Jech me lek chilutik-o Dios mi ta jchʼamtik li kʼusitik chjel ta jkuxlejaltike
¿MI OY kʼusitik chjel ta akuxlejal ti vokol chavaʼie? Ta melel te onoʼox bu ora ta jnuptan jkotoltik taje. Jaʼ yuʼun toj tsots me skʼoplal ti jkʼelbetik skʼoplal jlomuk loʼiletik ti te chkilbetik skʼoplal jayibuk talelal ti jaʼ tskoltautik ta stsalele.
Jkʼelbetik avil skʼoplal David xchiʼuk li kʼusitik la snuptane. Jaʼ toʼox uni jchabichij kerem ti kʼalal bat tʼujatuk yuʼun Samuel sventa x-och ta ajvalil ta mas tsʼakale. Kʼalal chex toʼox tajeke, lokʼ ta yoʼonton sventa chbat spas kʼop xchiʼuk li mukʼta natil jfilista vinik ti Goliat sbie (1 Sam. 17:26-32, 42). Kʼalal mu toʼox jaluk yechʼel taje ikʼat echʼel yuʼun ajvalil Saúl sventa te xnaki ta snail pasobmantal xchiʼuk laj yakʼ kʼotuk ta bankilal soltaro. Li Davide muʼyuk bu la snop mi toj echʼ xa noʼox chjel li xkuxlejale xchiʼuk mi jaʼuk bu la snop jsetʼuk mi mas to chjel ta mas tsʼakal kʼuchaʼal ta jkʼeltik batele.
Pas ta simaron vinik li Saule, jaʼ yuʼun muʼyuk xa lek laj yil li Davide (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10). Toj tsots bat, yuʼun oxib jabil ta nakʼbail kuxi li David sventa mu xmilate. Ta mas tsʼakal xtoke kʼalal ochem xaʼox ta ajvalil ta Israele toj ep kʼusitik la snuptan ta skoj ti la xchiʼinbe yajnil yan vinike xchiʼuk ti la smil ta skoj ti tskʼan ox smuk taje. Vaʼun toj ep laj yil svokol ta yutsʼ yalal. ¡Kʼalal ta xnichʼon ti Absalón sbie la stoy sba ta stojolal! (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14.) Pe la sutes yoʼonton ta sventa li tsatsal mulil spasojane, pasat ta perton yuʼun Jeova xchiʼuk xmuyubaj xa yan velta ta skoj ti lek xa ch-ilate.
Toj anil me chjel jkuxlejaltik li avi eke, tstsakutik chamel, ta jnuptantik vokolil ta takʼin, li kʼopetik ta kutsʼ kalaltike o ta skoj li jtalelaltike. ¿Kʼusi van talelaletik tskoltautik sventa stsal kuʼuntik li kʼusitik ta jnuptantike?
Tskoltautik me ti bikʼit chkakʼ jbatike
Ta me jchʼuntik mantal xtok kʼalal bikʼit chkakʼ jbatike. Xchiʼuk jaʼ me jech ta jkʼel lek kʼukelan jtuktik xchiʼuk ti kʼuyelan li jchiʼiltaktike. Ta skoj ti tsots skʼoplal chkiltik li slekil talelalik xchiʼuk li kʼusitik lek chkʼot ta pasel yuʼunik li buchʼutik ta jpat jxokontike, jkʼanojtik ti kʼuyelanike xchiʼuk ta skoj li kʼusi tspasike. Kʼalal bikʼit chkakʼ jbatik xtoke jaʼ me tskoltautik ta yaʼibel smelolal kʼu yuʼun ti jech chkʼot ta pasele xchiʼuk ti kʼuyelan xuʼ stsal kuʼuntike.
