¿Kʼu toʼox yelan spat xokon li Jesuse?
Li kʼusi chal Vivliae
Muʼyuk buchʼu snaʼ kʼu yelan ta melel spat xokon li Jesuse, yuʼun muʼyuk chal li ta Vivliae. Taje jaʼ skʼan xal ti muʼyuk toj tsots skʼoplale. Akʼo mi jech, li Vivliae tskoltautik ta yaʼibel smelolal jutuk kʼu yelan li spat xokon Jesuse.
Yelanil: Li Jesuse jaʼ toʼox jun Juda vinik xchiʼuk yikʼaluk jaʼ la slokʼ li smeʼ ti te likem tal stsʼunbal ta jsemitaetike (Ebreos 7:14). Li Jesuse muʼyuk toj jelel xchiʼuk li yantike, yuʼun jun velta kʼalal bat ta Jerusalen ti te lik batel ta Galileae muʼyuk laj yichʼ ojtikinel yuʼun li krixchanoetike (Juan 7:10, 11). Xchiʼuk muʼyuk bu mas jelel kʼuchaʼal li yajchankʼoptake. Jvules ta joltik kʼalaluk ba yichʼ tsakel tal yuʼun epal krixchanoetik li Jesuse, li Judas Iskariotee persa laj yakʼ ta ojtikinel (Mateo 26:47-49).
Stsotsil sjol: Xuʼ jchʼuntik ti muʼyuk laj yakʼ chʼiuk sjol li Jesuse, yuʼun xi chal li Vivliae: «Kʼexlal sba kʼalal nat sjol li vinike» (1 Korintios 11:14).
Yisim: Li Jesuse laj yakʼ chʼiuk yisim li ta xokon sate, yuʼun jaʼ la xchʼun li mantal akʼbatemik judaetik ti mu stakʼ xjux yisimik li viniketike (Levitiko 19:27; Galatas 4:4). Jech xtok, jun albil kʼop ta Vivlia chalbe skʼoplal li yisim Jesus kʼalaluk jaʼo chil svokole (Isaias 50:6).
Sbekʼtal stakopal: Skotol li kʼusi ta jchantik ta stojolal Jesuse, chakʼ ta ilel ti jaʼ jun tsatsal vinike, yuʼun epal kilometro xanav kʼalal la xchol mantale (Mateo 9:35). Chib to velta la snutsan lokʼel li jchonolajeletik ta temploe, la svalkʼunbe xmexaik xchiʼuk la snutsan lokʼel li jchon vakaxetike (Lukas 19:45, 46; Juan 2:14, 15). Jun Cyclopedia de M’Clintock y Strong, volumen IV ta pajina 884, xi chale: «Skotol li kʼusitik ta jchantik ta sventa Jesus li ta evanjelioetike, chakʼ kaʼitik ti lek tsots sbekʼtal li Jesuse xchiʼuk ti muʼyuk ipe».
Stseʼet noʼox sat: Lek tajek yoʼonton echʼ li Jesuse, oy xkʼuxul yoʼonton xchiʼuk jech chvinaj ta sat (Mateo 11:28, 29). Skotol li krixchanoetike tsaʼik Jesus sventa xpatbat yoʼontonik xchiʼuk ti xkoltaatike (Lukas 5:12, 13; 7:37, 38). Jech xtok, tsaʼik Jesus li ololetike, yuʼun lek chaʼiik ti te xchiʼukike (Mateo 19:13-15; Markos 9:35-37).
Li kʼusi chalik ta stojolal Jesus ti mu meleluke
Li kʼusi xchʼunoj yantike: Junantik krixchanoetike tsnopik ti ikʼ skoloral sbekʼtal li Jesuse, yuʼun li ta slivroal Apokalipsise xi chalbutike: «Li stsotsil sjole sak kʼuchaʼal sakil tsots [...] li yakantake xkoʼolaj kʼuchaʼal lekil kovre kʼalal stsʼayayet ta ornoe» (Apokalipsis 1:14, 15).
