Jech-o «xatsatsubtasbe aba avoʼontonik ta jujuntal»

1. Jech kʼuchaʼal chal 1 Tesalonisenses 5:11, ¿kʼusi ti yakal ta jpas jkotoltike?

¿MI OY koltavanemot ta svaʼanel o ta xchaʼmeltsanel jpʼejuk Salon sventa Tsobobbail? Mi jeche, xamuyubaj van tajek la atojbe ta vokol Jeova kʼalal la-ay ta sba velta ta tsobajel teye. Ta skoj ti xamuyubaj tajeke, vokol xa van laj avaʼi lakʼejin. Chichʼ-o kʼupil kʼoptael Jeova li jsalontik ti alakʼik sba tajeke. Pe oy to kʼusi yan ti mas to chichʼ-o kʼupil kʼoptael li Jeova xchiʼuk ti mas to chichʼ tabel sbalile: jaʼ ti xichʼ tsatsubtasbel yoʼontonik li buchʼutik te chkʼotike. Jech kʼuchaʼal chal li teksto ta 1 Tesalonisenses 5:11 (kʼelo), li jtakbol Pabloe la stunes jpʼel kʼop ti xuʼ van jaʼ skʼan xal xtok «svaʼanel» sventa xakʼ ta aʼiel ti skʼan jtsatsubtasbe jba koʼontontike.

2. ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?

² Mi la jchanbetik li kʼusi la spas li jtakbol Pabloe, xuʼ me jtsatsubtasbetik yoʼontonik li kermanotaktike. Yuʼun la snopbe skʼoplal ti kʼu yelan chaʼi sbaik li yantike. Li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik kʼuxi la skolta li ermanoetik yoʼ xkuch yuʼunik li svokolike, sventa mu xlik skʼopik xchiʼuk li yantike xchiʼuk ti stsatsub li xchʼunel yoʼontonike. Jkʼeltik kʼusi xuʼ jchanbetik (1 Kor. 11:1).

LI PABLOE LA SKOLTA LI ERMANOETIK YOʼ XKUCH YUʼUNIK LI SVOKOLIKE

3. ¿Kʼusi la snop Pablo ta sventa li abtel xchiʼuk li cholmantale?

³ Li Pabloe skʼanoj tajek li yermanotake. Ta skoj ti ep kʼusitik la snuptane, laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton xchiʼuk laj yaʼibe smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbaik li buchʼutik chil svokolike. Kʼalal laj stakʼine, lik abtejuk sventa saʼ li kʼusi chtun yuʼune xchiʼuk li kʼusitik chtun yuʼun xchiʼiltake (Ech. 20:34). Snaʼ spasel karpanaetik, jaʼ yuʼun jaʼ la xchiʼin ta abtel li Akila xchiʼuk Prisila kʼalal kʼot ta Korintoe. Pe jujun savado la xcholbe mantal li judaetik xchiʼuk li jgresiaetike. Laje kʼalal kʼotik li Silas xchiʼuk Timoteoe, «lik yakʼbe yipal ta yalel skʼop Dios li Pabloe» (Ech. 18:2-5). Li jtakbole jaʼ mas tsots skʼoplal laj yil ti chtun ta stojolal Jeovae. Ta skoj ti lek baxbol ta abtel xchiʼuk ta cholmantale, laj yalbe li ermanoetik ti mu xakʼik ti akʼo xmakatik ta mantal li kʼusitik chtun yuʼunike xchiʼuk li kʼusitik chtun yuʼun yutsʼ yalalike (Filip. 1:10).

