¿K’u yelan stalelal li jun «lekil jsamaria vinike»?
Li kʼusi chal Vivliae
Li lekil jsamaria vinik xie jaʼ chalbe skʼoplal jun krixchano ti lek snaʼ skolta li buchʼutik tskʼanik koltaele. Li sloʼilal li lekil jsamaria vinike jaʼ laj yal Jesus kʼalal laj yalbe skʼoplal ti skʼan oyuk xkʼuxul koʼontontik xchiʼuk ti jkoltatik yantik mu ventauk bu slumalike.
Li ta mantal liʼe ta jkʼeltik batel:
¿Kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop ta sventa li lekil jsamaria vinike?
¿Mi kʼot onoʼox ta pasel ta melel li sloʼilal lekil jsamaria vinike?
¿Kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop ta sventa li lekil jsamaria vinike?
Li loʼil laj yal Jesuse jaʼ liʼe: oy jun juda vinik ti yal talel ta Jerusalen sventa chbat ta Jerikoe, vaʼun laj ta j˗elekʼ, laj ta majel xchiʼuk chamem xa kom yuʼunik yilel.
Jun pale ti jaʼ judae te echʼ ta stsʼel li vinik ti laj ta j˗elekʼe, pe muʼyuk la skolta. Laj xtoke, te echʼ jun juda vinik ti jaʼ jnitvanej ta relijione, pe muʼyuk koltavan xtok. Mi junuk buchʼu koltavan akʼo mi koʼol slumalik.
Ta slajeb ne, te echʼ jun vinik ti yan˗o slumale, jaʼ jsamaria vinik (Lukas 10:33; 17:16-18). Kʼalal laj yil li vinik ti yayijeme, kʼuxubaj ta yoʼonton, vaʼun la xpixbe li syayijemale. Laje, laj yikʼ batel ti bu chakʼik ta chʼamunel nae xchiʼuk te la xchabi sjunul akʼobal. Ta yokʼomale, laj yakʼbe takʼin li yajval nae sventa xpoxta li vinike xchiʼuk laj yal ti ta to xakʼ takʼin mi mu xlokʼ˗o ti kʼu yepal laj yakʼe (Lukas 10:30-35).
¿Kʼu yuʼun laj yal Jesus li lokʼolkʼope?
Li loʼil laj yal Jesus taje jaʼ laj yalbe jun vinik ti xchʼunoj ti jaʼ noʼox la xchiʼiltak li buchʼutik jmoj slumalik xchiʼuk ti jmoj srelijionike. Ti jech laj yale oy kʼusi tsots skʼoplal chakʼbe xchan: jaʼ ti xaʼibe lek smelolal li vinike xchiʼuk ti akʼo xchʼun ti maʼuk noʼox xchiʼiltak li judaetike (Lukas 10:36, 37). Li loʼil taje tsʼibabil kom ta Vivlia sventa stabeik sbalil skotol li buchʼutik tskʼan lek ch˗ilatik yuʼun Diose (2 Timoteo 3:16, 17).
¿Kʼusi chakʼ jchantik?
Li loʼil liʼe chakʼ jchantik ti buchʼu lek yoʼontone chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton ta stojolal li yantike. Tskolta li buchʼutik chil svokolike mu ventauk bu slumalik, stsʼunbalik o bu likemik. Li buchʼu snaʼ xkʼuxubinvane jaʼ jech tspasbe yantik ti kʼu yelan oy ta yoʼonton tskʼan pasbel eke (Mateo 7:12).
¿Buchʼutik li jsamariaetike?
Li jsamariaetike te nakalik ta snorteal Judea. Te nakal yalab xnichʼnabik ek li nupultsʼakaletik ti jaʼ judaetik xchiʼuk ti maʼuk judaetike.
Li ta baʼyel siglo kʼalal talem xa ox Jesus ta balumile, li jsamariaetike la slikes srelijion stukik. Xchʼunojik li baʼyel voʼob livro li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope, li yantik livroe muʼyuk xchʼunojik.
Ep judaetik ta skʼakʼalil Jesus ti spʼajojik li jsamariaetike xchiʼuk mi jsetʼ skʼan xchiʼinik ta loʼil (Juan 4:9). Oy jlom judaetik kʼalal chalik jsamariaetik xie, yuʼun chlabanvanik (Juan 8:48).
¿Mi kʼot onoʼox ta pasel ta melel li sloʼilal lekil jsamaria vinike?
Li Vivliae muʼyuk chal mi kʼot onoʼox ta pasel ta melel li sloʼil jsamaria vinik laj yal Jesuse. Pe kʼalal chanubtasvan li Jesuse, laj onoʼox yalbe skʼoplal lumetik xchiʼuk li kʼusitik chkʼot ta pasel jujun kʼakʼale sventa xaʼibeik smelolal krixchanoetik li kʼusi tskʼan chakʼ ta chanele.
Li kʼusitik laj yichʼ albel skʼoplal li ta loʼil liʼe jamal lek chakʼ ta ilel ti kʼu onoʼox yelan li ta voʼnee. Jkʼeltik batel junchibuk skʼelobil:
Li buchʼutik chbatik ta Jeriko ti te chlikik batel ta Jerusalene mas ta 20 kilometro chanavik batel ti ta yalebaltike. Li Jerusalene jun kilometro mas toyol oy kʼuchaʼal li Jerikoe. Jech oxal, li Jesuse melel onoʼox kʼalal laj yal ti oy buchʼu chyal tal «ta Jerusalen sventa chbat ta Jerikoe» (Lukas 10:30).
Li paleetik xchiʼuk jlevietik ti te nakalik ta Jerikoe nopem xaʼiik chbatik ta Jerusalen ti te ch˗echʼik li ta be taje.
Ta skoj ti stsʼijlan li be taje, te tsnakʼ sba j˗elekʼetik. Jaʼ yuʼun, li krixchanoetike chlajik ta j˗elekʼetik, mas to mi stuk batike.