Li avie solel ep li kʼusitik ta jvul-o koʼontontike. Yuʼun «tsots vokolil li ta slajebal xa kʼakʼale, toj echʼ noʼox xibal sba» (2 Timoteo 3:1). Oy epal krixchanoetik tsvul yoʼontonik ta sventa takʼin, ta paskʼopetik, ta chameletik xchiʼuk ta nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusitik. Jech xtok, oy kʼusi yan ta jvul-o koʼontontik ta jujuntal. Jlome chiʼik mi x-albatik yuʼun doktor ti tsakbilik ta kansere. Li yan xtoke tsvul yoʼontonik ta sventa li kʼusi xuʼ xakʼbeik komel li yalab xnichʼnabike xchiʼuk li smomike.

Mu skotoluk velta chopol ti ta jvul koʼontontike. Jech kʼuchaʼal liʼe, stalel onoʼox ti chijxiʼutik kʼalal skʼan toʼox jpastik junuk eksamene, kʼalal chijkʼopojutik ta stojolal epal krixchanoetike o kʼalal oy kʼusi chkichʼtik jakʼbel kʼalal chbat jsaʼ kabteltike. Jech xtok, kʼalal ta jvul koʼontontik jutuke tskoltautik yoʼ xkichʼ jpʼijiltik ta sventa li kʼusitik ta jpastike xchiʼuk sventa muʼyuk kʼusi xibal sba xkʼot ta jtojolaltik. Pe xuʼ me xakʼ tsots jvokoltik mi solel jal ta jvul koʼontontike. Li achʼtik toe laj yichʼik kʼelel mas ta 68,000 ta voʼ krixchanoetik, ta skoj taje te vinaj ti akʼo mi jutuk noʼox ta jvul koʼontontik xuʼ kerem o tseb noʼox xijcham. Jaʼ yuʼun xi la sjakʼ li Jesukristoe: «¿Buchʼu junukal avuʼunik ti xuʼ snatubtas jlikeluk xkuxlejal ta skoj ti chavul avoʼontonike?». Jech ta melel, maʼuk chnatub-o jkuxlejaltik mi ta jvul tajek koʼontontike. Jech oxal, xi tojobtasvane: «Mu xa xavul avoʼontonik» (Mateo 6:25, 27). ¿Pe mi oy kʼusi xuʼ jpastik sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontone?

Sventa stsal kuʼuntike skʼan oy kʼusitik jpastik. Skʼan jkʼanbetik koltael Dios xchiʼuk jpat koʼontontik ta sventa li kʼusi yaloj tspase. Li Paul, Janet xchiʼuk Alona jaʼ koltaatik-o sventa tsal yuʼunik li vul oʼontone. Ta melel, toj jtunel ti jkʼeltik batel li kʼusi koltaatik-oe, yuʼun xuʼ oy kʼusi xkʼot ta jtojolaltik li ta jelavele akʼo mi muʼyuk to li avie.

Xi chal li Paul ti oy snup xchiʼil xchiʼuk ti oy chaʼvoʼ xnichʼone: «Kʼalal lik toyuk stojol li kʼusitik chchonik ta jlumalkutike, solel vokol xa bu ta tael li veʼlile xchiʼuk toy tajek stojol. Ep ta velta solel jal ta jchol jbakutik kʼalal chimanolajkutike, pe kʼalal mi kʼot jturnokutike chʼabal xaʼox kʼusi x-ayan. Li krixchanoetike chlomik ta kaye ta skoj viʼnal xchiʼuk stuk sbakil xvinajik. Solel mu xa kʼusi xman-o li takʼine yuʼun solel toy stojol li veʼliletike, li xavonetike xchiʼuk li yan kʼusitik chtune. Chʼay skotol li jtakʼin ta vankoe, li seguro de vida xchiʼuk li jmoton takʼin ta jta ta stojolal ajvalile».