4. Li Pablo xchiʼuk li Timoteoe, ¿kʼuxi la skoltaik li ermanoetik yoʼ xkuch yuʼunik li kontrainele?

⁴ Kʼalal jaʼtik toʼox lik li tsobobbail ta Tesalonikae, tsots lik yichʼik kontrainel li ermanoetike. Kʼalal muʼyuk la staik ta saʼel li Pablo xchiʼuk Silase, li krixchanoetike «la xjochik batel ta stojolal ajvaliletik ta jteklum» junantik ermanoetik. Xi tsots lik yalike: «Skotol li buchʼutik liʼ oyike skontrainojik li smantaltak Sesare» (Ech. 17:6, 7). Xiʼik van tajek li ermanoetik kʼalal laj yilik ti chkontrainatik yuʼun li jnaklejetik ta slumalike. Ta skoj taje, xuʼ van xchibajik-o ta mantal. Pe li Pabloe maʼuk jech oy ta yoʼonton. Akʼo mi lokʼik batel ta Tesalonika li Pablo xchiʼuk Silase, la skʼelik ti lekuk oyik li ermanoetik ti jaʼtik to ochik ta mantale. Ta tsʼakale, li jtakbole xi la svulesbe ta sjol li ermanoetik ta Tesalonikae: «La jtakkutik talel li ermano Timoteo [...] yoʼ stsatsubtas avoʼontonik xchiʼuk spatboxuk avoʼontonik sventa li xchʼunel avoʼontonike yoʼ muʼyukuk buchʼu xlaj ta lilinbel xchʼunel yoʼonton avuʼunik ta skoj li tsatsal vokoliletike» (1 Tes. 3:2, 3). Li Timoteo eke xuʼ van laj yichʼ kontrainel kʼalal te toʼox nakal ta Listrae. Laj yil xtok kʼu yelan koltaatik yuʼun Jeova li ermanoetik teye xchiʼuk ti kʼu yelan tsatsubtasbat yoʼontonik yuʼun li Pabloe. Jaʼ yuʼun, xuʼ ta sjunul yoʼonton xalbe li ermanoetik ti junuk yoʼontonike (Ech. 14:8, 19-22; Ebr. 12:2).

5. ¿Kʼusi sbalil la stabe Brayan kʼalal laj yichʼ koltael yuʼun jun mol ta tsobobbaile?

⁵ ¿Kʼusi yan la spas Pablo sventa stsatsubtasbe yoʼonton li ermanoetike? Kʼalal sutik batel xchiʼuk Bernabe li ta Listra, Ikonio xchiʼuk Antiokiae, «la svaʼanik moletik li ta jujun tsobobbaile» (Ech. 14:21-23). Li moletik ta tsobobbail taje la spatbeik tajek yoʼonton li ermanoetike jech kʼuchaʼal tspasik li moletik ta tsobobbail avie. Xi laj yal jun ermano ti Brayan sbie: «Kʼalal 15 toʼox jabilale, laj yiktaunkutik komel li jtote xchiʼuk laj yichʼ lokʼesel ta tsobobbail li jmeʼe. Jtuk laj kaʼi jba xchiʼuk laj kat tajek koʼonton». ¿Kʼusi koltaat-o yoʼ xkuch yuʼun li svokole? Xi chale: «Jun mol ta tsobobbail ti Toni sbie skotol ora chchiʼinun ta loʼil, maʼuk noʼox li ta tsobajeletike. Chalbun sloʼil ermanoetik ti xmuyubajik-o akʼo mi laj yil ep svokolik. Chchanbun li Salmo 27:10 xchiʼuk ep ta velta laj yalbun skʼoplal li Esekias ti tukʼ tun-o ta stojolal Jeova akʼo mi mu jechuk la spas li stote». ¿Kʼusi sbalil la stabe Brayan ti laj yichʼ koltaele? Xi chale: «Ta skoj ti la spatbun koʼonton li Tonie, lik tunkun ta prekursor xchiʼuk ximuyubaj tajek». Moletik ta tsobobbail, teuk noʼox asatik ta stojolal li ermanoetik ti skʼan patbel yoʼontonik jech kʼuchaʼal li Brayane (Prov. 12:25).

