Kapitulo 19

Tsotsuk koʼontontik ta xcholel-o batel li skʼop Diose

1. 1) ¿Kʼusi lekil aʼyej laj yalik li yajtsʼaklomtak Jesuse, pe kʼu yelan laj yaʼiik li jlom judioetike? 2) ¿Kʼusi xuʼ jakʼbe jbatik?

OY XA van ta chaʼmil jabil ti laj yichʼ tʼujel sventa ch-och ta Ajvalil ta spʼejel Balumil li xNichʼon Diose, li Jesucristoe. Manchuk mi laj yichʼ milel ta skoj li kʼusi laj yalik li yajkontratak ti oy srelijionike, ichaʼkuxesat yuʼun Jeova, ta skoj taje xuʼ chichʼ tael-o li kuxlejal ta sbatel osile. Pe kʼalaluk li yajtsʼaklomtak Jesús laj yalik ta stojolal krixchanoetik li lekil aʼyej taje, lik tsatsal kontrainel ta stojolalik. Jlome laj yichʼik chukel, laj yichʼik majel xchiʼuk tsots albatik ti mu xa xalbeik skʼoplal li Jesuse (Hechos 4:1-3, 17; 5:17, 18, 40). ¿Kʼusi van ta spasik? ¿Kʼusi van laj apas ti voʼotukot jech kʼot ta atojolale? ¿Mi tsots van avoʼonton laj aval-o batel li mantal ti jechuke?

2. 1) ¿Kʼusi aʼyejal toj labal sba yutsil ti skʼan xichʼ alel ta jkʼakʼaliltike? 2) ¿Buchʼutik oy ta sbaik xcholel li lekil aʼyeje?

² Ta 1914, li Ajvalil ta Ajvalilal yuʼun Diose, li Jesuse, laj yichʼ vaʼanel ta ajvalil ta vinajel sventa tspas mantal ta stojolal li yajkontratake (Salmo 110:2). Vaʼun laj yichʼ jipel tal ta Balumil li Satanás xchiʼuk li spukujtake (Apocalipsis 12:1-5, 7-12). Jaʼ jech ilik tal li slajebal kʼakʼal ta sventa li kʼusitik chopol ta jkʼakʼaliltike. Mi laj ti kʼu sjalil taje, li Diose ta me slilin skotol li kʼusitik yuʼuntak Satanase (Daniel 2:44; Mateo 24:21). Li buchʼutik kuxul chkomike xuʼ me ta smala chkuxiik ta sbatel osil ta Balumil ti chkʼataj ta jun paraisoe. Mi kʼotem xa ta avoʼonton li lekil aʼyejetik taje, ta melel, ta van xa kʼan chavalbe yantik krixchanoetik (Mateo 24:14). Pe ¿kʼu van yelan chaʼiik xa naʼ li krixchanoetike?

3. 1) ¿Kʼu yelan chaʼiik krixchanoetik li aʼyej sventa Ajvalilale? 2) ¿Kʼusi skʼan jakʼbe jbatik?

³ Kʼalal cha chol batel li lekil aʼyej ta sventa li Ajvalilale, li jlom krixchanoetike lek chaʼiik, pe mas toj ep ti mu skʼanike (Mateo 24:37-39). Oy jlome cha snaʼleoxuk o ta skontrainik li abtelal cha pase. Li Jesuse laj onoʼox yal ti xuʼ te noʼox chlik tal ta kutsʼ kalaltik li kontrainele (Lucas 21:16-19). Jech noxtok xuʼ chlik tal ta kabteltik o ta chanob vun. Oy ta jlom lumetik xtoke, li yajrextikotak Jeovae mu x-akʼbat spasik li yabtel Diose. Mi jech kʼotem ta pasel jtosuk ta atojolale, ¿mi tsots van avoʼonton chaval-o batel li skʼop Diose xchiʼuk mi staoj-o van yav li xchʼunel avoʼontone? (1 Corintios 16:13.)

