VIVLIOTEKA TA INTERNET yuʼun Watchtower
VIVLIOTEKA TA INTERNET
yuʼun Watchtower
tsotsil
ʼ
  • ʼ
  • VIVLIA
  • VUNETIK
  • TSOBAJELETIK
  • w14 1/2 paj. 5-7
  • Li buchʼu ta smul li paskʼope xchiʼuk li vokoliletike

Muʼyuk svideoal.

Paso perton, mu stij li videoe.

  • Li buchʼu ta smul li paskʼope xchiʼuk li vokoliletike
  • Li Jkʼel osil ta toyole Yakal chalbe skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Jeovae 2014
  • Subtituloetik
  • Yan vunetik ti xkoʼolaje
  • LI SENYAILTAK SLAJEB KʼAKʼALE
  • CHICHʼ AKʼBEL SLAJEB LI YABTELTAK SATANASE
  • ¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?
    Li Jkʼel osil ta toyole Yakal chalbe skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Jeovae (sventa skotol krixchanoetik) 2017
  • Toj ep tak’in lajem ta skoj li paskʼopetike | ¿Pe mi jaʼ no’ox taje?
    Yan mantaletik
Li Jkʼel osil ta toyole Yakal chalbe skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Jeovae 2014
w14 1/2 paj. 5-7

MANTAL TA SLIKEBALTIK PAJINA: LI PASKʼOP TI JEL-O YUʼUN XKUXLEJAL LI KRIXCHANOETIKE

Li buchʼu ta smul li paskʼope xchiʼuk li vokoliletike

Li ta 11 yuʼun noviembre ta 1918 jaʼo laj skʼoplal li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile. Li krixchanoetike laj yiktaik abtel xchiʼuk x-akʼotajik noʼox ta kayeetik, pe taje muʼyuk jalij. Ta tsʼakal uni jutuk kʼalal laj xaʼox li paskʼope, tal yan svokolik xtok ti mas to xibal sba kʼu yelan chmilvan kʼuchaʼal li metrayetae.

Tal jun chamel ti chmilvan ti ojtikinbil kʼuchaʼal gripe española sbie, taje epal soltaroetik te la xkuchik ta Francia ta junio ta 1918. Li xchanul li chamel taje laj yichʼ ilel ta anil noʼox ti chmilvan-oe. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta jayib noʼox u epal soltaroetik ti likemik ta Estados Unidose chamik ta Francia, ti jaʼ mu sta yepal milvan li yajkontraike. Li chamel gripe española sbie xkuchojik xa onoʼox batel li soltaroetik kʼalal sut batel ta slumalik kʼalal laj xaʼox li paskʼope, ta skoj taje ta anil noʼox puk batel ta spʼejel Balumil li chamele.

Kʼalal echʼ xaʼox li paskʼope tal viʼnal xchiʼuk vokolil ta takʼin xtok. Jutuk mu skotoluk li lumetik ta Europae laj yil svokolik ta viʼnal kʼalal echʼ xaʼox li paskʼop ta 1918. Li ta sjabilal 1923 chʼabal xaʼox sbalil kom li takʼin ta Alemaniae. Vakib jabil ta tsʼakale, ta spʼejel Balumil xaʼox chil svokolik ta takʼin. Ta slajebal xae, li ta sjabilal 1939 jaʼo lik li Xchibal Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, taje jaʼ li kʼusi tal kʼalal laj xaʼox li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile. ¿Buchʼu ta smul ti tal li vokoliletik taje?

LI SENYAILTAK SLAJEB KʼAKʼALE

Li albilkʼopetik ta Vivliae chakʼ kiltik kʼu yuʼun kʼotanuk ta pasel kʼusitik ti toj tsotsik skʼoplale, li jun slekil kʼelobile jaʼ li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumil echʼe. Li Jesucristoe laj onoʼox yal ti chlik skontrain sbaik krixchanoetik ta jujun balumile, chtal tsots viʼnal xchiʼuk chamel ta butikuk noʼox (Mateo 24:3, 7; Lucas 21:10, 11). Laj yalbe ti jaʼ senyailtak slajebal kʼakʼal li yajtsʼaklomtake. Te chalbe mas skʼoplal ta slivroal Apocalipsis ti te stsakojbe sba skʼoplal li paskʼop laj yichʼ pasel ta Balumil xchiʼuk li paskʼop ta vinajele. (Kʼelo li rekuadro ti bu chal: «Paskʼop ta Balumil xchiʼuk ta vinajel».)