6. Li Pabloe, ¿kʼuxi la spatbe-o yoʼonton yantik kʼalal laj yalbe skʼoplal li tukʼil yajtuneltak Jeova ta voʼnee?

⁶ Li Pabloe la svulesbe ta sjol ermanoetik ti oy epal testigoetik ti kuchem yuʼunik li kʼusitik la snuptanik ta skoj ti laj yichʼik koltael yuʼun li Jeovae (Ebr. 12:1). Snaʼoj ti mi la xchanbeik skʼoplal li yajtuneltak Jeova ta voʼne ti tukʼ laj yakʼ sbaike, jaʼ chkoltaatik-o sventa tsotsuk yoʼontonik xchiʼuk ti jaʼuk xakʼ ta yoʼontonik li kʼusi tstaik ta jelavele (Ebr. 12:22). Xuʼ me skoltautik ek. ¿Mi mu jechuk ti tstsatsubtas koʼontontik kʼalal chkiltik kʼuxi koltaatik yuʼun Jeova li Jedeon, Barak, David, Samuel xchiʼuk yantike? (Ebr. 11:32-35). Jaʼ jech chkaʼitik xtok kʼalal ta jkʼelbetik sloʼil xkuxlejalik li ermanoetik ta jkʼakʼaliltike. Epal ermanoetik stakojik batel kartaetik li ta smeʼ nail abtelal ti bu chalik ti tstsatsub-o xchʼunel yoʼontonik kʼalal chchanbeik skʼoplal li sloʼil xkuxlejal ermanoetik ti tukʼ yakʼoj sbaik ta stojolal Jeova li avie.

LI PABLOE LAJ YAKʼ TA ILEL KʼU YELAN XUʼ JUN YOʼONTONIK LI ERMANOETIKE

7. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi laj yal Pablo ta Romanos 14:19 kʼalal ta 21?

⁷ Yan ti kʼuxi xuʼ jtsatsubtasbetik yoʼonton li ermanoetike jaʼ kʼalal muʼyuk ta jlikestik kʼope. Muʼyuk chkakʼtik ti jaʼuk xchʼakutik ta skoj noʼox ti jelel kʼusi ta jnoptike, muʼyuk ta jkʼantik xtok ti persa xichʼ pasel li kʼusi ta jkʼantik mi muʼyuk chal Vivlia ti chopole. Jkʼeltik kʼusi kʼot ta pasel li ta tsobobbail ta Romae, ti jaʼik judaetik xchiʼuk jyanlumetik li ermanoetik teye. Ta skoj ti lajem xa skʼoplal li Smantal Moisese, xuʼ xa slajesik kʼusiuk veʼlilal (Mar. 7:19). Junantik judaetike muʼyuk chopol chaʼiik ti slajesik jeltos veʼlile, jaʼuk li yan judaetike chopol tajek chilik. Ta skoj taje, la xchʼak-o sbaik li ermanoetike. Li Pabloe laj yal ti tsots skʼoplal ti junuk yoʼontonike. Xi laj yale: «Jaʼ mas lek mu xichʼ tiʼel bekʼet, yuchʼel vino o ti xichʼ pasel yan kʼusitik ti tsmak-o yakan li avermanoe» (kʼelo Romanos 14:19-21). Ti jech laj yalbe Pablo li ermanoetike jaʼ sventa snaʼik ti xuʼ xil-o svokol stukik xchiʼuk li ermanoetik ta tsobobbaile. Sventa mu smakbe yok li yantike, li Pabloe la sjel li kʼusitik tspase (1 Kor. 9:19-22). Xuʼ me jtsatsubtasbetik yoʼonton yantik xchiʼuk muʼyuk me chlik-o kʼop mi muʼyuk ta jkʼantik ti xichʼ pasel ta persa li kʼusi ta jkʼantike.

8. ¿Kʼusi la spas Pablo kʼalal oy kʼusi kʼot ta pasel ti xuʼ ox xlik-o kʼop li ta tsobobbaile?

