Ti bu laj yichʼ lokʼesel li stakʼobiltak li ta Jkuxlejaltik xchiʼuk Kabteltik sventa Dios, programa xchiʼuk bu chijtsʼibaj
© 2022 Christian Congregation of Jehovah’s Witnesses
2-8 YUʼUN ENERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 2 REYES 22, 23
«¿Kʼu yuʼun skʼan bikʼit xkakʼ jbatik?»
La xchʼunbe Smantal Jeova li Josiase
Li mero bankilal pale Ilkiase te la sta ta yut templo li balbalvun ti bu chal li Smantaltak Diose. Xuʼ van jaʼ la stsʼiba li Moisese. Li Safan ti jaʼ li jtsʼibajom yuʼun li ajvalil Josiase laj yichʼ batel li balbalvune xchiʼuk tsots laj yaptabe li Josiase. Kʼalal laj yaʼi Josias li kʼusi chal li balbalvune laj yakʼ venta ti oy xa ta epal jabil muʼyuk jech xichʼik ta mukʼ Jeova li judaetike. Jaʼ yuʼun li Josiase xi laj yalbe li Ilkiase: «Li Jeovae ilinem tajek ta jtojolaltik. Kʼopono yoʼ jnaʼtik li kʼusi xuʼ jpastike». Vaʼun li Jeovae xi laj yalbe tal ta stojolal li meʼ j-alkʼop Uldae: «Li jteklum Judae laj xa skomtsanikun. Pe jaʼ to ta xkakʼbe stoj smulik kʼalal mi cham li ajvalil Josiase, yuʼun li stuke bikʼit yakʼoj sba».
Oyuk tajek ta koʼontontik li sna Jeovae
20 Li ajvalil Josiase laj yal mantal ti akʼo xchaʼta yav li xchʼulna Jeovae. Kʼalal yakal xaʼox smeltsanel li chʼulnae, li bankilal pale Hilquiase (Hilcias) «te la sta li svunal mantaletic yuʼun Mucʼul Dios [ti] laj yal comel ta sventa Moisese», vaʼun laj yakʼbe li Safán ti jaʼ li yajtsʼibajom ajvalile. Li Safán une laj yichʼbe echʼel li ajvalile xchiʼuk lik skʼelbe (kʼelo 2 Kronikas 34:14-18). ¿Kʼu yelan laj yaʼi li Josiase? La sliʼ skʼuʼ ta skoj ti chat tajek yoʼontone, vaʼun ta ora laj yalbe mantal sviniktak ti akʼo sjakʼbeik kʼusi tsnop li Jeovae. Li Diose laj yal ta stojolal meʼ j-alkʼop Hulda ti chopol chil li kʼusitik toj ibal sba tspasik ta sventa relijion li ta Judae xchiʼuk laj yal ti chil svokol li lume. Pe kʼelavil, li Jeovae laj yil ti ta sjunul yoʼonton la slokʼes li kʼusitik jecheʼ chichʼ ichʼel ta mukʼe xchiʼuk laj yakʼbe bendision li ajvalil ta skoj taje (2Kr 34:19-28). ¿Kʼusi chakʼ jchantik li loʼil taje? Jaʼ ti jechuk jpastik kʼuchaʼal Josiase. Jchʼuntik me ta anil li smantal Jeovae. Teuk me ta joltik ti kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta jtojolaltik mi jech ta jpastik kʼuchaʼal li j-israeletik ti muʼyuk noʼox chopol chkiltik li buchʼutik tsvalopatinik mantal xchiʼuk ti muʼyuk tukʼ yoʼontonik ta stojolal Diose. Kʼuchaʼal chkiltik ta stojolal Josiase: ta me stsak lek ta mukʼ Jeova ti oy tajek ta koʼontontik ta spakbel skʼoplal li yichʼel ta mukʼ ta melele.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
w01 15/4 paj. 26 par. 3, 4
Xuʼ me lek xbat akuxlejal akʼo mi muʼyuk lek kʼusi la anuptan ta abikʼtal
Akʼo mi muʼyuk lek kʼusi la snuptan ta sbikʼtal li Josiase, tukʼ-o laj yakʼ sba ta stojolal Jeova. Lek tajek ti kʼu yelan ajvalilaje, jaʼ yuʼun xi ch-albat skʼoplal li ta Vivliae: «Mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li yantik ajvalil laj echʼanuke, yuʼun jaʼ noʼox stuk ti ta sjunul yoʼonton, ta sjunul xkuxlejal xchiʼuk ta skotol yipal sut talel ta stojolal li Jeovae, jech la spas skotol kʼuchaʼal chal li Smantal Moisese; muʼyuk xa yan ajvalil echʼ jech kʼuchaʼal li stuke» (2Re 23:19-25).
Li buchʼutik oy kʼusi la snuptanik ta sbikʼtalike xuʼ xpatbat yoʼontonik li kʼusi la snuptan Josiase. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la spase? ¿Kʼusi koltaat-o sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel yuʼun xchiʼuk ti jechuk spase?
