MI KʼUN noʼox chkʼopoj li buchʼu tsjelubtas mantale, xuʼ oy buchʼu chlik nikavuk. Mi toj kʼun chkʼopoj li jun jcholmantale, yikʼaluk muʼyuk chchikintabat yuʼun li yajval nae. Jech xtok mi kʼun chkʼopojik li buchʼutik chakʼ sloʼilik ta tsobajele, mu stabeik sbalil li yantike (Evr. 10:24, 25). Yan mi tsots chal ti bu mu sta-o li buchʼu tsjelubtas mantale, muʼyuk xa lek chaʼi sbaik li buchʼutik te chaʼiike o chkap sjolik (Prov. 27:14).

Tsako ta venta li buchʼutik te chaʼiike. ¿Buchʼu yakal chachiʼin ta loʼil? ¿Mi jun noʼox krixchano, mi sjunul utsʼ alalil, mi jaʼ li buchʼutik te tsobolik ti chbatik ta cholmantale, mi jaʼ li tsobobbaile o mi ta jun asamblea? Ti kʼu yelan lek noʼox stsatsal chijkʼopoje jelajtik skʼan jpastik ta skoj ti bu oyutike.

Li yajtuneltak Diose ep onoʼox ta velta kʼopojik ta yeloval epal krixchanoetik. Kʼalal laj yichʼ akʼel ta stojolal Dios li templo ta Jerusalen ta skʼakʼalil Salomone, muʼyuk toʼox tstunesik mikrofono, jaʼ yuʼun li Salomone muy ta jun toyol luchlebal xchiʼuk «tsots icʼopoj» kʼalal laj yakʼbe bendision li jteklume (1 Rey. 8:55; 2 Crón. 6:13). Te van jayibuk siglo ta tsʼakale, kʼalal laj yichʼik li chʼul espiritu ta Pentekostes ta sjabilal 33 ta jkʼakʼaliltike, ep buchʼutik la stsob sbaik batel ta stsʼel li jchʼunolajeletik ta Jerusalen ti jutebik noʼoxe, oy ta yoʼontonik mantal ta melel li jlome, li yantike jaʼ noʼox chlabanvanik. Lek ti kʼu yelan la spas li jtakbol Pedroe, yuʼun «vaʼi» xchiʼuk «tsots» lik kʼopojuk (Ech. 2:14). Vaʼun kʼot ta yoʼontonik li kʼusi laj yale.

¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ venta mi lek noʼox ti kʼu stsatsal chakʼopoj ti bu oyote? Jaʼ akʼo venta kʼu yelan chaʼi sbaik li buchʼutik te chaʼiike. Mi chavakʼ venta ti oy junantik mu xaʼiik leke, skʼan tsots xakʼopoj.

Akʼo mi jun noʼox o mi ep li buchʼu chakʼopone, skʼan xatsak ta venta ti kʼu yelanike. Mi oy buchʼu mu xaʼi leke, jaʼ mas lek ti tsots xakʼopoje. Pe mi mu xaʼi ta skoj ti oy xa sjabilale, muʼyuk me lek chaʼi xtok mi tsots chakʼopoje, yuʼun xuʼ snop ti muʼyuk lek atalelale. Ta yantik lum xtoke cha-ilin xa chilik o muʼyuk xa smalael avuʼun chilik mi tsots chakʼopoje.

Tsako ta venta li kʼusitik xuʼ xchʼaybat-o yoʼontonike. Li ta cholmantale ep kʼusitik skʼan jtsaktik ta venta yoʼ jnaʼtik kʼu stsatsal chijkʼopoj. Skʼan xkaʼitik kʼu stsatsal chijkʼopoj ta skoj ti chbakʼ o chnik li karoetike, ti xvochlajet li ololetike, ti xvojlajet li tsʼiʼetike, ti toj tsots chbakʼ li musika o li televisione. Li ta yantik lum ti bu toj nopajtik li naetike muʼyuk lek chaʼi yajval na mi tsots ta jkʼopontik ti tsta to ta chikintael li slakʼnae.

Li ermanoetik ti ch-echʼ sjelubtasik mantal ta tsobajel o ta asambleae ep kʼusitik skʼan stsakik ta venta ek. Kʼalal muʼyuk lek makal ti bu tsjelubtasik mantale, jelel tajek kʼalal chichʼ jelubtasel ta jun salon ti lek makale. Li ta Latinoamericae oy chaʼvoʼ misionero ti laj yetʼesik mantal ta yamakʼ jun vinik ti lek chaʼi mantale, pe jaʼ noʼoxe te oy jkot kots ti mu xpaj ta okʼele xchiʼuk te noʼox nopol tspasik kʼin ti tstʼomesik yolon kʼokʼ o koetee.

