¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal li Veʼlil ta bat kʼakʼal yuʼun Kajvaltike?

1, 2. ¿Kʼusi la spas Jesús li ta 14 yuʼun nisán ta sjabilal 33? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.)

JAʼO syijil U ta Jerusalén li ta 14 yuʼun nisán ta sjabilal 33. Jaʼo yakal tspasik kʼin Koltael xchiʼuk yajtakboltak li Jesuse. Taje jaʼ jech tspasik kʼin li judioetike, jun velta ta jabil tspasik sventa tsvules ta sjolik ti oy xa ta 1,500 jabil laj yichʼik koltael lokʼel ta Egiptoe. Kʼalal echʼ xaʼox yuʼunik li kʼin taje, la slikes yan kʼin xchiʼuk li buluchib tukʼil yajtakboltak Jesuse. Jaʼ jech skʼan spasik-o batel jujun jabil li yajtsʼaklomtak sventa svules ta sjolik li slajel Jesuse (Mateo 26:1, 2).

² Kʼalal la slikes li kʼin taje, la spas orasion li Jesuse. Laje, laj yetʼesbe yajtakboltak li pan ti chʼabal yichʼoj svolesobil xchʼute xchiʼuk xi albatike: «Ilo, veʼanic». Laje la stsak jun kopa vino, vaʼun lik spas orasion yan velta xchiʼuk xi albatik xtoke: «Uchʼan acotolic» (Mateo 26:26, 27). Li pan xchiʼuk vinoe jaʼ noʼox jun skʼelobil. Toj ep kʼusitik tsots skʼoplal laj yakʼbe xchan yajtakboltak Jesús li akʼobal taje.

3. ¿Kʼusitik ta jtakʼtik li ta xchanobil liʼe?

³ Li Jesuse tskʼan ti akʼo svules ta sjol yajtsʼaklomtak skotol jabil li slajele. Ta tsʼakale ‹snaʼobil Kajvaltik› la sbiin li kʼin taje (1 Corintios 11:20). Ojtikinbil kʼuchaʼal Snaʼobil slajel Cristo li avie. Li ta xchanobil liʼe ta jtakʼtik liʼe: ¿Kʼu yuʼun skʼan jvules ta joltik li slajel Jesuse? ¿Kʼusi smelolal li pan xchiʼuk vinoe? ¿Kʼu yelan xuʼ jchapan jbatik li ta Snaʼobil slajel Cristoe? ¿Buchʼutik xuʼ sveʼik li pan xchiʼuk xuʼ xuchʼik li vino ta Snaʼobil slajel Cristoe? ¿Kʼu yelan chaʼi sbaik li yajtsʼaklomtak Cristo ta sventa li kʼusi ch-akʼbatik yuʼun Jeovae?

¿KʼU YUʼUN SKʼAN JVULES TA JOLTIK LI SLAJEL JESUSE?

4. ¿Kʼusi xuʼ jtatik ta skoj ti cham li Jesuse?

⁴ Ta smul Adán jkotoltik ta jpas jmultik xchiʼuk chijchamutik (Romanos 5:12). Skʼan me xichʼ tojbel Dios sventa xkichʼtik pojel li ta mulil xchiʼuk ta lajelale. Pe muʼyuk buchʼu xuʼ xtoj yuʼun ta skoj ti jmulavil krixchano chijvokʼ jkotoltike (Salmo 49:6-9). Yan li Jesuse tukʼil krixchano. Laj yakʼ xkuxlejal ta jtojolaltik, vaʼun jaʼ jech la stojbe Dios ti kʼu yepal skʼan xkichʼtik tojele. ¿Kʼusi xuʼ jtatik yuʼun taje? Jaʼ ti xuʼ xijkol li ta mulil xchiʼuk li ta lajelale, jech xtok xuʼ xijkuxi sbatel osil (Romanos 6:23; 1 Corintios 15:21, 22).

5. 1) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti skʼanojutik tajek li Jeova xchiʼuk Jesuse? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan xijbat li ta Snaʼobil slajel Cristoe?