9-15 YUʼUN ENERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 2 REYES 24, 25
«Kakʼ me ta koʼontontik li cholmantale»
w01 15/2 paj. 12 par. 2
Poʼot xa xkʼot yorail ti chchapanvan li Jeovae
2 Li albil kʼopetik ta slivroal Sofoniase jaʼ van tijbat-o yoʼonton li ajvalil Josias sventa slajesbe skʼoplal li yichʼel ta mukʼ jecheʼ diosetik ta Judae. Akʼo mi ep kʼusitik la spas li ajvalil sventa slajesbe skʼoplal li jecheʼ relijione, li jteklume muʼyuk laj yikta sbaik spasel li kʼusi chopole xchiʼuk muʼyuk laj yichʼ chʼaybel smul li smukʼtot ti jaʼ li ajvalil Manases ti «noj yuʼun li Jerusalen ta xchʼichʼel li buchʼutik muʼyuk smulike» (2Re 24:3, 4; 2Kr 34:3). Jaʼ yuʼun, ta onoʼox xkʼot skʼakʼalil ti ta xichʼik chapanel yuʼun li Jeovae.
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta slivroal Jeremias
Li ta sjabilal 607 kʼalal oy xa ox ta 11 jabil yakal ch-ajvalilaj li Sedekiase, li Jerusalene oy xa ox jun jabil xchiʼuk j-oʼlol ti joyobtabil yuʼun li Nabukodonosor ti jaʼ ajvalil ta Babiloniae. Li ta svukubal kʼakʼal ta svoʼobal u kʼalal 19 xa ox jabil yakal ch-ajvalilaj li Nabukodonosore, kʼot ta Jerusalen li Nebusaradan ti jaʼ bankilal yuʼun jchabivanejetike (2Re 25:8). Kʼalal jaʼo te spasoj skarpanaik ta spat smuroaltak jteklume, xuʼ van laj yil bu oy li yajkontratake xchiʼuk la snop kʼuxi xuʼ stsal. Vaʼun, li ta slajunebal kʼakʼal ta svoʼobal ue och li ta Jerusalene xchiʼuk la xchikʼ (Jer 52:12, 13).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
w05 1/8 paj. 12 par. 1
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta 2 Reyes
24:3, 4. Ta skoj ti ep buchʼutik la smalbe xchʼichʼel li Manasese, li Jeovae muʼyuk xakʼ ta perton li Judae. Yuʼun toj tsots skʼoplal chilbe xkuxlejal li buchʼutik muʼyuk smulike. Xuʼ jchʼuntik ti chpakbat skʼoplalik yuʼun Jeova li buchʼutik muʼyuk smul chamike, yuʼun chichʼ chʼaybel skʼoplalik li jmilvanejetike (Sl 37:9-11; 145:20).
16-22 YUʼUN ENERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 1-3
«Li Vivliae melel li kʼusitik chalbe skʼoplale»
¿Mi kuxiik ta melel li Adan xchiʼuk Evae?
Li ta kapitulo 1 kʼalal ta 9 ta Baʼyel slivroal Kronikase xchiʼuk li ta kapitulo 3 ta Lukase te ta jtatik biiletik li ta snitilulal Judae. Li ta Baʼyel slivroal Kronikase chalbe skʼoplal 48 nitilulal ti jaʼ snitilulal ajvaliletik xchiʼuk paleetik ta jteklum Israel. Li ta Lukase chalbe skʼoplal 75 nitilulal ti jaʼ li snitilulal Jesukristoe. Ta xchibal lista taje te jmoj chalbe skʼoplal Adan kʼalal chalbe skʼoplal Salomon, David, Jakob, Isaak, Abraan xchiʼuk Noee. Ta skoj ti kuxiik ta melel li buchʼutik te chalbe skʼoplale, xuʼ jchʼuntik ti kuxi ta melel li Adan eke.
Li Noé xchiʼuk li nojelal ta voʼe jaʼ melel, maʼuk noʼox jecheʼ loʼil
Jech noxtok, xuʼ jtabetik lek sprevail ti ikuxi ta melel li Noee, taje te chvinaj kʼalal ta jkʼeltik chib slistail snitilultak utsʼ-alaliletik ti te tsʼibabil ta Vivliae (1Kr 1:4; Lu 3:36). Li buchʼutik la stsʼibaik ta sventa li snitilultak Noee, ti jaʼ Esdras xchiʼuk Lucase, lek la xchanbeik skʼoplal, li Lucase lek la xcholbe talel snitilultak Noé kʼalal to ta Jesús.
¿Mi kuxiik ta melel li Adan xchiʼuk Evae?