Li Paule snaʼoj ti oy kʼusi skʼan spas sventa mu xcham ta viʼnal li yutsʼ yalale (Proverbios 3:21). Xi chale: «Xitojob lek ta smeltsanel lus. Pe ta jchʼam kʼusiuk abtelal, akʼo mi solel yalel tstojikun. Li jlome chakʼbeikun veʼlil o yan kʼusitik ti chtun ta jnae. Mi li stojikun ta chanpʼej xavone, chib chkichʼ komel xchiʼuk chib ta jchon. Ta kʼunkʼun la jta 40 ta kot uni vich o neneʼ kaxlan, vaʼun la jtsʼites. Kʼalal chʼiike la jchon xchiʼuk la jman oxib sien mas. Ta tsʼakale, li 50 ta kot kalakʼe la jel ta chib koxtal juchʼbil ixim ti 50 kilo yichʼoje. Li chib koxtal ixim taje jal veʼik-o li kajnile, li jnichʼnabtake xchiʼuk li yan kutsʼ kalaltake».

Jech xtok, li Paule snaʼoj ti skʼan spat yoʼonton ta stojolal Dios sventa xkuchʼ yuʼun li svokole. Li Diose tskoltautik kʼalal ta jchʼunbetik smantale. Li Jesukristoe laj yal ti mu jvul koʼontontik ta saʼel li kʼusitik chtun kuʼuntike. Xi laj yalbutik komele: «Li Atotike snaʼoj me ti chtun avuʼunik li kʼusitik taje» (Lukas 12:29-31).

Kʼux ta alel, li bankilal yajkontra Dios, ti jaʼ li Satanase, yakʼojbe xchʼun jutuk mu skotoluk krixchanoetik ti jaʼ mas tsots skʼoplal li saʼel takʼin xchiʼuk yan kʼusitike. Li krixchanoetike solel mu xa snaʼ kʼusi tspasik sventa tsaʼ li kʼusi chtun yuʼunike xchiʼuk chbat ta yoʼontonik saʼel akʼo mi muʼyuk mas chtun yuʼunik. Ep buchʼutik tstikʼ sbaik ta ilil, vaʼun jaʼ to te chakʼik venta ti melel li tojobtasel liʼe: «Li jqʼuextaqʼuinetique mozoinbilic chcʼot yuʼun bochʼo chacʼ ta qʼuexel staqʼuine» (Proverbios 22:7).

Oy jlom ti muʼyuk lek li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike. Xi chal li Paule: «Ep li buchʼutik xkojtikinike laj yikta komel yutsʼ yalalik xchiʼuk yamigoik sventa xbat saʼik tal takʼin ta yan lum. Ta skoj ti oy jlom ti chʼabal svunalike muʼyuk la sta yabtelik. Bakʼintike tsnakʼ sbaik sventa mu x-ilatik yuʼun li polisiae o ta kaye chvayik. Muʼyuk la xchʼunik ti xuʼ xkoltaatik yuʼun li Diose. Pe li voʼonkutik xchiʼuk kutsʼ kalale jmoj tsobol tsal kuʼunkutik li vokolil ta takʼine, yuʼun la jpat koʼontonkutik ta stojolal Dios».

LI TOJOBTASEL LAJ YAKʼ JESUKRISTOE

Xi to chal sloʼil li Paule: «Li Jesuse xi laj yale: ‹Mu me xavul avoʼontonik ta sventa li yokʼomale, yuʼun oy kʼusi chakʼ vul-oʼonton xtok li ta yokʼomale. Yuʼun xuʼ noʼox ti kʼu yepal vokolil yichʼoj tal jujun kʼakʼale›. Jaʼ yuʼun, jech ta jkʼanbe Dios skotol kʼakʼal taje: ti xakʼbun jveʼelkutik sventa jujun kʼakʼale. Jech kʼuchaʼal laj yal li Jesuse, li Diose laj yakʼbunkutik li kʼusi chtun kuʼunkutike. Melel onoʼox ti oy bakʼintik ti maʼuk ta jtakutik li kʼusi mas ta jkʼupinkutike. Oy jun veltae te jcholoj jba ta jun tienda akʼo mi mu jnaʼ li kʼusi chchonike. Jaʼ to laj kile yogur chchonik. Li voʼone mu jkʼupin slajesel. Pe jaʼ veʼlil, jaʼ yuʼun jaʼ la jlajeskutik vayel. Ti kʼu sjalil echʼ li vokolil taje, li kutsʼ kalale muʼyuk onoʼox la stsʼikik vayel viʼnal, jaʼ yuʼun ta jtojbe tajek ta vokol Dios.a

