¿Mi oy jchʼuleltik ti mu snaʼ xchame?

¿MI OY kʼusi kuxul chkom kʼalal chcham jun krixchanoe? Li sjakʼobil taje ep xa ta mil jabiletik sokesojbe snopben li krixchanoetike. Ta epal jabiletik onoʼox, epal krixchanoetik snopojbeik skʼoplal taje, jech oxal, pʼolem ep ta tos chʼunolaletik.

Ta yosilal Mejiko jech kʼuchaʼal ta yantik balumil, epal krixchanoetik xchʼunojik ti kʼalal chcham jun krixchanoe kuxul la chkom li «xchʼulele». ¿Mi melel ti oy kʼusi chlokʼ ta jbekʼtaltik ti mu snaʼ xcham kʼalal chi jchamutike? ¿Kʼusi jaʼ li xchʼulel jun krixchano kʼalal kuxul toe? ¿Kʼusi chkʼot ta pasel ta stojolal li chʼulelal kʼalal chi jchamutike? Li sKʼop Dios, li Vivliae, lek jamal chalbe smelolal xchiʼuk jun koʼontontik chi jkom yuʼun li stakʼobil chakʼ ta sventa li sjakʼobiltak taje.

¿Kʼusi jaʼ li chʼulelale?

Li jpʼel kʼop chʼulelal ti chichʼ jelubtasel ta Vivliae jaʼ smelolal: «ikʼ», pe maʼuk noʼox smelolal li yichʼel ikʼe. Li jtsʼibajom Santiagoe xi la stsʼibae: «Li jbekʼtaltike, me muʼyuk jchʼuleltike, chamen chkom» (Santiago 2:26). Jaʼ yuʼun chaʼa, li jchʼuleltike jaʼ li kʼusi chakʼbe xkuxlejal li jbekʼtaltike.

Li yip kuxlejal taje mu jaʼuk noʼox li ikʼ ta x-och ta jsotʼotʼtike. ¿Kʼu yuʼun maʼuk noʼox? Yuʼun mi paj li yichʼel ikʼe, li jbekʼtaltike jaljal to kuxul chkom: «kuxul to jayibuk minuto», jech kʼuchaʼal chal The World Book Encyclopedia. Jaʼ yuʼun xuʼ ta xchaʼkuxesik jun krixchano ti chamem xa yilele, xchiʼuk ti tsjelbeik kʼusi ta yut sbekʼtal jun krixchano kʼalal tsjatike. Pe, kʼalal tupʼem xa li kʼusi chakʼbe yip xkuxlejal li jbekʼtaltike, cham-o xa unbi, mi jaʼuk xa kʼusi stakʼ utel sventa xkuxi li krixchanoe. Muʼyuk ikʼ ta Balumil ti xuʼ ta xchaʼakʼbe xkuxlejal li jbekʼtaltike. Jech oxal chaʼa, li chʼulelale, jaʼ li yip kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele, ti chakʼbe xkuxlejal li jbekʼtaltike. Ta skoj ti yuʼun ta xkichʼtik ikʼe oy li yip kuxlejal taje (Job 34:14, 15).

¿Mi jaʼ noʼox oy ta krixchanoetik li chʼulelale? Li Vivliae ta skoltautik ta yaʼibel lek smelolal. Li pʼijil ajvalil Salomone xi la stsʼibae: «¿Bochʼo xuʼ tsnaʼ ti jaʼ chmuy ta vinajel xchʼulel li kristianoe, ti jaʼ chkom ta banamil xchʼulel li chonbolometike?» (Eclesiastés 3:21). Jech un chaʼa, jech kʼuchaʼal chal li Vivliae, li chonetike oy xchʼulelik ek jech kʼuchaʼal voʼotike. ¿Kʼuxi xa noʼox jech taje?