Jtos chanubtasel ta Vivlia ti ep buchʼutik xchʼunojike jaʼ ta sventa li pojelale. Taje jaʼo kʼalal laj yakʼ xkuxlejal Jesukristo sventa stoj li jmultike (Mt 20:28; Jn 3:16). Jech kʼuchaʼal jnaʼojtike, li pojelale jaʼ skʼoplal kʼalal oy kʼusi chkakʼtik sventa oyuk kʼusi xkichʼtik sutesbele o sventa jpojtik junuk krixchanoe. Jaʼ yuʼun, li Vivliae chal ti Jesuse «laj yakʼ sba stuk jech kʼuchaʼal pojelal sventa xtoj-o skotol li krixchanoetike» (1Ti 2:6). Pe ¿kʼusi ti chichʼ tojele? Xi chal li Vivliae: «Jech kʼuchaʼal ta skoj Adan yakal chcham skotol li krixchanoetike, jaʼ jech ta skoj Kristo tsta xkuxlejal skotolik yan velta» (1Ko 15:22). Kʼalal laj yakʼ xkuxlejal Jesus ti jaʼ jun tukʼil vinike, jaʼ kʼot ta xkʼexol li Adan ti jaʼ toʼox jun tukʼil vinik eke, pe ti la saʼ smul ta nichimaltik Edene (Ro 5:12). Jaʼ yuʼun chaʼa, ti muʼyukuk kuxi ta melel li Adane, jecheʼ ay yakʼ xkuxlejal Jesukristo ti jechuke.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-1 paj. 1005 par. 1, 2
Nitilulal
Sbi antsetik. Oy junantik veltae, laj yichʼ tsʼibabel sbi antsetik li ta nitilulaletik sventa xichʼ akʼel ta aʼiel li kʼusitik kʼot ta pasele. Li ta Jenesis 11:29 xchiʼuk 30 chichʼ albel skʼoplal li Sarai (Sara) ta skoj ti jaʼ te chlik talel ta stojolal li albil nitilulale, maʼuk ta stojolal li yan yajnil Abraane. Te chichʼ albel skʼoplal Milka ek li ta tekstoetik taje, jaʼ van ta skoj ti jaʼ li syaya Rebekae ti jaʼ yajnil Isaake. Vaʼun, jaʼ jech chvinaj ti te likem talel ta stojolal yutsʼ yalal Abraan li Rebekae, yuʼun li Isaake mu stakʼ xikʼ junuk ants ti yan-o slumale (Je 22:20-23; 24:2-4). Li ta Jenesis 25:1 te chichʼ albel sbi li yan yajnil Abraane ti jaʼ li Keturae. Taje chakʼ ta ilel ti la saʼ yan yajnil Abraan kʼalal cham li Sarae xchiʼuk ti xuʼ to xil yan xnichʼnabtak akʼo mi echʼem xa ox mas ta 40 jabil ti koltaat yuʼun Jeova sventa xil xnichʼone (Je 24:67; 25:20; Ro 4:19). Jech xtok, chakʼ ta ilel ti Israele oy to kʼusi yutoj sbaik xchiʼuk li Madian xchiʼuk li yan j-arabeetike.
Chichʼ albel skʼoplal xtok li Lea, Rakel, li stsʼakal ajniltak Jakob xchiʼuk li yalabike (Je 35:21-26). Taje tskoltautik ta yaʼibel smelolal ti kʼu yelan laj yil sbaik xchiʼuk Dios li yalabike. Jaʼtik jech kʼot ta stojolal li antsetik ti te tsakal sbiik li ta yan nitilulaletike. Kʼalal chichʼ akʼbel xrexto li jun antse, xuʼ xichʼ tsakbel li sbi eke (Nu 26:33). Pe jaʼuk li Tamar, Raab xchiʼuk Rute jelel kʼusi kʼot ta stojolalik. Yuʼun toj labal sba ti kʼu yelan kʼotik ta snitilulal li Mesias ti jaʼ li Jesukristoe (Je 38; Rut 1:3-5; 4:13-15; Mt 1:1-5). Yan ti bu chichʼ albel sbi antsetik li ta nitilulaletike jaʼ ta 1 Kronikas 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
23-29 YUʼUN ENERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 4-6
«¿Kʼusi chakʼ ta ilel ta jtojolal li orasion ta jpase?»
Li Buchʼu chchikinta orasione
Li Jabes ti lek chaʼi spasel orasione laj yalbe Dios ti x-akʼbat bendisione. Vaʼun, oxtos kʼusi la skʼanbe ti te chakʼ ta ilel ti lek tsots xchʼunel yoʼontone.
Baʼyel, li Jabese laj yalbe Dios ti x-akʼbat to mas yosile (versikulo 10). Ta skoj ti lek ichʼbil ta mukʼe, muʼyuk ta yoʼonton tspoj yan osil. Yileluke, li kʼusi la skʼane jaʼ ti x-epaj yosil sventa xuʼuk te xkomik li buchʼutik chichʼik ta mukʼ melel Diose.
Xchibal, li Jabese la skʼan ti xkoltaat yuʼun li skʼob Diose. Li skʼob Diose jaʼ skʼoplal li sjuʼel ti jaʼ tskolta-o li yajtuneltake (1Kr 29:12). Sventa x-akʼbat li kʼusi tskʼane, li Jabese la skʼanbe koltael Dios ti jech-o tskolta li buchʼutik chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolale, yuʼun «li skʼob Jeovae mu toj komkomuk» (Is 59:1).
