1, 2. 1) ¿Kʼusi ti xkuxet noʼox koʼontontik yuʼune? 2) ¿Kʼusi skʼan xaʼibeik lek smelolal li kerem tsebetike?

JUN kerem ti Christopher sbie chichʼ xa yaʼi voʼ, manchuk mi lajcheb to yuni jabilal. Pe xi albat yuʼun jun mol ta tsobobbaile: «Laj kilot kʼalal neneʼot toʼoxe. Toj lek chkaʼi ti chakʼan chavichʼ voʼe, pe oy kʼusi ta jkʼan ta jakʼbot: ¿kʼu yuʼun ti chakʼan chavichʼ voʼe?». Toj lek ti jech la sjakʼ li ermano taje. Yuʼun xkuxet noʼox koʼontontik ti ta smilal xa noʼox kerem tsebetik chichʼik voʼ jujun jabile (Ecl. 12:1). Akʼo mi jech, li totil meʼiletik xchiʼuk li moletike skʼan me skʼelik ti jaʼuk xlokʼ ta yoʼonton stukik ti chichʼik voʼe xchiʼuk ti xaʼibeikuk smelolal kʼusi smakoje.

² Li Vivliae chal ti ch-achʼub jkuxlejaltik kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti chkichʼtik voʼe. Toj ep me bendision chakʼbutik ta skoj taje. Pe jech xtok, ep me jvokoltik chakʼ li Satanase (Prov. 10:22; 1 Ped. 5:8). Jaʼ yuʼun, li stestigotak Jeova ti oy skerem stsebike skʼan me skoltaik sventa xaʼibeik smelolal kʼusi smakoj ti chijkʼot ta yajchankʼop Jesuse. Pe mi maʼuk stestigotak Jeova stot smeʼik li kerem tsebetike, ¿buchʼu chkoltaatik? Jaʼ li moletik ta tsobobbaile, ta slekil yoʼonton chalbeik smelolal kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk li ichʼvoʼe (kʼelo Lukas 14:27-30). Jech kʼuchaʼal chchapan sba baʼyel lek li buchʼu tskʼan tsvaʼan jpʼejuk snae, jaʼ jech skʼan xchapan sba ek li jun kerem o tseb ti chichʼ yaʼi voʼe. ¿Kʼu yuʼun? Sventa tukʼuk-o xtun batel ta stojolal Jeova ‹kʼalal to ta slajeb› (Mat. 24:13). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van skʼan spas li kerem tsebetik sventa xtunik-o batel ta stojolal li Jeovae?

3. 1) ¿Kʼusi laj yal Jesus xchiʼuk Pedro ta sventa li ichʼvoʼe? (Mat. 28:19, 20; 1 Ped. 3:21). 2) ¿Kʼusitik ta jkʼelbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe? 3) ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jechuk xajakʼbe abae?

³ Kerem tsebetik, ¿mi oy ta avoʼonton chavichʼik voʼ? Mi oye, ¡toj lek maʼ taje! Yuʼun jaʼ jun mukʼta matanal kʼalal chkichʼtik voʼe xchiʼuk ti chijkʼot ta stestigo Jeovae. Li Jesuse laj yakʼ ta chanel ti skʼan xichʼik voʼ li yajtsʼaklomtake. Jech xtok, li jtakbol Pedroe laj yal ti skʼan xkichʼtik voʼ sventa kuxul xijkom li ta mukʼta tsatsal vokolile (Mat. 28:19, 20; 1 Ped. 3:21). Li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik kʼusi xuʼ xajakʼbe aba yoʼ xanaʼ mi chapalot xa ta sventa li ichʼvoʼe: «¿Mi yijun xa ta mantal? ¿Kʼu yuʼun ta jkʼan chkichʼ voʼ? ¿Mi xkaʼibe smelolal kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jba ta stojolal Jeovae?». ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jechuk xajakʼbe abae? Yuʼun kʼalal mi la avichʼ voʼe, jaʼ chavakʼ ta ilel ti yuʼun la avalbe Jeova ti chakʼan chatun ta stojolal ta sbatel osile. Li sjakʼobiltak taje jaʼ tskoltaot sventa xkʼot ta pasel avuʼun li kʼusi chavalbe ta jamal li Jeovae.

«¿MI YIJUN XA TA MANTAL?»

4, 5. 1) ¿Kʼu yuʼun xuʼ xichʼik voʼ ek li kʼox kerem tsebetike? 2) ¿Kʼusi skʼan xal ti yij xa ta mantal li jun krixchanoe?

⁴ Li Vivliae muʼyuk bu chal jayib jabilaltik skʼan sventa xkichʼtik voʼe. Xi chal li Proverbios 20:11: «Li jun quereme xuʼ chichʼ otquinel ta sventa cʼusitic tspas, me lec me mu lecuc stalel». Kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, kʼalal ta uni kʼox kerem xil xa kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopol, jech xtok xaʼibe xa smelolal kʼusi smakoj ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. Jaʼ yuʼun, mi jamal xvinaj ti yij xa ta mantale xchiʼuk ti laj xa yakʼ xkuxlejal ta stojolal Jeovae, toj tsots me skʼoplal ti xichʼ voʼe (Prov. 20:7).

