Jech me yelan jkʼuxubin jbekʼtaltik ti kʼuyelan chal Jeovae

«Cʼano me [...] ta scotol ajol, xchiʼuc ta scotol atsatsal [li Diose].» (MAR. 12:30.)

1. ¿Kʼusi ox tskʼan Dios kʼalal lik xkuxlejal li krixchanoetike?

KʼALAL la spas Adán xchiʼuk Eva li Jeovae, mu jaʼuk la spas sventa ch-ipajik xchiʼuk chchamik. Jaʼ sventa chkuxiik ta nichimaltik Edén, o «paraiso sventa muyubajel», sventa stsʼunobajik xchiʼuk sventa xchabiik-o sbatel osil, maʼuk noʼox 70 o 80 jabil (Gén. 2:8, 15, NM, tsʼib ta yok vun; Sal. 90:10). Ti tukʼuk laj yakʼ sbaik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti lajuk yakʼik ta ilel ti skʼanojik kʼalal laj yakʼ sbaik ta pasel ta mantale, muʼyuk bu x-ipajik xchiʼuk muʼyuk bu xchamik jechuke.

2, 3. 1) ¿Kʼuxi jamal lek chalbe skʼoplal malubel li slivroal Eclesiastese? 2) ¿Buchʼu ta smul ti chi jlajutike, xchiʼuk kʼuxi chichʼ akʼbel slajeb li yabteltak lajelale?

² Li kapitulo 12 ta Eclesiastese lek jamal chalbe smelolal li «chopol [ora]» o vokoliletik tsnuptan li jpas mulil krixchanoetik kʼalal chmalubike (kʼelo Eclesiastés 12:1-7, Ch). Ti kʼalal sak xa sjol li jun krixchanoe ta xichʼ koʼoltasel ta xnich almedro. Li yoktake xkoʼolaj kʼuchaʼal «ta xvujqʼuij ti buchʼu tsots xaʼi sbaic yalojique» xchiʼuk ti xtamlajet xae. Li sat ti mu xa x-ilvan leke ta xichʼ koʼoltasel ta antsetik ti chkʼelvanik lokʼel ta ventana sventa tsaʼik sakil osile, pe ti jaʼ noʼox ikʼal osil chilike. Ta skoj ti chlik lokʼanuk xtok li stanal yee «jun chib xa noʼox ta xcom ti juchʼnejetique, mu xa yepaluc ta xjuchʼnajic».

³ Li Diose maʼuk jech la skʼan ti xtʼeltʼun likel yok li jun krixchanoe, ti mu xa xil osile o ti chlik lokʼuk stanal yee. Jech onoʼox, li lajelal ti la jkuchinbetik Adane jaʼ jtos «yabtel [pukuj]» ti chlajesbat yuʼun xNichʼon Dios li ta Ajvalilal yuʼun Mesiase. Xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Jaʼ sventa tal Xnichʼon ti Diose yoʼ jech ta slilinbe yabtel ti pucuje» (1 Juan 3:8, Ch).

Stalel onoʼox ti chkat koʼontontik kʼalal chi j-ipaje

4. ¿Kʼu yuʼun tsvul yoʼontonik li yajtuneltak Jeova ta skoj chamele, pe kʼusi te oy ta sjolik xtok?

⁴ Jech kʼuchaʼal li yan krixchanoetike, li yajtunelutik Jeovae ta xkil jvokoltik ta skoj li chamele xchiʼuk li vokolal chakʼ malubele. Jaʼ yuʼun chaʼa, stalel xchiʼuk lek onoʼox ti ta jvul koʼontontik ta sventa ti mu masuk xi j-ipaje. ¿Yuʼun mi mu ta skotoluk kipaltik ta jkʼan chi jtunutik ta stojolal Jeova chaʼa? (Mar. 12:30.) Akʼo mi jech ti ta jkʼan lek noʼox oyutike, skʼan me jnaʼtik lek ti mu kʼusi xkut jmaktik ta be li jmalubeltike xchiʼuk ti muʼyuk xa chi j-ipaj-oe.

5. ¿Buchʼutik tukʼil yajtuneltak Dios xuʼ jchanbetik stalelalik ti la stsʼik svokolik ta chamele?