»Li avie oy xa jutuk kuni takʼinkutik. Ta skoj li kʼusi kʼot ta jtojolalkutike, la jchankutik ti skʼan jpat koʼontonkutik ta stojolal Jeova sventa xkuch kuʼunkutik li vokolil ta takʼine.b Mi la jpastik li kʼusi tskʼane, ta onoʼox me skoltautik. Kiloj ta jkuxlejalkutik ti melel li kʼusi chal ta Salmo 34:8: ‹Qʼuelavilic, pasic preva avaʼyic, toj lec li Mucʼul Diose. Toj jun noʼox yutsil li bochʼo jaʼ noʼox spatoj yoʼntonic o ta stojole›. Jech oxal, muʼyuk xa mas ta jvul koʼontonkutik mi tal yan velta li vokolil ta takʼine.

»Li kʼusi chtun yuʼunik li krixchanoetik sventa xkuxiike jaʼ ti oyuk sveʼelike, maʼuk ti oyuk yabtelik o stakʼinike. Jaʼ yuʼun, oy ta koʼontonkutik ti xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Dios liʼe: ‹Acʼo oyuc ep trigo liʼ ta [Balumile]›. Pe yoʼ to mu xkʼot ta pasel taje jun noʼox koʼontonkutik mi oy jveʼelkutik xchiʼuk jkʼuʼ jpokʼkutike. Li Vivliae xi tspʼijubtasvan xtoke: ‹Maʼukuk me batem ta avoʼontonik skʼanel takʼin ti kʼu yelan kuxuloxuke, muyubajanik noʼox me ta skoj ti kʼusi oy avuʼunik avie. Yuʼun xi yaloje: «Muʼyuk chkiktaot jutebuk xchiʼuk muʼyuk ta jkomtsanot jutebuk»›.c Taje tspat tajek koʼontonkutik.»

Sventa jchʼamtik li beiltasel chakʼ Dios jech kʼuchaʼal la spas li Paul xchiʼuk yutsʼ yalale skʼan oyuk tajek xchʼunel koʼontontik (Génesis 6:9). Mi xyaket chkil jvokoltik ta takʼin li avie o mi jech kʼot ta jtojolaltik ta jelavele, xuʼ jchanbetik li xchʼunel yoʼonton Paul xchiʼuk li kʼusitik la spase.

Pe ¿mi jaʼ ta jvul-o koʼontontik li kʼusitik tsnuptan kutsʼ kalaltike?

«Kʼalal achʼtik toʼox slajel li jtote, li jmalale laj yalbun ti oy yan yajnile. Vaʼun oy jun kʼakʼal ti laj yiktaunkutik komel xchiʼuk li chaʼvoʼ kalabtake, muʼyuk laj yal komel kʼajomal noʼox laj yichʼ batel li skʼuʼ spokʼe.» Akʼo mi la sta yabtel li Janete, toj jutuk tspas kanal sventa stabe stojol li kʼusi chtun yuʼunike. Pe maʼuk noʼox taje yuʼun oy to yan svokol. Xi chvul ta sjole: «Ta skoj ti voʼon xa oy ta jba saʼel li kʼusitik chtun yuʼun li kutsʼ kalale solel la jvul-o koʼonton. Chopol chkaʼi jba ta skoj ti mu x-akʼbe kuʼun li kʼusitik chtun yuʼunik li kalabtak jech kʼuchaʼal tspasik li yan totil meʼiletike. Li avie ta to jvul koʼonton ta sventa li kʼusi tsnopik ta jtojolalkutik li yantike. ¿Mi ta van snopik ti muʼyuk kʼusi la jpas sventa mu xtuchʼ li jnupunelkutike?».