⁵ ¿Kʼusi skʼan xal ti yij xa ta mantal li jun krixchanoe? Taje maʼuk skʼan xal ti yuʼun oy xa sjabilal o ti mukʼ xae. Yuʼun kʼuchaʼal chal Vivliae, li buchʼu yij xa ta mantale xil xa kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopol (Evr. 5:14). Maʼuk noʼox snaʼ li kʼusi leke, yuʼun ta sjunul yoʼonton tspas xtok. Li buchʼu yij ta mantale ta stsal yuʼun li prevaetike xchiʼuk mu persauk te xvulvun yajval sventa x-albat ti kʼusi skʼan spase. Jaʼ yuʼun mi la avichʼ voʼe, skʼan me jaʼuk xapas li kʼusitik leke, manchuk mi muʼyuk bu te skʼelojot atot ameʼ o yan krixchano (koʼoltaso xchiʼuk Filipenses 2:12).

6, 7. 1) ¿Kʼusi prevaetik la snuptan ta Babilonia li Daniele? 2) ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti yij ta mantale?

⁶ ¿Mi xuʼ van jech xakʼ ta ilel ti yij ta mantal li jun kerem o tsebe? Kalbetik skʼoplal jun yajtunel Dios ti Daniel sbie. Xuʼ van jchʼiel kerem toʼox kʼalal ikʼe batel ta Babiloniae, pe muʼyuk x-ikʼbat batel li stot smeʼe. Te la snuptan jeltos prevaetik. Jtose jaʼ ti maʼuk yajtuneltak Dios li krixchanoetik te xchiʼuke. Yan xtoke, jaʼ ti kʼu yelan lik ichʼatuk ta mukʼe. Maʼuk noʼox, yuʼun laj yichʼ tʼujel ek sventa xtun ta stojolal ajvalil (Dan. 1:3-5, 13). Yilele mas to lek xkuxlejal te ta Babilonia, jaʼ mu sta li ta Israele.

⁷ Pe ta skoj ti yij ta mantal li Daniele, kuch yuʼun li prevaetike. ¿Kʼuxi laj yut? Muʼyuk xakʼ akʼo sokesbatuk stalelal yuʼun li krixchanoetik ta Babiloniae o ti xmakat ta be sventa xchʼunbe smantal li Jeovae. Xi chal Vivlia ta sventa li Daniele: «Icʼot ta yoʼnton ti mu xuʼ ta soques [sbae]» (Dan. 1:8). Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti yij ta mantale.

8. ¿Kʼuxi xuʼ xachanbe stalelal li Daniele?

⁸ ¿Kʼuxi xuʼ xachanbe stalelal li Daniele? Jaʼ ti skʼan xachʼunbe smantal Jeova mi yijot ta mantale, akʼo mi jaʼo chanuptan prevaetik. Mu me stakʼ jech xapas aba kʼuchaʼal jkot uni chon ti xkoʼolaj kʼuchaʼal okotse (camaleón), ti tsjel sba sventa xkoʼolaj skoloral xchiʼuk li kʼusitik te oy ta spat xokone. Yuʼun mu stakʼ mi yamigoot xa Jeova chapas aba li ta salone xchiʼuk ti jaʼ avamigotak xtok li chopol kerem tsebetik ta aeskuelae. Moʼoj, yuʼun skʼan tukʼuk xavakʼ aba ta stojolal Dios xtok kʼalal chanuptan prevaetike (kʼelo Efesios 4:14, 15).

9, 10. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan xanop kʼusi la apas kʼalal la nuptan prevae? 2) ¿Kʼusi chakʼ ta ilel li buchʼu chichʼ voʼe?

⁹ Ta melel, akʼo mi kerem tsebutik to o mi oy xa jabilaltik, jkotoltik onoʼox oy bu chijchʼayutik (Ecl. 7:20). Pe mi chakʼan chavichʼ voʼe, skʼan me xanop baʼyel mi jaʼ chapas-o li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae. ¿Mi oy xa jutuk skʼakʼalil ti chachʼunbe tal smantal li Jeovae? ¿Kʼusi la apas kʼalal la anuptan preva jaʼtik toe? ¿Mi la avakʼ venta kʼusi ti tukʼ ta pasele? O xuʼ jaʼ jech yakal chanuptan kʼuchaʼal li Daniele. Yikʼaluk van oy buchʼu xalbot ti xatunes lek apʼijil sventa xasaʼ alekilal li ta balumile. Kʼalal jech chanuptane, ¿mi ta ora chavakʼ venta li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae? (Efes. 5:17).

¹⁰ Kʼalal jech chajakʼbe abae, jaʼ me tskoltaot yoʼ xavakʼ venta ti toj tsots skʼoplal li ichʼvoʼe. Yuʼun kʼalal chichʼ voʼ li jun krixchanoe, chakʼ ta ilel ti laj xa yalbe ta jamal Jeova ti skʼanoje xchiʼuk ti ta sjunul yoʼonton chtun ta stojolal ta sbatel osile (Mar. 12:30). Jaʼ yuʼun li buchʼutik chichʼik voʼe, skʼan me xkʼot ta pasel yuʼunik li kʼusi chalbeik li Jeovae (kʼelo Eclesiastés 5:4, 5).