⁵ Ep tukʼil yajtuneltak Jeovae te stsʼikoj xchamelik. Jaʼ jech echʼ li Epafroditoe (Fili. 2:25-27). Jaʼ jech li Timoteo eke, li stukʼil chiʼil ta chol mantal Pabloe, ti kʼux noʼox chaʼi xchʼute, jech oxal albat yuʼun Pablo ti akʼo xuchʼ jutuk yaʼlel tsʼusube (1 Tim. 5:23). Jech li Pablo eke «tsots vocol [staoj ta sbekʼtal]», yikʼaluk van xmaket noʼox sat o yan chamel ti chʼabal toʼox xpoxile (2 Cor. 12:7; Gál. 4:15; 6:11). Nopajtik noʼox tskʼanbe Dios ti akʼo xchʼayesbat li svokol taje (kʼelo 2 Corintios 12:8-10). Muʼyuk bu la slokʼesbe ta skʼelobil sjuʼelal Jeova li xchamel Pabloe, moʼoj, yuʼun jaʼ noʼox laj yakʼbe stsatsal sventa xkuch yuʼun. Li stsatsal Jeovae ivinaj ta stojolal Pablo kʼalal la stsatsubtas sventa stsʼik yuʼun li svokole. ¿Mi mu jechuk ti ep kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal Pabloe?

Mu toj echʼemuk xa vul avoʼonton ta sventa li chamele

6, 7. ¿Kʼu yuʼun mu lekuk ti jaʼ xbat ta koʼontontik li jchameltike?

⁶ Jech kʼuchaʼal lek nabile, li yajrextikoutik Jeovae ta jchʼamtik poxtaeletik, jech kʼuchaʼal li ep ta tos poxiletike, jaʼ yuʼun ta jtojbetik ta vokol li doktoretik ti jech tskoltautike. Jech onoʼox, li revista ¡Despertad! nopolik noʼox chalbe skʼoplal chameletik, akʼo mi muʼyuk chal kaʼitik kʼusi xuʼ xpoxtaj-o li chameletike. Pe li avie jnaʼojtik ti ta onoʼox xi j-ipajutike, jaʼ yuʼun chi j-albat ti jaʼ mas lek ti mu jaʼuk xbat ta koʼontontik ti ta jkʼantik lekuk xa noʼox li jbekʼtaltike. Mu me stakʼ jech jnoptik kʼuchaʼal li krixchanoetik ti chʼabal spatobil yoʼontonike, yuʼun li stukike jaʼ noʼox kuxlejal yalojik li avie. Ta skoj ti tskʼan tajek chpoxtajike, kʼusiuk xa noʼox poxtael tsaʼik (Efe. 2:2, 12). Pe li voʼotike muʼyuk bu ta jkʼan ta jalijes jkuxlejaltik avi mi chakʼ ta vokol ti kʼuyelan lek xkil jbatik xchiʼuk Jeovae, yuʼun jpatoj lek koʼontontik mi tukʼ chkakʼ jbatike ta onoʼox xkichʼtik li mero kuxlejale, li kuxlejal sbatel osil ta achʼ balumil ti yaloj chakʼ Diose (1 Tim. 6:12, 19; 2 Ped. 3:13).

⁷ Yan srasonal ti skʼan mu xkat tajek koʼontontik ta skoj chamele, yuʼun me xuʼ jaʼ xbat tajek ta koʼontontik li jkʼoplal jtuktike. Li Pabloe la spʼijubtas li jnaklometik ta Filipos kʼalal xi laj yalbee: «Mu me jaʼuc noʼox xbat asat ta aventa atuquic, acʼo oyuc ta avoʼntonic noxtoc li yantique», xi (Fili. 2:4). Muʼyuk chopol ti ta jsaʼ kuni poxiltike, pe maʼuk me chbat ta koʼontontik, yuʼun me jaʼ mas oy ta koʼontontik li kermanotaktike xchiʼuk yalbel «lequil achʼ cʼop scʼoplal ti ventainel yuʼun [Dios]» li krixchanoetike (Mat. 24:14, Ch).

8. ¿Kʼusi xuʼ jpastik kʼalal ta jvul tajek koʼontontik ta skoj chamele?