Yoxibal, xi laj yal li Jabese: «Mu xavakʼ taluk jvokole sventa mu kʼusi jpas». Kʼalal «sventa mu kʼusi jpas» xi li Jabese, mu jaʼuk la skʼanbe Dios ti muuk xil svokole, yuʼun li kʼusi la skʼane jaʼ ti mu stsalat yuʼun li at-oʼontone xchiʼuk ti mu spas li kʼusi chopole.
Jech kʼuchaʼal chkiltike, ti kʼu yelan la spas orasion li Jabese laj yakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton li melel yichʼel ta mukʼ Diose xchiʼuk ti oy xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Buchʼu chaʼi orasione. Pe ¿mi takʼbat van yuʼun li Jeovae? Xi chal kaʼitik li Vivliae: «Li Diose jech la spas jech kʼuchaʼal kʼanbate».
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
w05 1/10 paj. 9 par. 7
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta 1 Kronikas
5:10, 18-22. Kʼalal kuxul toʼox li Saule, li nitilulaletik ti te nakalik li ta stukʼil slokʼeb kʼakʼal ta Jordane la stsalik li j-agaretike akʼo mi mas ta j-oʼlol yepalik. Ti kʼu yuʼun kuch yuʼunik li paskʼope jaʼ ta skoj ti la spat yoʼontonik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti la skʼanbeik koltaele. Li voʼotik eke jpat koʼontontik ta stojolal Jeova ti chkuch kuʼuntik li paskʼop ta mantal ti yakal ta jpastike (Ef 6:10-17).
30 YUʼUN ENERO–5 YUʼUN FEVRERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 7-9
«Li Jeovae tskoltaot ta spasel li kʼusi abainoje»
w05 1/10 paj. 9 par. 8
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta 1 Kronikas
9:26, 27. Li jlevietik ti jaʼ jchabitiʼnaetike tsots skʼoplal li yabtelike, yuʼun jaʼ yichʼojbeik li syaveal skuartoaltak temploe. Laj yakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton yabtelik kʼalal la sjamik jujun kʼakʼal li temploe. Li voʼotik eke akʼbil jbaintik skoltael krixchanoetik sventa xichʼik ta mukʼ li Jeovae. ¿Mi mu jechuk skʼan xkakʼ ta koʼontontik spasel li kʼusi jbainojtik jech kʼuchaʼal la spasik li jlevietike?
¿Kʼuxi xuʼ xachanbe stalelal Finees kʼalal chavil avokole?
Li ta voʼnee, toj tsots yabtel li Fineese (Fineas), yuʼun jaʼ oy ta sba la xchabi li jteklum Israele. Li kʼusi ikoltaat sventa chchapan li kʼopetike jaʼ ti tsots yoʼontone, ti pʼije xchiʼuk ti oy lek xchʼunel yoʼontone. Ta skoj ti lek ch-abteje, lek ilat yuʼun Dios. Kʼalal i-echʼ xaʼox jmil jabile, xi laj yal li Esdrase: «Jaʼ to ox cʼotem ta banquilal yuʼunic ti Finees xnichʼon ti Eleazare. ¡Svaʼanojuc o sba [...] Dios ta stojol leʼe!» (1Kr 9:20, Ch). Ti kʼusi laj yichʼ alel ta stojolal Fineese, jechuk me skʼoplal skotolik li moletik ta tsobobbail avie, xchiʼuk jechuk skʼoplalik ek li yan tukʼil yajtsʼaklomtak Cristoe.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
Jkʼejintatik li Jeovae
6 Jaʼ jech: li Jeovae laj yal ta stojolal yaj-alkʼoptak ti skʼan xichʼ kʼupil kʼoptael ta kʼejojetik yuʼun li yajtuneltake. Jech onoʼox, li jlevietik ti chkʼejinike muʼyuk bu tspasik jlom abteletik sventa xakʼ ora stsʼibabeik sletrail li sone xchiʼuk sventa van chchanik (1Kr 9:33).
6-12 YUʼUN FEVRERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 10-12
«Oyuk ta avoʼonton xchʼunbel smantal Jeova»
«Chanubtasun ta spasel li cʼusi tscʼan avoʼntone»
12 Yan kʼusi xuʼ lek jchanbetik li Davide jaʼ ti xaʼibe smelolal kʼuxi tstunes li beiltaseletike xchiʼuk ti tskʼan chakʼ ta xkuxlejale. Jchantik batel kʼusi kʼot ta pasel kʼalal laj yal ti tskʼan tajek chuchʼ «li voʼ ta pozo ti te oy ta nopol stiʼ Belene». Li jteklum taje oy toʼox ta skʼob li jfilistaetike, pe oy oxvoʼ sviniktak ti bat yichʼik tal li voʼ taje manchuk mi persa la spasik kʼop xchiʼuk li krixchanoetike. Akʼo mi jech «muc scʼan xuchʼ. La smal ta stojol Mucʼul Dios» li Davide. ¿Kʼu yuʼun? Xi laj yale: «Acʼo scoltaun li Diose; muʼyuc ta xcuchʼ li voʼe. Yuʼun me chcuchʼe, xcoʼlaj xchiʼuc jaʼ chcuchʼbe xchʼichʼalic li viniquetique, yuʼun sqʼuelanoj sbecʼtalic o ta yichʼel tal li voʼe» (1Kr 11:15-19).