«¿KʼU YUʼUN TA JKʼAN CHKICHʼ VOʼ?»

11, 12. 1) ¿Kʼusi skʼan xanop lek mi chakʼan chavichʼ voʼe? 2) ¿Kʼusi tskoltaot sventa koʼoluk anopben xchiʼuk Jeova ta sventa li ichʼvoʼe?

¹¹ Xi chal li Vivliae: ta «yutsil yoʼnton» chtunik ta stojolal Dios li yajtuneltake, taje te tsakal skʼoplal li kerem tsebetik eke (Sal. 110:3). Jaʼ yuʼun mi chanop chavichʼ voʼe, skʼan me xlokʼ ta avoʼonton atuk. Mas to me jech skʼan xapas mi jaʼ xa onoʼox stestigo Jeova li avutsʼ avalal kʼalal lachʼi tale.

¹² Xuʼ van aviloj ti oy xa buchʼutik laj yichʼik voʼe, yikʼaluk van laj xa yichʼik voʼ li avamigotake o li achiʼiltak ta vokʼele. Pe kʼelo me aba un. Mu me xanop ti skʼan xa xavichʼ voʼ ek ta skoj ti oy xa jutuk ajabilale o ta skoj ti yichʼojik xa voʼ li yantike. ¿Kʼusi tskoltaot sventa koʼoluk anopben xchiʼuk Jeova ta sventa li ichʼvoʼe? Veno, chʼakbo skʼakʼalil sventa xanop lek kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal li ichʼvoʼe. Li ta xchanobil liʼe xchiʼuk li ta yane jaʼ tskoltaot yoʼ xavakʼ venta ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplale.

13. ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ venta mi ta sjunul avoʼonton chakʼan chavichʼ voʼ?

¹³ ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ venta mi ta sjunul avoʼonton chakʼan chavichʼ voʼ? June jaʼ ti xanop lek ti kʼu yelan chapas orasione. Xi xajakʼbe abae: «¿Mi nopajtik noʼox ta jkʼopon li Jeovae? ¿Mi jamal chkalbe li kʼusi oy ta koʼontone?». Taje jaʼ me tskoltaot yoʼ xavakʼ venta mi jaʼ yamigoot ta melel li Jeovae (Sal. 25:4). Ep ta velta ti jaʼ te tstakʼ j-orasiontik ta Vivlia li Jeovae. Jaʼ yuʼun chaʼa, yoʼ xavakʼ venta mi ta sjunul avoʼonton chakʼan chavichʼ voʼe, jaʼ ti xanop lek xtok ti kʼu yelan chakʼel li Vivliae (Jos. 1:8). Xi xajakʼbe abae: «¿Mi nopajtik noʼox ta jchan li Jvivliae? ¿Mi ta jkʼupin li yichʼel ta mukʼ Jeova ta kutsʼ kalale?». Mi la anopbe lek skʼoplal taje, jaʼ me tskoltaot yoʼ xavakʼ venta mi ta sjunul avoʼonton chakʼan chavichʼ voʼ, jaʼ xkaltik, ti chakʼan chakʼot ta yamigo li Jeovae xchiʼuk ti ta sjunul avoʼonton chatun ta stojolale.

«¿MI XKAʼIBE SMELOLAL KʼUSI SKʼAN XAL TI CHKAKʼ JBA TA STOJOLAL JEOVAE?»

14. ¿Kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk kʼusi smelolal li ichʼvoʼe?

¹⁴ Jlom kerem tsebetike chalik ti laj xa yakʼ sbaik ta stojolal li Jeovae, pe muʼyuk to la chapalik sventa xichʼik voʼ un. Pe taje mu stakʼ jech. Ta melel, mu xaʼibeik smelolal kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jbatik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti kʼusi smelolal li ichʼvoʼe. Kʼalal chavakʼ aba ta stojolal li Jeovae, jaʼo kʼalal chavalbe ta jamal ta jun orasion ti chakʼan chatun ta stojolal ta sbatel osile. Vaʼun chavichʼ voʼ sventa xilik yantik ti avakʼojbe xa akuxlejal li Jeovae. Jech oxal chaʼa, kʼalal skʼan to xavichʼ voʼe, skʼan me xavaʼibe smelolal baʼyuk kʼusi smakoj ti chavakʼ aba ta stojolal li Diose.

15. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae?

¹⁵ Kʼalal chavakʼ aba ta stojolal li Jeovae, jaʼo te chavalbe ti jaʼ xa yuʼun li akuxlejale. Chavalbe ta jamal ti jaʼ xa mas toj tsots skʼoplal chavaʼi li spasbel yabtele (kʼelo Mateo 16:24). Jaʼ yuʼun toj tsots skʼoplal ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae (Mat. 5:33). Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼuxi xuʼ xavakʼ ta ilel ti jaʼ xa yuʼun li akuxlejale? (Rom. 14:8).