⁸ Yikʼaluk van jaʼ xa mas tsots skʼoplal chkaʼitik xpoxtael li jchameltik xtoke, ti jaʼ mu xa masuk tsots skʼoplal chkaʼitik li kʼusitik sventa mantale. Jech xtok, mi chkat tajek koʼontontik ta sventa taje, xuʼ me stij koʼontontik ta yalbel yan krixchanoetik ti akʼo jechuk xpoxta sbaik ek kʼuchaʼal ta jpoxta jbatike, ti kʼusi mu xuʼ jlajestike o li stsʼak jveʼeltike (complementos alimenticios). Pe jkʼeltik avil kʼusi beiltasel xuʼ jtatik ta aʼiel ta sventa li kʼusi laj yal Pablo liʼe: «Acʼo anaʼic stʼujel batel ti bu leque, jech muʼyuc avicʼubalic, muʼyuc amulic cʼalal chtal li Cristoe» (Fili. 1:10).

¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplale?

9. ¿Kʼusi jtos ti mas tsots skʼoplale, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁹ Li buchʼutik snaʼoj ti kʼusi mas tsots skʼoplale, yakʼojbeik yipal ta spasel li abtel ta poxtavanej ta mantal ti yakal chichʼ pasel avie. Li abtel taje, ti jaʼ li chol mantal xchiʼuk li chanubtasvanej ta sKʼop Diose, ta jtabetik sbalil jtuktik xchiʼuk li buchʼutik ta jchanubtastike (Pro. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16). Oy bateltike, li revista ¡Despertad! xchiʼuk Li Jkʼel osil ta toyole te chalbe skʼoplal xkuxlejal ermanoetik ti tsots xchamelike. Ep yakʼojik venta ti jaʼ mas lek yilojik ti jaʼ chakʼ ta yoʼontonik skoltael li krixchanoetik ta yojtikinel Jeovae xchiʼuk li kʼusitik labalik sba tspase, sventa mu jaʼuk xbat ta yoʼontonik snopel li svokolike.a

10. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jtʼujtik lek li kʼusi poxtael ta jkʼantike?

¹⁰ Kʼalal tstsakatik ta chamel li yajtsʼaklomtak Cristoe, ta jujuntal me skʼan snopik kʼusi poxtael ta saʼik; yuʼun «jaʼ cuʼun jtuctic li cʼusi ta jpastique» (Gál. 6:5). Pe skʼan me oyuk ta joltik un ti tsots skʼoplal chil Jeova ti kʼusi poxtael ta jsaʼtike. Jech kʼuchaʼal ti ta jchʼuntik li beiltaseletik ta Vivlia ti akʼo mu xkichʼtik chʼichʼe, jaʼ jech ta jchʼuntik li mantal xtok ta sventa li poxtaeletik ti xuʼ tsokesutik ta mantal o ti xuʼ tsokes ti kʼuyelan lek xkil jbatik xchiʼuk Jeovae (Hech. 15:20). Jech kʼuchaʼal liʼe, oy poxtaeletik xchiʼuk ti kʼuyelan chichʼ chanbel skʼoplal chameletik ti mu xa staleluk jeche. Li Jeovae muʼyuk lek laj yil li jvalopatinvanej j-israeletik ti jaʼ tspasik li «cʼusi chopole» o li espiritismoe. Xi albatike: «Mu xa xavichʼbeicun talel matanaletic ti muʼyuc xa scʼoplal cuʼune. Mu xa tsʼicbaj ta xcaʼi ti xchʼailale. Ti voʼoxuque ta xatsobic talel ta svolel ti jteclum ta spasbel sqʼuinal ti achʼ ue, xchiʼuc scʼacʼalil ti cuxob oʼntonale, jaʼuc leʼ une, mu tsʼicbaj ta xcaʼi sqʼuinic ta spasic ti jchopol jnaclejetic ti mu xicta sba ta spasel ti cʼusi chopole» (Isa. 1:13, Ch). Kʼalal chi j-ipaje mu me jkʼantik ta jyalel ti oy kʼusi jpastik ti jaʼ xmak-o ta be li j-orasiontike xchiʼuk ti xkakʼtik ta vokol ti kʼuyelan xkil jbatik xchiʼuk Diose (Lam. 3:44).

