Aʼyejetik sventa Ajvalilal yuʼun Dios Num. 37
Jun a’yej sventa sp’ejel balumil
¡Chnopaj xa slajeb li jecheʼ relijione!
▪ ¿Kʼusi jaʼ li jecheʼ relijione?
▪ ¿Kʼuxi chlaj skʼoplal?
▪ ¿Mi kuxul van cha kom kʼalal mi laj yichʼ lajesele?
JUN AʼYEJ SVENTA SPʼEJEL BALUMIL
¿Kʼusi jaʼ li jecheʼ relijione? ¿Mi chavat avoʼonton ta skoj li kʼusitik toj chopol chkʼot ta pasel ti jaʼ ta smantal relijione? Ta skoj ti oy ta avoʼonton li tukʼilale, ¿mi chopol tajmek chavaʼi li pas kʼope, li akʼ xiʼele xchiʼuk li manbail ta takʼin ti tspasik li buchʼutik chalik ti chtunik ta stojolal Diose? ¿Kʼu yuʼun jaʼ ta skoj relijion yileluk ti toj echʼ xa noʼox ep vokolile? Maʼuk ta smul skotol relijion, jaʼ noʼox ta smul li jecheʼ relijione. Li Jesucristo ti lek ojtikinbil xchiʼuk ti lek ichʼbil ta venta yuʼun epal relijionetike, laj yal ti jecheʼ relijione chopol sat chakʼ, jech kʼuchaʼal jtekʼ «chopol [teʼ ti] chopol sat cha[kʼe]» (Mateo 7:15-17). ¿Kʼusi jtosukal sat chakʼ li jecheʼ relijione?
Li jecheʼ relijione...
◼ ... TSTIKʼ SBA TA PAS KʼOP XCHIʼUK TA POLITIKA. «Ta Asia xchiʼuk ta yantik lumetik —xi chal li revista Asiaweek—, li jbabeetik ta relijione solel xpichʼet noʼox tajmek yoʼontonik ta stael mas sjuʼelik, jech oxal, mi jaʼuk tstsakbeik ta venta li kʼusi oy ta yoʼontonik li krixchanoetik ta sventa li srelijionike, jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik stael li kʼusi tskʼan stukike.» Xchiʼuk xi to laj yal ta skoj taje: «Yakal ta xchuvajib li balumile», xi. Jun jbeiltasvanej ta relijion ta Estados Unidos ti lek ojtikinbile xi laj yale: «Sventa xpaj-o li milbaile, skʼan xichʼik milel li j-akʼ xiʼeletike», xi. Ti chale, xi la chchapaj li kʼopetike: «Skʼan xichʼik lajesel skotolik ta sbi Kajvaltik», xi. Pe li Vivliae xi chale: «Pero me oy bochʼo jech ta xal: “Li vuʼune lec jcʼanoj Dios”, me xie, pero me xtiʼet yoʼnton yuʼun xchiʼile, jaʼ jʼepalcʼop», xi (1 Juan 4:20). Jech xtok li Jesuse xi laj yal mantale: «Cʼuxubino avajcontraic», xi (Mateo 5:44). ¿Jayib van relijionetik chaval voʼot ti tstakik batel ta pas kʼop li jchʼunolajel yuʼunike?