16, 17. 1) Albo junuk skʼelobil yoʼ xavalbe smelolal ti maʼuk xa avuʼun li akuxlejale. 2) Kʼalal chakʼ sba ta stojolal Dios li jun kerem o jun tsebe, ¿kʼusi chalbe li Jeovae?

¹⁶ ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ ta ilel ti maʼuk xa avuʼun li akuxlejale? Jnoptik avaʼi ti tskʼelanbot jkotuk akaro junuk avamigoe, chakʼbot li svunale, vaʼun chalbot ti jaʼ xa avuʼun li karoe. Jaʼ noʼoxe muʼyuk bu chakʼbot li syaveale xchiʼuk muʼyuk bu chakʼ atsʼot. Pe mi jech tspase, ¿mi laj van skʼelanbot ta melel li skaroe o mi jaʼ to van yuʼun-o?

¹⁷ Kʼalal chakʼ sba ta stojolal Dios li jun kerem o tsebe, xi chalbee: «Jaʼ xa avuʼun li jkuxlejale, Jeova». Kʼalal jech chalbee, skʼan me xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yalbe ta jamale. ¿Pe mi yakal van chkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yal mi lik skʼopon junuk tseb o kerem ti maʼuk stestigo Jeovae? ¿O ti xlik saʼ junuk yabtel ti mu xa xakʼ ora xlokʼ ta cholmantal o ti xbat ta tsobajeletike? Mi jech tspase, muʼyuk me yakal chkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yalbe Diose. Taje jaʼ xkoʼolaj kʼuchaʼal li avamigo ti muʼyuk bu chakʼbot li syaveal skaro ti la skʼelanbot ta alele. Jaʼ yuʼun chaʼa, mi la avakʼbe akuxlejal li Jeovae, skʼan me xapas skotol kʼakʼal li kʼusi tskʼane, manchuk mi maʼuk li kʼusi oy ta avoʼontone. Jchanbetik stalelal li Jesus ti xi laj yale: «Likemun tal ta vinajel, pe maʼuk sventa tal jpas li kʼusi tskʼan koʼonton jtuke, jaʼ li kʼusi tskʼan yoʼonton li buchʼu la stakun tale» (Juan 6:38).

18, 19. 1) ¿Kʼusi chal Rose xchiʼuk Christopher ta sventa li ichʼvoʼe? 2) ¿Kʼusi chanop ek ta sventa li ichʼvoʼe?

¹⁸ Jamal xvinaj ti toj tsots skʼoplal li ichʼvoʼe. Ta melel, kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti chkichʼtik voʼe jaʼ jun mukʼta matanal. Mi akʼanoj li Jeovae xchiʼuk mi xavaʼibe smelolal li ichʼvoʼe, muʼyuk me bu xachibet chavichʼ voʼ xchiʼuk muʼyuk me bu chopol chavaʼi aba ta tsʼakal. Xi laj yal jun tseb ti Rose sbie: «Jkʼanoj tajek li Jeovae xchiʼuk jaʼ ximuyubaj-o ta jyalel ti ta jpasbe yabtele. Jaʼ yuʼun kʼalal laj kichʼ voʼe, batsʼi jnaʼoj lek ta sjunul koʼonton ti stuk xa noʼox lek li kʼusi la jpase».

¹⁹ Ta slikebale laj kalbetik skʼoplal jun kerem ti Christopher sbie, lajcheb jabil yichʼoj kʼalal laj yichʼ voʼe. ¿Kʼu yelan chaʼi sba ti jech kʼot ta nopel yuʼun une? Xmuyubaj tajek. Lik tunuk ta prekursor regular kʼalal vuklajuneb sjabilale xchiʼuk laj yichʼ biiltasel ta jtunel kʼalal yichʼoj xa ox vaxaklajuneb jabile. Li avi une te xa chtun ta Betel. Xi chale: «Toj lek chkaʼi ti jech kʼot ta nopel kuʼun ti laj kichʼ voʼe. Yuʼun jaʼ chitun ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ta stojolal li s-organisasione, jech oxal ximuyubaj ta jyalel». Li voʼot une, ¿mi anopoj xa chavichʼ voʼ ek? Mi jeche, ¿kʼuxi xuʼ xachapan aba? Jaʼ ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan xchanobile.

1, 2. 1) ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal li ichʼvoʼe? 2) ¿Kʼusi skʼan xavaʼibe smelolal kʼalal muʼyuk to chavichʼ voʼe?

KEREM tseb, ¿mi oy ta avoʼonton chavichʼ voʼ? Mi oye, toj lek, yuʼun jaʼ jun mukʼta matanal kʼalal chkichʼtik voʼe. Kʼuchaʼal la jchantik li ta xchanobil echʼe, toj tsots me skʼoplal li ichʼvoʼe. Yuʼun kʼalal chavichʼ voʼe, chavakʼbe yil yantik ti avakʼojbe xa akuxlejal li Jeovae. Jaʼ xkaltik, chavakʼ ta ilel ti laj xa avalbe ta jamal ti chakʼan chatun ta stojolal ta sbatel osile xchiʼuk ti jaʼ mas tsots skʼoplal chavaʼi ta akuxlejale. Ta skoj ti toj tsots skʼoplal li ichʼvoʼe, skʼan me xanop lek baʼyuk mi yijot xa ta mantal, ti xlokʼ ta avoʼonton atuke xchiʼuk ti xavaʼibe smelolal kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jbatik ta stojolal Diose.