Mu jpat koʼonton ta jtsatsal jtuktik

4. 1) ¿Kʼusi toj tsots skʼoplal skʼan jpastik sventa jaʼuk tukʼil yajtunelutik li Jeovae? 2) ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal li tsobajeletike?

⁴ Sventa jaʼuk tukʼil yajtunelutik li Jeovae, toj tsots me skʼoplal ti jpat koʼontontik ta stojolal li matanaletik chakʼe. Jtose jaʼ li tsobajeletike, jech oxal chaʼa, li sKʼop Diose ta xalbutik ti akʼo mu xkikta jbatike (Hebreos 10:23-25). Li yajrextikotak Jeova ti tukʼ yakʼoj sbaike yakʼojbeik yipal tstsobilan sbaik xchiʼuk li yermanotakike. Li tsobajeletik taje ta xepajes li yojtikinobil kuʼuntik ta Vivliae, chkaʼibetik mas smelolal li melel ti xkojtikintik xa onoʼoxe xchiʼuk chakʼ mas ta jol koʼontontik sventa chkakʼ ta jkuxlejaltik. Jech xtok, ta stsatsubtas koʼontontik sventa ta jpastik li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose, xchiʼuk kʼalal jmoj ta xkichʼtik ta mukʼe, mas to me chi jnopaj ta stojolal li kermanotaktike. Li s-espiritu Jeovae ta xi sbeiltasutik ta tsobobbail, jech noxtok ta sventa li chʼul espiritue, li Jesuse te me oy ta jtojolaltik (Mateo 18:20; Apocalipsis 3:6).

5. Kʼalal mu x-akʼbat spasik yabtel Dios li yajrextikotak Jeovae, ¿kʼusitik tspasik sventa xuʼ tstsob sbaik?

⁵ ¿Mi cha kʼot ta skotol li tsobajeletike xchiʼuk mi chavakʼ ta akuxlejal li mantaletik te chavaʼie? Li ta lumetik ti bu mu x-akʼbat spasik yabtel Dios li yajrextikotak Jeovae, bateltike juteb noʼox ta stsob sbaik ta sna stukik. Ti bu ta stsob sbaik xchiʼuk ti jayib orae xuʼ ta xjel, jech noxtok xuʼ van mu toj lekuk ti bu ta stsob sbaike; jech kʼuchaʼal liʼe, junantik tsobajele solel toj nax xa akʼobal ch-echʼ yuʼunik. Pe manchuk mi vaʼ yelan ch-echʼ li tsobajeletike o ti xibal sba oy kʼusi xuʼ chkʼot ta stojolalike, li tukʼil ermanoetike yakʼojbeik yipal sventa mu xikta sbaik li ta tsobajele.

6. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti jpatoj koʼontontik ta stojolal li Jeovae, xchiʼuk taje, kʼuxi tskoltautik sventa lekuk tsots koʼontontik xkaltik-o batel li skʼope?

⁶ Sventa xuʼ jpat koʼontontik mas ta stojolal li Jeovae, skʼan me jnopes jbatik ta skʼoponel ta sjunul koʼontontik, ti jnaʼojtik ti chtun kuʼuntik li koltael chakʼe. ¿Mi jech cha pas li voʼote? Li Jesuse ep ta velta la spas orasion kʼalal la xchol mantal liʼ ta Balumile (Lucas 3:21; 6:12, 13; 22:39-44). Kʼalal jun xa noʼox akʼobal skʼan xcham li Jesuse, xi laj yalbe li yajtsʼaklomtake: «Mu me xavayic; cʼopanic Dios, yuʼun jech mu xachʼunic sujel ta mulil», xi (Marcos 14:38). Mi mu skʼanik li lekil aʼyej ta sventa Ajvalilal li krixchanoetike, xuʼ van ta xchibaj koʼontontik ta xcholel li mantale. Jech noxtok, mi chi jlaj ta naʼleel o mi chkichʼtik kontrainele, xuʼ van ta jnoptik ti jaʼ lek chkiktatik xcholel li mantale sventa mu jtikʼ jbatik ta kʼop. Sventa mu xchibaj koʼontontik ta skoj taje, jkʼanbetik ta sjunul koʼontontik Jeova ti akʼo xi skoltautik ta xchʼul espiritu sventa lekuk tsots koʼontontik xkaltik-o batel li skʼope (Lucas 11:13; Efesios 6:18-20).

