Li kʼusi laj yalik li Samuel, Teresa xchiʼuk Magdalene chakʼ iluk ti ep ta tos kʼusi tskʼan ta s-orasionik li krixchanoetike, li jlome lek kʼusi tskʼanik, pe li yantike mu toj lekuk. Oy jlom li buchʼutik tspasik orasione chlokʼ ta yoʼontonik li kʼusi chalike; pe li jlome muʼyuk, jech noʼox tspasik. Pe mu ventauk li kʼusi tskʼanike, ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik oy ta yoʼontonik tspasik orasion, jech kʼuchaʼal ta sventa ti lekuk xlokʼ s-eksamenike, ti spas kanal li skʼupil ekipoike, ti muʼyukuk kʼusi snuptan yutsʼ yalalike o yan kʼusitik. Jech xtok, kʼalal laj yichʼ jakʼbel sloʼil jlom krixchanoetike, te vinaj ti tspasik orasion ek li buchʼutik chʼabal srelijionike.

Li voʼote, ¿mi chapas orasion ek? Mi chapase, ¿kʼusitik chakʼan? Akʼo mi nopem xavaʼi spasel orasion o mi muʼyuk, pe xuʼ van xi chanope: ¿Mi oy van sbalil ti ta jpas orasione xchiʼuk mi oy van buchʼu chchikinta? Oy jun jtsʼibajom ti laj yal ti spasel orasione jaʼ noʼox la «jtos terapia [...;] ti xkoʼolaj la ti oy jkotuk kuni choytik ti ta jchiʼintik ta loʼile». Oy junantik doktoretik ti jech tsnopik eke, chalik ti xkoʼolaj la kʼuchaʼal jtos poxil li spasel orasione. ¿Kʼusi chanop li voʼote? Kʼalal tspasik orasion li krixchanoetike, ¿mi jaʼ noʼox van ti jech nopem xaʼiike o mi jaʼ van sventa junuk yoʼonton xaʼi-o sbaik?

Pe jelel kʼusi chal li Vivliae. Chal ti oy buchʼu chchikinta li j-orasiontik mi lek xchiʼuk mi ta smelolal noʼox li kʼusi ta jkʼantike, ti maʼuk noʼox sventa junuk koʼonton xkaʼi-o jbatike. ¿Mi melel van taje? Jkʼeltik batel jayibuk sprevailtak.

Ep buchʼutik tsnopik ti muʼyuk la buchʼu chchikinta li j-orasiontike, jech noʼox la ta jchʼay jkʼakʼaltik. Li yantik xtoke muʼyuk buchʼu chtakʼbat chaʼiik li s-orasionike. Jun krixchano ti mu xchʼun mi oy Diose la snop kʼu yelan xvinaj li Jpasvaneje, vaʼun xi laj yal ta s-orasione: «Mi oyot ta melele takʼbun tal». Pe laj yal ti «muʼyuk xtakʼav» li Diose.

Akʼo mi jech, li Vivliae chal ta melel ti chaʼi j-orasiontik li Diose. Yuʼun xi chal ta sventa li kʼusi laj yichʼ albel jun jteklum ta voʼnee: «Li Mucʼul Diose chacʼuxubajic ta yoʼnton. Cʼalal chaʼay ti xaʼavetic ta scʼanel coltaele, ta stacʼboxuc ta ora li acʼopique» (Isaías 30:19). Xi chal yan teksto xtoke: «Cʼalal tscʼopanic Dios li bochʼo tucʼ yoʼntonique xcuxet noʼox yoʼnton tstsacbe scʼopic» (Proverbios 15:8).

Li Vivlia xtoke chalbe skʼoplal jlom krixchanoetik ti chikintabat li s-orasionike. Oy jun versikulo chal ti Jesuse la «skʼan vokol [...] xchiʼuk xvokolet ta stojolal li Buchʼu xuʼ xpojat ta lajelale, [...] jaʼ yuʼun chikintabat lek», ta skoj taje chaʼkuxesat (Evreos 5:7). Te ta jtatik yan skʼelobil ta Daniel 9:20, 21 xchiʼuk ta 2 Crónicas 7:1.

Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun oy jlom krixchanoetik ti muʼyuk buchʼu chtakʼbat chaʼiik li s-orasionike? Mi ta jkʼan chchikintabutik j-orasiontik li Jeovae,a ti jaʼ li buchʼu yakʼoj ta naʼel li Vivlia, skʼan jaʼ noʼox stuk jtatik ta kʼoponel. Mu stakʼ jpastik orasion ta stojolal yan dios mi jaʼuk ta stojolal jmoltotaktik. Jech xtok, li Jpasvaneje tskʼan ti jechuk «jkʼanbetik jech kʼuchaʼal tskʼan yoʼontone», jaʼ xkaltik, ti jaʼuk jkʼantik li kʼusi lek chile. Mi jech ta jpastike, chal ta melel ti ‹chaʼibutike› (1 Juan 5:14). Jaʼ yuʼun, mi ta jkʼan chchikintabutik j-orasiontik li Diose, skʼan me xkojtikintik xchiʼuk jchʼunbetik li smantale.

Epal krixchanoetike xchʼunojik ta melel ti chchikintabatik xchiʼuk ti chtakʼbatik yuʼun Dios li s-orasionike, maʼuk noʼox ta skoj ti jech nopem xaʼiik spasel li ta srelijionike. Li Isaac, ti likem ta Kenia, xi chale: «La jpas orasion sventa jkʼan koltael ta yaʼibel smelolal li kʼusi chal Vivliae. Ta tsʼakal jutuke, oy buchʼu nopaj tal ta jtojolal xchiʼuk la skoltaun ta sventa li kʼusi chtun kuʼune». Li Hilda, ti likem ta Filipinas, oy ta yoʼonton chikta li sikʼolajele. Ep ta velta laj yakʼ persa yiktael, pe muʼyuk bu kom yuʼun. Jaʼ yuʼun albat yuʼun smalal ti akʼo skʼanbe koltael li Diose. Kʼalal la spas orasione, xi chale: «Toj labal sba laj kil ti kʼu yelan la skoltaune. Solel mu xa snop koʼonton likel li sikʼolale, vaʼun kom kuʼun».

¿Mi ta van skoltaot Dios mi jaʼ chavul-o avoʼonton ta sventa li kʼusi tskʼane?

Li Diose tskʼan ti xijkʼot ta yamigoe

Kʼalal chchiʼin sbaik ta loʼil li buchʼu yamigo sbaike mas me chlekub ti kʼu yelan xil sbaike. Li Dios eke chalbutik ti akʼo jchiʼintik ta loʼil sventa xijkʼot ta yamigoe. Xi chalbutike: «Chlic acʼanbicun vocol, chlic acʼopanicun, jech ta xcaʼiboxuc acʼopic» (Jeremías 29:12). Kʼalal nopolik noʼox ta jkʼopontik li Diose, chijnopajutik ta stojolal, vaʼun «chnopaj tal» ta jtojolaltik ek (Santiago 4:8). Xi chalbutik ta melel li Vivliae: «Li Mucʼul Diose nopol oy ta stojol li bochʼo tscʼanic vocole» (Salmo 145:18). Kʼalal mas achʼik noʼox ta jkʼopontik li Diose, mas me chlekub ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuke.

Li Diose oy ta yoʼonton tskoltautik

Xi laj yal li Jesuse: «¿Buchʼu junukal avuʼunik ti ton chakʼbe xnichʼon kʼalal chkʼanbat pane? O mi chkʼanbat jkotuk choye, mu chonuk chakʼbe, ¿mi mu jechuk? Jaʼ yuʼun chaʼa, mi lek li matanaletik xanaʼ xavakʼbeik anichʼnabik [...] li voʼoxuke, ¡buuk xa jech tspas li Atotik te oy ta vinajele, lek kʼusitik chakʼbe li buchʼutik tskʼanike!» (Mateo 7:9-11). Jech ta melel, li Diose tskʼan ti jtatik ta kʼoponele yuʼun ‹oyutik ta yoʼonton› xchiʼuk tskʼan tskoltautik (1 Pedro 5:7). Jech xtok, kʼalal oy jvokoltike chalbutik ti jkʼanbetik koltaele. Xi chalbutik li Vivliae: «Mu me kʼusi xavul-o avoʼontonik jsetʼuk, jaʼ lek akʼik ta aʼiel skotol ta orasion xchiʼuk ta vokolajetel, tojik ta vokol kʼalal jech chapasike, akʼbeik snaʼ Dios li kʼusi chakʼanike» (Filipenses 4:6).

