¿Kʼusi jaʼ li vinajele?
Ti kʼu yelan tstakʼ li Vivliae
Kʼalal chalbe skʼoplal vinajel li Vivliae, jaʼ chalbe skʼoplal 1) li vinajel ti xkil ta jsatike, 2) li vinajel ti bu nakal li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele xchiʼuk 3) li kʼusi tsots skʼoplal o ti toyol skʼoplale. Li stsʼak loʼile jaʼ tskoltautik ta yaʼibel kʼusi skʼoplal.a
Li vinajel ti xkil ta jsatike. Kʼalal chalbe skʼoplal vinajel li Vivliae, bakʼintike jaʼ skʼoplal ti bu xkil ta jsatike: ti bu chanav li ikʼe, ti bu chvil li mutetike, ti bu oy li tok ti te chlik talel li voʼe o li taive xchiʼuk ti bu xvikʼlajet li saksevule (Salmo 78:26; Proverbios 30:19; Isaias 55:10; Lukas 17:24). Jech xtok, xuʼ jaʼ chalbe skʼoplal ti bu oy «li kʼakʼale, li lunae xchiʼuk li kʼanaletike» (Deuteronomio 4:19; Jenesis 1:1).
Li vinajel ti bu nakal li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele. Li jpʼel kʼop vinajel xie xuʼ jaʼ chalbe skʼoplal xtok ti bu nakal li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele, ti jaʼ mas to toyol skʼoplal kʼuchaʼal li vinajel balumil ti xkil ta jsatike (1 Reyes 8:27; Juan 6:38). Jaʼ te nakal li Jeova ti «jaʼ jun kuxlejal ti mu xvinaje» xchiʼuk li anjeletik ti jaʼ la spase (Juan 4:24; Mateo 24:36). Bakʼintik xtoke, «li vinajele» jaʼ skʼoplal li anjeletik ti tukʼ yakʼoj sbaike, jaʼ xkaltik, li «stsobobbailik li buchʼutik chʼule» (Salmo 89:5-7).
Jech xtok, kʼalal chalbe skʼoplal vinajel li Vivliae, jaʼ chalbe skʼoplal ti bu oy li kuxlejaltik ti mu xvinaj ta kʼelel ti jaʼ te nakal li Jeovae (1 Reyes 8:43, 49; Ebreos 9:24; Apokalipsis 13:6). Jun skʼelobil chal li Vivliae jaʼ ti chichʼ jipel lokʼel ta vinajel li Satanas xchiʼuk spukujtake, jaʼ xkaltik, ti mu xa xuʼ xbatik ta stojolal li Jeovae. Pe jaʼik onoʼox kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele (Apokalipsis 12:7-9, 12).
Li kʼusi tsots skʼoplal o ti toyol skʼoplale. Kʼalal chalbe skʼoplal vinajel li Vivliae, chakʼ ta aʼiel ti oy kʼusi tsots skʼoplal o ti toyol skʼoplale, bakʼintike jaʼ skʼoplal jun ajvalilal o li buchʼu tsots yabtele. Taje xuʼ van jaʼ skʼoplal li junantik liʼe:
Li Jeova ti jaʼ li mukʼul jpasmantale xchiʼuk ti Buchʼu skotol xuʼ yuʼune (2 Kronikas 32:20; Lukas 15:21).
Li Ajvalilal yuʼun Dios ti jaʼ ch-och ta xkʼexol skotol li ajvaliletik ta balumile. Li ajvalilal taje jaʼ skʼoplal li achʼ vinajele (Isaias 65:17; 66:22; 2 Pedro 3:13).b
Li yajtsʼaklomtak Kristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele (Efesios 2:6).
Li ajvaliletik ta balumil ti spasojik ta mantal li krixchanoetike (Isaias 14:12-14; Daniel 4:20-22; 2 Pedro 3:7).
Li pukujetik ti toj chopolik ti jaʼ oy ta skʼobik li balumile (Efesios 6:12; 1 Juan 5:19).
¿Kʼu yelan li vinajele?
Ti bu oy li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele ep tajek kʼusitik tspasik. Te nakalik ta smiyonal xa noʼox kuxlejaletik ti jaʼ tspasbeik li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae (Salmo 103:20, 21; Daniel 7:10).
Li Vivliae chal ti xojobinaj noʼox li vinajele (1 Timoteo 6:15, 16). Li j-alkʼop Esekiele laj yil ta vinajel ti «oy kʼusi xojobinaj» noʼoxe. Li j-alkʼop Daniel eke oy kʼusi laj yil ta vinajel ti xkoʼolaj «kʼuchaʼal kʼokʼ ti xtiltune» (Esekiel 1:26-28; Daniel 7:9, 10). Li vinajele toj chʼul o sak xchiʼuk toj kʼupil sba (Salmo 96:6; Isaias 63:15; Apokalipsis 4:2, 3).
Ti kʼu yelan chalbe skʼoplal vinajel li Vivliae chʼayal to jchʼuleltik chijkom yuʼun (Esekiel 43:2, 3). Pe mu xkaʼibetik lek smelolal kʼu yelan li vinajele, yuʼun mu xa xkʼot jnopbentik ti bu oy li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele.
a Yileluk li jpʼel kʼop ta Ebreo kʼalal «vinajel» xie jaʼ skʼan xal «toj toyol oy» (Proverbios 25:3). Kʼelo li Nuevo Comentario Ilustrado de la Biblia ta pajina 11.
b Li Cyclopedia yuʼun McClintock xchiʼuk Strong (volumen 4, pajina 122) chal ti jaʼ skʼoplal «jun achʼ ajvalilal» li achʼ vinajel chal ta Isaias 65:17.