Li chʼulelale, li yip kuxlejale, xuʼ xichʼ koʼoltasel ta lus ti chanav ta jun makina o ta kʼusiuk noʼox ti ta lus ch-abteje. Manchuk mi mu xkiltik li lus chanav ta uni kavleetike, chtun sventa tsbakʼes kʼusuk aparatoil. Jech kʼuchaʼal li televisione ta xakʼ ta ilel ep ta tos kʼusitik xchiʼuk chkʼopoj yuʼun, jech xtok li ta radioe ta xkaʼitik li loʼiletik chjelav tee. Pe, li lus ti chanav ta kavlee muʼyuk ta xichʼbe li yelanil smukʼul li television xchiʼuk li radioe, moʼoj, yuʼun jaʼ noʼox jaʼ yipal ti chakʼ abtejuke. Jech ek, li yip kuxlejale muʼyuk ta xichʼbe li yelanil bekʼtalil ti chakʼ kuxiuke. Maʼuk kʼuchaʼal jun krixchano xchiʼuk muʼyuk snopbenal. Li krixchanoetik xchiʼuk li chonetike koʼol x-elan xchʼulelik (Eclesiastés 3:21). Jaʼ yuʼun, kʼalal ta xcham jun krixchanoe, li xchʼulele muʼyuk kuxul ta xkom xchiʼuk muʼyuk bu jotukal chbat.

Jech un chaʼa, ¿kʼu x-elan oyik li animaetike? Xchiʼuk ¿kʼusi chkʼot ta stojolal li jchʼuleltik kʼalal chi jchame?

«Cha kʼataj ta lum yan velta»

Kʼalal yalel muʼyuk la xchʼunbe smantal Jeova li baʼyel vinik Adane, ti Jeovae xi la jyalbee: «Ep cha chikʼinaj kʼalal cha ta aveʼel. Jaʼ to chlaj avokol kʼalal me la pas ta lum yan veltae. Yuʼun ta lum onoʼox pasbilot, jech cha kʼataj ta lum yan velta noxtok» (Génesis 3:19). Kʼalal muʼyuk toʼox pasbil yuʼun Jeova ti Adane, ¿bu toʼox van oy? Muʼyuk bu jotukal. Yuʼun chʼabal toʼox ti Adane. Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal la jyalbe Jeova ti ta xkʼataj ta lum yan velta noxtoke, muʼyuk bu albat ti chichʼ akʼel batel ta jun yavil kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele, moʼoj, ti kʼusi albate jaʼ ti chchame. Kʼalal mi chame chtupʼ li xkuxlejale, chʼay-o batel, laj xi kʼop. Jech oxal li stojol smule jaʼ ti chame —ti chʼay-o batel xkuxlejale—, muʼyuk bu jotukal bat (Romanos 6:23).

¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li yan krixchanoetik ti chamemike? Eclesiastés 9:5, 10 jamal chalbutik smelolal kʼu x-elan oyik li animaetike: «Li bochʼotik chamenik xae mu xa kʼusi snaʼik-o [...], yuʼun kʼalal me la bat ta yavil animaetike, muʼyuk xa abtel, muʼyuk xa kʼusi stakʼ pasel, muʼyuk xa kʼusi jnaʼtik, muʼyuk xa bijubtasel». Vaʼun chaʼa, li lajelale xkoʼolaj ta alel ti chʼabal kuxlejale. Li jkʼejimol vinike, la stsʼiba ti kʼalal ta xcham li krixchanoetike, «chkʼatajik ta lum yan velta, jech te chlaj skʼoplal-o li kʼusi snopojike» (Salmo 146:4).

Jamal ta xkaʼibetik smelolal chaʼa, ti animaetike mu kʼusi snaʼik mi jaʼuk kʼusi xuʼ spasik. Mu xa kʼusi snaʼik. Mu xuʼ xilutik, mi jaʼuk xaʼi jloʼiltik mi jaʼuk xuʼ skʼoponutik. Mu xuʼ skoltautik mi jaʼuk xilbajinutik; jaʼ yuʼun, muʼyuk srasonal ta jxiʼtatik. Pe, li Vivliae chal xtok ti chʼulelale ta sut batel ta stojolal li Diose, ¿kʼusi smelolal taje?