⁸ ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi jelajtik kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik ta sventa li kʼusitik tsotsik skʼoplale? Xuʼ jchanbetik stalelal Pablo sventa muuk jlikestik kʼop. Li ta baʼyel sigloe, oy jlom ermanoetik ti chalik ti persa skʼan xichʼik sirkunsision li buchʼutik ch-ochik ta mantal ti maʼuk judaetike. Taje jaʼ van sventa mu xlik loʼiltavanuk li krixchanoetike (Gal. 6:12). Akʼo mi mu jechuk tsnop li Pabloe, muʼyuk laj yal ti jaʼuk xichʼ pasel li kʼusi lek chaʼie, yuʼun bikʼit laj yakʼ sba xchiʼuk laj yal ti jaʼuk skʼelbeik skʼoplal li jtakboletik xchiʼuk li moletik ta Jerusalene (Ech. 15:1, 2). Ta skoj ti jech la spase, muʼyuk xlik-o kʼop li ta tsobobbaile xchiʼuk xmuyubajik noʼox (Ech. 15:30, 31).

9. ¿Kʼuxi xuʼ jchantik li kʼusi la spas Pabloe?

⁹ Sventa mu xlik kʼop mi oy kʼusi tsots kʼot ta pasele, xuʼ me jkʼanbetik koltael li ermanoetik ti biiltasbilik yuʼun Jeova sventa xchabiutike. Xuʼ jtatik beiltaseletik ti lokʼemik ta Vivlia li ta jvuntike xchiʼuk li ta mantaletik chal li s-organisasion Jeovae. Mi ta jtsaktik ta venta li beiltaseletik taje ti mu jaʼuk ta jkʼantik ti jaʼuk xichʼ pasel li kʼusi ta jkʼan jtuktike, jun noʼox me koʼontontik li ta tsobobbaile.

10. ¿Kʼusi yan la spas Pablo sventa mu xlik kʼop li ta tsobobbaile?

¹⁰ Li Pabloe oy to kʼusi yan la spas sventa mu xlik kʼop li ta tsobobbaile. Yuʼun jaʼ la skʼelbe li slekil talelal li ermanoetike, maʼuk li kʼusi chopol chbat ta pasel yuʼunike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta slajebtik li karta la stakbe batel li jromaetike oy kʼusitik lek laj yal ta stojolal junantik ermanoetik. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik? Jaʼ ti xkaltik li kʼusitik lek tspasik li yantike. Mi jech ta jpastike, chijkoltavan sventa masuk to skʼan sbaik li ermanoetike xchiʼuk ti masuk to xamigoin sbaike.

11. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi oy lik jkʼoptike?

¹¹ Li yajtsʼaklomtak Kristo ti yijik ta mantale oy onoʼox van chlik skʼopik ek. Jaʼ jech kʼot ta stojolalik li Pablo xchiʼuk Bernabe ti lek laj yamigoin sbaike. Li Bernabee tskʼan chikʼ batel Markos ti bu chbat xcholik mantale, pe li Pabloe mu skʼan. «Tsots lik skʼakʼal yoʼontonik ta skoj taje, jaʼ yuʼun la xchʼak sbaik batel ta jujuntal» (Ech. 15:37-39). Pe li Pablo, Bernabe xchiʼuk Markose la xchapan li skʼopike. Jaʼ jech laj yakʼik ta ilel ti mas tsots skʼoplal chilik ti junuk noʼox yoʼontonik xchiʼuk ti jmojuk oyik li ta tsobobbaile. Ta tsʼakale, li Pabloe lek kʼusi laj yal ta stojolal li Bernabe xchiʼuk Markose (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10). Mi oy jkʼoptik xchiʼuk junuk ermano eke, jchapantik noʼox xchiʼuk jaʼuk jkʼelbetik li slekil talelale. Mi jech la jpastike, oy me jun oʼontonal xchiʼuk jmoj noʼox oyutik (Efes. 4:3).

LI PABLOE LA STSATSUBTASBE XCHʼUNEL YOʼONTON LI ERMANOETIKE

12. ¿Kʼusitik yakal tsnuptanik li kermanotaktike?

