Ti oy kʼop ta politikae yakal chkʼot ta pasel jun albil kʼop ta Vivlia

Li avi kʼakʼale, li krixchanoetike chʼakalik ta skoj li politikae. Yuʼun mu koʼoluk kʼusi tsnopik ta sventa li mantaletik chakʼ li ajvaliletike xchiʼuk kʼalal chalik li kʼusi tsnopike ta skapemal xa sjol tspasik. Jech xtok, li ajvaliletik ti chakʼik mantaletik xchiʼuk li yan j˗abteletik ti yan kʼusi sbainojike, mu x˗ochik ta rason xchiʼuk mu stsakbe sbaik ta venta li kʼusi tsnopike. Ta skoj taje mu spas yuʼunik li kʼusi snopoj tspasik li ajvaliletike.

Li Estados Unidose oy skʼop ta politika jaʼ jech li Reino Unido eke, taje labal sba tajek. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Li Vivliae yaloj xa onoʼox ti kʼalal mi vul li ajvalil ti svaʼanoj Dios xchiʼuk ti jaʼ tslekubtas li balumile, jaʼo oy tajek skʼopik ta politika chvul taatikuk li lumetik taje.

Ti oy kʼop ta politikae jaʼ «li kʼusi chkʼot ta pasel li ta slajebaltik xa batel kʼakʼale»

Li ta slivroal Daniele, chal jun albil kʼop ti toj labal sbae. Li ta albil kʼop taje, te laj yakʼ ta naʼel Dios «li kʼusi chkʼot ta pasel li ta slajebaltik xa batel kʼakʼale». Kʼalal laj yichʼ tsʼibael taje muʼyuk toʼox kʼotem ta pasel, yuʼun jaʼ to chkʼot ta pasel ta jelavel kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal chkʼot ta pasel ta spʼejel balumile (Daniel 2:28).

Li Diose laj yakʼbe yil ta xvayich li ajvalil ta Babilonia li albil kʼop taje. Li ta xvayiche, te laj yil jun mukʼta lokʼol ti pasbil ta jeltos tsatsal takʼinetike. Laje, li j˗alkʼop Daniele laj yalbe smelolal kʼusi skʼan xal jujutuchʼ li mukʼta lokʼole. Laj yal ti jaʼ skʼoplal mukʼta tsatsal lumetik ti tsots tspasik mantale xchiʼuk ti oy noʼox kʼu sjalil yipike.a Ta tsʼakale, chlokʼ tal jpʼej ton ti tslilin ta jyalel li mukʼta lokʼole. Li ton taje jaʼ skʼoplal jun ajvalil ti jaʼ svaʼanoj stuk li Diose (Daniel 2:36-45).

Li albil kʼop taje chal ti chlaj skʼoplal skotol li ajvaliletik ta balumile ti jaʼ noʼox chkom li ajvalilal yuʼun Diose. Li Ajvalilal taje jaʼ onoʼox li kʼusi laj yalbe yajchankʼoptak Jesus ti akʼo xi skʼanik ta s˗orasionike: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune» (Mateo 6:10).

Li ta albil kʼop taje, ¿bu chal ti chlik kʼop ta politikae? Li snukʼtak yok xchiʼuk kʼalal to ta sniʼtak yok li mukʼta lokʼole «kapal pasbil ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼel» (Daniel 2:33). Mu xkoʼolaj ti kʼu yelan pasbil li yan jujutuchʼ sbekʼtale, yuʼun li yantike pasbil ta tsatsal takʼin. Jech xtok, ch˗ayan jun mukʼta tsatsal lum ti jelel kʼuchaʼal li yantike. ¿Kʼuxi ti jelele? Xi chchapbe smelolal li albil kʼop laj yal Daniele:

Jech kʼuchaʼal chal li albil kʼop ta sventa li mukʼta tsatsal lum ti jaʼ skʼoplal snukʼtak yok xchiʼuk li sniʼtak yok mukʼta lokʼole, chkʼunib yip ta skoj ti muʼyuk jun yoʼonton li jnaklejetike, yuʼun muʼyuk lek chilik ti kʼu yelan chventainatik yuʼun li ajvalile.

Li albil kʼop laj yal Daniele yakal chkʼot ta pasel

Li mukʼta tsatsal lum ti tsots yip avie ti jaʼ skʼoplal li snukʼtak yok kʼalal to ta sniʼtak yok li mukʼta lokʼole, jaʼ li Estados Unidos xchiʼuk Reino Unidoe. Pe ¿kʼusitik kʼotem ta pasel avi ti chakʼ ta ilel tiʼ jaʼ jeche?