² ¿Mi chapalot xa chavaʼi sventa chavichʼ voʼ? Yikʼaluk van muʼyuk to chapalot chavaʼi. O xuʼ van chapalot xa chavaʼi, pe chalboxuk atot ameʼ ti xachʼi to jutuke xchiʼuk ti xachan to batel mase. Mu me xachibaj mi jech chalboxuke. Jaʼ lek akʼbo yipal sventa xachʼi batel mas ta mantal yoʼ xavichʼ xa noʼox voʼ. Li xchanobil liʼe jaʼ tskoltaot sventa spas avuʼun li oxtos kʼusitik liʼe: 1) li kʼusitik achʼunoje, 2) li kʼusitik chapase xchiʼuk 3) li kʼusi oy ta avoʼonton ta stojolal li Jeovae.

LI KʼUSITIK ACHʼUNOJE

3, 4. Kerem tsebetik, ¿kʼusi chakʼ achanik li stalelal Timoteoe?

³ Xi xajakʼbe abae: «¿Kʼu yuʼun jchʼunoj ta melel ti oy li Diose? ¿Kʼu yuʼun jchʼunoj lek ti jaʼ Skʼop Dios li Vivliae? ¿Kʼu yuʼun jaʼ ta jchʼunbe smantal li Diose, ti mu jaʼuk li sbalumil Satanase?». Mi jech chajakʼbe abae, jaʼ me tskoltaot sventa xachʼun li mantal laj yal jtakbol Pablo liʼe: «[Akʼo] venta atukik li kʼusi leke, li kʼusi chʼambile xchiʼuk li kʼusi tukʼ tskʼan yoʼonton Diose» (Rom. 12:2). Taje jaʼ chakʼ ta aʼiel ti skʼan xavakʼ venta atuk ti jaʼ mas lek ti xapasbe li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. ¿Kʼu yuʼun?

⁴ Kalbetik skʼoplal li kerem Timoteoe. Ta skoj ti chanubtasat yuʼun smeʼ xchiʼuk syayae, snaʼoj lek li chanubtaseletik ta Vivliae. Akʼo mi jech, xi albat yuʼun li Pabloe: «Jech-o me xapas batel li kʼusi la achane xchiʼuk ti kʼot ta avoʼonton ta xchʼunele» (2 Tim. 3:14, 15). Kʼalal albat yuʼun Pablo ti ‹kʼotuk ta yoʼonton xchʼunel› li Timoteoe, jaʼ chakʼ ta aʼiel xtok ti yuʼun jpʼel ta yoʼonton xchʼunoj ti melel li kʼusi akʼbat xchan ta Vivliae. Pe ¿kʼu yuʼun jpʼel ta yoʼonton xchʼunoj? ¿Mi jaʼ van ta skoj ti jech akʼbat xchʼun yuʼun smeʼ xchiʼuk syayae? Moʼoj, jaʼ ta skoj ti ‹tojob ta snopel› stuke. Jaʼ xkaltik, la snopbe lek skʼoplal stuk, vaʼun laj yakʼ venta ti melel li kʼusi xchʼunoje (kʼelo Romanos 12:1). Ta melel, toj ep kʼusitik xuʼ xchanbeik Timoteo li kerem tsebetike.

5, 6. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xachan xa noʼox ‹stunesel ti kʼu yelan xatojob snopele›?

⁵ ¿Kʼuxi xuʼ xachanbe stalelal li Timoteoe? Yikʼaluk van oy xa skʼakʼalil lik achan tal li mantal eke. Mi jeche, jaʼ jech xapas kʼuchaʼal li Timoteoe: akʼo ta avoʼonton snopbel lek skʼoplal kʼu yuʼun ti jech achʼunoje. Vaʼun kʼalal jpʼel lek ta avoʼonton li kʼusitik achʼunoje, jaʼ me tstsatsubtasbot li xchʼunel avoʼontone. Jech xtok, jaʼ me tskoltaot sventa mu xalaj ta loʼlael yuʼun li achiʼiltak ta chanune, li sbalumil Satanase xchiʼuk li avoʼontone.

⁶ Tsots me skʼoplal ti xachan xa noʼox ‹stunesel ti kʼu yelan xatojob snopele›. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mi jech chapase, jaʼ me tskoltaot sventa xtakʼ avuʼun kʼalal xi tsjakʼbot li achiʼiltak ta chanune: «¿Kʼuxi xanaʼ mi oy ta melel li Diose? Mi skʼanojutik ta melel li Diose, ¿kʼu yuʼun oy jvokoltik un chaʼa? Mi jaʼ la spas skotol li Diose, ¿buchʼu pasat li stuke?». ‹Mi xatojob xa lek ta snopele›, jaʼ me tskoltaot sventa mu xchibajes avoʼonton li kʼusitik tsjakʼboxuke. Yuʼun jaʼ tstij avoʼonton sventa xachan mas li Avivliae.