Kʼalal yakal chajelubtas mantale, xuʼ van oy kʼusi chchʼaybat yoʼontonik ti persa skʼan xapaj o skʼan tsots xakʼopoje. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi ta lamina pasbil ti bu chavetʼes mantale, mu xa xaʼiik jsetʼuk mi tal tsatsal voʼe. Jech xtok, chchʼay koʼontontik mi ch-okʼ ololetik o mi likem xa tsobajel kʼalal chkʼotik li yantike. Jaʼ yuʼun skʼan xanaʼ kʼusi chapas sventa xaʼiik lek li kʼusi yakal chavale.

Manchuk mi jtunel onoʼox li mikrofonoe, bakʼintike skʼan onoʼox tsots chkʼopoj li buchʼu tsjelubtas mantale. Skʼan me mas tsots xkʼopoj li buchʼutik tsjelubtasik mantal mi jaʼo batem luse.

Tsako ta venta kʼusi mantalil chajelubtas. Li kʼusi mantalil chajelubtase jaʼ chakʼ anaʼ kʼu stsatsal skʼan xakʼopoj. Mi skʼan tsots chakʼopoj ta skoj li kʼusi mantalil chavale, skʼan jech chapas. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi chakʼel junuk teksto ti bu tsots chal mantale, skʼan mas tsots xakʼopoj, yan mi jaʼ noʼox chalbe skʼoplal ti skʼan jkʼan jbatike, skʼan mas kʼun xakʼopoj. Akʼo venta kʼu stsatsal skʼan xakʼopoj ta sventa ti kʼusi mantalil chajelubtase, pe maʼukuk me tsots akʼoplal xavaʼi aba.

Mu me xchʼay xavaʼi li kʼusi oy ta avoʼonton akʼo xchanike. Mi oy ta avoʼonton ti akʼo spasik li kʼusi chavale, jaʼ lek ti mas tsots xakʼopoje; pe mi jaʼ oy ta avoʼonton ti akʼo sjel li kʼusi tsnopike, mu me toj tsotsuk xakʼopoj sventa mu xiʼik. Mi jaʼ noʼox chapatbe yoʼontonike, mas me lek mi kʼun chakʼopoje.

Mas tsots xakʼopoj kʼalal sta-oe. Mi oy ta avoʼonton ti akʼo xaʼibot kʼusi chaval li buchʼu chʼayal yoʼontone, skʼan mas tsots xakʼopoj. Li totil meʼiletike jaʼ jech tspasik kʼalal chalbeik yalab xnichʼnabik ti mu xa xtajinik xchiʼuk ti x-ochik xa ta yut nae. Li ermanoetik ti tslikesik tsobajel o junuk asambleae skʼan mas tsots chkʼopojik ta skoj ti jaʼ to tslikesike. Jech xtok mi ta jamalaltik ch-abtej li buchʼu chkʼot skʼopon li jun jcholmantale, skʼan mas tsots chkʼot skʼopon.

Mi chchikintabot xaʼox li yajval nae, tsots me skʼoplal ti jechuk-o tsots xakʼopoje. Mi muʼyuk tsots chakʼopoje, xuʼ tsnop ti muʼyuk lek chapalote o ti muʼyuk achʼunoj lek li kʼusi chavale.

Mi tsots chijkʼopoj kʼalal oy kʼusi ta jkʼantik ti akʼo spasike, chtijbat yoʼontonik sventa tspasik (Ech. 14:9, 10). Xuʼ me mu xil-o svokolik mi tsots chkaltik mantale. Li jchabichukinab ta Filipose tsmil xaʼox sba, yuʼun la snop ti jatavik xa batel li jchukeletik ti jaʼ toʼox chchabie. «Pe xi tsots laj yal li Pabloe: ‹¡Mu xamil aba, yuʼun liʼ oyunkutik jkotolkutike!›.» Ta skoj taje muʼyuk xa la smil sba. Li Pablo xchiʼuk Silase la xcholbeik mantal li jchabichukinab xchiʼuk yutsʼ yalale, vaʼun pasik ta jchʼunolajel skotolik (Ech. 16:27-33).