⁵ Laj yakʼ ta ilel Jeova xchiʼuk Jesús ti skʼanojutik tajeke. Yuʼun jaʼ la stoj Jeova ti kʼu yepal skʼan xkichʼtik tojele (Juan 3:16). Jech xtok ta sjunul yoʼonton laj yakʼ xkuxlejal li Jesús eke. Ta melel, yuʼun skʼanoj xa onoʼox tajek krixchanoetik kʼalal skʼan toʼox xtal ta Balumile (Proverbios 8:30, 31). ¡Ta jtojtik tajek ta vokol li kʼusi la spas Jeova xchiʼuk Jesús ta jtojolaltike! Jech oxal chijbat jujun jabil li ta Snaʼobil slajel Cristoe. Jaʼ jech ta jchʼunbetik xtok li smantal Jesús ti xi laj yale: «Jech me xapasilanic o sventa chanaʼilanicun» (1 Corintios 11:23-25).

¿KʼUSI SMELOLAL LI PAN XCHIʼUK VINOE?

6. ¿Mi jaʼ van sbekʼtal ta melel xchiʼuk xchʼichʼel li pan xchiʼuk vino ti laj yalbe skʼoplal Jesuse?

⁶ Kʼalal jmoj veʼik ta slajeb velta xchiʼuk yajtakboltak li Jesuse, te la xchapbe kʼusi smelolal li pan xchiʼuk vinoe. Xi laj yal ta sventa li pane: «Liʼi jaʼ [«smelolal», TNM] jbecʼtal». Li ta sventa vinoe xi laj yale: «Liʼi jaʼ [«smelolal», TNM] jchʼichʼal; jaʼ chtun ta sventa li cʼusi chapanbil onoʼoxe. Ta xmal ta sventa ep cristianoetic» (Marcos 14:22-24). Taje maʼuk skʼan xal ti la skʼatajes ta pan sbekʼtal xchiʼuk ti la skʼatajes ta vino li xchʼichʼel Jesuse, moʼoj, jaʼ noʼox jun skʼelobil.

7. ¿Kʼusi smelolal li pan ti chʼabal svolesobil xchʼut ti chichʼ tunesel li ta Snaʼobil slajel Cristoe?

⁷ Li vaʼ akʼobale, li Jesuse jaʼ la stunes li pan ti chʼabal svolesobil xchʼut ti jaʼ laj yichʼ tunesel li ta kʼin Koltaele (Éxodo 12:8). Bakʼintike, li Vivliae chal ti jaʼ skʼoplal mulil li svolesobil xchʼut pane (Mateo 16:6, 11, 12; Lucas 12:1). Jaʼ yuʼun, li pan ti chʼabal svolesobil xchʼut la stunes li Jesuse jaʼ smelolal li sbekʼtal stakopal ti chʼabal xchopolile (Hebreos 7:26). Jech oxal, li avie ta jtunestik pan ti chʼabal yichʼoj svolesobil xchʼut li ta Snaʼobil slajel Cristoe.

8. ¿Kʼusi smelolal li vino ti chichʼ tunesel li ta Snaʼobil slajel Cristoe?

⁸ Li vino la stunes Jesuse jaʼ smelolal li xchʼichʼele. Jaʼ smelolal avi ek li vino chichʼ tunesel li ta Snaʼobil slajel Cristoe. Te van bu jotukal ta spat xokon Jerusalén ti Gólgota sbie, jaʼ te la smal xchʼichʼel Jesús sventa «tsta perdón yuʼun smulic» li krixchanoetike (Mateo 26:28; 27:33). ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ta jtojtik ta vokol li kʼusi la spase? Jaʼo kʼalal ta jchapan jbatik kʼalal skʼan toʼox xichʼ pasel li Snaʼobil slajel Cristo ti jaʼ li kʼin ti toj tsots skʼoplal chkaʼitike. Jkʼeltik kʼuxi xuʼ jchapan jbatik.

¿KʼU YELAN XUʼ JCHAPAN JBATIK?

9. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan jkʼeltik kʼusi la spas Jesús kʼalal skʼan toʼox xchame? 2) ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ta sventa li pojelale?

