¿Kʼusi xuʼ skoltaun sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼun?

Li kʼusi chal Vivliae

Li Vivliae xuʼ skoltautik kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike, yuʼun tspʼijubtasutik xchiʼuk tskoltautik sventa lekuk jtunes li jnopbentike (Proverbios 4:5). Bakʼintike jamal chalbutik li kʼusi xuʼ jpastike, pe bateltike jaʼ noʼox tsbeiltasutik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik.

Li ta mantal liʼe ta jkʼelbetik batel skʼoplal liʼe:

• Beiltaseletik ti tskoltaot yoʼ lekuk kʼusi xkʼot ta nopel avuʼune

• ¿Mi stakʼ to jel mi oy xa kʼusi kʼotem ta nopel kuʼune?

• ¿Mi mu xa stakʼ jel li kʼusi muʼyuk lek kʼot ta nopel kuʼune?

Beiltaseletik ti tskoltaot yoʼ lekuk kʼusi xkʼot ta nopel avuʼune

• Mu aniluk kʼusi xanop xapas. Xi chal li Vivliae: «Li buchʼu pʼije tsnop lek li kʼusi tspase» (Proverbios 14:15). Kʼalal anil kʼusi chanop chapase, xuʼ me muʼyuk chatsak ta venta li kʼusitik mas tsots skʼoplale. Jaʼ yuʼun, chʼakbo lek yorail sventa xanop lek baʼyuk li kʼusi chapase (1 Tesalonisenses 5:21).

• Mu me kʼusi xanop xapas mi jaʼo muʼyuk lek chavaʼi abae. Li Vivliae chal ti xibal sba mi jaʼ lik jpastik li kʼusi oy ta koʼontontike (Proverbios 28:26; Jeremias 17:9). Jaʼ yuʼun, mi ilinemutik, mi chibajemutik, mi chkat koʼontontik, mi lubemutik o sujomutike mu me lekuk ti jaʼo oy kʼusi ta jnop ta jpastike (Proverbios 24:10; 29:22).

• Kʼanbo apʼijil li Diose (Santiago 1:5). Li Diose oy ta yoʼonton chakʼ jpʼijiltik mi la jkʼanbetike, jech kʼuchaʼal jun totil ti snaʼ xkʼuxubinvane mu skʼan ti xil svokol li xnichʼnabtake. Jaʼ yuʼun, jaʼ chakʼ jpʼijiltik li Jeovae «jaʼ chlokʼ tal ta ye li yojtikinobile xchiʼuk li yaʼibel smelolale» (Proverbios 2:6).a Li Diose chakʼbutik beiltaseletik ta Vivlia sventa xijpʼijub (2 Timoteo 3:16, 17).

• 

  Sabo skʼoplal. Xi chal li Vivliae: «Li buchʼu pʼije chchikinta xchiʼuk chchʼam batel mas chanubtasel» (Proverbios 1:5). Jaʼ yuʼun, sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel avuʼune skʼan xasabe lek skʼoplal. ¿Bu xuʼ xata lekil koltael?

  Baʼyel sabo skʼoplal ta Vivlia li kʼusi chavat-o avoʼontone, ta skoj ti jaʼ Jpasvanej kuʼuntik li Diose snaʼoj li kʼusi chtun kuʼuntike. Jaʼ yuʼun, li ta Skʼope te ta jtatik lekil tojobtaseletik (Salmo 25:12). Bateltike, li ta Vivliae te ta jtatik mantaletik xchiʼuk chalbutik kʼusitik stakʼ jpastik (Isaias 48:17, 18). Li Vivlia xtoke, tsbeiltasutik xchiʼuk tstojobtasutik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik. Bateltik xtoke muʼyuk jamal chal li kʼusi xuʼ jpastike, jaʼ yuʼun, xuʼ jtsaktik ta venta li kʼusi lek chkaʼitike. Sventa xata li tekstoetik ta Vivlia ti xuʼ skoltaote, xuʼ xasaʼ li vunetik ta pajina ta Internet ti muʼyuk tojbile.b

  Bakʼintike skʼan van xasabe mas yaʼyejal. Jech kʼuchaʼal kʼalal oy kʼusi chakʼan chaman ti toyol tajek stojole, lek van ti xasabe mas skʼoplal li kʼusi chamane, li buchʼu la smeltsan tale, mi xuʼ smeltsanik mi soke, mi xuʼ xasutes mi muʼyuk lek chavile o yan kʼusitik. Jech xtok, kʼelo mi melel chtun avuʼun mi la amane.

  Xi chal li Vivliae: «Muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta pasel mi muʼyuk chichʼ jakʼel li kʼusi chichʼ pasele» (Proverbios 15:22). Jaʼ yuʼun, kʼalal skʼan to xanop li kʼusi chapase chiʼino ta loʼil li buchʼu xuʼ xapat avoʼonton ta stojolale. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi chasaʼ apoxile jakʼbo doktor kʼusi poxil xuʼ xatunes (Mateo 9:12). Bakʼintike, lek ti xachiʼin ta loʼil li buchʼu oy jech la snuptane, pe naʼo me ti voʼot chanop atuk li kʼusi skʼan xapase xchiʼuk ti xuʼ xata-o avokol li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune (Galatas 6:4,5).