¿Kʼusi xuʼ jpastik yoʼ lekuk noʼox ti kʼu stsatsal chijkʼopoje? Oy jlom krixchanoetike chakʼik tajek persa ti lekuk noʼox ti kʼu stsatsal chkʼopojike. Yikʼaluk van kʼun tajek chkʼopojik ta skoj ti xlamet noʼox skʼopojelike; pe mi chakʼik persae, xuʼ van mas xa tsots chkʼopojik. Mi oy ta avoʼonton ti lekuk noʼox stsatsal ti kʼu yelan chakʼopoje, xuʼ xachanilan ti kʼu yelan chavichʼ ikʼe xchiʼuk ti kʼu yelan chavakʼ aba kʼalal vaʼalote. Manchuk mi chotolot o mi vaʼalot, tukʼ xavakʼ aba xchiʼuk tukʼ xavakʼ li ajole. Tukʼ xavakʼ li anekebe sventa xnoj lek ta ikʼ apulmon kʼalal chavichʼ ikʼe. Mi xatojob xa lek ti kʼu yelan chalokʼes li ikʼ ta apulmone, chlekub ti kʼu stsatsal chakʼopoje.

Li yantik xtoke toj tsots tajek chkʼopojik. Nopem van xaʼi jech chkʼopojik ta skoj ti ta jamalaltik ch-abtejike o ta skoj ti oy kʼusitik chbakʼ ti bu oyike. Bakʼintik xtoke jaʼ ta skoj ti kʼu yelan chʼiemik talel ti nopem xaʼiik ti tsots tajek tskʼopon sbaike o ti chtuchʼbe sbaik ta be li sloʼilike. Jaʼ yuʼun tsnopik ti jaʼ to van chchikintabatik kʼalal mas tsots chkʼopojike. Li kʼusi chkoltaatik sventa snaʼ kʼu stsatsal skʼan xloʼilajike, jaʼ mi laj yakʼik batel ta xkuxlejalik li mantal liʼe: «Lapik me li smukʼul xkʼuxul avoʼontonike, li slekil avoʼontonike, ti bikʼit chavakʼ abaike, ti manxoukoxuke xchiʼuk tsʼikuk me avuʼunik» (Kol. 3:12).

Ta skoj ti lek chachapan aba, ti chakʼopon Jeova xchiʼuk li kʼusitik achanoj xa ta skoj ti chalokʼilan ta cholmantale, jaʼ tskoltaot sventa lekuk ti kʼu stsatsal chakʼopoje. Mi chajelubtas junuk mantal ta tsobobbail o mi chachol mantale, teuk me ta ajol ti xuʼ stabeik sbalil yantik mi xaʼiik lek li kʼusi chavale (Prov. 18:21).

KʼALAL chajelilanbe lek snukʼilal ti bu sta-oe, chaʼibeik lek smelolal li krixchanoetike. Pe mi chajelilan ti kʼu stsatsal chakʼopoje, mi anil o mi kʼunkʼun xchiʼuk ti kʼu yelan li yechʼomal avee, mas to me kʼupil sba chaʼiik. Jech xtok, jaʼ jech chavakʼ ta ilel ti oy ta avoʼonton li kʼusi yakal chavale. Teuk me ta ajol ti jaʼ jech chaʼi yantik ti kʼu yelan oy ta avoʼonton li mantal eke, akʼo mi jaʼ li buchʼutik te ta tsobobbaile o mi jaʼ li buchʼu chacholbe mantale.

Ti xuʼ xijkʼopoje jaʼ jun abtejebal ti toj kʼupil sbae, yuʼun ep kʼusitik x-al kuʼuntik. Mi xijtojob lek ta stunesele, kʼupil sba ta aʼiel li mantal chketʼestike, chkʼot ta yoʼontonik xchiʼuk tspasik li kʼusi chkaltike. Pe mu me persauk xkakʼbetik senyail ta jvoskejotik ti kʼu stsatsal skʼan xijkʼopoje, mi anil o mi kʼunkʼun xchiʼuk ti kʼu yelan li yechʼomal ketike. Mi jech ta jpastike, mu xa toj lekuk ti kʼu yelan chijkʼopoje, yuʼun mu xa xkʼot lek ta yoʼontonik li mantal chketʼestike xchiʼuk muʼyuk xa lek chaʼi sbaik. Yan mi lek ta jelilanbetik snukʼilal kʼalal lek sta-o chkiltike, chkakʼtik ta ilel ti chlokʼ ta koʼontontik li kʼusi chkaltike.

Mi xatojob lek ta sjelilanbel snukʼilale, muʼyuk chavakʼ ta ilel ti voʼot noʼox tsots akʼoplal chavaʼi abae, jaʼ chakolta-o yantik sventa xkʼot ta yoʼontonik li mantale.

