¡Chʼayal to kʼot yoʼontonik ta melel li antsetike, yuʼun jaʼ to chilike jecheʼ xa pojol li smukinal Jesuse! Jech oxal, li Maria Magdalenae bat ta anil «ti bu oy li Simon Pedroe xchiʼuk ti bu oy li yan jchankʼope, jaʼ li buchʼu kʼanbil yuʼun Jesuse», taje jaʼ li jtakbol Juane (Juan 20:2). Pe li yan antsetik ti te komik ta mukinale te laj yilik jun anjel. Jech xtok, te oy yan anjel li ta yut mukinal «ti slapoj jlik natil sakil kʼuʼile» (Markos 16:5).

Xi laj yal li jun anjele: «Mu xaxiʼik, yuʼun jnaʼoj ti jaʼ chasaʼik li Jesus ti laj yichʼ milel ta jtel teʼe. Muʼyuk xa liʼ oye, yuʼun chaʼkuxiem xa jech onoʼox kʼuchaʼal laj yale. Laʼik, kʼelo avilik ti bu toʼox telele. Vaʼun batanik ta anil xchiʼuk albeik yajchankʼoptak ti laj xa yichʼ chaʼkuxesele, yuʼun ¡kʼelo avilik!, jelavem batel avuʼunik ta Galilea» (Mateo 28:5-7). Vaʼun bat yalbeik jchankʼopetik li antsetike, «xtʼelajetik tajek ta xiʼel xchiʼuk xmuyubajik tajek» batik (Markos 16:8).

La sta bu oy Pedro xchiʼuk Juan li Mariae. Solel mu xa xichʼ ikʼ xi laj yale: «Slokʼesojik batel ta smukinal li Kajvaltike, mu jnaʼkutik bu bat stelanik» (Juan 20:2). La stambeik batel anil ta ora li Pedro xchiʼuk Juane. Jaʼ mas toj echʼem x-anilaj li Juane, jech oxal jaʼ baʼyel kʼot. Pe muʼyuk x-och li ta yut mukinale, jaʼ noʼox la xnachʼta ochel, jaʼ to chile te votsajtik li xpixobil Jesuse.

Kʼalal kʼot li Pedroe tukʼ salet ochel ta yut chʼen. Laj yil ti te votsajtik li pokʼ ti pasbil ta linoe xchiʼuk li pokʼ ti la svolbeik-o sjol li Jesuse. Vaʼun och batel ek li Juane, jaʼ to la xchʼun li kʼusi laj yal Mariae. Mi junuk buchʼu xaʼibe smelolal yuʼunik, akʼo mi laj onoʼox yalbe skʼoplal li Jesuse (Mateo 16:21). Mu snaʼ kʼusi tspasik, vaʼun bat ta snaik. Pe li Mariae te xa kom ta mukinal kʼalal sut tale.

Kʼalal jaʼo jech chkʼot ta pasele, li yan antsetike bat yalbeik yan jchankʼopetik ti chaʼkuxiem xa li Jesuse. Pe kʼalal jaʼo stamojbeik anile te la snupik ta be li Jesuse xchiʼuk xi albatike: «¿Bu chabatik?». La skejan sbaik ta stojolal xchiʼuk «laj yichʼik ta mukʼ». Vaʼun xi albatik yuʼun li Jesuse: «¡Mu xaxiʼik! Batanik, bat albeik kermanotak ti akʼo xbatik ta Galileae, vaʼun te chilikun» (Mateo 28:9, 10).

Veno, kʼalal yal tal ta vinajel li yaj-anjel Jeovae xchiʼuk ti echʼ nikele, «xiʼik tajek [li jchabivanejetike,] xtʼelajet komik xchiʼuk chamem komik yilel». Vaʼun kʼalal tal xchʼulelik une, batik ta jteklum sventa «[chalbeik] bankilal paleetik skotol li kʼusitik kʼot ta pasele». Te une li paleetike bat yalbeik li moletik yuʼun judaetike. Kʼot ta nopel yuʼunik ti chakʼbeik takʼin li soltaroetik yoʼ mu jamaluk xalik li kʼusi kʼot ta pasele, xi laj yalbeik ti akʼo yal li soltaroetike: «Ay ta akʼobaltik li yajchankʼoptake, vaʼun laj yelkʼanik batel kʼalal jaʼo chivaykutike» (Mateo 28:4, 11, 13).