Oy buchʼu toj lek ta chanbel stalelal, jaʼ li Jonatane, li skerem Saule. Toj ep kʼusitik jel ta xkuxlejal ti maʼuk jech oy ta yoʼontone. Kʼalal albat yuʼun Samuel ti chlokʼesat ta ajvalil yuʼun Jeova li Saule, muʼyuk bu albat ti jaʼ ch-och ta kʼexolil li Jonatane (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13). Kʼalal laj yichʼ tʼujel ta ajvalil li Davide muʼyuk tsakat ta mukʼ li Jonatane, jaʼ la stojbe smul xkaltik li stote, jaʼ yuʼun chʼay li sderecho ta ajvalile, akʼo mi muʼyuk smul li stuke (1 Sam. 20:30, 31). ¿Kʼu yelan laj yaʼi? ¿Mi laj yat tajek yoʼonton xchiʼuk mi itʼixaj? Muʼyuk. Akʼo mi yitsʼin to tajek li Davide xchiʼuk ti ep kʼusitik xchanoj ta xkuxlejal li Jonatane, tukʼ yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal xchiʼuk la skolta ta skotol (1 Sam. 23:16-18). Ta skoj ti bikʼit chakʼ sbae, laj yaʼibe smelolal buchʼu ti ch-akʼbat bendision yuʼun Diose. Jaʼ jech la spas sba kʼuchaʼal liʼe: «Mu me bochʼo toj mucʼ spas sba avuʼunic» (Rom. 12:3). Snaʼoj kʼusi chkʼanbat yuʼun li Jeovae xchiʼuk ta sjunul yoʼonton la xchʼam li kʼusi tskʼan yoʼontone.
Ta batsʼi melel, chakʼ vokoliletik kʼalal oy kʼusitik chjel ta jkuxlejaltike. Jech kʼuchaʼal Jonatane chaʼa toj ep kʼusitik vokol la snuptan, yuʼun skʼan lek skʼopon chaʼvoʼ viniketik ti nopol oy ta stojolale, xchiʼuk jaʼ jech oy ta yoʼonton tspas ti kʼuyelan lek chil Diose. June jaʼ li yamigo ti David sbie, ti biiltasbil yuʼun Jeova sventa x-och ta ajvalil ta tsʼakale. Pe te li stot xtok une, ti yakal to ch-ajvalilaj akʼo mi pʼajbil xa yuʼun li Diose. Li avi eke oy kʼusitik chjel ta jkuxlejaltik ti xuʼ van xakʼbutik at-oʼontone xchiʼuk ti xuʼ van xakʼbutik xiʼel xtoke. Pe mi chkakʼbetik yipal ti jechuk xkiltik kʼuchaʼal chil Jeova taje, tukʼ me chkakʼ jbatik ta stojolal xchiʼuk muʼyuk me vokol chkaʼitik ta stsalel li kʼusitik ta jnuptantike.
Tsots me skʼoplal ti oyuk ta joltik ti oy noʼox spajeb kʼusi spas kuʼuntike
Li buchʼu oy ta sjol ti oy noʼox spajeb ti kʼusitik spas yuʼune snaʼoj me lek li kʼusitik mu xa spas yuʼune. Veno, pe mu me koʼoluk ti bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk ti jnaʼojtik ti oy noʼox bu kʼalal xuʼ kuʼuntike, yuʼun yikʼaluk bikʼit xakʼ sba li jun krixchanoe pe ti muʼyuk ta sjol ti oy noʼox bu kʼalal xuʼ yuʼune.
Jkʼelbetik li stalelal Davide. Akʼo mi tʼujat ta ajvalil yuʼun Jeova, oy jayibuk jabil ti muʼyuk x-och ta ajvalile. Kʼuchaʼal jnaʼojtike, muʼyuk bu x-albat kʼu yuʼun ti jal tajek la smalae. Akʼo mi jech, maʼuk laj yat-o yoʼonton manchuk mi tsots li kʼusi la snuptane. Snaʼoj lek bu li yavile, snaʼoj ti yakʼoj to Jeova ti jech xkʼot ta pasele xchiʼuk ti jaʼ sventainoj stuk li Diose. Jech oxal chaʼa, akʼo mi tskʼan chmilat yaʼi yuʼun li Saule, muʼyuk bu la skʼan la smil li stuke xchiʼuk muʼyuk bu xakʼbe smil li xchiʼil ta pas kʼop ti Abisai sbie (1 Sam. 26:6-9).