Jelo ti kʼu stsatsal chakʼopoje. Sventa jeltik jutuk ti kʼu yelan chijkʼopoje, skʼan van jeltik ti kʼu stsatsal chijkʼopoje. Pe taje maʼuk me skʼan xal ti jujulikel xa tajek toj tsots o toj kʼun chakʼopoje, yuʼun xuʼ mu xa xaʼibeik smelolal li kʼusi chavale. Muʼyuk xa me lek chaʼiik xtok mi nopajtik noʼox chatoy li yechʼomal avee.

Sventa xanaʼ kʼu tsatsal skʼan xakʼopoje, skʼan xatsak ta venta li kʼusi yakal chavetʼese. Mi yakal chakʼel li mantaletik chal ta Apokalipsis 14:6 xchiʼuk 7 xchiʼuk li ta Apokalipsis 18:4, o mi jaʼ li kʼusi chal ta Éxodo 14:13 xchiʼuk 14, mas lek ti xatoy li yechʼomal avee. Mi yakal chakʼel junuk tojobtasel ti tsots skʼoplal jech kʼuchaʼal chal ta Jeremías 25:27 kʼalal ta 38, tsots skʼoplal xajelilan ti kʼu stsatsal chakʼopoje sventa chavakʼ ta aʼiel li jujupʼel kʼop ti mas tsotsik skʼoplale.

Tsako ta venta xtok li kʼusi oy ta avoʼonton akʼo xchanike. ¿Mi oy ta avoʼonton ti akʼo spasik li kʼusi chavale? ¿Mi chakʼan chavakʼ ta aʼiel li kʼusitik tsotsik skʼoplale? Mi oy noʼox smelolal ti kʼu stsatsal chakʼopoje, jaʼ tskoltaot spasel li kʼusitik taje. Pe mi muʼyuk chavakʼ ta ilel li kʼusitik oy ta avoʼonton ti jaʼ noʼox chatoy li yechʼomal ave kʼalal mu sta-oe, mu lekuk kʼusi chkʼot ta pasel. Ta jchanbetik mas skʼoplal li ta xchanobil 11.

Mas xa me oy ta yoʼontonik xchikintael li kʼusi to chkaltik batel kʼalal mas kʼun chijkʼopoj ti bu sta-oe. Jutuk mu skotoluk velta mas xa tsots skʼan alel li kʼusi to chkaltik batele. Manchuk mi muʼyuk tsots chakʼopoj, pe mi jtos-o xa li yechʼomal avee, xuʼ van xlik xiʼikuk-o yuʼun li kʼusi chavale. Jech xtok, xuʼ chakʼ ta aʼiel ti mu masuk tsots skʼoplal kʼalal kʼun noʼox chijkʼopoj ti bu sta-oe. Pe mi jech-o kʼun chijkʼopoje, xuʼ tsnopik ti mu jnaʼtik lek li kʼusi chkaltike, ti muʼyuk lek jchʼunojtike o ti muʼyuk ta koʼontontike. Jaʼ yuʼun chaʼa, oyuk noʼox me smelolal ti kʼu yelan kʼun chijkʼopoje.

Anil o kʼunkʼun xakʼopoj ti bu sta-oe. Kʼalal chijloʼilaj jujun kʼakʼale, ta ora noʼox chlokʼ tal ta koʼontontik li kʼusi chkaltike. Kʼalal xijmuyubaje, mas anil chijkʼopoj. Pe kʼalal oy ta koʼontontik ti xkom ta sjolik li kʼusi chkaltike, mas kʼunkʼun chijkʼopoj.

Oy jlom buchʼutik achʼ to lik sjelubtasik mantale muʼyuk bu tsjelilanik ti anil o kʼunkʼun skʼan xkʼopojike. Ti jech tspasike jaʼ ta skoj ti jaʼ noʼox tsnopik kʼuxi chalik jujupʼel kʼope, bakʼintike tstsʼibaik ta vun ta jujupʼel kʼop li kʼusi chalike. Akʼo mi muʼyuk tskʼelik o chaptaik ta jujupʼel kʼop li sparteike, pe ta skoj ti skomtsanoj ta sjolik jutuk mu skotoluke, muʼyuk bu tsjelilanik li kʼu stsatsal chkʼopojike. Sventa mu jechuk spasik taje, skʼan xchanik stunesel junuk voskejo.

Mu me toj aniluk xlik kʼopojan, yuʼun mi jech chapase, xkoʼolaj kʼuchaʼal jkotuk bolom ti jun toʼox yoʼonton te kotole, pe ti xpʼitluj xa lokʼel mi laj yil jkotuk tsʼiʼe. Jech ek, mi solel anil chakʼopoje, xuʼ van muʼyuk xa xpʼejlajet li kʼusi chavale.