13 Ta skoj ti xojtikin Mantal li Davide, snaʼoj ti mu stakʼ lajesel li chʼichʼe, ti jaʼ noʼox skʼan malbel li Jeovae. Jech xtok xaʼibe smelolal ti kʼu yuʼun jech chichʼ pasele, yuʼun li Mantale chal ti «jaʼ ta sventa xchʼichʼal cuxul li cʼusitic cuxajtique». Pe maʼuk chʼichʼ li kʼusi chuchʼ ox Davide. ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk la skʼan laj yuchʼe? Yuʼun xaʼibe smelolal kʼuxi ta tunesel li beiltasel taje: yuʼun chʼul chil Jeova li chʼichʼe. Ta skoj ti xibal sba kʼusi ox xuʼ snuptanik li oxvoʼ viniketike, li Davide laj yakʼ venta ti yuʼun lajuk yuchʼ li voʼe xkoʼolaj muʼyuk laj yichʼbe ta mukʼ li xchʼichʼelike. Jech oxal, mu xa noʼox snop ti stakʼ xuchʼe, ti jaʼ mas lek ti smal batel ta lume (Le 17:11; Dt 12:23, 24).
Jchʼuntik li mantaletik xchiʼuk li beiltaseletik sventa jchanubtas li jol koʼontontike
5 Mu baluk noʼox ti jchantik xchiʼuk ti xkojtikintik li smantaltak Jeovae, yuʼun mi ta jkʼan ta jtabetik sbalile skʼan jkʼantik xchiʼuk ti jtsaktik ta venta skotol orae. Xi jamal chalbutik li skʼop Diose: «¡Contrainic li cʼusitic chopole! ¡Jaʼ cʼanic li cʼusi leque!» (Am 5:15). Li kʼusi xuʼ skoltautike jaʼ mi la jchantik snopel jech kʼuchaʼal tsnop li Jeovae. Jnoptik noʼox avaʼi ti chabat ta doktor ta skoj ti oy xa sjayibal kʼakʼal ti mu x-och lek avayele. Vaʼun li doktore chalbot ti oy kʼusitik skʼan xavikta slajesele, ti skʼan xapas ejersisioe xchiʼuk ti oy kʼusitik skʼan xajel li ta akuxlejale. ¿Mi mu jechuk ti chatojbe tajek ta vokol li doktor kʼalal chavakʼ venta ti oy sbalil li kʼusi laj yalbot akʼo xapase?
6 Li Jpasvanej kuʼuntike yakʼojbutik mantaletik yoʼ mu jpastik jtosuk mulil xchiʼuk sventa xlekub li jkuxlejaltike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Vivliae chal ti mu stakʼ jutik kʼope, ti xij-elkʼaje, ti xijmulivaje, ti jsaʼtik kʼope xchiʼuk ti mu jpastik li espiritismoe, ¿mi mu jechuk ti toj ep sbalil mi ta jchʼuntike? (Kʼelo Proverbios 6:16-19; Ap 21:8). Kʼalal chkiltik ti oy sbaliltak mi ta jchʼunbetik li smantaltak Jeovae, ta xchʼi li kʼanelal kuʼuntik ta stojolale xchiʼuk mas ta jkʼuxubinbetik li smantaltake.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-1 paj. 551 par. 5, 6
Oʼontonal
Kʼalal chijtun ta sjunul koʼontontik ta stojolal Jeova. Sventa lekuk x-abtej li koʼontontike, skʼan ti lekuk oy sjunule, pe li koʼontontik ti chalbe skʼoplal Vivliae xuʼ van chʼakal bakʼintik. Li Davide xi la skʼanbe li Jeovae: «Pasbun ta jun koʼonton sventa jxiʼta li abie». Taje chakʼ ta ilel ti xuʼ xchʼak sba li koʼontontik ta skoj ti kʼu yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk li kʼusi chijxiʼo yuʼune (Sl 86:11). Li buchʼutik «xchibet yoʼontonike» xuʼ van mu ta sjunuluk yoʼonton chtunik ta stojolal Dios (Sl 119:113; Ap 3:16). Jech xtok, xuʼ chib koʼontontik, vaʼun chaʼvoʼ buchʼu chijtun ta stojolal o ti oy kʼusi chkaltik, pe ti yan-o kʼusi ta jnoptike (1Kr 12:33, ts’ib ta yok vun; Sl 12:2). Li Jesuse laj yal ta jamal ti chopol tajek chil li buchʼutik chloʼlavanike (Mt 15:7, 8).