¹² Xuʼ jtsatsubtasbetik yoʼonton xtok li kermanotaktik kʼalal ta jkoltatik yoʼ stsatsub li xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jeovae. Junantike chlabanatik yuʼun yutsʼ yalalik ti maʼuk stestigotak Jeovae, yuʼun xchiʼiltakik ta abtel o ta chanun. Yantik xtoke xuʼ van ipik tajek o muʼyuk van lek chaʼi sbaik ta skoj ti oy kʼusi chopol pasbatike. Junantik xtok ti jal xa yichʼojik voʼe jal xa van smalaojik ti xichʼ lajesel li choplejale. Kʼalal jech tsnuptan junuk ermanoe, xuʼ van xkʼunib-o li xchʼunel yoʼontone. Jaʼtik jech la snuptanik li ermanoetik ta baʼyel sigloe. Pe ¿kʼuxi koltaatik yuʼun li Pabloe?

13. Li Pabloe, ¿kʼuxi la skolta li ermanoetik ti chichʼik labanele?

¹³ Li Pabloe la stunes Vivlia sventa stsatsubtasbe xchʼunel yoʼonton li ermanoetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ermanoetik ti jaʼ judaetike mu van snaʼik kʼuxi tstakʼbeik li yutsʼ yalalik kʼalal ch-albatik ti jaʼ mas lek li srelijion judaetik ti jaʼ mu sta li yajtsʼaklomtak Kristoe. Tsatsubtasbat tajek yoʼontonik li kʼusi albatik yuʼun Pablo li ta karta takbatike (Ebr. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25). Toj lek ti kʼu yelan chapbatik smelolal yuʼun li Pabloe, ti xuʼ jaʼ jech tstakʼbeik li buchʼutik chlabanvanike. ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik li ermanoetik ti chichʼik labanele? Jaʼo kʼalal ta jchanubtastik ta stunesel li vunetik sventa spakbeik skʼoplal li kʼusi jchʼunojtike. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ jtunestik li foyeto ¿Es la vida obra de un Creador? xchiʼuk Voʼob sjakʼobil ta sventa ti kʼuxi lik talel li kuxlejale sventa jkoltatik li kerem tsebetik yoʼ snaʼik kʼuxi chchapbeik smelolal ti kʼu yuʼun xchʼunojik ti oy jun Jpasvaneje.

14. ¿Kʼusi yan la spas Pablo akʼo mi jaʼ yakʼoj ta yoʼonton xcholel mantal xchiʼuk ti xchanubtasvane?

¹⁴ Li Pabloe la stijbe yoʼonton li ermanoetik sventa spasik «li kʼusitik toj leke» (Ebr. 10:24). Maʼuk noʼox la spatbe yoʼontonik, yuʼun oy kʼusitik la spas ta stojolalik xtok. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal laj yil svokolik ta viʼnal li ermanoetik ta Judeae, li Pabloe laj yichʼbe batel li kʼusi chtun yuʼunike (Ech. 11:27-30). Akʼo mi jaʼ yakʼoj ta yoʼonton xcholel mantal xchiʼuk ti xchanubtasvane, laj onoʼox skʼel kʼuxi xuʼ skolta li ermanoetik ti abol sbaike (Gal. 2:10). Jaʼ jech laj yakʼbe yilik ti muʼyuk onoʼox ch-iktaatik yuʼun li Jeovae. ¿Kʼuxi xuʼ jtsatsubtasbetik xchʼunel yoʼonton kermanotaktik li avie? Jaʼo kʼalal ta jchʼak jkʼakʼaltik, chkakʼ kipaltik xchiʼuk ti jkoltatik kʼalal chil svokolike xchiʼuk kʼalal chkakʼilantik matanal takʼin sventa li abtelal chichʼ pasel ta spʼejel balumile. Taje jaʼ junantik kʼusitik xuʼ jpastik sventa snaʼik ti muʼyuk ch-iktaatik yuʼun li Jeovae.

15, 16. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik li buchʼutik kʼunibemik ta mantale?