◼ ... JECHEʼ CHANUBTASELETIK CHAKʼ. Jutuk mu skotoluk li relijionetike ta xchanubtasvanik ti oy la jchʼuleltik ti mu xvinaj ta kʼelel xchiʼuk ti mu snaʼ xchame, ti chlokʼ la ta jbekʼtaltik kʼalal chi jchamutike. Epal relijionetike ta stunesik li chanubtasel taje sventa chilbajinik li jchʼunolajeletik yuʼunike, yuʼun jech tskʼanbeik stakʼinik sventa tspasbeik orasion ta stojolal xchʼulel li yanimaike. Pe li Vivliae jelel tajmek kʼusi chchanubtasvan: «Snaʼ xchamic, chcʼatajic ta lum yan velta», xi (Salmo 146:4). «Li bochʼotic cuxulic toe snaʼic ti ta onoʼox xchamique, pero li bochʼotic chamenic xae mu xa cʼusi snaʼic o, xchiʼuc muʼyuc xa cʼusi tstaic o.» (Eclesiastés 9:5.) Li Jesuse ichanubtasvan ti chichʼik chaʼkuxesel li animaetike, taje mu xa persauk jechuk ti yuʼunuk oyuk xchʼulel ti mu snaʼ xcham li krixchanoe (Juan 11:11-25). ¿Mi jech chchanubtasvan arelijion ti mu snaʼ xcham li jchʼuleltike?
◼ ... LEK NOʼOX CHIL LI MULIVAJELE. Ta junantik lume, oy relijionetik ti lek chilik ti chichʼ biiltasel ta jbeiltasvanej li viniketik ti chchiʼin sbaik xchiʼuk viniketike xchiʼuk li antsetik ti chchiʼin sbaik xchiʼuk antsetike, vaʼun tsujik li ajvaliletike sventa akʼo stsakik ta svunal mantaletik ti jech xuʼ naka ants o naka vinik chnupunike. Jech noxtok, li relijionetik ti tsatsal mulil ta xilik li mulivajele lek noʼox ta xilik li jbabeetik ta relijion ti yutsʼintaojik ta xchiʼinel ta vayel li kerem-tsebetik ti jutuk to sjabilalike. Pe ¿kʼusi chchanubtasvan li Vivliae? Xi lek jamal chale: «Mu me xaloʼla abaic. Yuʼun mu xuʼ ch-ochic yoʼ bu chventainvan Dios li bochʼotic chmulivajique, li bochʼotic chichʼic ta mucʼ cʼusi cuybilic ta diose, li bochʼotic ta xmulivajic ta xchiʼil noʼox sbaic ta antsil xchiʼuc ta xchiʼil noʼox sbaic ta vinicale», xi (1 Corintios 6:9, 10). ¿Mi oy avabinoj mi oy relijionetik ti lek ta xilik li mulivajele?
¿Kʼusi chkʼot ta stojolal li relijionetik ti kʼoʼ tsatinike? Li Jesuse xi tsots laj yale: «Scotol li teʼ ti chopol sat chaqʼue, ta xichʼ tsʼetel, ta xichʼ jipel ochel ta cʼocʼ», xi (Mateo 7:19). Jaʼ jech, li jecheʼ relijione ta me xichʼ tsʼetel xchiʼuk ta me xichʼ lajesel. Pe ¿kʼuxi xchiʼuk bakʼin chkʼot ta pasel taje? Jtos ti kʼusi laj yichʼ ilel ti chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti te albil skʼoplal ta slivroal Apocalipsis, ta kapitulo 17 xchiʼuk ta 18, jaʼ chi stakʼbutik taje.
¿Kʼuxi chlaj skʼoplal li jecheʼ relijione?
Nopo avaʼi liʼe. Jun jmulivajel ants chotol ta sba jkot jtiʼvanej bolom, toj xibal sba, vukpʼej sjol xchiʼuk lajuneb xulub (Apocalipsis 17:1-4). ¿Buchʼu skʼoplal taje? Li antse chakʼ yipal ta stojolal «scotol ajvaliletic ta [balumil]», slapoj kʼuʼil ti ikʼ-ikʼ losan stsajale, tstunes pom xchiʼuk toj jkʼulej ta jyalel. Jech noxtok, ta skoj li espiritismo tspase, «ep [t]sloʼla cristianoetic ta jujun banamil» (Apocalipsis 17:18; 18:12, 13, 23). Li Vivliae tskoltautik ta yaʼibel smelolal ti jmulivajel ants taje jaʼ jun organisasion sventa relijion ta spʼejel Balumil. Maʼuk noʼox skʼoplal jun relijion, jaʼ skʼoplal skotol li relijionetik ti kʼoʼ tsatinike.