Skʼan ti mu xijchibetuk kʼalal chijtun ta stojolal Dios mi jaʼuk ti chib koʼontontike. Yuʼun skʼan ti ta sjunuluk koʼontontik xijtun ta stojolale (1Kr 28:9). Pe skʼan xkakʼ kipaltik sventa spas kuʼuntike, yuʼun toj xibal sba li koʼontontike xchiʼuk te onoʼox ta koʼontontik li kʼusi chopole (Je 8:21; Jer 17:9, 10). ¿Kʼusitik xuʼ skoltautik sventa ta sjunuluk koʼontontik xijtun ta stojolal Jeovae? Jaʼ li orasione (Sl 119:145; Lam 3:41), ti jchanilantik li Skʼop Diose (Esd 7:10; Pr 15:28), ti ta sjunul koʼontontik jcholtik mantale (koʼoltaso xchiʼuk Jeremias 20:9) xchiʼuk ti jchiʼintik li buchʼutik ta sjunul yoʼonton chtunik ta stojolal Jeova eke (koʼoltaso xchiʼuk 2 Reyes 10:15, 16).
13-19 YUʼUN FEVRERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 13-16
«Lek kʼusi chkʼot ta pasel mi jech ta jpastik kʼuchaʼal chij-albate»
¿Mi chasabe skʼoplal li kʼusi tsnop Jeovae?
12 Kʼalal spojojik xa ox sutel ta Israel li xkaxail strato Jeova xchiʼuk ti oy xa ox ta sjayibal jabil te oy ta Kiryat-Jearime, li ajvalil Davide laj yal ti tskʼan chichʼ echʼel ta Jerusalene. Jaʼ yuʼun, la sjakʼbe li bankilaletik ta jteklum mi lek chilik ti jech tspase xchiʼuk mi lek van chil li Jeovae. Pe muʼyuk la sabe lek skʼoplal mi lek onoʼox chaʼi li Jeovae. Ti lajuk sabe mas skʼoplale, muʼyuk la xkuchik batel ta kareta li xkaxail tratoe. Yuʼun jaʼ la xkuch batel ta snekebik jechuk li jlevietik ta yutsʼ yalal Koate, jech kʼuchaʼal yaloj onoʼox li Diose. Li Davide nopem xaʼi ti tsjakʼbe Jeova li kʼusi tspase, pe mu jechuk la spas li vaʼ orae. Jaʼ yuʼun, muʼyuk lek kʼusi kʼot ta pasel. Xi laj yal David ta mas tsʼakale: «Li Jeovae tsan skʼakʼal yoʼonton ta jtojolaltik [...], yuʼun muʼyuk la jkʼelbetik skʼoplal ti kʼu onoʼox yelan skʼan pasele» (1 Kr 13:1-3; 15:11-13; Nu 4:4-6, 15; 7:1-9).
¿Mi chasabe skʼoplal li kʼusi tsnop Jeovae?
13 Li xkaxail tratoe tey toʼox oy ta sna Obed-edom. Pe kʼalal la xkuchik batel ta Jerusalen li jlevietike, la skʼejintaik jun kʼejoj ti jaʼ la stsʼiba David ti xi chvulesbat ta sjolike: «Saʼik li Jeovae xchiʼuk li yipe. Sabeik sat skotol ora. Teuk me ta ajolik li kʼusitik labalik sba spasoje, li skʼelobiltak juʼelal spasoje xchiʼuk ti kʼu yelan chapanvaneme» (1 Kr 16:11, 12).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
Kichʼtik ta mukʼ Jeova, li Ajvalil ta sbatel osile
14 Li Davide laj yichʼ batel ta Jerusalén li xchʼul kaxail smantal Diose. Li ta yorail muyubajel taje, li jlevietike la skʼejintaik jun son ti toj kʼupil sba ti xi chal jaypʼeluke: «Xi xavalik batel ta stojolal mukʼtik lumetike: ‹¡Kʼot xa ta Ajvalil li Jeovae!›» (1Kr 16:31). Veno, ta skoj ti jaʼ Ajvalil ta sbatel osil li Jeovae, ¿kʼuxi ti kʼot ta Ajvalil li vaʼ kʼakʼale? Veno, li Jeovae chkʼot ta Ajvalil jujun velta kʼalal chakʼ ta ilel ti tsots yabtele, kʼalal oy buchʼu tsvaʼan ta yajkʼopojel kʼalal sta-o chile o kʼalal jaʼ tspas stuk li kʼusi skʼan pasele. Toj tsots skʼoplal ti xkaʼibetik smelolal taje. Kʼalal muʼyuk toʼox bu chamem li Davide, li Jeovae laj yalbe ta melel ti muʼyuk chlaj li ajvalilal yuʼune: «Ta xlic jvaʼan junuc anichʼon; ta jticʼ ta ajvalilal» (2Sa 7:12, 13). Jaʼ jech kʼot ta pasel: mas ta jmil jabil ta tsʼakale vul ta lokʼel li xnichʼon o snitilulal Davide. ¿Buchʼu skʼoplal xchiʼuk bakʼin van chkʼot ta Ajvalil?