Ta onoʼox jkʼantik ti skoltautik li Diose

Li buchʼutik xchanojbeik skʼoplal li kʼusitik tspas ta xkuxlejal li krixchanoe yakʼojik venta ti ta smiyonal noʼox oy ta yoʼontonik spasel orasion li krixchanoetike. Li buchʼutik mu xchʼunik mi oy Diose xchiʼuk li agnósticos tspasik orasion ek.a Taje chakʼ iluk ti ta onoʼox jkʼantik ti xijnopajutik ta stojolal li Jpasvanej kuʼuntike, ta skoj ti jech laj kichʼtik pasele. Yuʼun xi onoʼox laj yal li Jesuse: «Xmuyubajik noʼox li buchʼutik oy ta sjol yoʼontonik ti chtun yuʼunik mantale» (Mateo 5:3). Jtos ti kʼuxi xuʼ jpastik taje jaʼo kʼalal ta jpasulantik orasion ta stojolal li Diose.

¿Kʼusi van sbalil ta jtabetik mi la jpastik li orasione?

Kʼalal oy kʼusi achʼ chlik jpastike, xuʼ van xi ta jnoptike: «¿Kʼusi van sbalil ta jtabe?». ¿Mi chopol van ti jech jnoptik ta sventa li spasel orasion eke? Mu chopoluk skotol velta. Kʼalal ta jpastik orasione stalel onoʼox ti ta jkʼan ta jnaʼtik kʼusi sbalil ta jtabetike. Yuʼun li tukʼil Job eke xi laj yale: «Me ta jcʼanbe vocol ta stojole, [¿]me chistacʼbun li jcʼope[?]» (Job 9:16).

Li ta yan xchanobil echʼe laj kiltik ti spasel orasione maʼuk noʼox ta skoj ti jech nopem xaʼiik spasel li ta relijione o ti jaʼ noʼox chakʼ jun oʼontonale. Chaʼi j-orasiontik li melel Diose. Mi lek li kʼusi ta jkʼanbetike xchiʼuk mi oy smelolale ta me xchikintabutik. Jech xtok, chalbutik ti akʼo xijnopaj ta stojolale (Santiago 4:8). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van sbalil ta jtabetik mi nopolik noʼox ta jpastik orasione? Jkʼeltik batel.

Chakʼ jun oʼontonal

Kʼalal oy kʼusi chanuptan ta akuxlejale, ¿mi solel chavul-o tajek avoʼonton? Li Vivliae xi tstojobtasutik ta sventa taje: «Skotoluk me ora xapasik orasion» xchiʼuk «akʼbeik snaʼ Dios li kʼusi chakʼanike» (1 Tesalonisenses 5:17; Filipenses 4:6). Ta sventa li buchʼutik tskʼanbeik koltael Diose, xi chal ta melel li Vivliae: «Li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke, ti jaʼ mu sta li snopben krixchanoetike, chchabi avoʼontonik xchiʼuk anopbenik» (Filipenses 4:7). Kʼalal chkalbetik li kʼusi ta jvul-o koʼontontik li Jtotik ta vinajele xuʼ me mas jun koʼonton chkaʼi jbatik. Li Vivliae chal ti akʼo jech jpastike, xi chalbutike: «Acʼbo sventain Mucʼul Dios scotol li avocole; jaʼ chascoltaot, jaʼ chayicoot» (Salmo 55:22).

Ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik ta spʼejel Balumile yaʼiojik kʼu yelan chkoltaatik yuʼun li orasione. Jun ants ti likem ta Corea del Sur, ti Hee Ran sbie, xi chale: «Akʼo mi oy tsots jvokoltak, kʼalal ta jpas orasione koʼol kʼuchaʼal chyoch yalal li kikatse xchiʼuk chakʼ kipal sventa xkuch kuʼun». Li Cecilia, ti nakal ta Filipinas, xi chal kaʼitike: «Toj echʼ noʼox chkat-o koʼonton yuʼun li jtsebetike. Jech xtok ta jchabi jmeʼ, ti mu xa xiyojtikinune. Koliyal li orasione, mas xa jun koʼonton ta jpas li kabtel jujun kʼakʼale. Jnaʼoj ti tskoltaun Jeova sventa jchabiike».