Li slivroal Vivlia xtoke chalbe skʼoplal chankot kaʼetik xchiʼuk yajvaltak. Taje chichʼ alel kʼuchaʼal chankot kaʼetik ta slivroal Apocalipsis. Li oxkot kaʼe jaʼ skʼan xal li vokoliletik laj yalbe skʼoplal Jesús liʼe: paskʼopetik, tsots viʼnal xchiʼuk chameletik. (Kʼelo li rekuadro ti bu chal: «¿Mi yakal van ta xanbal li chankot kaʼetik avie?».) Lek xvinaj, ti ta Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile jaʼ te lik talel vokoliletik ti muʼyuk pajem-o li avie. Li Vivlia xtoke chakʼ ta ilel ti jaʼ Satanás li buchʼu la slikes li paskʼope (1 Juan 5:19). ¿Mi chlaj van skʼoplal li kʼusitik tspas li Satanase?

Li slivroal Apocalipsis xtoke chalbutik ta jamal ti «mu xa jaluc [ch-abtej]» li Satanase (Apocalipsis 12:12). Jaʼ yuʼun solel ilinem tajek xchiʼuk yakʼoj epal vokoliletik liʼ ta Balumile. Jech xtok, li vokoletik chkiltik avie jaʼ sprevailtak ti mu xa jaluk ch-abtej li Satanase.

CHICHʼ AKʼBEL SLAJEB LI YABTELTAK SATANASE

Li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile la sjelbe-o xkuxlejal li krixchanoetike. Yuʼun laj yichʼ talel paskʼopetik, plantonetik xchiʼuk muʼyuk xa spatoj yoʼontonik ta stojolal li jbabeetike. Jech xtok, jaʼ sprevail ti jipat yalel tal ta Balumil li Satanase (Apocalipsis 12:9). Li buchʼu tspas mantal ta balumil ti mu xvinaj ta kʼelele xkoʼolaj kʼuchaʼal li buchʼu tspas mantal ti toj chopol tajek yoʼontone, yuʼun snaʼoj ti jutuk xa skʼan xichʼ akʼbel slajeb li ajvalilal tspase. Kʼalal mi tsuts xaʼox skʼakʼalil ti ch-ajvalilaje, li vokoliletik ti lik talel ta Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile ta me xlaj skʼoplal ek.

Li albilkʼopetik ta Vivlia liʼe chakʼ kiltik ti xuʼ jpat koʼontontik ta stojolal Jesucristo, ti jaʼ li Ajvalil kuʼuntik ta vinajele, yuʼun poʼot xa xakʼbe slajeb «yabtel li pucuje» (1 Juan 3:8). Ta smiyonal noʼox krixchanoetik yakal tskʼanik ta s-orasionik ti akʼo xa taluk li Ajvalilal yuʼun Diose. ¿Mi jech chapas li voʼote? Koliyal li Ajvalilal taje, li tukʼil krixchanoetike xuʼ me xilik ti chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Dios ta sventa li Balumile, ti jaʼ maʼuk li kʼusi tskʼan Satanase (Mateo 6:9, 10). Li ta Ajvalilal yuʼun Diose muʼyuk xa me chlik mi junuk paskʼop ta spʼejel Balumil (Salmo 46:9). Chano ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose, ¡vaʼun chavil kʼuxi ch-ayan jun oʼontonal ta spʼejel Balumil! (Isaías 9:6, 7.)

Paskʼop ta Balumil xchiʼuk ta vinajel

Kʼalal skʼan toʼox van 1900 jabil xlik li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, li Satanase laj yalbe Jesús ti xuʼ sventain «scotol svuʼelic li ajvaliletic liʼ ta banamile» (Mateo 4:8, 9). Li Jesuse muʼyuk la xchʼam taje, pe ta mas tsʼakale laj yal ti jaʼ «banquilal jpasmantal liʼ ta [balumil]» li Diabloe (Juan 14:30). Li jtakbol Juan eke laj yal «ti oyic ta scʼob pucuj scotol li yan cristianoetic liʼ ta banamile» (1 Juan 5:19).

Mi tsots yip ta stojolal balumil li Satanase, ¿mi mu oyuk srasonal ti jnoptik ti jaʼ ta skoj ti lik li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile xchiʼuk li kʼusi kʼot ta pasel ta jelavele? Li slivroal Apocalipsise chal ti jaʼ smul Satanás li kʼusitik kʼotem ta pasel ta Balumil ti te lik talel ta 1914. Liʼ chichʼ akʼel ta ilel uni jutuk kʼusitik chal ta Apocalipsis ta skapituloal 12 ta sventa taje:

  • Versikulo 7. Jaʼo lik spasik kʼop ta vinajel li bankilal j-almantal Miguele (Jesucristo) xchiʼuk li dragone (Satanás).

  • Versikulo 9. Li Diabloe laj yichʼ jipel yalel tal, vaʼun «tsloʼla scotol cristianoetic ta sbejel [balumil]».

  • Versikulo 12. «Jaʼ toj abul abaic voʼoxuc ti te to nacaloxuc ta banamil xchiʼuc ta nabe, yuʼun iyal o tal ta atojolic li banquilal pucuje. Ilinem ta ora, yuʼun snaʼ ti mu xa jaluc ch-abteje.»