20-26 YUʼUN FEVRERO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 17-19
«Mu xavakʼ xchibajesot li kʼusi mu spas avuʼune»
w06 15/7 paj. 19 par. 1
Jkʼeltik li kʼusitik lek oy ta steklumal Jeovae
LI Davide ep ta velta chichʼ albel skʼoplal li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope. Jaʼ toʼox jchabichij, xtojob stijel son, j-alkʼop xchiʼuk jaʼ ajvalil ta Israel. Lek tsots xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Jeovae. Ta skoj ti skʼanoje, lokʼ ta yoʼonton svaʼanbel sna. Li na o templo taje jaʼ sventa te xichʼik ta mukʼ Jeova li j-israeletike. Li Davide snaʼoj ti ch-akʼbat smuyubajelik xchiʼuk tstabe sbalil steklumal Dios li templo xchiʼuk li kʼusitik te chichʼ pasele. Jaʼ yuʼun, xi la skʼejintabe li Jeovae: «Xmuyubaj noʼox li buchʼu atʼujoje xchiʼuk ti chanopajes tal ta atojolal sventa te chnaki li ta avamakʼe. Jun koʼonton chikomkutik yuʼun li slekil avoʼonton ta anae, li ta achʼul temploe» (Sl 65:4).
Muyubajkutik-o li kʼusi spas kuʼuntik ta stojolal Jeovae
11 Jaʼ jech li voʼotik eke, mas me chijmuyubaj mi ta jpastik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik li kʼusi chij-akʼbat jbaintik li ta steklumal Jeovae. Kakʼ ta koʼontontik li cholmantale xchiʼuk koltavankutik li ta tsobobbaile (Ech 18:5; Ebr 10:24, 25). Jchapan lek li jloʼiltik chkakʼtik ta jujun tsobajele sventa jpatbetik yoʼonton li yantike. Tsotsuk tajek skʼoplal xkiltik li jpartetik ta jelubtastik li ta tsobajel ta xokol kʼakʼale. Mi chkichʼtik kʼanbel ti akʼo jpastik jtosuk abtelal li ta tsobobbaile, ta yorailuk me jpastik xchiʼuk kakʼtik ta ilel ti xuʼ spat yoʼontonik ta jtojolaltike. Mu jnoptik ti oy abtelaletik ti muʼyuk tsotsik skʼoplale xchiʼuk ti mu sta-o ti xkakʼ ta koʼontontik spasele. Kakʼtik persa sventa masuk to xlekub li kʼusitik xijtojob spasele (Pr 22:29). Kʼalal mas ep kʼusitik ta jpastik ta stojolal Jeovae, mas chkamigointik xchiʼuk mas xijmuyubajutik (Gal 6:4). Vaʼun, chijmuyubaj kʼalal oy buchʼu yan chlik sbain li kʼusitik oy toʼox ta koʼontontik spasele (Ro 12:15; Gal 5:26).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
w20.02 paj. 12, rekuadro
¿Mi jkʼanojtik li Jtotik Jeovae?
«¿Mi tete sat ta jtojolal li Jeovae?».
«¿Kʼu yuʼun laj yakʼ tal sat ta jtojolal Jeova ti ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik oy ta spʼejel balumile?». ¿Mi oy jech ajakʼojbe aba? Mi jaʼ jeche, mu atukuk noʼox. Yuʼun jech laj yal ek li ajvalil Davide: «Kajval Jeova, ¿mi yuʼun tsots skʼoplal li vinik ti chatsak ta ventae? ¿Mi yuʼun tsots skʼoplal li xnichʼon krixchano ti chavakʼ tal asat ta stojolale?» (Sl 144:3). Li Davide snaʼoj ti x-ojtikinat lek yuʼun li Jeovae (1Kr 17:16-18). Li avie, li Jeovae tstunes s-organisasion xchiʼuk Skʼop sventa xalbutik ti yiloj kʼalal chkakʼbetik yil ti jkʼanojtike. Jkʼeltik junantik kʼusi chal Vivlia ti jamal chakʼ kiltik ti jaʼ jeche.
• Li Jeovae laj xa onoʼox yakʼ tal sat ta jtojolaltik kʼalal skʼan toʼox xijvokʼe (Sl 139:16).
• Li Jeovae xojtikin li kʼusi oy ta yut koʼontontik xchiʼuk ta jnopbentike (1Kr 28:9).
• Li Jeovae chchikinta kʼalal ta jkʼopontik jujun veltae (Sl 65:2).
• Li kʼusitik ta jpastike xuʼ xmuyubaj-o kuʼuntik li Jeovae o xuʼ xat-o yoʼonton (Pr 27:11).
• Jaʼ laj yikʼutik tal stuk li Jeovae (Jn 6:44).
• Xojtikinutik lek li Jeovae, jaʼ yuʼun chchaʼkuxesutik mi lijchame. Chachʼubtas jbekʼtaltik xchiʼuk jnopbentik, jaʼ noʼoxe muʼyuk chchʼay li kʼusitik echʼem ta jkuxlejaltike xchiʼuk ti kʼu yelan jtalelaltike (Jn 11:21-26, 39-44; Ech 24:15).