Sloʼilal jchol mantaletik ti tsots yoʼonton la xcholik batele

7. 1) ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal chkaʼitik li slivroal Hechose? 2) Takʼo li sjakʼobiltak te ta yolon parafoe, kʼalal cha takʼe albo lek smelolal kʼuxi ta jtabetik sbalil li kʼusitik te ta jchantike.

⁷ Li slivroal Hechose toj tsots skʼoplal ta jventatik, yuʼun ta xal kaʼitik kʼuxi li jtakboletik xchiʼuk yantik yajtsʼaklomtak Cristo —krixchanoetik ti jmoj kʼusi oy ta yoʼontonik kʼuchaʼalutike— la stsalik vokoliletik, laj yakʼik ta ilel ti tukʼike xchiʼuk ti tsots yoʼonton itunik ta yajrextikotak Jeovae. Kʼelavil jlomuk sloʼil li livro laj kaltike, kʼelo li sjakʼobiltak liʼe xchiʼuk li tekstoetik ta yolon parafoe, vaʼun nopo kʼuxi xuʼ cha balin li kʼusitik cha kʼele.

¿Mi chanemik van tajmek ta vun li jtakboletike? ¿Mi stalel onoʼox van ti toj tsots yoʼontonik manchuk mi kʼusuk noʼox xuʼ ta snuptanike? (Juan 18:17, 25-27; 20:19; Hechos 4:13.)

¿Kʼu yuʼun tsots yoʼonton ikʼopoj Pedro ta stojolal li snail chapanobbail yuʼun judioetik ti jaʼik onoʼox li buchʼutik laj yakʼik ta milel li xNichʼon Diose? (Mateo 10:19, 20; Hechos 4:8.)

¿Kʼusi spasojik xa onoʼox li jtakboletik kʼalal skʼan toʼox jun chibuk xemana x-ikʼatik batel ta stojolal li jchapanvanejetik ta Sanedrine? (Hechos 1:14; 2:1, 42.)

Kʼalal li ajvaliletik laj yalbeik mantal li jtakboletik ti akʼo yikta sbaik ta yalbel skʼoplal sbi li Jesuse, ¿kʼusi la stakʼik li Pedro xchiʼuk Juane? (Hechos 4:19, 20.)

Kʼalal kolik lokʼel li jtakboletike, ¿buchʼu la skʼanbeik koltael yan velta? ¿Mi la skʼanik ti akʼo xa xpaj li vokolile, o mi yan-o kʼusi la skʼanik li ta s-orasionike? (Hechos 4:24-31.)

¿Kʼuxi la skolta yajtuneltak Jeova kʼalal tskʼan ox tspajtsanik chol mantal li jkontrainvanejetike? (Hechos 5:17-20.)

¿Kʼuxi laj yakʼik ta ilel li jtakboletik ti laj yaʼibeik smelolal ti kʼu yuʼun laj yichʼik koltael lokʼel ta chukele? (Hechos 5:21, 41, 42.)

¿Kʼusi la spasik-o batel li epal yajtsʼaklomtak Cristo ti pukatik batel ta skoj kontrainele? (Hechos 8:3, 4; 11:19-21.)

8. ¿Kʼusitik toj labalik sba kʼot ta pasel ta sventa li abtelal la spasik li baʼyel yajtsʼaklomtak Cristoe, xchiʼuk kʼu yuʼun xuʼ jpastik ek li abtelal taje?