Toj tsots me skʼoplal ti lekuk jnoptike

11, 12. ¿Kʼu yuʼun skʼan jnoptik lek ti kʼalal ta jsaʼtik jtosuk poxtaele?

¹¹ Mu me jmalatik ti chpoxtautik ta skʼejobil sjuʼel li Diose, pe xuʼ me jkʼanbe jpʼijiltik sventa xi jtojob ta stʼujel lekil poxtael. Li kʼusi ta jnop ta jpastike skʼan me jechuk kʼuchaʼal li beiltaseletik ta Vivliae xchiʼuk ti lekuk jnoptike. Kʼalal tsots li jchameltike, lek me ti mu junuk noʼox doktor xbat jsaʼtike, yuʼun jech kʼuchaʼal chal Proverbios 15:22, «me muʼyuc bu ta jacʼtique xuʼ muʼyuc stu chcʼot li cʼusi ta jnoptique; yan me oy ep bochʼotic chtojobtasvanique, oy lec stu chcʼot li cʼusi chichʼ nopele». Li jtakbol Pabloe xi laj yalbe li yermanotake: «Lec xa cʼusitic ta jpastic batel; tucʼ cʼusitic chlic jpastic, xchiʼuc jaʼ xa noʼox chquichʼtic o batel ta mucʼ li Diose» (Tito 2:12).

¹² Ep krixchanoetike jaʼ jechtik tsnuptanik kʼuchaʼal li ants ta skʼakʼalil Jesús ti ip chaʼie. Li Marcos 5:25, 26 xi chal kaʼitike: «Oy jun ants te nabal ibat. Lajchab xa jabil yichʼoj tuchʼpatijel. Ep la saʼ jpoxtavanejetic, pero jaʼ noʼox ep iʼacʼbat svocol, xchiʼuc ilaj scotol li cʼusitic oy yuʼune. Pero muʼyuc bal laj yaʼay li poxtaele, yoʼto echʼem iʼipaj o». Li Jesuse la xpoxta li antse xchiʼuk kʼuxubaj ta yoʼonton (Mar. 5:27-34). Oy jlom yajtsʼaklomtak Cristo avie, ti tskʼan xa chpoxtaj yaʼiik kʼuchaʼal li ants taje, chtijbat yoʼonton chaʼiik ta saʼel ti kʼuyelan chichʼ chanbel skʼoplal chameletik o poxtaeletik ti skontrainoj xa li beiltaseletik ta Vivliae.

13, 14. 1) ¿Kʼuxi xuʼ tstunes Satanás li kʼusitik sventa poxtaeletik yoʼ tsokes li stukʼil koʼontontike? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan nom oyutik ta stojolal li kʼusitik te tsakal skʼoplal ta sventa li kʼusitik mu stakʼ nabel lek smelolale?

¹³ Li Satanase ep kʼusitik tstunes sventa tsokesbe stukʼil yoʼonton li jchʼunolajeletike xchiʼuk ti xnamajik ta yichʼel ta mukʼ ta melel li Jeovae. Bakʼintike tstunes mulivajel xchiʼuk saʼel mas takʼin, ta yan xtoke jaʼ tstunes li saʼel poxtaeletik ti tsakal xa echʼel skʼoplal ta espiritismoe o yantik kʼusitik ti mu stakʼ nabel lek smelolale. Ta sventa ti nopajtik noʼox ta jkʼanbetik Jeova ti akʼo skoltautik «loqʼuel ta scʼob li pucuje» xchiʼuk ta skotol li «cʼusitic chopole», mu me stakʼ ti jtikʼ jbatik ta sventa li kʼusitik mu stakʼ nabel lek smelolale, yuʼun me jaʼ jech chkakʼ jbatik ta skʼob li Diabloe (Mat. 6:13; Tito 2:14).

¹⁴ Li Jeovae laj yalbe j-israeletik ti akʼo mu spasik li «tʼunul» xchiʼuk li «snaʼel cʼusi chcʼot ta pasel ta tsʼacale» (Deu. 18:10-12). Li Pabloe laj yal ti «acʼchamel» o espiritismoe jaʼ la «yabtel jbecʼtalti[k]» ek (Gál. 5:19, 20). Li Vivliae chal ti muʼyuk ch-ochik ta achʼ balumil li «jʼacʼchameletique» (Apo. 21:8). Jech kʼuchaʼal chkiltike, skotol li kʼusitik te tsakal skʼoplal xchiʼuk li kʼusitik mu stakʼ nabel lek smelolale muʼyuk lek chil ta jyalel li Jeovae.

