetik li slekil yutsil yoʼontone. Xi la stsʼiba li jtakbol Pedroe: «Ti kʼu yelan ataojik ta jujuntal li matanale, tunesik me sventa chakolta abaik ta jujuntal ti jaʼoxuk lekil jchabina ta sventa li slekil yutsil yoʼonton [Diose]» (1 Ped. 4:10). ¿Kʼu yelan chapas li avabtele?
Xi to laj yal li Pedroe: «Mi oy buchʼu chkʼopoje, akʼo yalbe skʼoplal lekil mantaletik yuʼun Dios» (1 Ped. 4:11). Li teksto liʼe chakʼ ta aʼiel ti tsots skʼoplal ti jechuk xijkʼopoj kʼuchaʼal chal Skʼop Dios sventa xkalbetik yutsilal li Jeovae, jaʼ yuʼun xichʼuk me muyubtael kuʼuntik Jeova ta sventa ti kʼu yelan chijkʼopoje. Li kʼusi chachan ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose jaʼ tskoltaot ti xatunes lek li alekil talelal xchiʼuk li matanal ataoj sventa xakolta li krixchanoetike, vaʼun jech chamuyubta li Diose. Ta skoj ti jaʼ oy ta avoʼonton stael taje, ¿kʼuxi xuʼ xavakʼ venta mi ep xa kʼusi achanoj li ta chanob vune?
Mu me jaʼuk xa tsak ta venta ti kʼu xa yepal achanoj yetʼesel mantale o li kʼusitik parteal avetʼesoj xae, mas lek ti jaʼ xanopbe skʼoplal mi lek xa xatojob ta yichʼel ta mukʼ Dios ta akʼopojel ta sventa li kʼusitik laj xa achane. Ta skoj ti jaʼ chchanubtasutik ta cholmantal li chanob vune, xi xajakʼbe abae: «¿Mi baʼyel ta jchapan kʼusi chkal li ta cholmantale? ¿Mi mas xa oy ta koʼonton li buchʼu ta jcholbe mantale? ¿Mi oy kʼusi ta jakʼbe komel yajval na sventa xbat jvulaʼan yan velta? ¿Mi mas xa xitojob sventa xkʼot ta yoʼonton mantal li buchʼu ta jchanubtas ta Vivliae?».
Mu me xanop ti jaʼ svinajeb ti chʼiemot xa ta mantal ta skoj li matanaletik chavichʼ akʼbele. Ti chachʼi batel ta mantale, maʼuk te chvinaj ta skoj li kʼusitik parteal chavetʼese, jaʼ te chvinaj ti kʼu yelan chavetʼese. Mi laj xaʼox avetʼes junuk apartee, xi xajakʼbe abae: «¿Mi ta melel litojob ta chanubtasvanej? ¿Mi litojob ta yalbel skʼoplal ti kʼot ta yoʼonton kuʼun li krixchanoetike?».
Skʼan me voʼot baʼyel xlokʼ ta avoʼonton stunesel li matanal laj avichʼ akʼbele. ¿Mi chavalbe ermanoetik sventa xachiʼin ta cholmantal? ¿Mi oy anopoj kʼuxi chakolta li buchʼutik achʼik to ta mantale, li kerem tsebetike xchiʼuk li buchʼutik ta tsobobbail ti ipike? ¿Mi chakoltavan ta smesel li Salon sventa Tsobobbaile o mi chakoltavan ta sventa li kʼusitik skʼan pasel ta asambleae? ¿Mi xuʼ nopajtik noʼox xatun ta prekursor auksiliar? ¿Mi xuʼ xa-och ta prekursor regular o mi xuʼ xbat akolta yan tsobobbail ti bu tskʼanik koltaele? Mi ermanoote, ¿mi chavakʼ persa sventa xakʼot ta jtunel o ta junuk mol ta tsobobbail? Mi oy ta avoʼonton chakoltavan xchiʼuk chachʼam li matanaletik taje, jaʼ svinajeb xtok ti yakal chachʼi ta mantale (Sal. 110:3).
¿Mi oy sbalil ti jal xa ochemot ta mantale?
Mi muʼyuk to chanemot chavaʼi aba ta skoj ti muʼyuk to jal ochemot ta mantale, mu xachibaj. Li Skʼop Diose chkoltavan sventa «chbijub li bochʼo mu cʼusi snaʼe» (Sal. 19:7; 119:130; Prov. 1:1-4). Kʼalal ta jchʼuntik li tojobtaseletik chakʼbutik li Vivliae, ta jtabetik sbalil li spʼijil Jeovae, yuʼun mi jutebuk xkoʼolaj xchiʼuk li kʼusitik jchanojtik talel ta jkuxlejaltike. Ep xa kʼusitik jchanojtik mi jal xa chijtun talel ta stojolal Diose. Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yelan xuʼ jtunestik lek?
Kʼalal ep xa kʼusitik snuptanoj ta xkuxlejal jun krixchanoe, yikʼaluk van xi chale: «Kiloj xa onoʼox jech. Jnaʼoj xa kʼusi ta jpas». ¿Mi pʼijutik van mi jech ta jnoptike? Xi chtojobtasvan li Proverbios 3:7: «Mu me xanop ti toj bijote». Melel onoʼox ti xuʼ skoltautik tajek li kʼusitik jnuptanoj ta jkuxlejaltike. Pe mi yakal chijchʼiutik ta mantale, skʼan me teuk ta koʼontontik xchiʼuk ta joltik ti jaʼ koliyal Jeova ti kuchem talel kuʼuntike. Maʼuk me te chvinaj ti yakal chijchʼi ta mantal mi ta jpat koʼonton ta jtuktik kʼalal ta jnuptantik jtosuk vokolile, jaʼ te chvinaj mi ta jsaʼtik li beiltasel chakʼ Jeovae. Mi jnaʼojtik ti jaʼ noʼox chkʼot ta pasel jlom kʼusitik mi chakʼ permiso li Jeovae, mi jpatoj koʼontontik ta stojolale xchiʼuk mi jkʼanojtike, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti yakal chijchʼiutik ta mantale.
Akʼbo-o me yipal
Manchuk mi lek yij ta mantal xchiʼuk tʼujbil sventa chbat ta vinajel li jtakbol Pabloe, laj yakʼ venta ti skʼan to ‹xakʼ persa ti ch-anilaj batel› sventa sta li kuxlejal sbatel osile (Filip. 3:13-16). ¿Mi jech chanop ek?
¿Kʼu xa yepal chʼiemot ta mantal? Sventa xavakʼ ventae, nopbo skʼoplal mi ep xa jelem atalelal, mi atsakoj ta venta ti stuk noʼox oy sderecho ch-ajvalilaj li Jeovae xchiʼuk mi chatunes li kʼusitik yakʼojbot sventa chavichʼ-o ta mukʼ li Jeovae. Li kʼusitik achanoj li ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose jaʼ me tskoltaot sventa xavakʼ ta ilel ta akʼopojel li talelaletik ti chal ta Skʼop Diose xchiʼuk ti kʼalal chachanubtasvane. Yoʼ xachʼi-o batel ta mantale, tsako me ta venta ti kʼusitik taje. Kʼupino me spasel, vaʼun chvinaj lek ti yakal chachʼi batel ta mantale.