Yikʼaluk van oy kʼusitik xkʼot ta pasel ta tsobobbail ti mu xkaʼibetik lek smelolale, ti muʼyuk bu tukʼ chichʼ pasel chkiltike o ti muʼyuk lek xchapet chichʼ pasele. ¿Kʼusi van ta jpastik? Mi jnaʼojtik ti oy noʼox bu kʼalal xuʼ kuʼuntike ta me xkakʼtik venta ti jaʼ jolil ta tsobobbail li Jesuse xchiʼuk ti jaʼ tstunes moletik sventa tsbeiltase. Jech xtok, jpatoj me lek koʼontontik ta stojolal Jeova ti jaʼ chchapan ta stojolal xNichʼon li kʼusitik skʼan chapanel akʼo mi toj tsotsike. Mi jaʼ jech jtalelaltike xi jmuyubaj noʼox me ta jkʼupinbetik sbendision li Jeovae (Pro. 11:2).
Chlekub-o me jtalelaltik kʼalal manxoutike
Mu me bu chi jlubtsaj ta anil mi manxoutik noʼoxe, muʼyuk chi j-ilin, ti te oy-o ta koʼontontik kʼusi chopol chkichʼtik pasbele xchiʼuk muʼyuk me ta jpak jkʼoplaltik. Xi chalbutik mantal li Vivlia ta skoj ti tsots ta tsʼitesel li kʼupil sba talelal taje: «Voʼoxuc ti toj biqʼuit chaʼilatic liʼ ta banamile [...], mucʼuc noʼox avoʼntonic [o manxoukoxuk]» (Sof. 2:3). Taje xkoʼolaj tajek xchiʼuk ti jnaʼojtik ti oy noʼox bu kʼalal xuʼ kuʼuntike, ti oy slekil koʼontontike xchiʼuk ti muʼyuk ta jtoy jbatike, taje toj tsots me skʼoplal sventa xi jchʼi ta mantal yuʼun jaʼ tskoltautik ti mu tsotsuk jtalelal xkakʼ jbatike xchiʼuk ti xkakʼ jbatik ta chanubtasele.
¿Kʼuxi tskoltautik ta stsalel kʼusitik chjel ta jkuxlejaltik li manxoale? Mas ep li krixchanoetik ti mu skʼan xchʼamik li kʼusitik chjel ta xkuxlejalike, pe li manxo krixchanoetike tstunesik sventa xtukʼib-o batel stalelalik ta stojolal Jeova, jech kʼuchaʼal chakʼ kiltik xkuxlejal Moisese.
Toj lek xaʼox tajek stalelal Moisés kʼalal 40 xaʼox sjabilale. Laj yakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton li steklumal Diose xchiʼuk laj yil svokol ta skoj (Heb. 11:24-26). Veno, pe kʼalal muʼyuk toʼox ch-albat yuʼun Jeova ti akʼo xbat slokʼes tal ta Egipto li j-israeletike, baʼyel la xchan lek li manxoale. Jaʼ yuʼun laj yikta li Egiptoe bat nakluk 40 jabil ta Madián, jaʼ te abtej ta xchabiel chij, jun abtelal ti toj pekʼel skʼoplale. Pe ¿kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal kʼalal oy kʼusitik jel ta xkuxlejale? Jaʼ lekub-o stalelal (Núm. 12:3). Jaʼ baʼyel laj yakʼ ta xkuxlejal li kʼusi tskʼan Jeovae maʼuk li kʼusi tskʼan stuke.
Xkiltik lek ti manxo ta skoj li kʼusi la spas kʼalal albat yuʼun Jeova ti chtʼujbat snitilultak sventa xkʼotik ta mukʼta tsatsal lume, ti jaʼ muʼyuk xa li steklumal Israel ti la stoy sbaike (Núm. 14:11-20). Muʼyuk bu la snop ti kʼusi xuʼ sta stuke, moʼoj, yuʼun ti kʼusie oy kʼusi la spas ta stojolal li j-israeletike. Ta skʼopojel vinaj ti jaʼ mas tsots skʼoplal laj yaʼi li smukʼulal Jeovae xchiʼuk ti lekuk oy li yermanotake. Skʼan me manxouk li jun krixchano sventa lek xkʼot ta pasel yuʼun li yabtel ta yajkʼopojel Israele xchiʼuk ti lekuk xtun ta jbeiltasvaneje, veno pe xi chal Vivlia ta stojolal li Moisese: «Ta melel, li Moisese jaʼ jun vinic ti toj biqʼuit yacʼoj sba liʼ ta banamile» (Núm. 12:1-3, 9-15). Kʼuchaʼal chkiltike jaʼo jech laj yichʼ albel skʼoplal Moisés kʼalal laj yichʼ chopol kʼopotael yuʼun li María (Míriam) xchiʼuk Aarone. Jaʼ yuʼun xuʼ xkaltik ti manxo laj yakʼ ta ilel stalelal kʼalal chopol kʼoptaate. Pe ¿mi xnop avuʼun kʼusi van kʼot ta pasel jechuk ti manchukuk jech stalelale?