Jech kʼuchaʼal laj kaltik xatale, li snukʼ yok mukʼta lokʼol kʼalal to ta sniʼtak yoke kapbil «ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼel», ta skoj taje muʼyuk tsots yip (Daniel 2:42). Li avie, li Estados Unidos xchiʼuk li Reino Unidoe kʼunibem yipik ta skoj ti mu jmojuk oyik li jnaklejetik tee. Li ta xchibal mukʼtik lumetik taje, mu junuk yoʼonton li krixchanoetike. Jech xtok, ta skapemal sjolik tspakbeik skʼoplal li sderechoike. Maʼuk noʼox taje, yuʼun ep ta velta li buchʼutik svaʼanojik ta j˗abteletike mu spas ta jmoj skʼopik. Akʼo mi oy kʼusitik tsnop tspas li ajvaliletike, mu spas yuʼunik ta skoj ti chʼakal oy li krixchanoetike.

Jkʼelbetik batel skʼoplal li albil kʼop laj yal Daniele, kʼusi skʼan xal xchiʼuk kʼuxi yakal chkʼot ta pasel li avie.

Albil kʼop: «Chchʼak sba li ajvalilale, pe chakʼ to onoʼox yip li tsatsal takʼine» (Daniel 2:41).

Kʼusi skʼan xal: Akʼo mi oy kʼop ta politika li ta Estados Unidos xchiʼuk ta Reino Unidoe, oy yajsoltarotakik ti lek chapalik xchiʼuk ti oy lek yabtejebik ta paskʼope. Ta skoj taje lek tsots xuʼ yuʼunik kʼuchaʼal tsatsal takʼin ti xuʼ kʼusiuk noʼox spasbeik li yan lumetike.

Kʼuxi yakal chkʼot ta pasel

Kʼalal laj yichʼ kʼelbel slistail ti kʼu yepal la slajes stakʼinik sventa paskʼop li ta 2023, li Estados Unidos xchiʼuk li Reino Unidoe jaʼ mas ep la slajes stakʼinik, jaʼ mu sta ti kʼu yepal laj yuʼunik li yan 12 mukʼtik lumetik ti te oyik li ta listae (Instituto Internacional de Estudios para la Paz de Estocolmo).

«Li Reino Unido xchiʼuk li Estados Unidose koʼol tskolta sbaik sventa xchabiik xchiʼuk spakbeik skʼoplal li slumalike [...;] muʼyuk yan lum ti jech lek xil sbaike, tstunesik li kʼusitik achʼ chlokʼanuk ta tecnología xchiʼuk tstsakbe sbaik ta venta li skʼopike [...]. Jaʼ yuʼun, jmoj chi˗abtejkutik xchiʼuk moj ta jkolta jbakutik» (Comando Estratégico, Ministerio de Defensa del Reino Unido, avril ta 2024).

Albil kʼop: «Jech kʼuchaʼal ti kapal ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼel li sniʼtak yoke, jaʼ jech bakʼintik tsots, bakʼintik kʼun li ajvalilale» (Daniel 2:42).

Kʼusi skʼan xal: Li Estados Unidos xchiʼuk li Reino Unidoe chapal lek li yajsoltaroike xchiʼuk oy lek yabtejebik. Pe ta skoj ti mu xkʼot ta yoʼonton jutuk mu skotoluk krixchanoetik li kʼusi chal ajvalile, mu xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi tskʼan tspase.

Kʼuxi yakal chkʼot ta pasel

«Junantik li buchʼutik chchanbeik skʼoplal politikae, chalik ti yantik xyoch batel yip ta yantik lum li Estados Unidos ta skoj ti chʼakalik ta sventa politika, ti kʼu yelan chpʼolmaje xchiʼuk ti mu xa xuʼ yuʼun xchabi lek li slumale» (The Wall Street Journal).

«Ta skoj ti echʼ xa noʼox kʼop ta politika li ta Reino Unidoe, li jpolitikoetike sokem yoʼontonik, jech oxal li j˗abteletike mu xa snaʼ kʼuxi xuʼ skoltaik li jnaklejetike» (Instituto de Gobierno).

Albil kʼop: «Jaʼ jech skapoj sbaik [jaʼ xkaltik, li ajvaliletik] xchiʼuk li jnaklejetike, pe mu onoʼox spas ta jmoj skʼopik» (Daniel 2:43).