«Acʼbeic yil scotol cristianoetic ti oy xa slequil avoʼntonique»

15, 16. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk lek jpʼijiltik sventa xi jtojob ta stʼujel li lekil poxtaele? 2) ¿Kʼusi mantal laj yal li Jtsop Jbeiltasvanej ta baʼyel sigloe?

¹⁵ Ta sventa li kʼusi laj xa kaltike, mi mu jnaʼtik lek yaʼel ta sventa jtosuk poxtael o ti kʼuyelan chichʼ chanbel skʼoplal chameletike, jaʼ me lek ti mu jchʼamtike. Veno, pe taje maʼuk me skʼan xal ti te xa tsakal skʼoplal xchiʼuk li kʼusitik mu stakʼ nabel lek smelolal mi mu xchap kuʼuntik kʼuxi ch-abtej jtosuk poxtaele. Jaʼ yuʼun skʼan oyuk jpʼijiltik xchiʼuk lekuk jnoptik sventa jech jkʼuxubin jbekʼtaltik ti kʼuyelan chal Jeovae. Li ta kapitulo 3 yuʼun Proverbiose xi chalbutike: «Jaʼ noʼox pato avoʼnton ta stojol li Mucʼul Diose; mu me jaʼuc xapat avoʼnton yuʼun li abijil atuque. Acʼo sventain Mucʼul Dios scotol li cʼusi chapase, yuʼun jaʼ xuʼ chayicʼot batel ta tuqʼuil be. [...] Chʼuno me li mantal xchiʼuc taqʼuiele. Yuʼun jaʼ sventa alequilal» (Pro. 3:5, 6, 21, 22).

¹⁶ Jaʼ yuʼun chaʼa, akʼo mi ta onoʼox jpoxta li jchameltik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike, skʼan me jkʼel jbatik xtok ti akʼo lek xkil-o jbatik xchiʼuk Dios kʼalal chkil jvokoltik ta chamel xchiʼuk ta malubele. Ta sventa li chameletike xchiʼuk li yan kʼusitik ta jkuxlejaltike, skʼan onoʼox me jchʼuntik li beiltaseletik ta Vivliae. Jaʼ me jech ta jchʼuntik li mantal liʼe: «Acʼbeic yil scotol cristianoetic ti oy xa slequil avoʼntonique [slamajemal avoʼontonik]» (Fili. 4:5). Li Jtsop Jbeiltasvanej ta baʼyel sigloe la stakbe echʼel jlik karta li jchʼunolajeletike, li karta ti toj tsots skʼoplal taje te laj yichʼ alel ti akʼo mu slajesik chʼichʼe, ti mu xichʼik ta mukʼ yan kʼusitike xchiʼuk ti mu xmulivajike. Laje xi albatik ta melele: «Me chachʼunic scotol leʼe, lec cʼusi chapasic», x-utatik (Hech. 15:28, 29). ¿Kʼusi smelolal ti lek kʼusi tspasike?

Muʼyuktik mas chi j-ipaj li avie, li ta tsʼakale chʼabal xa chi j-ipaj-o

17. ¿Kʼuxi jtaojbetik sbalil ta jbekʼtaltik ti jchʼunojtik li beiltaseletik ta Vivliae?