7-9. ¿Kʼuxi xuʼ skoltaot li jw.org sventa stsatsub li xchʼunel avoʼontone?

⁷ Mi xavaʼibe lek smelolal li kʼusi chachan ta Avivliae, ta me xtakʼ avuʼun li kʼusitik chajakʼbate, ta me xatabe stakʼobil li kʼusi chajakʼbe abae xchiʼuk mas me jpʼel ta avoʼonton li kʼusitik achʼunoje (Ech. 17:11). Toj ep tajek jvuntik ti jaʼ tskoltaot sventa xachan lek li Avivliae. Ep kerem tsebetike tunem tajek yuʼunik li foyeto El origen de la vida xchiʼuk li livro ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? Yantik xtoke tunem yuʼunik li jpajinatik ta jw.org ti bu chal «¿Qué enseña realmente la Biblia?». Te ta jtatik ta «ENSEÑANZAS BÍBLICAS», mi laje yoʼ bu chal «JÓVENES». Taje laj yichʼ pasel sventa kʼunuk xavaʼi xchanel jaytosuk chanubtaseletik ta Vivlia.

⁸ Ta skoj ti xavojtikin Vivliae, xanabe xa van stakʼobil jlomuk li kʼusitik te ta jtatike. Pe ¿mi jpʼel avoʼonton achʼunoj li stakʼobiltake? Ti kʼu yelan chapanbil li koltael taje jaʼ sventa xanopbe lek smelolal li tekstoetik yichʼoj tale xchiʼuk ti xatsʼiba li kʼusitik achʼunoje. Jech xtok, jaʼ tskoltaot sventa xatojobuk lek ta yalbel smelolal mi oy buchʼu kʼusi tsjakʼbote. Jaʼ yuʼun, tuneso me ti bu kʼalal xuʼ avuʼun li koltaeletik sventa xachan li Vivliae, vaʼun mas to me tstsatsub li xchʼunel avoʼontone.

⁹ Toj tsots me skʼoplal ti xanop lek atuk ti kʼu yuʼun achʼunoj ti melel li kʼusitik chal Vivliae. Taje jaʼ me tskoltaot sventa xachapan aba yoʼ xavichʼ voʼ. Xi laj yal jun stestigo Jeova ti chex tseb toe: «Kʼalal muʼyuk toʼox kichʼoj voʼe, laj kakʼbe yipal ta xchanel li Jvivliae, jaʼ to ti kʼalal la jchʼun lek ti jaʼ melel li jrelijiontike. Jech oxal, mas to tsatsub batel li xchʼunel koʼontone».

LI KʼUSITIK CHAPASE

10. ¿Kʼu yuʼun skʼan xavakʼ ta ilel ti oy xchʼunel avoʼontone?

¹⁰ Xi chal li Vivliae: «Kʼalal jaʼ noʼox oy li xchʼunel oʼontonale, pe mi muʼyuk yabtelale chamem» (Sant. 2:17). Jaʼ yuʼun chaʼa, mi oy xchʼunel avoʼontone skʼan me xavakʼ ta ilel ta sventa li kʼusitik chapas ta akuxlejale. Jech xtok, ta me xapas li kʼusi chal Vivlia liʼe: «Skʼan me chʼuluk atalelalik xchiʼuk avichʼojikuk lek ta mukʼ [li Diose]» (kʼelo 2 Pedro 3:11).

11. ¿Kʼusi skʼan xal ti ‹chʼul jtalelaltike›?

¹¹ ¿Kʼusi skʼan xal ti ‹chʼul jtalelaltike›? Jaʼ ti lekuk sak li jkuxlejaltike. Nopo avaʼi kʼusi apasoj leʼ xa tal ta svakibal ue. Kʼalal la anuptan prevae, ¿mi la avakʼ venta ta ora kʼusi ti leke xchiʼuk kʼusi ti mu lekuke? (Evr. 5:14). ¿Mi tsal avuʼun junuk preva o junuk sujel? ¿Kʼu yelan atalelal li ta aeskuelae, mi toj lek ta chanel? ¿Mi jaʼ chapas li kʼusi chalbot Jeovae, o mi jaʼ chapas li kʼusi chal achiʼiltak ta chanun sventa mu slabanikote? (1 Ped. 4:3, 4). Melel onoʼox chaʼa, jkotoltik oy jpaltailtik. Jlom ermanoetik ti jal xa chtunik ta stojolal Diose, chkʼexavik bakʼintik ta skoj ti jaʼik stestigotak Jeovae. Pe skʼan me mu xijkʼexav, yuʼun skʼan xijmuyubajuk noʼox ti laj kakʼbe jkuxlejaltik li Jeovae, vaʼun skʼan me xkakʼtik ta ilel.

12. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ‹kichʼojtik lek ta mukʼ li Diose›, xchiʼuk kʼusi chanop ta sventa taje?