⁸ Mu jecheʼuk noʼox ti laj yichʼ cholel batel li lekil aʼyeje. Kʼalal laj yichʼik voʼ te van oxmiluk yajtsʼaklomtak Cristo ta Pentecostés ta sjabilal 33 t.jkʼ., epaj to tal «li bochʼotic la xchʼunic Cajvaltique iʼepajic ta jyalel. Iʼepaj li viniquetique xchiʼuc li antsetique» (Hechos 2:41; 4:4; 5:14). Ta mas tsʼakale, kʼalal to ta jnutsvanej ti chilbajinbe toʼox slumal li Diose ipas ta yajtsʼaklom Cristo ek, vaʼun tsots yoʼonton lik xchol mantal. Li vinik taje jaʼ Saulo ti likem tal ta Tarsoe, ti laj yichʼ ojtikinel kʼuchaʼal jtakbol Pablo ta tsʼakale (Gálatas 1:22-24). Pe li abtelal ti laj yichʼ likesel ta baʼyel sigloe muʼyuk bu pajem-o. Jech onoʼox ta melel, li chol mantal ta slajebal kʼakʼal liʼe, tsatsajem tajmek xchiʼuk kʼotem kʼalal to ta namal balumil. Li voʼotike yakal ta jkʼupintik li matanal taje, kʼalal ta jpastik batele, xuʼ jchanbetik stalelalik li baʼyel yajrextikotak Jeova ti tukʼ yoʼontonike.

9. 1) ¿Kʼu yelan la xchol batel mantal li Pabloe? 2) Li voʼote, ¿kʼutik yelan cha cholbe batel skʼoplal li yaʼyejal Ajvalilale?

⁹ Li Pabloe, ¿kʼusi la spas kʼalal la xchan li melel ta sventa li Jesucristoe? «Ta ora noʼox lic xcholbe scʼoplal Cristo [...]. Laj yal ti jaʼ Xnichʼon Dios[e].» (Hechos 9:20.) Oy tajmek ta yoʼonton stojbel ta vokol Jeova li xkʼuxul yoʼontone, xchiʼuk laj yaʼibe smelolal ti skʼan xichʼik albel skotol krixchanoetik li lekil aʼyej ti naka to laj yichʼ albele. Jaʼ judío vinik li Pabloe, jech oxal chaʼa, jech la spas ti kʼuyelan nopem xaʼiike, lik xchol mantal ta snail tsobobbailetik. La xchol mantal ta naetik xchiʼuk och ta rason xchiʼuk li krixchanoetik ta chʼivite. Jech noxtok, ta sjunul yoʼonton bat ta yantik lumetik ti bu sba to velta chichʼ cholbel li lekil aʼyejetike (Hechos 17:17; 20:20; Romanos 15:23, 24).

10. 1) ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Pablo ti maʼuk noʼox tsots yoʼonton la xchol batel li mantale, yuʼun ti pʼij la spas batel xtoke? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Pablo kʼalal chkalbetik mantal li kutsʼ kalaltike, li jchiʼiltaktik ta abtele xchiʼuk li jchiʼiltaktik ta chanune?

¹⁰ Li Pabloe maʼuk noʼox tsots yoʼonton la xchol batel li mantale, yuʼun toj pʼij xtok ti kʼuyelan la spase, jaʼ jech skʼan jpastik ek. Kʼalal chchiʼin ta loʼil li judioetike, li kʼusitik laj yale te la slokʼes li ta kʼusitik albilik ta melel yuʼun Dios li smoltotakike, kʼalal chchiʼin ta loʼil li jgriegoetike, jaʼ laj yalbe li kʼusitik xojtikinik xa onoʼox jutuk eke. Sventa chal batel li mantale, bakʼintike ta sloʼilta kʼuxi laj yojtikin li melele. «Jech ta jpas ta sventa li Lequil Aʼyeje, yuʼun jech coʼol oy cʼusi lec ta jta jchiʼuc li bochʼotic ta xchʼunique», xi laj yal (1 Corintios 9:20-23; Hechos 22:3-21).