Li kʼusi koltaat-o Janet sventa mu jechuk xaʼi sbae jaʼ li orasione, yuʼun koltaat-o sventa xnopaj mas ta stojolal Dios. «Jaʼ mas toj chopol chkaʼi jba li ta akʼobaltike. Kʼalal tsʼijil tajeke jaʼo chtal ta jnopben li kʼusitik chopole. Pe kʼalal ta jpas orasion xchiʼuk ta jkʼel Jvivliae tskoltaun sventa x-och jvayel. Oy ep jkʼupil teksto ta Vivlia, li june jaʼ Filipenses 4:6 xchiʼuk 7 ti xi chale: ‹Mu me kʼusi xavul-o avoʼontonik jsetʼuk, jaʼ lek akʼik ta aʼiel skotol ta orasion xchiʼuk ta vokolajetel, tojik ta vokol kʼalal jech chapasike, akʼbeik snaʼ Dios li kʼusi chakʼanike; vaʼun li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke, ti jaʼ mu sta li snopben krixchanoetike, chchabi avoʼontonik xchiʼuk anopbenik›. Bakʼintike ta jpas orasion sjunul akʼobal, vaʼun chkaʼi kʼu yelan tspasbun ta jun koʼonton li Diose.»

Li Jesuse laj yalbe skʼoplal jun orasion li ta Mantaletik ta Vits ti xuʼ tskoltautik kʼalal ta jnuptantik vokolile. Xi laj yalbutik komele: «Li Atotike snaʼoj xa onoʼox li kʼusi chtun avuʼunik kʼalal muʼyuk to akʼanojbeike» (Mateo 6:8). Akʼo mi jech, li Diose lek chil ti jkʼanbetik koltaele. Jech xtok, li spasel orasione toj tsots skʼoplal sventa xijnopaj ta stojolal Dios. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik? Li Vivliae xi chale: «Chnopaj tal ta atojolalik» (Santiago 4:8).

Pe li spasel orasione maʼuk noʼox me chtun sventa xkalbetik Jeova li kʼusi ta jvul-o koʼontontike. Ta skoj ti jaʼ li Buchʼu ‹chaʼi li jkʼopojeltike› chchabi li buchʼutik tspat yoʼontonik ta stojolale (Salmo 65:2). Ta skoj taje, li Jesuse la xchanubtas li yajchankʼoptak «ti skʼan mu xikta sbaik ta spasel orasion sventa mu xlubtsajike» (Lukas 18:1). Xuʼ jpat koʼontontik ti oy ta yoʼonton tskoltautik li Diose, jaʼ yuʼun mu me xkikta jbatik ta skʼanbel koltael xchiʼuk beiltasel. Mi skotol ora ta jpastik orasione chkakʼtik iluk ti jpatoj koʼontontik ta stojolal li Diose xchiʼuk ti oy xchʼunel koʼontontike (1 Tesalonisenses 5:17).

¿KʼUSI SKʼAN XAL TI OY XCHʼUNEL KOʼONTONTIKE?

Sventa oyuk xchʼunel koʼontontik ta stojolal Diose skʼan xkojtikintik lek (Juan 17:3). Kʼalal ta jchantik li Vivliae, ta xkojtikintik kʼu yelan stalelal li Diose xchiʼuk li kʼusi tsnope. Jech xtok, ta jchantik ti oyutik ta yoʼonton ta jujun tale. Pe mu baluk noʼox mi laj kojtikintik uni jutuk li Diose, yuʼun skʼan xkʼot ta jlekil amigotik. Jnaʼojtik ti mu ta aniluk chkʼot ta jlekil amigotik li jun krixchanoe, skʼan xjelav kʼuk sjalil sventa xkojtikintik leke. Kʼalal chlik kojtikintik li Dios eke, chlik chʼiuk li xchʼunel koʼontontik ta stojolale, chlik jpastik li kʼusi lek chile xchiʼuk chkiltik kʼu yelan tskoltautik (2 Korintios 10:15; Juan 8:29). Ta skoj ti oy lek xchʼunel yoʼonton li Janete jaʼ koltaat-o sventa tsal yuʼun li vul oʼontone.