27 YUʼUN FEVRERO–5 YUʼUN MARSO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 KRONIKAS 20-22
«Koltao li kerem tsebetik sventa xmuyubajikuk noʼox xtunik ta stojolal Jeovae»
«Kʼubanbo tukʼil viniketik li kʼusitik taje»
8 (Kʼelo 1 Kronikas 22:5). Li Davide xuʼ van la snop ti muʼyuk to chapal Salomon sventa sbeiltas jun mukʼta abtelal kʼuchaʼal taje. Yuʼun li Salomone toj kerem toʼox xchiʼuk muʼyuk to kʼusi mas xchanoj. Pe li Davide tskʼan ti kʼupiluk sba xkom li temploe xchiʼuk ti stukuk noʼox jeche. Pe snaʼoj xtok ti chkoltae yuʼun Jeova li Salomon ta spasel li mukʼta abtelal taje. Jaʼ yuʼun, li Davide jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton skʼelel kʼuxi xuʼ skolta xnichʼon ti bu kʼalal xuʼ yuʼune.
«Kʼubanbo tukʼil viniketik li kʼusitik taje»
7 Li Davide oy tajek ta yoʼonton tsvaʼanbe li stemplo Jeovae, jaʼ yuʼun xuʼ van laj yat tajek yoʼonton ta skoj ti maʼuk xa tsvaʼane. Pe muʼyuk la stsak ta venta mi muʼyuk bu chichʼ ichʼel ta mukʼ ta skoj ti maʼuk tsvaʼan li temploe, ti xi laj yichʼ ojtikinel ta tsʼakale: «Stemplo Salomon». Akʼo mi jech, li Davide ta sjunul yoʼonton la skolta li xnichʼone, yuʼun snaʼoj ti mukʼ li abtelal tspase. La skolta ta xchapanel epal j-abteletik, la stsob epal teʼ, tsatsal takʼin, kovre, plata xchiʼuk oro. Xi laj yalbe li Salomone: «Jnichʼon, acʼo xchiʼinot li Mucʼul Dios cuʼuntique yuʼun jech xuʼ chcʼot ta pasel ti voʼot chapasbe li chʼulna yuʼun jech chac cʼu chaʼal yaloj ta aventae» (1Kr 22:11, 14-16).
Totil meʼiletik, ¿mi yakal chakolta avalab anichʼnabik sventa xichʼik voʼ?
14 Li moletik ta tsobobbail eke xuʼ me skoltaik li totil meʼiletik sventa xakʼ ta yoʼontonik mantal li skerem o stsebike. ¿Kʼuxi? Jaʼ ti xalbeik li kʼusitik lek xuʼ staik ta mantale. Kalbetik junuk skʼelobil, xi chal jun ermanae: «Kʼalal vakib toʼox jabilale, la xchiʼinun ta loʼil 15 minuto li ermano Russelle. La sjakʼbun li kʼusitik oy ta koʼonton stael ta mantale». Li ermanae och ta prekursora xchiʼuk jech-o tun mas ta 70 jabil. Taje chakʼ ta ilel ti lek tajek kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal oy buchʼu chchiʼinutik ta loʼile xchiʼuk ti tstij koʼontontike (Pr 25:11). ¿Kʼusi yan xuʼ spasik li moletik ta tsobobbaile? Veno, li ta Salon sventa Tsobobbaile oy onoʼox ep kʼusitik skʼan pasel, jaʼ yuʼun, xuʼ xalbeik totil meʼiletik mi xuʼ xkoltavanik xchiʼuk li yalab xnichʼnabike. Li kʼoxetike lek me ti jaʼ noʼox xichʼik akʼbel li kʼusitik spas yuʼunike.
15 Mi maʼuk molutik ta tsobobbaile, ¿kʼuxi xuʼ jkoltatik ek li kerem tsebetike? Jaʼ ti xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontike. ¿Pe kʼuxi xuʼ jpastik taje? Jaʼ ti teuk jsatik ta stojolalike, jkʼeltik mi oy kʼusitik chakʼik tal persa spasel li ta mantale. Lek ti xiuk jnopbetik skʼoplale: «¿Mi oy junuk kerem o tseb ti lek la xchapan skomentario xchiʼuk ti muʼyuk chanbil laj yakʼbe ta parafoe? ¿Mi laj yakʼ persa sjelubtasel li kʼusi staoj ta tsobajele? ¿Mi tsal yuʼun jtosuk preva? ¿Mi laj yakʼ persa la xchol mantal li ta s-eskuelae?». Mi laj kakʼtik venta ti jech tspasike, ta yutsiluk me koʼonton jkʼupil kʼoptatik. Kakʼ ta koʼonton jchiʼintik ta loʼil xtok kʼalal skʼan to xlik o kʼalal mi laj koʼontontik ta tsobajele. Mi jech ta jpastike, jun me yoʼonton chaʼiik ti liʼ oyik ta steklumal Jeovae (Sl 35:18).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
w05 1/10 paj. 11 par. 6
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta 1 Kronikas
21:13-15. Li Jeovae laj yalbe mantal li anjel sventa spajesbe svokol li steklumale, yuʼun kʼuxubaj ta yoʼonton. «Toj ep kʼuxubinel yuʼun» li Jeovae.