Xuʼ me xichʼik-o milel jroma soltaroetik mi vayik kʼalal jaʼo yakalik ta chabivaneje, jaʼ yuʼun xi albatik yuʼun li bankilal paleetike: «Mi kʼot ta xchikin ajvalile [ti vayik la ta alele] voʼonkutik ta jchapbekutik smelolal taje, vaʼun muʼyuk kʼusi chavat-o avoʼontonik» (Mateo 28:14). La stsakik takʼin li soltaroetike, vaʼun jaʼ jech la spasik kʼuchaʼal albatik yuʼun li paleetike. Jech oxal pukem batel skʼoplal ta stojolal judaetik ti yuʼun la ay yelkʼanbeik ta akʼobaltik sbekʼtal li Jesuse.

Pe te oy-o ch-okʼ ta mukinal li Maria Magdalenae. Vaʼun la stsuban sba sventa tskʼel ochel li mukinale, ¡te laj yil chaʼvoʼ anjeletik ti sak skʼuʼ spokʼ slapojike! Jun te chotol ta sjol ti bu toʼox laj yakʼbeik sbekʼtal li Jesuse xchiʼuk jun ta yok. Xi albat yuʼun li anjeletike: «¿Kʼu yuʼun ti yakal cha-okʼe ants?». Xi la stakʼe: «Yuʼun slokʼesojik batel li Kajvale, mu jnaʼ bu bat stelanik». Pe kʼalal la skʼel spat li Mariae, oy to buchʼu te laj yil. Jaʼ jech la sjakʼ ek kʼuchaʼal la sjakʼ li anjeletike: «¿Buchʼu yakal chasaʼ?». La snop ti jaʼ jun jtsʼunnichime, jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «Bankilal, mi voʼot la akuch batele, albun ti bu laj avakʼe, vaʼun chbat jlokʼes talel» (Juan 20:13-15).

Jaʼ yakal chchiʼin ta loʼil li Jesus ti chaʼkuxiem xae, pe muʼyuk laj yakʼ venta ti jaʼe. Pe kʼalal «¡Maria!», x-utate, jaʼ to te laj yakʼ venta ti jaʼ li Jesuse, yuʼun snaʼoj onoʼox ti kʼu yelan chkʼoponate. Xi xmuyubaj tajek avan li Mariae: «¡Rabboni!» (ti «¡Jchanubtasvanej!» xi smelolale). Ta skoj ti chiʼ mi xbat noʼox ta ora ta vinajele, la sjokʼan sba ta stojolal. Pe xi albat yuʼun li Jesuse: «Mu xa xajipan aba ta jtojolal, yuʼun muʼyuk to bu muyemun batel ta stojolal li Totile. Pe bat kʼelo li kermanotake xchiʼuk xi xavalbe yaʼiike: ‹Yakal chimuy batel ta stojolal Jtot xchiʼuk Atotik ek xchiʼuk ta stojolal Jdios xchiʼuk Adiosik ek›» (Juan 20:16, 17).

Bat ta anil Maria ti bu stsoboj sbaik li jtakboletik xchiʼuk li yan jchankʼopetike. Pe maʼuk noʼox xi kʼot yale: «¡Laj xa kil li Kajvaltike!», yuʼun oy to kʼusi mas kʼot yal, ti maʼuk noʼox li kʼusi yaloj xa onoʼox li yan antsetike (Juan 20:18). Akʼo mi jech, «chuvaj kʼop noʼox laj yaʼiik» (Lukas 24:11).

Chat yoʼonton li jchankʼopetik ta domingo 16 yuʼun nisane. Mu snaʼik kʼu yuʼun ti jecheʼ te pojol li mukinale (Mateo 28:9, 10; Lukas 24:11). Ta mas tsʼakal jutuke, lokʼik batel ta Jerusalen li Kleopas xchiʼuk jun jchankʼope, batik ta Emaus, ti te van buluchibuk kilometro snamale.

Yakal chalbeik batel skʼoplal skotol li kʼusitik kʼot ta pasele. Vaʼun oy buchʼu tal chiʼinatikuk ta xanbal ti mu xojtikinike. Xi la sjakʼe: «¿Kʼusi ti yakal chavalik tal ta bee?». Xi la stakʼ li Kleopase: «¿Mi atuk xa noʼox van ti j-echʼelbeot ta Jerusalen ti mu xanaʼ li kʼusitik kʼot ta pasel voljechabje tee?». Xi la stakʼ li buchʼu tal chiʼinvanuk ta xanbale: «¿Kʼusitik ti kʼot ta pasele?» (Lukas 24:17-19).