⁹ Jtos ti kʼu yelan xuʼ jchapan jbatik li ta Snaʼobil slajel Cristoe jaʼ ti jkʼeltik kʼusi la spas Jesús kʼalal skʼan toʼox xchame. Li ta foyeto Jkʼeltik skotol kʼakʼal li Skʼop Diose te talem jun programa ti yichʼoj tal kʼusitik teksto xuʼ jkʼeltik li ta xemanail Snaʼobil slajel Cristoe.a (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.) Tsots skʼoplal ti jkʼeltik li loʼiletik ta Vivlia taje. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun chakʼ jnoptik ta jujuntal kʼuxi ta jtabetik sbalil ti cham li Jesuse. Taje jaʼ jtos ti kʼuxi xuʼ jchapan jbatik ta sventa li Snaʼobil slajel Cristoe. Xi laj yal jun ermanae: «Jmalaojkutik tajek li skʼakʼalil Snaʼobil slajel Cristoe. Li jujun jabil chtale mas to tsots skʼoplal chkilkutik». Xojtikin skotol li tekstoetik ti chalbe skʼoplal li pojelale xchiʼuk snaʼoj kʼuxi chalbe smelolal. Pe chal ta jamal ti jaʼ to laj yaʼibe smelolal kʼu to yepal sbalil chichʼ tael ti cham Jesús ta jtojolaltik kʼalal cham li stote. Taje patbat-o tajek yoʼonton.

10. ¿Kʼusitik yan skʼan jpastik sventa jchapan jbatik ta sventa li Snaʼobil slajel Cristoe?

¹⁰ Yan ti kʼuxi xuʼ kak jchapan jbatik xtoke, jaʼo kʼalal mas ta jcholtik mantale. Xuʼ van jaʼo xij-och ta prekursor auksiliar li ta yorail taje. Kʼalal jech ta jpastike xuʼ jtatik ta ikʼel mas krixchanoetik li ta Snaʼobil slajel Cristoe. Kʼalal ta xkalbetik yantik ta sventa Dios, ta sventa li Xnichʼone xchiʼuk ta sventa li kuxlejal sbatel osile, mas jun koʼontontik ta skoj ti jaʼ ta jpastik li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose (Salmo 148:12, 13).

11. ¿Kʼu yuʼun laj yal Pablo ti oy junantik yajtsʼaklomtak Cristo ti «vovil tsacbil noʼox» tsveʼik li pane xchiʼuk ti xuchʼik li vinoe?

¹¹ Kʼalal jaʼo ta jchapan jbatik ta sventa li Snaʼobil slajel Cristoe, skʼan jnopbetik skʼoplal xtok li kʼusi laj yalbe jtakbol Pablo li yajtsʼaklomtak Cristo ta Corintoe (kʼelo 1 Corintios 11:27-34). Laj yal ti oy buchʼu «vovil tsacbil noʼox» tslajes li pane xchiʼuk ti xuchʼ li vinoe. Laj yal xtok ti buchʼutik jech tspasik taje muʼyuk tstsakik ta mukʼ li ‹sbekʼtal xchiʼuk xchʼichʼel li Kajvaltike›. Jnoptik ti oy kʼusi chopol la spas li jun yajtsʼaklom Cristo ti tʼujbil chbat ta vinajele pe ti tsveʼ to li pan xchiʼuk ti chuchʼ li vinoe. Jech kʼuchaʼal laj yal li Pabloe, yakal ‹tsveʼ xchiʼuk ta xuchʼ› «sventa tsaʼ svocol stuc» li buchʼu jech tspase. Li ta skʼakʼalil Pabloe, epal yajtsʼaklomtak Cristo ta Corintoe tspasik kʼusitik chopol. Yikʼaluk li jlome oy xaʼox vayel chaʼiik ta skoj ti toj echʼem veʼik xchiʼuk uchʼbajik kʼalal skʼan toʼox xlik spasik li Veʼlil ta bat kʼakʼal yuʼun Kajvaltike o jaʼo kʼalal yakal tspasike. Li buchʼutik jech la spasike muʼyuk tstsakik ta mukʼ li snaʼobil taje. Jaʼ yuʼun muʼyuk lek chil Dios ti tsveʼik li pane xchiʼuk ti xuchʼik li vinoe.