Jun velta xtoke laj yichʼ chʼul espiritu chaʼvoʼ viniketik, vaʼun lik yalik albil kʼopetik. Josué —li yajkoltaobba Moisese—, la snop ti muʼyuk lek ti vaʼ yelan tspasike. Pe li Moisese jaʼ jech laj yakʼ ta ilel snopben kʼuchaʼal Diose, yuʼun muʼyuk bu laj yat yoʼonton ti xuʼ xlokʼ ta yabtele (Núm. 11:26-29). ¿Mi ta sjunul van yoʼonton la xchʼam jechuk li kʼusi tsnop Jeova ti manchukuk manxoe?
Toj lek la spas li abtel akʼbat yuʼun Jeova ta skoj ti manxoe. Kʼalal albat yuʼun Jeova ti akʼo xmuy batel ta vits Horeb ta skoj ti jaʼ jbabe li ta jteklume, te kʼoponat yuʼun Jeova ta stojolal jun anjel xchiʼuk biiltasat ta jkʼopojel ta sventa li tratoe. Ta skoj ti toj manxoe, lek tukʼ la spas li yabtele xchiʼuk jun noʼox yoʼonton ta skoj ti lek ilat yuʼun Diose.
¿Kʼusi xuʼ xkaltik li ta jtojolaltike? Toj tsots me skʼoplal ti manxo xkakʼ jbatik sventa xi jchʼi ta mantale. Jech xtok, toj tsots me skʼoplal ti jechuk stalelalik li buchʼutik oy kʼusitik sbainojik ta tsobobbaile. Mi jaʼ jech jtalelaltike muʼyuk me bu ta jtoy jbatik kʼalal oy kʼusitik chjele xchiʼuk jaʼ me tskoltautik sventa lek noʼox jtalelaltik stsal kuʼuntik li vokoliletike. Kʼuchaʼal laj xa kiltike toj tsots me skʼoplal ti kʼuyelan jtalelaltike. ¿Mi jaʼ xa sventa chlekub-o jtalelal chkiltik li kʼusitik chjel ta jkuxlejaltike? Yikʼaluk van kʼajomal jun velta jech ta jnuptantik sventa xi jpas ta manxo.
Toj ep kʼusitik chjel li ta jkuxlejaltike xchiʼuk ep ta velta ti mu xkaʼibetik smelolal ti kʼu yuʼun jech ta jnuptantike. Ta skoj ti oy noʼox spajeb kʼusitik spas kuʼuntike xchiʼuk ti chkat koʼontontike yikʼaluk van vokol chkaʼitik ta jnoptik bakʼintik kʼuchaʼal tsnop Jeovae. Pe mi bikʼit chkakʼ jbatike, mi oy ta joltik ti oy noʼox spajeb kʼusi spas kuʼuntike xchiʼuk ti manxoutike ta me jchʼamtik li kʼusitik chjel ta jkuxlejaltike xchiʼuk jech me lek chilutik-o li Diose.
[Lokʼol ta pajina 4]
Jaʼ me jech chkiltik kʼukelantik ta melel kʼalal bikʼit chkakʼ jbatike
[Lokʼol ta pajina 5]
Toj tsots me skʼoplal ti manxo xkakʼ jbatik sventa xi jpas ta lekil krixchanoe
[Lokʼol ta pajina 5]
Li Moisese jaʼ pas-o ta manxo li kʼusitik la snuptane