Xi laj yalbeike: «Jaʼ li kʼusitik kʼot ta pasel ta stojolal Jnasaretal Jesuse», ti «jpatoj ox koʼontonkutik ti jaʼ li buchʼu tspoj Israele» (Lukas 24:19-21).

Vaʼun li Kleopas xchiʼuk li jun jchankʼope la xchapik li kʼusitik kʼot ta pasel li vaʼ kʼakʼale. Laj yalik ti kʼalal batik ta smukinal Jesus junantik antsetike, jecheʼ la te pojol la staik. Jech xtok, oy la kʼusi toj labal xa noʼox sba laj yilik: ¡laj la yilik chaʼvoʼ anjeletik ti laj yalik ti kuxul li Jesuse! Maʼuk noʼox, yuʼun la oy to buchʼutik batik ek li ta mukinale, vaʼun ‹laj yilik jech kʼuchaʼal laj yal li antsetike› (Lukas 24:24).

Jamal xvinaj ti chat tajek yoʼontonik li chaʼvoʼ jchankʼopetik ta skoj li kʼusitik kʼot ta pasele. Vaʼun albatik yuʼun li j-echʼelbe vinik ti muʼyuk lek li kʼusi tsnopike, ti jaʼ ta skoj ti chat tajek yoʼontonike, xi laj yal li vinik taje: «¡Muʼyuk apʼijilik xchiʼuk kʼun ch-abtej avoʼontonik sventa chachʼunik skotol li kʼusitik yaloj j-alkʼopetike! ¿Mi mu persauk onoʼox jech chichʼ svokol li Kristo sventa tsta smukʼulale?» (Lukas 24:25, 26). Ep tajek Tsʼibetik albatik smelolal ti jaʼ skʼoplal li Kristoe.

Vaʼun kʼotik li ta Emause. Tskʼan to chaʼiik mas li chaʼvoʼ jchankʼopetike, jaʼ yuʼun xi laj yalbeik li j-echʼelbee: «Jaʼ lek koman liʼe, yuʼun ch-och xa akʼobal xchiʼuk chnel xa li kʼakʼale». Te paj yuʼunik un, laje veʼik. Kʼalal laj xaʼox spas orasion li j-echʼelbee, la xut li pane, laje akʼbat spanik, vaʼun laj yakʼik venta ti jaʼ li Jesuse, pe sakchʼay batel ta satik (Lukas 24:29-31). ¡Jaʼ to la xchʼunik ti yuʼun kuxul ta melel li Jesuse!

Xmuyubaj xa xi laj yalbe sbaik li kʼusi la snuptanik li chaʼvoʼ jchankʼopetike: «¿Mi mu xtiltunuk koʼontontik kʼalal yakal chchiʼinutik tal ta loʼil ta bee, kʼalal lek tsʼakal tsjambutik tal smelolal li Tsʼibetike?» (Lukas 24:32). La stam sutel sbeik ta anil ta Jerusalen ti bu oy li jtakboletike xchiʼuk li yan xchiʼiltakike. Kʼalal mu to chalik li kʼusi la snuptanik Kleopas xchiʼuk li jun jchankʼope, xi laj yal li yantike: «¡Chaʼkuxiem xa ta melel li Kajvaltike, yuʼun laj xa yakʼ sba ta ilel ta stojolal li Simone!» (Lukas 24:34). Vaʼun lik yalik ek ti kʼuxi laj yakʼ sba ta ilel ta stojolalik li Jesuse. Ta melel, ¡laj yil ta sat stukik ek!

Chʼayal to kʼot yoʼontonik, ¡yuʼun te kʼot svaʼan sba Jesus ti bu oyike! Mu chʼunbaj chaʼiik, yuʼun ta skoj ti chiʼik mi te xkʼotik li judaetike, sbajojik lek ta seguro li tiʼ nae. Akʼo mi jech, te kʼot svaʼan sba ta stojolalik. Xi jun yoʼonton laj yale: «Junuk avoʼontonik». Pe chiʼik tajek. «La snopik mi jaʼ jun anjel» ti buchʼu te chilike, jech kʼuchaʼal yilojik xa onoʼox jun veltae (Lukas 24:36, 37; Mateo 14:25-27).