12. 1) ¿Kʼusi la skoʼoltas-o Pablo li Veʼlil ta bat kʼakʼal yuʼun Kajvaltike? 2) ¿Kʼuxi la spʼijubtas li buchʼutik takbilik ta ikʼele? 3) ¿Kʼusi skʼan spas mi tsots la spas smul li jun yajtsʼaklom Cristo ti tsveʼ pan xchiʼuk chuchʼ vinoe?

¹² Li Pabloe la skoʼoltas li Veʼlil ta bat kʼakʼal yuʼun Kajvaltik jech kʼuchaʼal kʼalal oy jun veʼel ti oy buchʼutik takbilik ta ikʼel tee. Xi la spʼijubtas li buchʼutik takbilik ta ikʼele: «Mu xuʼ chavuchʼbeic sbel svaso Cajvaltic ti me tsʼacal chbat avuchʼbeic sbel svaso noxtoc li pucuje. Mu xuʼ chaveʼbeic cʼusi oy ta xmexa Cajvaltic me tsʼacal chbat aveʼic cʼusi oy ta xmexa li pucujetique» (1 Corintios 10:16-21). Mi tsots la spas smul li jun yajtsʼaklom Cristo ti tsveʼ pan xchiʼuk chuchʼ vino ta Snaʼobil slajel Cristoe, skʼan me xbat yalbe li moletike (kʼelo Santiago 5:14-16). Vaʼun xuʼ me sveʼ li pan xchiʼuk xuchʼ li vino ta Snaʼobil slajel Cristo mi laj yakʼ ta ilel ti sutesoj xa yoʼontone. Taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk tstsak ta mukʼ ti laj yakʼ sba ta milbil matanal li Jesuse (Lucas 3:8).

13. ¿Kʼu yuʼun jkotoltik skʼan jpastik orasion xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplal bu jmalaoj chijkuxiutike?

¹³ Jkotoltik me skʼan jpastik orasion kʼalal skʼan toʼox li Snaʼobil slajel Cristoe xchiʼuk jnopbetik lek skʼoplal bu tskʼan chijkuxiutik ta jelavel li Diose. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun skʼan mu ixtol xkiltik ti laj yakʼ sba ta milbil matanal li Jesuse. Mi mu jnaʼtik lek mi tʼujbilutik sventa chijbat ta vinajele, jaʼ lek mu jveʼtik li pane xchiʼuk mu me xkuchʼtik li vino ta Snaʼobil slajel Cristoe. ¿Buchʼutik xuʼ sveʼik xchiʼuk xuʼ xuchʼik un chaʼa?

¿BUCHʼUTIK XUʼ SVEʼIK LI PAN XCHIʼUK XUʼ XUCHʼIK LI VINOE?

14. ¿Kʼusi tspasik ta Snaʼobil slajel Cristo li buchʼutik te skʼoplalik li ta achʼ tratoe?

¹⁴ La spas jun trato xchiʼuk j-israeletik li Jeovae. Pe ta mas jelavel une, laj yal Dios ti tspas jun achʼ tratoe (kʼelo Jeremías 31:31-34). Xi laj yalbe skʼoplal vino li Jesús kʼalal veʼ xchiʼuk yajtakboltak ta slajeb veltae: «Li sbel vaso [o kopa] liʼi jaʼ sventa li cʼusi achʼ chapanbil ti ta sventa jchʼichʼal chcʼot ta pasele» (1 Corintios 11:25). Li achʼ tratoe jaʼ la spas Dios xchiʼuk li buchʼutik tʼujbilike (Gálatas 6:15, 16). Li trato taje jaʼo och ta abtel kʼalal laj yakʼ sba ta milbil matanal li Jesuse (Lucas 22:20). Jaʼ li jkʼopojel ta stojolal Dios xchiʼuk ta stojolal li buchʼutik tʼujbilike. Vaʼun koʼol me ch-ajvalilajik ta vinajel xchiʼuk Jesús li buchʼutik tʼujbil ti tukʼ yakʼoj sbaik ti te skʼoplalik li ta achʼ tratoe (Hebreos 8:6; 9:15). Li buchʼutik tʼujbil ti tukʼ yakʼoj sbaike snaʼojik lek ti te skʼoplalik li ta achʼ tratoe. Jech oxal tsveʼik li pan xchiʼuk chuchʼik li vino ta Snaʼobil slajel Cristoe.