Xi chal li Janete: «Kʼalal chkakʼ venta kʼu yelan xchabiojunkutik tal li Jeovae skoltaojun sventa mas stsatsub li xchʼunel koʼontone. Yileluke mu xa noʼox xlaj li jvokolkutike yuʼun solel ep kʼusitik chopol kʼot ta jtojolalkutik. Kʼalal la jpas ep ta velta orasione, toj labal sbal laj kil ti kʼu yelan la skoltaunkutik li Jeovae, yuʼun ti ta jpʼijiluk jtuke muʼyuk bu jech chapaj kuʼun li jvokole. Kʼalal ta jpas orasion jujukoje ta jvules ta jol skotol li kʼusitik la spas ta jtojolal sventa jtojbe ta vokole. Yuʼun jaʼo tskoltaun kʼalal chtun tajek kuʼune. Jech xtok, yakʼojbun jlekil amigotak ti oy ta yoʼontonik tskoltaikune, ti jaʼik melel yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk oy kʼusi lek chakʼbeik xchan li kalabtak ta skoj li slekil talelike.a

»Li avie xkaʼibe xa smelolal ti kʼu yuʼun chal Malaquías 2:16 ti kontra chil Jeova li buchʼu chtuchʼ snupunelike. Li kʼusi mas toj chopol xuʼ xkʼot ta xkuxlejal li jun nupultsʼakale jaʼ ti chmukul satiat yuʼun li snup xchiʼile. Akʼo mi echʼem xa talel epal jabiletik, oy bakʼintik ti jtuk chkaʼi jbae. Kʼalal jech chkaʼi jba taje, chkakʼ persa skoltael yantik, vaʼun tskoltaun sventa xchʼay ta jol li jvokole.» Kʼalal chchʼun li beiltasel ta Vivlia li Janet ti mu xchʼak sba ta stojolal yantike, chkoltaat sventa stsal yuʼun li vul oʼontone (Proverbios 18:1, TNM).b

Xi to chal li Janete: «Li kʼusi mas tspatbun koʼontone jaʼ ti laj xa kaʼi ti jaʼ kʼotem ta stotik Dios ‹li bochʼotic muʼyuc xa stot smeʼique; jaʼ Jcʼopojel yuʼunic li meʼon antsetique›. Li stuke muʼyuk ch-iktavan komel, jech kʼuchaʼal la spas li jmalale» (Salmo 68:5). Li Janete snaʼoj ti muʼyuk chakʼutik ta preva ta kʼusitik chopol li Diose. Moʼoj, yuʼun li stuke chakʼ jpʼijiltik ti chtun kuʼuntike xchiʼuk li «juʼelal ti mu kʼusi [xkoʼolaj-o]» sventa stsʼik batel kuʼuntik li vul oʼontone (Santiago 1:5, 13; 2 Korintios 4:7).

Pe ¿mi jaʼ ta jvul-o koʼontontik li kʼusitik xibal sba xuʼ jnuptantike?

Xi chal li Alonae: «Kʼalal chkaʼi chbakʼ li alarmaetike solel xpʼitpʼun xa li koʼontone xchiʼuk chbat jnakʼ jba ta anil li ta nakʼobbaile. Akʼo mi jnakʼoj xa jba chixiʼ to tajek. Pe mas to chixiʼ mi chʼabal te oyun ta jnae yuʼun chʼabal bu xuʼ jnakʼ jba. Oy jun velta kʼalal jaʼo yakal chixanav ta kayee lik bakʼuk li alarmaetike. Vaʼun lik okʼkun xchiʼuk mu xa xkichʼ ikʼ. Jelav jayibuk ora sventa xitsʼiji. Vaʼun lik bakʼuk yan velta li alarmaetike».