Tspat koʼontontik kʼalal oy jvokoltike

¿Mi mu xa xanaʼ kʼusi chapas ta akuxlejal, mi chaxiʼ ta sventa li kʼusi xuʼ xanuptane o mi oy van kʼusi chopol yakal chkʼot ta atojolal? Mi la apas orasion ta stojolal «li Dios ti tspat koʼontontik ta skotole», ta me xata li spatobil avoʼontone. Yuʼun li Vivliae chal ta melel «ti tspat koʼontontik ta skotol [li] prevaetik ta jnuptantike» (2 Korintios 1:3, 4). Jun skʼelobile, oy jun velta kʼalal jaʼo yakal chat tajek yoʼonton li Jesuse, «la skejan sba xchiʼuk lik spas orasion». ¿Kʼusi kʼot ta pasel? «Te vinaj tal jun anjel ta vinajel ta stojolal, vaʼun tsatsubtasbat yoʼonton.» (Lukas 22:41, 43.) Li Nehemías, ti jaʼ tukʼil vinike, laj yil svokol ek yuʼun li chopol krixchanoetike la sibtasik sventa xikta spasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Xi la spas orasione: «Acʼbun jtsatsal ta abtel». Li kʼusi kʼot ta pasel ta tsʼakale, jamal xvinaj ti koltaat yuʼun Dios sventa stsal yuʼun li xiʼel yoʼ spas li yabtel akʼbile (Nehemías 6:9-16). Reginald, ti likem ta Ghana, xi chalbutike: «Kʼalal ta jpas orasione, mas to kʼalal oy tsots jvokole, xkoʼolaj ti oy buchʼu chkalbe yaʼeluk li jvokol ti xuʼ skoltaune xchiʼuk ti chalbun ti chʼabal srasonal sventa jvul-o koʼontone». Jamal xvinaj ti tspat koʼontontik mi ta jpastik orasion ta stojolal li Diose.

Li spʼijil Diose

Oy jlom li kʼusitik chkʼot ta nopel kuʼuntike xuʼ sjel li jkuxlejaltik xchiʼuk li xkuxlejal kutsʼ kalaltike. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu chopoluk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntike? Xi chal li Vivliae: «Mi oy junuk avuʼunik ti skʼan to spʼijile [mas to kʼalal ta jnuptantik vokolile], akʼo skʼanilanbe Dios, yuʼun tskʼupin yakʼel xchiʼuk muʼyuk bu ch-ilin, vaʼun ch-akʼbat li buchʼu tskʼane» (Santiago 1:5). Mi ta jkʼanbetik jpʼijiltike, li Diose tstunes li xchʼul espiritu sventa skoltautik yoʼ xijtojobutik lek ta snopel. Li Jesuse xi chalbutik ta melele: «Li Atotik te oy ta vinajele, chʼul espiritu chakʼbe li buchʼutik tskʼanike» (Lukas 11:13).

Li Jesus eke la skʼanbe koltael li Stot kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal la snop tspase. Kʼalal la stʼuj li lajcheb yajtakboltak li Jesuse, «sjunul akʼobal la skʼopon Dios» (Lukas 6:12).

Jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse, oy ep krixchanoetik ti mas jun yoʼonton chaʼi sbaik kʼalal chilik ti chkoltaatik yuʼun Dios sventa lek kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike. Li Regina, ti likem ta Filipinas, chal ti toj echʼ xa noʼox yiloj svokole: smakʼlinel yutsʼ yalal kʼalal cham li smalale, lokʼesat ta yabtel xchiʼuk li stsʼitesel stsebetike. ¿Kʼusi koltaat-o sventa xtojob lek ta snopel? Xi chale: «Ta jkʼanbe koltael ta orasion li Jeovae». Kwabena, ti likem ta Ghana, chal kʼu yuʼun ta skʼanbe koltael li Diose: «Oy toʼox lek kabtel ta svaʼanel naetik pe la slokʼesikun. Kʼalal ta jnopbe skʼoplal li kʼusi xuʼ ta jpase, jech-o ta jkʼanbe Dios ti akʼo skoltaun yoʼ xitojob lek ta snopele. Jnaʼoj ta melel ti la skoltaun Jeova sventa jtʼuj lek kabtel yoʼ jtabe stojol li kʼusi chtun kuʼune xchiʼuk ti jsaʼ li kʼusi chtun kuʼun ta mantale». Xuʼ me ta sbeiltasot Dios ek mi chapas orasion sventa mu sok ti kʼu yelan chavil aba xchiʼuke.

Junchib noʼox laj kalbetik skʼoplal ti kʼusi sbalil xuʼ xatabe li orasione. (Sventa xanaʼ mase, kʼelo li rekuadro «Li sbaliltak orasione».) Mi chakʼan chatabe sbalil li orasione, skʼan baʼyel xavojtikin li Diose xchiʼuk li kʼusi yaloj tspas ta melele. ¿Kʼu yuʼun mu xakʼopon junuk stestigo Jeova sventa skoltaot ta yojtikinel li kʼusi chal Vivliae?a Xuʼ jaʼ li kʼusi baʼyel skʼan xapas sventa xanopaj ta stojolal li ‹Buchʼu chaʼi li jkʼopojeltike› (Salmo 65:2).