Yan li jtiʼvanej bolome, jaʼ skʼoplal li mukʼtikil tsatsal ajvaliletik ta balumile (Apocalipsis 17:10-13).a Li jecheʼ relijione skajlebinoj li mukʼtikil tsatsal ajvaliletike, tskʼan chakʼ stsatsal ta stojolal li kʼusitik tsnop tspasike xchiʼuk jaʼ tskʼan chbeiltasvan batel.
Pe oy kʼusi toj labal sba chkʼot ta pasel ti nopol xa tajmeke: «Li lajuneb xulub jtiʼvanej bolom laj avile, jaʼ chlic scontrainic li jmulavil antse. Solel stuc chcom yuʼunic o, tstʼananic comel ta jyalel. Ta stiʼbeic li sbecʼtale jaʼo chlic xchiqʼuic ta cʼocʼ» (Apocalipsis 17:16). Li tsatsal ajvaliletik ta balumile, ta jech noʼox xchiʼuk toj xibal sba tskontrainik li jecheʼ relijione, vaʼun tslajesik ta j-echʼel. ¿Kʼusi van ta skoj ti jech chkʼot ta pasele? Xi tstakʼ li Vivlia ta slivroal Apocalipsise: «Li Diose jaʼ chacʼbe ta yoʼntonic spasel li cʼusi snopoj onoʼox stuque», xi (Apocalipsis 17:17). Jech, li Diose chakʼbe stoj li jecheʼ relijion ta skoj li kʼusitik toj chopol spasoj ta sbi Diose. Jaʼ jech kʼuchaʼal ch-abtej li lekil tukʼilal Yuʼune, ta stunes li ajvaliletik ti imulivajik xchiʼuk li jmulivajel ants ti laj kaltike, sventa chakʼbeik slajeb li ants taje.
¿Kʼusi skʼan cha pas sventa mu jechuk chkʼot ta atojolal li kʼusi chkʼot ta stojolal li jecheʼ relijione? «Jteclumal, locʼanic tal te», xi chal li yaj-almantal Diose (Apocalipsis 18:4). Li avie jaʼ yorail chi jatavutik lokʼel ta stojolal li jecheʼ relijione. Pe ¿bu chi jbat? Maʼuk ti chkiktatik ta xchʼunel li Diose, yuʼun li buchʼutik chchʼunik ti chʼabal Diose muʼyuk kʼusi lek smalaojik ek (2 Tesalonicenses 1:6-9). Li bu xuʼ ta jnakʼ jbatike jaʼ noʼox ta stojolal li melel relijione. ¿Kʼuxi xuʼ xa naʼ bu jaʼ li melel relijione?
Kʼuxi ta naʼel bu jaʼ li melel relijione
¿Kʼusi slekil sat chakʼ jechuk li melel relijione? (Mateo 7:17.)
Li melel relijione...
◼ ... CHAKʼ TA ILEL LI KʼANELE. Li melel yajtuneltak Diose «muʼyuquic xa ta sventa banamil», muʼyuk bu xchʼakoj sbaik ta skoj ti yan-o stsʼunbalike mi jaʼuk ta skoj ti jelel stalel xkuxlejalike, chakʼik ta ilel ti skʼananoj sbaike (Juan 13:34, 35; 17:16; Hechos 10:34, 35). Li stukike muʼyuk bu tsmil sbaik, moʼoj, yuʼun xuʼ chakʼ xkuxlejalik ta skoj li yantike (1 Juan 3:16).