15. 1) ¿Buchʼutik te skʼoplalik li ta trato ta sventa Ajvalilale? 2) ¿Kʼusi smoton chkʼot yichʼik mi tukʼ laj yakʼ sbaike?

¹⁵ Li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele snaʼojik xtok ti te skʼoplalik li ta trato ta sventa Ajvalilale (kʼelo Lucas 12:32). Li trato taje jaʼ la spas Jesús xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil ti tukʼ yakʼoj sbaik ti koʼol laj yil svokolike (Filipenses 3:10). Li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel avi ti tukʼ yakʼoj sbaike te skʼoplalik ek li ta trato taje. Jaʼ smoton chkʼot yichʼik ta vinajel ti ch-ochik ta ajvalil xchiʼuk ti koʼol tspasik mantal sbatel osil xchiʼuk Jesuse (Apocalipsis 22:5). Jech oxal xuʼ sveʼik li pan xchiʼuk xuʼ xuchʼik li vino ta Snaʼobil slajel Cristoe.

16. Albo smelolal ta jaypʼeluk noʼox kʼop li kʼusi chal Romanos 8:15 kʼalal ta 17.

¹⁶ Jech xtok li buchʼutik chbatik ta vinajele snaʼojik lek ti jaʼik xnichʼnabtak Diose xchiʼuk ti xuʼ sveʼik li pan xchiʼuk xuʼ xuchʼik li vino ta Snaʼobil slajel Cristoe (kʼelo Romanos 8:15-17). Jaʼ yuʼun laj yal Pablo ti xi tsots chalike: «Tati». Kʼalal jech laj yal li Pabloe la stunes jpʼel kʼop ta arameo ti «papi» xi smelolale, taje jaʼ chakʼ ta ilel ti kʼanvanemike, jech xtok xi chalik kʼalal tstsakvanik ta mukʼe: «tot». Kʼalal jech tskʼoponik Dios li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele jaʼ chakʼ ta ilel ti lek tajek xil sbaik xchiʼuk Dios kʼalal chichʼik ‹espiritu sventa chkʼotik ta Xnichʼon Diose›. Ch-akʼbat snaʼik yuʼun xchʼul espiritu Dios ti jaʼik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele. Jaʼ yuʼun muʼyuk bu xnaʼetik mi jaʼ xa xnichʼnab Dios kʼotemik li buchʼu tʼujbilike. Taje maʼuk skʼan xal ti yuʼun mu skʼan liʼ xnakiik ta Balumile. Yuʼun snaʼojik ti ch-ajvalilajik xchiʼuk Jesús ta vinajel mi tukʼ-o laj yakʼ sbaik kʼalal to mi chamike. Jech xtok snaʼojik ti jaʼ tʼujatik yuʼun Jeova ti jaʼ li buchʼu chʼule. Jutuk xa tajek oy ta Balumil avi li 144 mil ti buchʼutik tʼujbilike (1 Juan 2:20; Apocalipsis 14:1). Nopol chaʼi sbaik ta stojolal Jeova, jaʼ yuʼun «Tati» xi chalbeik.

¿KʼU YELAN CHKAʼI JBATIK TA SVENTA LI KʼUSI CHAKʼBUTIK JEOVAE?

17. 1) ¿Kʼusi yaloj ta melel Dios ta sventa li yajtsʼaklomtak Cristo ti tʼujbilike? 2) ¿Kʼuxi snaʼojik mi tʼujbilik yuʼun Dios li buchʼutik chbatik ta vinajele?