Kʼusi skʼan xal: Ta junantik lumetike li krixchanoetike xuʼ stʼuj stukik li buchʼu ch˗och yuʼunik ta ajvalile, akʼo mi jech mu junuk yoʼonton chkomik li buchʼutik tspasik votar xchiʼuk li j˗abteletik yuʼun ajvalile.

Kʼuxi yakal chkʼot ta pasel

«Li avi kʼakʼale, jutuk mu skotoluk li jnaklejetik ta Estados Unidose muʼyuk lek chilik ti kʼu yelan tspas mantal li ajvalile xchiʼuk mu xa spat yoʼontonik ta stojolal li jpolitikoetike» (Centro de investigación Pew Research Center).

«Leʼ xatal ta 50 jabile, li jnaklejetik ta Reino Unidoe mu xa spat yoʼontonik lek ta stojolal li jpolitikoetike xchiʼuk ta stojolal li ajvaliletike» (Centro Nacional de Investigación Social).

Kʼuxi chkʼot ta pasel li kʼusi laj yal Daniele

Li albil kʼope chal ti kʼalal chvul ta lokʼel li Ajvalilal yuʼun Diose jaʼo tsots yipik li mukʼta tsatsal lum Estados Unidos xchiʼuk li Reino Unidoe. Li Ajvalilal yuʼun Diose tslajesbe skʼoplal skotol li ajvaliletik ta balumile (Daniel 2:44).

Li ta Vivliae oy jun albil kʼop ta slivroal Apokalipsis ti koʼol kʼusi chal li ta slivroal Daniele, te chalbe skʼoplal ti «skotol ajvaliletik ta spʼejel balumil» tstsob sbaik sventa tstsakik ta kʼop Jeovab ta Armajedon, jaʼ xkaltik, «li ta paskʼop ta smukʼta kʼakʼalil Dios ti jaʼ li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune» (Apokalipsis 16:14, 16; 19:19-21). Li ta paskʼop taje, li Jeovae chakʼbe slajeb skotol li ajvaliletik ta balumile xchiʼuk te skʼoplal li mukʼta lumetike, jaʼ xkaltik, li mukʼta lokʼol ti laj yalbe skʼoplal li Daniele.

Mi chakʼan chanabe mas skʼoplale, kʼelo li mantal «¿Kʼusi jaʼ li Armajedone?».

Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xkaʼibetik smelolal li albil kʼop liʼe

Li ta Vivliae laj xa onoʼox yal ta jamal ti chlik skʼopik ta sventa politika li Estados Unidos xchiʼuk li Reino Unidoe. Ti chkaʼibetik smelolal taje tskoltautik yoʼ xkakʼtik venta li kʼusitik chkʼotanuk ta pasel avie.

• Te chkakʼtik venta ti kʼu yuʼun laj yalbe yajchankʼoptak Jesus ti mu stikʼ sbaik ta politikae (Juan 17:16). Jech xtok, te chkaʼibetik smelolal kʼu yuʼun xi laj yal li Jesuse: «Maʼuk sventa balumil li Ajvalilal kuʼune». Li Diose jaʼ la stʼuj Jesus sventa ch˗och ta Ajvalil li ta Ajvalilal yuʼune (Juan 18:36).

• Xuʼ xapat avoʼonton ti poʼot xa slajes skotol vokoliletik li Ajvalil yuʼun Diose xchiʼuk ti chakʼbe kʼupil sba bendisionetik li krixchanoetik ta balumile, jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj ta jamal li Diose (Apokalipsis 21:3, 4).

• Muʼyuk xa chavul avoʼonton yuʼun li paskʼopetik ti tsokes li balumile (Salmo 37:11, 29).

Li albil kʼop laj yal Daniel ta sventa li snukʼtak yok kʼalal ta sniʼ yok li mukʼta lokʼole jaʼ skʼoplal li mukʼta tsatsal lumetik Estados Unidos xchiʼuk li Reino Unidoe, jaʼ xa li slajeb ajvalil ti tsventain li krixchanoetike. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal? Jaʼ xa chlik ventainvanuk li Ajvalilal yuʼun Dios ti te oy ta vinajele.

Mi chakʼan chanabe to mas skʼoplal kʼusi tspas li Ajvalilal yuʼun Dios ta stojolal li krixchanoetike, xuʼ xakʼel li video ¿Kʼusi jaʼ li Ajvalilal yuʼun Diose?