¹² ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ‹kichʼojtik lek ta mukʼ li Diose›? Jaʼo kʼalal ta jpastik li kʼusitik ta tsobobbaile, kʼalal chijbat ta tsobajeletike xchiʼuk kʼalal ta jcholtik mantale. Pe te smakojbe skʼoplal xtok li kʼusitik chapas atuke, jech kʼuchaʼal li orasione xchiʼuk li xchanel Avivliae. Ta melel, li buchʼu chakʼ xkuxlejal ta stojolal li Jeovae, ta skʼupin spasel li kʼusitik laj kaltike xchiʼuk muʼyuk bu sujbil chaʼi sba ta spasel. Jaʼ jech chaʼi sba kʼuchaʼal li ajvalil David ti xi laj yale: «Ximuyubaj ta spasel ti cʼusi oy ta avoʼntone, Dios; cʼotem ta coʼnton ti cʼu sʼelan lachanubtasvane» (Sal. 40:8, Ch).

13, 14. 1) ¿Kʼusi tskoltaot sventa xavakʼ ta ilel ti ‹avichʼoj lek ta mukʼ li Diose›? 2) ¿Kʼuxi staojbeik sbalil jlom kerem tsebetik li mantal taje?

¹³ ¿Kʼusi xuʼ skoltaot sventa xavakʼ ta ilel ti ‹avichʼoj lek ta mukʼ li Diose»? Te chata koltael li ta livro Los jóvenes preguntan, ta volumen 2 ta pajina 308 xchiʼuk ta 309. Jaʼ te xuʼ xatsʼiba li kʼusi chanop ta sventa li sjakʼobiltak liʼe: «¿Mi jamal chavalbe Jeova ta aorasion li kʼusi oy ta avoʼontone? ¿Mi jamal xvinaj ti akʼanoj li Jeovae?». «¿Kʼusi chachanbe skʼoplal kʼalal chachan li Avivliae?». «¿Mi chalokʼ ta cholmantal akʼo mi muʼyuk chlokʼik li atot ameʼe?». Xuʼ te xatsʼiba xtok li kʼusi oy ta avoʼonton chapas sventa masuk xlekub li aorasione, ti masuk lek xachan Avivliae xchiʼuk ti masuk lek xachol mantale.

¹⁴ Ep kerem tsebetik ti tskʼan chichʼik voʼe chalik ti staojbeik ep sbalil li sjakʼobiltak ta livro taje. Xi chal jun tseb ti Tilda sbie: «Jaʼ la skoltaun sventa xkakʼ ta koʼonton stael li kʼusitik ta mantale. Ta kʼunkʼun pas kuʼun, vaʼun ta jun jabile chapalun xa ox kaʼi sventa xkichʼ voʼ». Jaʼ jechtik chal jun kerem ti Patrick sbie, xi chale: «Oy xa onoʼox kʼusitik ta jkʼan ta jta ta mantal, pe kʼalal la jtsʼiba ta vune jaʼ la skoltaun sventa masuk xkakʼbe yipal ta stael».

15. ¿Kʼu yuʼun skʼan xanop atuk mi chavakʼbe akuxlejal li Jeovae?

¹⁵ Oy to yan sjakʼobiltak xtok li ta livro Los jóvenes preguntan sbie, jech kʼuchaʼal liʼe: «Ti jech xiktaik mantal li atot ameʼ o li avamigotake, ¿mi jech-o chatun batel ta stojolal li Jeovae?». Kʼalal mi la avakʼbe akuxlejal li Jeovae xchiʼuk mi la avichʼ voʼe, jaʼo chlik avamigoin lek, vaʼun jaʼ xa chchapanot ti kʼu yelan chapas abae. Jaʼ yuʼun chaʼa, li kʼusi chapas ta stojolal Jeovae, jaʼ me avuʼun atuk, maʼuk me li kʼusitik tspas atot ameʼe mi jaʼuk li yan krixchanoetike. Mi ‹chʼul atalelal xchiʼuk mi avichʼoj lek ta mukʼ li Diose›, chavakʼ ta ilel ti achʼunoj lek ti jaʼ melel relijion liʼe xchiʼuk ti chakʼan chachʼunbe smantaltak li Jeovae. Vaʼun chapalot xa me sventa chavichʼ voʼ.

LI KʼUSI OY TA AVOʼONTON TA STOJOLAL LI JEOVAE

16, 17. 1) ¿Kʼusi ta skoj ti chichʼ voʼ xchiʼuk ti chkʼot ta yajtsʼaklom Kristo li jun krixchanoe? 2) ¿Kʼusi xuʼ jkoʼoltastik-o ti la spojutik li Jesuse?

¹⁶ Jun vinik ti xchanojbe skʼoplal li Smantal Moisese, la sjakʼbe Jesus bu junukal li mantal ti mas tsots skʼoplale. Xi la stakʼ li Jesuse: «Skʼan xakʼan ta sjunul avoʼonton li Jeova Dios avuʼune, ta sjunul akuxlejal xchiʼuk ta sjunul anopben» (Mat. 22:35-37). Kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, ti buchʼu tskʼan chichʼ voʼ xchiʼuk ti tskʼan chkʼot ta yajtsʼaklom Kristoe, jaʼuk me ta skoj ti skʼanoj li Jeovae. ¿Kʼusi skʼan xapas sventa masuk to xakʼan li Jeovae? Jtos ti kʼusi toj lek xuʼ xapase, jaʼ ti xanopbe skʼoplal ti la spojutik li Jesuse (kʼelo 2 Korintios 5:14, 15; 1 Juan 4:9, 19). Jaʼ yuʼun mi la achʼakbe yorail sventa xanopbe skʼoplal li matanal taje, mas to ch-ayan ta avoʼonton stojel ta vokol.