¹⁷ Yaloj ta melel Dios ti ch-akʼbat xkuxlejalik sbatel osil ta vinajel li buchʼutik tʼujbilike. Mi voʼot tʼujbil chabat ta vinajele, chavalilan onoʼox ta aorasion li spatobil oʼontonal taje. Jech xtok oy van jayibuk teksto ta Vivlia ti jaʼ akʼoplal chavaʼie. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal chalbe skʼoplal skʼinal snupunel Jesús xchiʼuk li tseb ta vinajele, anaʼoj ti jaʼ akʼoplale xchiʼuk oy tajek ta avoʼonton ti akʼo xkʼot ta pasele (2 Corintios 11:2; Juan 3:27-29; Apocalipsis 21:2, 9-14). O kʼalal chalbe skʼoplal ti kʼanbil tajek yuʼun Dios li buchʼutik tʼujbile, anaʼoj me ti voʼot yakal tskʼoponot li Diose. Jech xtok kʼalal chal mantaletik Vivlia ta sventa li buchʼutik tʼujbile, ta me stijbot avoʼonton chʼul espiritu ti xachʼune. Li chʼul espiritue jaʼ chakʼ anaʼ ti la stʼujot Dios sventa chakuxi ta vinajele.

18. 1) ¿Kʼusi yaloj chakʼbe ‹yan chijetik› li Diose? 2) ¿Kʼu yelan chaʼi sbaik li ‹yan chijetik› ta sventa li kʼusitik kʼupilik sba chkʼot ta pasel ta jelavele?

¹⁸ Li Diose yaloj chakʼbe kuxlejal sbatel osil ta jun paraiso ta Balumil li «epal cristianoetic» ti jaʼik ‹yan chijetike› (Apocalipsis 7:9; Juan 10:16). Mi voʼot te akʼoplal li ta ‹yan chijetike›, xamuyubaj tajek kʼalal chakʼel li kʼusi chal Vivlia ta sventa li Paraisoe. Chakʼan xa tajek ti junuk avoʼonton nakalot ta Balumil xchiʼuk avutsʼ avalal xchiʼuk avamigotake. Chakʼan chavil chkʼot ta pasel kʼuxi chlaj li viʼnale, li povreale, li vokolile, li chamele xchiʼuk li lajele (Salmo 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Isaías 33:24). Oy tajek ta avoʼonton chamala li avutsʼ avalal kʼalal chchaʼkuxiik tale (Juan 5:28, 29). Chatojbe tajek ta vokol Jeova li kʼusitik kʼupilik sba chkʼot ta pasel ta jelavele. Jech xtok chatoj tajek ta vokol ti laj yakʼ xkuxlejal ta jkojtik li Jesuse. Jech oxal chaʼa, akʼo mi muʼyuk bu chaveʼ li pane xchiʼuk ti muʼyuk chavuchʼ li vinoe, ta onoʼox xabat li ta Snaʼobil slajel Cristoe.

¿MI TA VAN XABAT?

19, 20. 1) ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chijkuxiutik sbatel osile? 2) ¿Kʼu yuʼun chakʼan chabat li ta Snaʼobil slajel Cristoe?

¹⁹ Jkotoltik xuʼ me xijkuxi sbatel osil. Junantike ta vinajel chkuxiik, li yantike ta Balumil. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chijkuxiutik sbatel osile? Skʼan xkakʼ xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jeova, ta stojolal Jesús xchiʼuk ta sventa li pojelale. Jaʼ yuʼun chaʼa, li ta Snaʼobil slajel Cristoe jnopbetik me skʼoplal li kʼusi chakʼbutik ta jelavel Dios ta jujuntale, jech xtok jnopbetik me skʼoplal li slajel Jesuse. Li ta sjabilal 2015 ta smiyonal noʼox me krixchanoetik ta spʼejel Balumil tspasik li Snaʼobil slajel Cristoe, taje chkʼot ta pasel ta viernes 3 yuʼun avril kʼalal chʼayem xaʼox batel li Kʼakʼale. Te tspasik ta Salonetik sventa Tsobobbail o ta yan butik.

²⁰ Skʼan me jnoptik ti tsots skʼoplal li pojelal kʼalal skʼan toʼox xijbat li ta Snaʼobil slajel Cristoe. Jaʼ me jech xuʼ jtojbetik ta vokol li Jesuse. Mi ta jtsʼetan lek jchikintik ta sventa li mantal chjelave, mas me ta jkʼan chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li yantike. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel taje? Jaʼ ti xkaltik batel ti skʼanojutik tajek li Diose xchiʼuk ti xkaltik batel li kʼusi tskʼan tspas ta stojolal krixchanoetike (Mateo 22:34-40). Jaʼ yuʼun, ¡batik me li ta Snaʼobil slajel Cristoe!