Pe maʼuk noʼox tsvul yoʼontonik li buchʼutik te nakajtik ti bu oy paskʼope. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal chkaʼitik ti tsakbil ta tsatsal chamel junuk kutsʼ kalaltik o kamigotike xuʼ van chʼayal to chkʼot koʼontontik yuʼun. Oy jlome tsvul yoʼontonik ta sventa li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele; xuʼ van xi tsjakʼbe sbaike: «¿Bu xa noʼox chkuxiik li kalab jnichʼnabtake xchiʼuk li jmamobtake? ¿Mi jaʼ van ta jun balumil ti oy paskʼop, chameletik xchiʼuk ti sokem xa tajeke?». Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi xuʼ jpastik kʼalal ta jvul koʼontontik ta sventa taje?

Xi chal li Vivliae: «Li bochʼo [bije] chotquin li cʼusi chopole, jech mu scʼan sticʼ sba te» (Proverbios 27:12). ¿Mi mu jechuk ti chtun kuʼuntik li tojobtasel taje? Ti kʼu yelan ta jchabi li jkuxlejaltike, skʼan me jech jchabitik xtok li jnopbentik xchiʼuk li koʼontontik ta sventa li kʼusi xuʼ sok-oe. Li chʼayob oʼontonal ti chakʼ ta ilel milbaile xchiʼuk li kʼusitik chvinaj ta notisiaetik ti chakʼ xiʼele xuʼ me mas jvul-o koʼontontik xchiʼuk li kalab jnichʼnabtike. Kʼalal muʼyuk ta jkʼeltik li chʼayob oʼontonaletik taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk chkakʼtik venta li kʼusitik chkʼot ta pasele, yuʼun jaʼ sventa ta jchabi jbatik. Kʼalal la spas jchinabtik li Diose maʼuk sventa jnojestik ta kʼusitik chopolik, moʼoj, yuʼun jaʼ sventa li kʼusi melele, li kʼusi tukʼe, li kʼusitik sakik skʼoplale xchiʼuk li kʼusitik tstij oʼontonal sventa xijkʼanvane. Mi jech ta jpastike, «li Dios ti chakʼ jun oʼontonale» jaʼ me chakʼ ti mu masuk jvul koʼontontike (Filipenses 4:8, 9).

TSOTS SKʼOPLAL LI SPASEL ORASIONE

Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, kʼalal oy lek xchʼunel koʼontontike tskoltautik ta stsalel li vul oʼontone. Li Vivliae chal ti skʼan mu xkikta jbatik ta skʼoponel Dios kʼalal mi la jnuptantik vokolile (1 Pedro 4:7). Xuʼ jpat koʼontontik «ti chaʼibutik ta sventa ti kʼusiuk noʼox ta jkʼanbetike» (1 Juan 5:15). Jaʼ yuʼun xuʼ jkʼanbetik vokol ti akʼo skoltautike, ti xakʼ jpʼijiltike xchiʼuk ti xakʼ stsatsal koʼontontik sventa lekuk li kʼusi ta jpastike.

Li Vivliae chal ti jaʼ ‹ajvalil ta balumil› li Satanase, maʼuk li Diose xchiʼuk «skotol li krixchanoetike oyik ta sjuʼel li buchʼu toj chopole» (Juan 12:31; 1 Juan 5:19). Li Jesuse jaʼ chalbe skʼoplal Diablo kʼalal xi la xchanubtasutik ta skʼanele: «Koltaunkutik sventa mu xi-ochkutik ta skʼob li buchʼu toj chopole» (Mateo 6:13). Yuʼun li orasione xuʼ tskoltautik sventa junuk noʼox koʼontontik. Xi chal li Alonae: «Kʼalal chlik bakʼuk li alarmaetike ta jkʼanbe koltael Dios sventa junuk koʼonton. Jech xtok, li jmalale tskʼoponun tal ta telefono xchiʼuk jmoj ta jpaskutik orasion. Taje jaʼ tspatbun koʼonton». Jaʼ yuʼun xi chalbutik li Vivliae: «Li Mucʼul Diose nopol oy ta stojol li bochʼo tscʼanic vocole, ti scotol yoʼntonic xvocoletic ta stojole» (Salmo 145:18).