Li kʼusi melele: Li ta slivroal Apokalipsise jaʼ noʼox ta «senyailtak» chalbe skʼoplal (Apokalipsis 1:1). Kʼalal chalbe skʼoplal stsotsil sjol Jesus xchiʼuk li yoktake, jaʼ noʼox ta lokʼol kʼop xchiʼuk jaʼ sventa xkaʼitik ti kʼu yelan stalelaltak kʼalal chaʼkuxiem xa oxe. Maʼuk chichʼ albel skʼoplal ti kʼu yelan xvinaj kʼalal ay ta balumil li Jesus. Kʼalaluk xi chal li ta Apokalipsis 1:14: «Li sjol xchiʼuk li stsotsil sjole sak kʼuchaʼal sakil tsots kʼuchaʼal taiv» xie, jaʼ noʼox chalbe skʼoplal li sbontake. Li sakil sjole jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼu to spʼijil Jesus ti kʼu xa sjalil kuxul tale (Apokalipsis 3:14). Li ta versikulo liʼe, maʼuk laj yalbe skʼoplal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ta tsots o ta taiv li stsotsil sjol Jesuse, yuʼun jaʼ noʼox laj yalbe skʼoplal li sbone.
Li kʼusi akʼbat yil Juane chal ti li yakantak Jesuse «xkoʼolaj kʼuchaʼal lekil kovre kʼalal stsʼayayet ta ornoe» (Apokalipsis 1:15). Jech xtok, «li sate xkoʼolaj kʼuchaʼal xkʼuxul sat kʼakʼal ti xojobaj tajeke» (Apokalipsis 1:16). Li kʼusi laj yile jamal xvinaj ti jaʼ noʼox jun lokʼol kʼope, yuʼun muʼyuk buchʼu junukal jech sbekʼtal taje. Li ta versikuloetik liʼe, jaʼ chalbe skʼoplal kʼalal chaʼkuxiem xa ox li Jesuse, yuʼun te «nakal ta lus ti muʼyuk buchʼu xuʼ x-oche» (1 Timoteo 6:16).
Li kʼusi xchʼunoj yantike: Kʼunil vinik echʼ li Jesuse.
Li kʼusi melele: Li Jesuse maʼuk jun kʼunil vinik echʼ, yuʼun lek tsots yip xchiʼuk lek tsots yoʼonton. Jun veltae, laj yakʼ ta ilel ti tsots yoʼonton kʼalal ay tsakatuk yuʼun jayvoʼ krixchanoetike (Juan 18:4-8). Xchiʼuk lek tsots yip echʼ, yuʼun ch-abtej toʼox ta karpinteroal, li vaʼ abtelale, skʼan lek yipalil (Markos 6:3).
Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun la skʼan koltael ti akʼo xkuchbat batel li jtel teʼe? ¿Kʼu yuʼun jaʼ baʼyel cham li Jesus ti jaʼ tsʼakal to li chaʼvoʼ viniketike? (Lukas 23:26; Juan 19:31-33). Kʼalal skʼan toʼox xichʼ milele, kʼunibem xa ox li Jesuse, yuʼun muʼyuk vay sjunul akʼobal xchiʼuk oy xa kʼuk sjalil tsvul yoʼonton (Lukas 22:42-44). Li judaetike laj yilbajinik sjunul akʼobal xchiʼuk li jromaetike laj yakʼbeik svokol li ta sob yokʼomal eke (Mateo 26:67, 68; Juan 19:1-3). Taje xuʼ van jaʼ mas anil cham-o.
Li kʼusi xchʼunoj yantike: Chat noʼox yoʼonton echʼ li Jesuse.
Li kʼusi melele: Li Jesuse la xchanbe li stalelaltak stote, yuʼun jaʼ jun «Dios ti xmuyubaje» (1 Timoteo 1:11; Juan 14:9). Jech xtok, li Jesuse la xchanubtas yantik ti kʼuxi xuʼ sta li smuyubajelike (Mateo 5:3-9; Lukas 11:28). Jaʼ yuʼun, jamal xvinaj ti xmuyubaj noʼox echʼ li Jesuse.