Sventa mu snopik ti jaʼ jun anjele o ti snopik yan kʼusie, jaʼ xkaltik, ti xilik ta melel ti oy sbekʼtal xchiʼuk sbakil li Jesuse, laj yakʼ ta ilel li yok skʼobe xchiʼuk xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun chaxiʼik xchiʼuk kʼu yuʼun xchibet avoʼontonik? Kʼelo avilik li kok jkʼobe, voʼonun; pikikun xchiʼuk kʼelikun, yuʼun chʼabal sbekʼtal xchiʼuk sbakil li jun anjele, pe li voʼone oy jbekʼtal xchiʼuk jbakil jech kʼuchaʼal chavilike» (Lukas 24:36-39). Labal to sba laj yilik xchiʼuk xmuyubajik tajek, pe te to xnaʼetik jutuk mi chchʼunik o mi moʼoj.

Sventa xakʼik venta ti kuxul ta melel li Jesuse, xi jakʼbatike: «¿Mi oy kʼusi jlajestik avuʼunik?». Vaʼun laj yakʼbeik jutuk vobil choy, la stsak, vaʼun la stiʼ. Xi to laj yale: «Liʼe jaʼ li kʼusitik laj kalboxuk kʼalal liʼ toʼox jchiʼukoxuke [kʼalal skʼan toʼox xchame], ti persa onoʼox ta xkʼot [ta] pasel skotol li jkʼoplal tsʼibabil ta Smantal Moises xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetik xchiʼuk li kʼusitik tsʼibabil ta Salmose» (Lukas 24:41-44).

La skolta li Kleopas xchiʼuk li jun jchankʼop sventa xaʼibeik smelolal li Tsʼibetike, vaʼun jaʼ jech tskolta xtok li buchʼutik te tsobolike: «Jaʼ jech tsʼibabil ti chichʼ svokol li Kristoe xchiʼuk ti chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼale, xchiʼuk ti jaʼ ta sbi chichʼ cholbel skʼoplal skotol jteklumetik ti akʼo sutes yoʼontonik sventa tspasbat perton smulike... ti baʼyel chlik ta Jerusalene. Voʼoxuk chavalik batel skotol li kʼusitik taje» (Lukas 24:46-48).

Mu jnaʼtik kʼu yuʼun, pe chʼabal te li Tomase. Pe xmuyubaj tajek li yan jchankʼopetike, jech oxal xi laj yalbeik ta jelavel jutuke: «¡Laj xa kilkutik li Kajvaltike!». Xi takʼav li Tomase: «Mi jsetʼuk bu ta jchʼun, jaʼ to ta jchʼun mi laj kilbe ta skʼob li yav lauxe xchiʼuk mi la jtikʼ sniʼ jkʼob ta yav laux xchiʼuk mi la jtikʼ jkʼob li ta xokone» (Juan 20:25).

Kʼalal echʼ xaʼox vaxakib kʼakʼale, la stsob sbaik yan velta li jchankʼopetike, bajal lek ta seguro li tiʼ nae, pe te xa xchiʼukik li Tomase. Vaʼun te kʼot svaʼan sba ta stojolalik li Jesuse, oy sbekʼtal laj yakʼ sba ta ilel, xi kʼot kʼopojuke: «Junuk avoʼontonik». Vaʼun la skʼel batel li Tomase xchiʼuk xi laj yalbee: «Akʼo sniʼ akʼob liʼe xchiʼuk kʼelo xchibal li jkʼobe, akʼo tal li akʼobe xchiʼuk tikʼo ochel li ta jxokone, mu xa xchibetuk avoʼonton, chʼuno». Xi tsots laj yal li Tomase: «¡Kajval xchiʼuk jdios!» (Juan 20:26-28). Jaʼ to la xchʼun Tomas ti kuxul ta melel li Jesus kʼuchaʼal jun tsatsal kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele, ti jaʼ takbil talel yuʼun Jeovae.

Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Mi jaʼ ta skoj ti laj xa avilun ti jech laj avakʼ xchʼunel avoʼontone? Xmuyubajik noʼox li buchʼutik mu xilik osile, akʼo mi jech, chakʼ xchʼunel yoʼontonik» (Juan 20:29).