¿MI OY SPATOBIL OʼONTONAL?

Li ta Mantaletik ta Vitse, li Jesuse xi la xchanubtas li yajchankʼoptak ti akʼo skʼanik ta orasione: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune» (Mateo 6:10). Li Ajvalilal yuʼun Diose tslajesbe skʼoplal skotol li kʼusitik chakʼ vul oʼontone. Li Jesukristo ti jaʼ li «Jʼacʼ-Jun-Oʼntonal» ti laj yichʼ tʼujel yuʼun Diose, «jaʼ tspajes scotol li pleito cʼalal to ta jujujot stiʼ banamile» (Isaías 9:6; Salmo 46:9). Li Diose «ta xchapan li jujun lume [...]. Jech muʼyuc xa ta smil sbaic ta espada li mucʼtic lumetique; muʼyuc xa ta xichʼic chanubtasel ta sventa paspleito». Jech xtok «muʼyuc xa bochʼo chtal sibtasaticuc» (Miqueas 4:3, 4). Li utsʼ alaliletike «chlic spas lec snaic, chlic naquiicuc stuquic; chlic stsʼunic lec stsʼusubic, ta sloʼbeic sat stuquic» (Isaías 65:21). Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun «mu jbejuc ta na jech chal: ‹Toj ipun›» (Isaías 33:24).

Pe bakʼintike, akʼo mi kichʼoj lek jpʼijiltik oy onoʼox kʼusi chopol chkʼot ta jtojolaltik (Eclesiastés 9:11, TNM). Yuʼun xuʼ van jaʼo te oyutik kʼalal oy kʼusi chopol chkʼot ta pasele. Jech xtok, ta skoj li paskʼope, li milbaile xchiʼuk li chameletike ep krixchanoetik chchamik ti muʼyuk smulike. Pe ¿kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼutik jech chchamik taje?

Ta smiyonal noʼox krixchanoetik chchaʼkuxiik, taje jaʼ noʼox snaʼoj kʼu yepal li Diose. Li avie, te to oyik ta stukʼil nopben Jeova jaʼ to mi kʼot yorail ti chichʼik chaʼkuxesel «skotol li buchʼutik [te oyik ta mukinale]» (Juan 5:28, 29). Xi chal Vivlia ta sventa li spatobil oʼontonal taje: «Xkoʼolaj kʼuchaʼal s-anklail jkuxlejaltik li spatobil koʼontontike, yuʼun lek tukʼ xchiʼuk staoj lek yav» (Evreos 6:19). Kʼalal chaʼkuxesat yuʼun Dios li Jesukristoe, «jaʼ kʼot ta spatobil yoʼonton skotol li krixchanoetike» (Echos 17:31).

Li avie, li buchʼutik chakʼik persa chtunik ta stojolal Diose chil svokolik ta vul oʼonton ek. Li kʼusi koltaatik-o sventa tsal yuʼunik vul oʼonton li Paul, Janet xchiʼuk Alonae jaʼ ti oy kʼusitik la spasike, la skʼanbeik koltael Dios ta orasion xchiʼuk la spat yoʼontonik ta sventa li kʼusi yaloj tspas ta jelavele. Taje xuʼ me jech xkʼot ta pasel ta jtojolaltik ek, yuʼun xi chal li Vivliae: «Akʼo yakʼboxuk xkuxetel oʼontonal xchiʼuk jun oʼontonal li Dios ti jaʼ chakʼ spatobil [oʼontonale]» (Romanos 15:13).