• 

  Kʼelbo skʼoplal skotol li kʼusitik smakoje. Kʼalal mi la atabe xa skʼoplal skotol li kʼusitik chakʼan chanaʼe, paso junuk lista xchiʼuk tsʼibao li sbaliltak xchiʼuk li avokoltak xuʼ xakʼe, laje nopbo skʼoplal li kʼusi xuʼ xanuptan ta skoj li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune (Deuteronomio 32:29). ¿Kʼu van yelan chavaʼi aba li voʼote, li avutsʼ-avalale xchiʼuk li yantik krixchanoetike? (Proverbios 22:3; Romanos 14:19). Mi chanopbe skʼoplal li sjakʼobiltak taje xchiʼuk li beiltaseletik ta Vivliae, ta me xatabeik sbalil li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune.

• Nopo li kʼusi chapase. Bakʼintike muʼyuk ta jpastik ta skoj ti mu jnaʼtik mi lek li kʼusi kʼot ta nopel kuʼuntike. Mi jeche, xuʼ van oy kʼusi lek ox chkʼot ta pasel, pe ta skoj ti xijchibete, muʼyuk xa la jpastik o yikʼaluk van muʼyuk lek li kʼusi chkʼot ta pasele. Jaʼ yuʼun, mu me xachibetaj, jaʼ lek paso li kʼusi kʼot ta nopel avuʼune mu ventauk mi lek o mi chopol. Yuʼun mi muʼyuk kʼusi la jpastike xkoʼolaj kʼuchaʼal muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik. Sventa xkaʼibetik smelolale, li Vivliae tskoʼoltas ta jun abtel ta osiltik, xi chale: «Li buchʼu jaʼ noʼox tskʼel li ikʼe muʼyuk tstsʼun li sbekʼ tsʼunobile xchiʼuk li buchʼu jaʼ noʼox tskʼel li toke muʼyuk kʼusi tstsobbe sat» (Eklesiastes 11:4).

Manchuk mi lek li kʼusi kʼot ta nopel avuʼune, pe bakʼintike xuʼ xata avokol. Jech xtok, bateltike oy to van yan kʼusi skʼan xapas o xuʼ van oy kʼusi yan xanuptan (Eklesiastes 9:11). Jaʼ yuʼun, sabo lek skʼoplal li kʼusi chakʼan chanaʼe xchiʼuk jaʼuk paso li kʼusi xuʼ van xatabe sbalile.

¿Mi stakʼ to jel mi oy xa kʼusi kʼotem ta nopel kuʼune?

Xuʼ van xjel junantik li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune, yikʼaluk van xuʼ oy kʼusitik xanuptan o la avakʼ venta ti muʼyuk lek kʼusi kʼot ta pasel ta skoj li kʼusi la anope. Kʼelbo skʼoplal yan velta xchiʼuk kʼelo kʼusitik yan xuʼ xapas.

Pe oy kʼusi ti mu stakʼ xjele (Salmo 15:4). Jech kʼuchaʼal liʼe, li buchʼutik nupunemike skʼan xkʼot ta pasel yuʼunik li kʼusi laj yalike (Malakias 2:16; Mateo 19:6).c Jaʼ yuʼun, kʼalal chlik skʼopike skʼan xakʼ yipalik sventa xchapanik maʼuk ti chtuchʼ snupunelike. Li Diose chal ti jaʼ to xuʼ xchʼak sbaik mi oy buchʼu junukal cham yuʼunike, jaʼ noʼox xuʼ xtuchʼ snupunelik xchiʼuk xnupunik yan velta mi oy buchʼu mulivaj junukale (Mateo 19:9). Mi oy avokol ta anupunele xuʼ me skoltaot li beiltaseletik ta Vivliae.

¿Mi mu xa stakʼ jel li kʼusi muʼyuk lek kʼot ta nopel kuʼune?

Bakʼintike oy onoʼox kʼusi muʼyuk lek chbat ta nopel kuʼuntik (Santiago 3:2). Xchiʼuk stalel onoʼox ti oy jmul chkaʼi jbatike xchiʼuk ti ta jchaʼnaʼtik li kʼusi la jpastike (Salmo 69:5). Lek onoʼox ti oy jmul chkaʼi jbatike, yuʼun jaʼ tskoltautik sventa mu xa jchaʼpastik li kʼusi muʼyuk lek kʼot ta nopel kuʼuntike (Proverbios 14:9). Pe li Vivliae chal ti muʼyuk lek mi oy tajek jmul chkaʼi jbatike, yuʼun xuʼ chkat-o tajek koʼontontik xchiʼuk tslubtsanutik (2 Korintios 2:7).d Teuk ta ajol ti lek xkʼuxubinvan li Jeovae xchiʼuk oy slekil yoʼonton (Salmo 103:8-13). Jaʼ yuʼun, mi mu xa stakʼ xajel li kʼusi muʼyuk lek kʼot ta pasel avuʼune, oyuk kʼusi xakʼ achan xchiʼuk jaʼuk xa paso li kʼusi xuʼ jun-o avoʼonton yuʼune.