11. 1) ¿Kʼusi la spas Pablo sventa mu masuk snuptan kʼop ta stojolal li buchʼutik skontrainojik li chol mantale? 2) ¿Bakʼin xuʼ jchanbetik stalelal li Pabloe, xchiʼuk kʼuxi? 3) ¿Bu xuʼ jta jtsatsaltik sventa tsotsuk koʼontontik xkaltik batel li skʼop Diose?

¹¹ Kʼalal laj yil Pablo ti jaʼ lek ti chbat xchol mantal jayibuk kʼakʼal ta yan lum ta skoj li kontrainele, la spas, jaʼ jech muʼyuk bu mas la snuptan kʼop ta stojolal li buchʼutik skontrainojik li chol mantale (Hechos 14:5-7; 18:5-7; Romanos 12:18). Pe muʼyuk bu ikʼexav ta xcholel li lekil aʼyeje (Romanos 1:16). Akʼo mi muʼyuk bu lek laj yil ti ch-ilbajinat —xchiʼuk ti chmajat— yuʼun li yajkontratake, la sta lek stsatsal yoʼonton yuʼun sDios sventa chchol-o batel li mantale. Xi laj yale: «Li Cajvaltique te onoʼox oy ta jtsʼel. Jaʼ laj yacʼbun jtsatsal, jech ivuʼ cuʼun xcholbel li scʼope, jech laj yaʼyic scotol li yanlum cristianoetique», xi (1 Tesalonicenses 2:2; 2 Timoteo 4:17). Li ta jkʼakʼaliltike, li Jolil ta tsobobbaile, li Jesuse, yakal ta xakʼ jtsatsaltik ti chtun kuʼuntik sventa ta jpastik li abtel ti laj yal skʼan pasel ta jkʼakʼaliltike (Marcos 13:10).

12. ¿Kʼuxi chvinaj ti tsots yoʼonton li yajtsʼaklom Cristoe, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹² Toj echʼem srasonal kuʼuntik sventa tsotsuk koʼontontik xkaltik-o batel li skʼop Diose, jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse xchiʼuk li yantik tukʼil jtuneletik ta baʼyel sigloe. Veno, taje maʼuk smelolal ti muʼyuk ta jtsaktik ta mukʼ li kʼusi oy ta yoʼonton li krixchanoetike mi jaʼuk skʼan xal ti ta jsujtik ta persa li buchʼutik mu skʼanik li mantale. Ti kʼusie chaʼa, jaʼ ti muʼyuk chi jchibajutik ta skoj ti mu skʼanik mantal li krixchanoetike xchiʼuk ti muʼyuk tsmak ketik li kontrainele. Jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse, ta xkalbetik batel skʼoplal ek ti jaʼ noʼox oy sderecho tsventain Balumil li Ajvalilal yuʼun Diose. Ta sjunul koʼontontik chi jkʼopojutik, yuʼun svaʼanojutik sventa chi jkʼopoj ta stojolal li Jeovae, li Ajvalil ta Vinajel-balumile, jech noxtok, li aʼyej ta xkaltike te chlik tal ta stojolal mu jaʼuk ta jtojolaltik. Mu me jchʼay ta joltik ti jaʼ li kʼanel kuʼuntik ta stojolal Jeova li srasonal mas tsots skʼoplal ti ta jkʼupil kʼoptatike (Filipenses 1:27, 28; 1 Tesalonicenses 2:13).

Svulesobil ta joltik

• ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal skʼan xkalbetik krixchanoetik ti kʼu yepal xuʼ kuʼuntik li yaʼyejal Ajvalilale, pe kʼu yelan xuʼ chaʼiik li krixchanoetike?

• ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti muʼyuk jpatoj koʼontontik ta jtsatsal jtuktik sventa chi jtunutik ta stojolal li Jeovae?

• ¿Kʼusitik toj ep sbalil xuʼ jchantik li ta slivroal Hechose?

[Lokʼol ta pajina 173]

Li yajtuneltak Jeova li avie jech kʼuchaʼal ta voʼnee, tsots yoʼonton chcholik li skʼop Diose