Li chʼulelale «ta sut batel ta stojol Dios»

Li Vivliae ta xal ti kʼalal ta xcham jun krixchanoe, «li chʼulelale ta sut batel ta stojol Dios, yuʼun jaʼ onoʼox la jyakʼ» (Eclesiastés 12:7). ¿Mi jaʼ tskʼan chal ti oy kʼusi mu xvinaj ta kʼelel ti chmuy batel kʼalal to ta stojolal ti Diose? ¡Ta melel moʼoj! Ta Vivliae, li jpʼel kʼop sutel xie, maʼuk noʼox tskʼan chal ti persa tstots batel ta bu jotukale. Jech kʼuchaʼal li israeletik ti muʼyuk stukʼilike xi albatike: «Jaʼ yuʼun jech cha kalboxuk vuʼun li Mukʼul Diosune: Sutanik tal ta jtojol, jech chi sut tal ta atojolik ek» (Malaquías 3:7). Ta sventa li Israele, li sutel ta stojolal Jeovae jaʼ smelolal ti chikta li xchopol talelike xchiʼuk ti ta xchaʼakʼ ta xkuxlejalik li stukʼil mantaltak ti Diose. Kʼalal ta xichʼ alel ti Jeova ta sut tal ta stojolal Israele, jaʼ smelolal ti ta xkʼuxubin yan velta li steklumale. Ta xchaʼtosal taje, li jpʼel kʼop «sutele» jaʼ tskʼan chal ti israeletike tsjel stalelik, ta sventa ti Jeovae jaʼ ti tsjel snopbenale, maʼuk ti yuʼun tstotsik batel ta yan bu jotukale.

Jech ek, kʼalal ta «sut» batel ta stojolal Dios li chʼulelale, muʼyuk tstots liʼ ta Balumil sventa chbat ta vinajel. Jvules ta joltik ti chʼulelale jaʼ li yip kuxlejale. Kʼalal ta xtupʼ li yip xkuxlejal jun krixchanoe, jaʼ noʼox stuk Dios xuʼ ta xchaʼsutesbe. Jech oxal un chaʼa, li kʼusi tskʼan chal ti tsut batel ta stojolal Dios li chʼulelale, jaʼ smelolal ti skotol spatobil oʼontonal ta sventa kuxlejal ta tsʼakale jaʼ noʼox oy ta skʼob ti Diose.

Jkʼeltikik kʼusi chal li Vivlia ta sventa li slajel ti Jesuse. Li jtsʼibajom Lukase ta xal: «Li Jesuse tsots iʼavan, jech la jyal: -Tati, chkakʼ ta akʼob li jchʼulele -xi. Kʼalal la jyal jeche, ilokʼ xchʼulel» (Lucas 23:46). Kʼalal ilokʼ xchʼulel ti Jesuse muʼyuk bu ibat ta ora ta vinajel, moʼoj, yuʼun ta yoxibal to kʼakʼal ichaʼkuxi xchiʼuk jalij to chaʼvinik kʼakʼal liʼ ta Balumil ti kʼalal muʼyuk toʼox chbat ta vinajele (Hechos 1:3, 9). Li kʼusi tskʼan chal taje, jaʼ ti kʼalal ta xaʼox xcham ti Jesuse, la jyikta ta skʼob sTot li xchʼulele, yuʼun lek spatoj yoʼonton ta Jeova ti xuʼ ta sutesbat li xkuxlejale.

Jech ta melel, jaʼ noʼox Dios xuʼ ta spas ti akʼo xchaʼkuxi li jun krixchanoe (Salmo 104:30). ¡Toj alakʼ sba li kʼusi jmalaojtik ti ta jtatik ta tsʼakale!

Jun spatobil koʼontontik ti chkʼot ta pasel ta melele

Li Vivliae ta xal: «Ta sta yorail ta xaʼibeikun jkʼopojel skotol ti animaetike. Ta xlokʼik talel ta mukinaltik» -xi li Jesuse (Juan 5:28, 29, XChʼul Cʼop ti jTotic Diose, ta batsʼi kʼop yuʼun Chamula). Jesukristoe la jyal ta melel ti skotol krixchanoetik ti oy ta sjol Jeovae ta xchaʼkuxiik. Muʼyuk xa ta xkaʼitik ti oy buchʼu chchame, moʼoj, naka lekil aʼyejetik ta xkaʼitik ta sventa krixchanoetik ti chaʼkuxiemik xaʼoxe. ¡Ta me xi jmuyubaj tajek ti ta jchaʼkʼeltik li buchʼutik chamemik toʼox kuʼuntike!

Sventa ta jbalintik li spatobil oʼontonal taje, skʼan ta jchantik li kʼusi tskʼanbutik ta jujuntal ti Diose, xuʼ xa kʼan li foyeto ¿Kʼusi tskʼanbutik ti Diose? mi la tsʼibaj batel ta buuk noʼox jotukal lum ti liʼ tsʼibabil ta olone.