¹⁷ Lek me ti xi jakʼbe jbatik ta jujuntale: «¿Mi jnaʼoj ta melel ti ep kʼusitik lek jpasoj o jtaoj ta skoj ti tukʼ ta jchʼun li beiltaseletik chakʼ Vivlia ta sventa li mulivajel xchiʼuk ta sventa chʼichʼe?». Jnopbetik skʼoplal xtok li sbaliltak jtaojtik ta skoj ti jsakubtasoj xa jbatik ta «sventa li cʼusi tsoques jbecʼtaltic xchiʼuc coʼntontique» (2 Cor. 7:1). Kʼalal ta jchʼuntik li mantaletik ta Vivlia ta sventa ti lekuk sakutike jaʼ me tskoltautik sventa mu masuk xi j-ipaj. Lek kʼusitik jpasojtik xtok kʼalal muʼyuk ta jtunestik sikʼolaletik xchiʼuk drogaetike, ti toj ep xa noʼox vokolil chakʼ ta jbekʼtaltik xchiʼuk ta mantale. Pe ¿kʼusi xuʼ xkaltik xtok ta sventa ti mu masuk xi j-ipaj ta skoj ti ta yutsil noʼox chi jveʼutik xchiʼuk kʼusi chkuchʼtike? (Kʼelo Proverbios 23:20 xchiʼuk Tito 2:2, 3.) Jnaʼojtik onoʼox ti lek ti ta jkuxtike xchiʼuk ti jpastik ejersisio sventa mu masuk xi j-ipaje, pe li srasonal ti mas tsots skʼoplal ta sventa ti lek kʼusi jpasoj ta jbekʼtaltik xchiʼuk ta mantale jaʼ ti ta jchʼuntik li beiltasel ta Vivliae.

18. 1) ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal chkaʼitik voʼotike? 2) ¿Kʼusi chalbutik Vivlia ta sventa li chamele?

¹⁸ Jech onoʼox, li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti jchabi jbatik ta mantale xchiʼuk jpastik persa ti masuk lek xkil jbatik xchiʼuk li jTotik ta vinajele. Li stuke chakʼbutik li «jcuxlejaltic liʼ ta ora xchiʼuc ta sventa sbatel osil» li ta achʼ balumil ti yaloj chakʼe (1 Tim. 4:8; Sal. 36:9). Li ta achʼ balumil taje ta me jkʼupintik ti muʼyuk xa chi j-ipajutike xchiʼuk li jlekilaltik ta mantal ta skoj ti laj yakʼ sba ta matanal Jesuse, ti jaʼ chakʼ ti akʼo jtatik perton ta skoj li jmultike. Li Jesucristo ti jaʼ li xChʼium Chij Diose jaʼ «ta [xikʼutik] batel ta sat voʼ ti ta xacʼ cuxlejale», xchiʼuk tskus lokʼel yaʼlel jsatik li Diose (Apo. 7:14-17, Ch; 22:1, 2). Vaʼun ta me xkiltik chkʼot ta pasel li labal sba albil kʼop liʼe: «Mu jbejuc ta na jech chal: “Toj ipun”» (Isa. 33:24).

19. ¿Kʼusi xuʼ lek jpat-o koʼontontik ti chkʼot ta pasel ta sventa li jchameltike?

¹⁹ Jpatoj tajek koʼontontik ti poʼot xa li jkolebaltike xchiʼuk ti jmalaojtik xa tajek ti chakʼbe slajeb chamel xchiʼuk lajelal li Jeovae. Pe yoʼ to mu xvule, xuʼ me jpat lek koʼontontik ti tskoltautik li jkʼanvanej Totil kuʼuntike, sventa stsʼik kuʼuntik kʼusiuk chamelal, yuʼun jnaʼojtik ti oyutik ta yoʼonton ta jujuntale (1 Ped. 5:7). Jpoxta me jbatik chaʼa, pe jtsaktik me lek ta venta un li mantaletik yakʼoj ta naʼel Dios ta sKʼope.

[Tsʼibetik ta yok vun]

Svulesobil ta joltik

• ¿Buchʼu ta smul li jchameltike, xchiʼuk buchʼu ta xakʼbe slajeb li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun mulile?

• Akʼo mi stalel onoʼox ti ta jvul koʼontontik ta sventa li chamele, ¿kʼusi ti mu stakʼ jpastike?

• ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal chil Jeova ti kʼusi poxtael ta jsaʼtike?

• ¿Kʼuxi mu masuk xi j-ipaj ti ta jchʼuntik li beiltaseletik ta Vivliae?

[Lokʼol ta pajina 23]

Li Jeovae muʼyuk la spasutik sventa chi j-ipajutik xchiʼuk chi jmalubutik

[Lokʼol ta pajina 25]

Manchuk mi chil svokol ta chamel slumal li Jeovae xmuyubajik noʼox chtunik ta stojolal