¹⁷ Sventa xkaʼibetik smelolale, jnoptik noʼox avaʼi ti yakal chajikʼav ta yut voʼe, pe oy buchʼu chbat skoltaot lokʼel ta anil. ¿Kʼusi van chapas? ¿Mi ta van xabat ta ora ta ana sventa xajelta aba, ti muʼyuk xa bu chatojbe komel ta vokol li buchʼu la skoltaote? Ta melel mu jechuk chapas, yuʼun chatojbe-o ta vokol ti kʼu sjalil kuxulote. Jaʼ jech jnuptanoj jkotoltik xkaltik ek, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal chijikʼavutik ta skoj li mulil xchiʼuk lajelale. Pe ta skoj ti skʼanojutik tajek li Jeova xchiʼuk Jesuse, ¡la spojutik lokʼel! Jaʼ yuʼun, ta jtojtik tajek ta vokol ti oy spatobil koʼontontik sventa xijkuxi sbatel osil ta jun paraisoe. ¿Mi mu jechuk ti skʼan jtojbetik ta vokol li Jeova xchiʼuk li Jesuse?

18, 19. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xaxiʼ kʼalal chavakʼ aba ta stojolal li Jeovae? 2) ¿Kʼu yuʼun mas to chlekub akuxlejal kʼalal chavichʼ voʼe?

¹⁸ ¿Mi oy ta avoʼonton chatojbe ta vokol Jeova li kʼusi spasoj ta atojolale? Mi jeche, toj lek me ti xavakʼbe akuxlejale xchiʼuk ti xavichʼ voʼe. Kʼuchaʼal laj xa jchantike, kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolal li Diose, jaʼ skʼan xal ti skʼan jpasbetik skotol kʼakʼal li kʼusi tskʼan yoʼontone. Pe mu me xaxiʼ ta skoj taje. Yuʼun li Jeovae jaʼ tskʼan ti lekuk xbat li akuxlejale xchiʼuk yaloj ti chakʼbe smoton li buchʼutik ta xchʼunbat smantale (Evr. 11:6). Jech oxal muʼyuk me bu tsok akuxlejal mi la avakʼ aba ta stojolal li Jeovae. Moʼoj, ¡yuʼun mas to chlekub! Xi chal jun ermano ti 24 xa sjabilal ti bikʼit toʼox kʼalal laj yichʼ voʼe: «Ti lajuk to jmala jayibuk jabile, laj van kaʼibe mas smelolal li ichʼvoʼ jechuke. Pe koliyal ti laj kichʼ noʼox voʼe, jaʼ la skoltaun sventa mu xilaj ta loʼlael yuʼun li balumil liʼe».

¹⁹ Kʼuchaʼal laj kaltike, li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae jaʼ ti lekuk xbat li akuxlejale. Yan li Satanase mu kʼusi sventautik-o, yuʼun jaʼ noʼox tsots skʼoplal chaʼi sba stuk. Jaʼ yuʼun mi jaʼ chapasbe li kʼusi tskʼan yoʼontone, avokol noʼox me chasaʼ. ¿Mi yuʼun oy kʼusi lek chakʼbot avaloj ti muʼyuk kʼusi lek oy yuʼune? Muʼyuk kʼusi lek chalbutik mi jaʼuk chakʼ spatobil koʼontontik. ¿Kʼuxi xa noʼox ti oy kʼusi lek chakʼbot ta tsʼakal ti xibal sba kʼusi chkʼot ta spasel ta stojolal ta jelavele? (Apok. 20:10).

20. ¿Kʼusi tskoltaot sventa xavakʼbe akuxlejal li Jeovae xchiʼuk ti xavichʼ voʼe? (Kʼelo xtok li rekuadro ti bu chal: «¿Kʼusi skʼan xapas sventa masuk xavamigoin li Diose?»).

²⁰ Li kʼusi toj lek xuʼ xapase jaʼ ti xavakʼbe akuxlejal li Jeovae. ¿Mi chapalot xa chavaʼi? Mi jeche, paso me, mu me xaxiʼ. Pe mi muʼyuk to chapalot chavaʼie, paso batel li kʼusi la jchantik liʼe. Xi laj yalbe ermanoetik ta Filipos li Pabloe: «Ti bu xa kʼalal chʼiemutike, jaʼuk me jech lek xchapet jpastik batel li kʼusi jtamojtik xa batele» (Filip. 3:16). Mi chachʼun li tojobtasel taje, jaʼ me tskoltaot sventa xavakʼbe xa noʼox akuxlejal li Jeovae xchiʼuk ti xavichʼ voʼe.