◼ ... SPATOJ YOʼONTON TA SKʼOP DIOS. Li melel relijione muʼyuk chakʼ ta chanel stalelal mi jaʼuk «smantal» krixchanoetik, li chanubtasel yuʼune te lokʼesbil ta sKʼop Dios, ta Vivlia (Mateo 15:6-9). ¿Kʼu yuʼun? «Yuʼun scotol li scʼop Dios tsʼibabil comele jaʼ laj yacʼ ta naʼel ta sventa svuʼel stuc li Diose. Jech lec chtun ta sventa chanubtasel, ta sventa taqʼuiel, ta sventa tuqʼuibtasel.» (2 Timoteo 3:16.)
◼ ... TSTSATSUBTAS LI UTSʼ-ALALILETIKE XCHIʼUK TSTIJ OʼONTONAL TA XCHʼUNEL LEKIL MANTALETIK SVENTA TALELAL. Li melel relijione chalbe li malaliletik ti «acʼo scʼan yajnilic [...] jech chac cʼu chaʼal cʼux ta yoʼnton sbecʼtal stuquique», jech xtok chalbe mantal li ajnilaletik sventa «acʼo yichʼ ta mucʼ li smalalique» xchiʼuk chchanubtas li alab-nichʼnabiletik sventa akʼo «[x]chʼunbeic smantal [li stot smeʼike]» (Efesios 5:28, 33; 6:1). Jech noxtok, li buchʼutik akʼbil yabtelike skʼan lekuk stalelalik ti lek ta chanbele (1 Timoteo 3:1-10).
¿Mi oy junuk relijion ti spas yuʼun taje? Jlik livro ti laj yichʼ pasel ta 2001, xi chale: «Ti masuk ep krixchanoetik chkuxiik jech kʼuchaʼal chchanubtasvanik xchiʼuk tspasik li yajrextikotak Jeovae, muʼyuk bu laj yichʼ pasel jechuk li Holocaustoe, [jaʼ xkaltik, kʼalal epal judioetik laj yichʼik milel yuʼun li jnazietik ta Xchibal Mukʼta Pas Kʼop ta spʼejel Balumile] xchiʼuk muʼyuk xa bu chil yan velta milbailetik jechuk li balumil ta skoj ti yan-o stsʼunbalike» (Holocaust Politics).
Jech ta melel, li yajrextikotak Jeovae —ti oyik ta 235 mukʼtik lumetike— maʼuk noʼox ta xalik li mantal sventa lekil talelaletik ta Vivliae: yuʼun yakʼoj ta xkuxlejalik xtok. Cha kalbotkutik avaʼi ti akʼo xavalbe li yajrextikotak Jeova ti akʼo xa skoltaik ta xchanel li kʼusi tskʼanbutik ta jujuntal li Diose, sventa lekuk chil li ichʼel ta mukʼ chkakʼbetike. Li avie jaʼ me yorail sventa cha pas taje. Mu me xa jalij. ¡Chnopaj xa slajeb li jecheʼ relijione! (Sofonías 2:2, 3.)
Mi cha kʼanbe to mas yaʼyejal li aʼyejetik ta Vivlia ti chcholik li yajrextikotak Jeovae, nojeso batel li vun liʼe, vaʼun tako batel ti bu jotukal chal liʼ ta olone.
□ Ta jkʼan jlikuk li foyeto, ¿Kʼusi tskʼanbutik ti Diose? ti muʼyuk tojbile xchiʼuk ti mu persauk buchʼu xi xchanubtasune. Alo kʼusi kʼopal.
□ Ta jkʼan albel smelolal li matanal chanubtasel ta Vivlia chavakʼik ta naetike.
[Ts’ib ta yok vun]
a Sventa chichʼ aʼibel lek smelolal li loʼil taje, kʼelo li livro Apocalipsis... ¡se acerca su magnífica culminación!, ti pasbil yuʼun li yajrextikotak Jeovae.
[Ts’ib ti muk’tik sletraile ta pajina 3]
Li jecheʼ relijione chakʼ yipal ta stojolal li «ajvaliletic ta banamile»
[Ts’ib ti muk’tik sletraile ta pajina 3]
«Jteclumal, locʼanic tal te»