Jech kʼuchaʼal chakʼ ta ilel ti kʼu yelan chichʼ chapel jabiletik ta Vivliae xchiʼuk li kʼusitik chkʼotanuk ta pasel ta spʼejel Balumile chakʼ ta ilel ti paskʼop echʼ ta vinajele jaʼo kʼot ta pasel ta jelavel jutuk kʼalal lik xaʼox ventainvanuk ta vinajel li Ajvalilal yuʼun Dios ta sjabilal 1914.a Jaʼ yuʼun, li paskʼop ta vinajel xchiʼuk ta Balumile koʼol sjabilal echʼ.

a Kʼelo li kapitulo 8 ta livro ¿Kʼusi chchanubtasvan ta melel li Vivliae?, ti pasbil yuʼun stestigotak Jeovae.

¿Mi yakal van ta xanbal li chankot kaʼetik avie?

Li Ajvalil ta vinajele kajal ta sakil kaʼ

Li jkot sakil kaʼe, jaʼ skajlebinoj li ajvalil ta vinajele. Li Ajvalil Jesucristoe jaʼ li buchʼu skajlebinoj li kaʼe, ta sventa ti tukʼ kʼusi tspase (Salmo 45:4). Li kʼusi baʼyel la spase jaʼ ti la sjip yalel tal ta Balumil li Satanase xchiʼuk li spukujtake (Apocalipsis 6:2; 12:9).

Tsajal kaʼ xchiʼuk soltaroetik ta paskʼop

Li jkot tsajal kaʼe, jaʼ skajlebinoj li buchʼu akʼbil svuʼel sventa akʼo sokbe sjol krixchanoetik liʼ ta Balumile. (Apocalipsis 6:4.) Li krixchanoetike lik spasik kʼop, taje te lik talel ta 1914. Kʼalal kʼajomal 21 jabil yechʼel li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, jaʼo lik li Xchibal Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, ti epal krixchanoetik la smile. Chichʼ alel ti chamik 60 miyon krixchanoetike. Te lik talel ta sjabilal 1945 ti muʼyuk xa stikʼoj sbaik talel ta paskʼop epal lumetike, pe akʼo mi jech toj chopol onoʼox li paskʼopetike. Jlom j-al-loʼiletike chalik ti mas ta sien miyon chamik krixchanoetik li ta paskʼopetik echʼ ta siglo 20.

Ikʼal kaʼ xchiʼuk epal ololetik ti chlajik ta viʼnale

Li jkot ikʼal kaʼe, jaʼ skajlebinoj li buchʼu stsakoj ta skʼob jun skilo ti jaʼ skʼan xal viʼnale. (Apocalipsis 6:5, 6.) Kʼalal jaʼo yakal li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, li lumetik ti la spasik kʼop xchiʼuk li lum Alemaniae, muʼyuk laj yakʼik ochuk veʼlil li ta lume xchiʼuk 750,000 krixchanoetik chamik ta skoj viʼnal. Li ta 1921 mas ta chib miyon krixchanoetik ti likemik ta Rusiae chamik ta skoj viʼnal, li kʼusitik kʼot ta pasel taje ta anil noʼox jech kʼotanuk ta pasel ta yantik lumetik. Ta skotolale chamik 70 miyon krixchanoetik ta skoj viʼnal li ta siglo 20. Jujun jabil, mas ta oxib miyon ololetik ti mu sta voʼob sjabilalike chamik ta skoj viʼnal (desnutrición).

Sakvayan kakʼ xchiʼuk krixchanoetik ti tskabilik ta chemele

Li jkot kaʼ ti sakvayan skʼanale, ti buchʼu skajlebinoje jaʼ skʼan xal chameletik. (Apocalipsis 6:8.) Li baʼyel tsatsal chamel echʼ li ta siglo 20 jaʼ li gripe española sbie. Jeltos tajek chalik ti kʼu yepal lajik li krixchanoetike, pe li xchapbenal ti xuʼ van kʼu yepal lajik ta skoj li chamel taje jaʼ 50 miyon krixchanoetik. Li livro Man and Microbes xi chale: «Li chamel taje jaʼ li kʼusi toj chopol kʼotem ta stojolal li krixchanoetike, yuʼun li chamel bubónica sbie jaʼ jutuk la smil krixchanoetik ta anil». Li viruela, sik-kʼokʼ (malaria) xchiʼuk li sak-obale jaʼ chameletik ti ta sienal xa noʼox miyon smilanoj krixchanoetik li ta siglo 20.

    Vunetik ta tsotsil (2001-2025)
    Lokʼan
    Ochan
    • tsotsil
    • Tako batel
    • Ti kʼu yelan chak'ane
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ti kʼutik yelan xuʼ xichʼ tunesele
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Ochan
    Tako batel