¹⁵ Li Pabloe muʼyuk la snop ti mu xa kʼusi stakʼ pasel ta stojolal li buchʼutik kʼunibemik ta mantale. Laj yakʼbe iluk xkʼuxul yoʼonton xchiʼuk ta slekil yoʼonton la xchiʼinan ta loʼil (Ebr. 6:9; 10:39). Li kʼusi laj yal li ta karta la stakbe batel li j-ebreoetike maʼuk noʼox laj yal ti skʼan xakʼ ta xkuxlejalik li ermanoetike, yuʼun laj yalbe sba skʼoplal ek (Ebr. 2:1, 3). Li voʼotik eke mu jnoptik ti mu xa kʼusi stakʼ jpastik ta stojolalik li buchʼutik kʼunibemik ta mantale. Yuʼun skʼan xkakʼbetik ta ilel ti oyik ta koʼontontike xchiʼuk ti jkʼanojtike. Tsots onoʼox skʼoplal li kʼusi chkalbetike, pe teuk ta joltik ti tsots skʼoplal xtok ti xkakʼbetik ta ilel xkʼuxul koʼontontike xchiʼuk ti ta slekiluk koʼontontik jkʼopontike.

¹⁶ Li Pabloe laj yalbe ermanoetik ti muʼyuk chʼayem ta sjol Jeova li kʼusitik lekik spasojike (Ebr. 10:32-34). Xuʼ jech jkoltatik ek li buchʼutik kʼunibem ta mantale. Xuʼ xi jakʼbetike: «¿Kʼuxi laj avojtikin li mantale?». O xuʼ jkoltatik sventa xvul ta sjol ti kʼuxi koltaatem yuʼun li Jeovae. Xuʼ jvulesbetik ta sjol ti muʼyuk xchʼayoj ta sjol Jeova li kʼusitik lekik la spas ta voʼnee xchiʼuk ti muʼyuk ch-iktaate (Ebr. 6:10; 13:5, 6). Mi jech ta jchiʼintik ta loʼil li kermanotaktike, xuʼ me jtijbetik yoʼontonik sventa xtunik yan velta ta stojolal li Jeovae.

«JECH-O XAPATBE ABA AVOʼONTONIK»

17. ¿Kʼuxi xuʼ mas xlekub batel ti kʼu yelan ta jtsatsubtasbetik yoʼonton li yantike?

¹⁷ Kʼalal mas to jal abtejem tal li jun alvanile, mas to chlekub li yabtele. Li voʼotik eke xuʼ mas xlekub batel ti kʼu yelan ta jtsatsubtasbetik yoʼonton li yantike. Jtsatsubtasbetik yoʼonton li kermanotaktik yoʼ xkuch yuʼun svokolik kʼalal chkalbetik ti oy ermanoetik ti jaʼ jech kuchem yuʼun svokolik eke. Sventa junuk noʼox koʼontontik xchiʼuk li yantike, jaʼ kaltik li kʼusitik lek chkiltik ta stojolalike, mu jpastik mi jaʼuk xkaltik li kʼusi xuʼ xlik-o kʼope xchiʼuk jchapantik noʼox mi lik jkʼoptike. Jtsatsubtasbetik-o xchʼunel yoʼonton kermanotaktik kʼalal chkaltik li kʼusitik tsots skʼoplal ta sventa Vivliae xchiʼuk jkoltatik-o li buchʼutik kʼunibemik ta mantale.

18. ¿Kʼusi oy ta avoʼonton spasel?

¹⁸ Li buchʼutik tskolta sbaik ta svaʼanel li naetik ti bu chichʼ ichʼel ta mukʼ li Jeovae xmuyubajik noʼox. Jaʼ me jech chkaʼi jbatik ek mi ta jtsatsubtasbetik yoʼonton li kermanotaktike. Taje chichʼ tabel-o sbalil ta sbatel osil, mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li svaʼanel naetike, yuʼun ta tsʼakale xuʼ sok. Jaʼ yuʼun, kakʼtik persa spasel li kʼusi chal ta 1 Tesalonisenses 5:11: «Jech-o xapatbe aba avoʼontonik xchiʼuk xatsatsubtasbe aba avoʼontonik ta jujuntal».