¿Kʼusi sbi li Diose?
K’alal oy buchʼu ta jkʼan chkojtikintike xuʼ van xi baʼyel ta jakʼbetike: «¿Kʼusi abi?». Ti jechuk jakʼbetik li Diose, ¿kʼusi van tstakʼbutik?
«Voʼon Jeovaun, taje jaʼ jbi» (Isaías 42:8, TNM).
¿Mi oy xa onoʼox avabinoj li biil taje? Yikʼaluk van muʼyuk, yuʼun muʼyuk mas la stikʼik li buchʼutik la sjelubtasik li Vivliae o muʼyuk la stsʼibaik ta j-echʼel. Sjelojik ta KAJVAL li sbi Diose. Akʼo mi jech, li sbie chvinaj mas ta vukmil ta velta li ta Vivlia ta orijinale. Li biil taje yichʼoj tsʼibael ta chanib konsonanteetik ta evreo kʼop YHWH o JHVH xchiʼuk li ta tsotsile yichʼoj jelubtasel kʼuchaʼal «Jeova».
Li balbalvun ta Nab Muerto li ta slivroal Salmose (ta baʼyel siglo t.jkʼ., EVREO)
Sjelubtasoj Tyndal (1530, INGLÉS)
Reina-Valera (1602, ESPAÑOL)
Union Version (1919, CHINO)
Li sbi Diose te chvinaj li ta tsʼib ta evreo kʼope xchiʼuk ta yan Vivliaetik.
¿KʼU YUʼUN TOJ TSOTS SKʼOPLAL LI SBI DIOSE?
Toj tsots skʼoplal chaʼi li Diose. Muʼyuk buchʼu tʼujbat li sbie, yuʼun jaʼ la stʼuj stuk. Xi chal li Jeovae: «Li jbie; mu xlaj scʼoplal o sbatel osil» (Éxodo 3:15). Li ta Vivliae jaʼ mas ep ta velta chvinaj li sbi Diose, jaʼ mu masuk ep li biiletik kʼuchaʼal Buchʼu skotol xuʼ yuʼun, Totil, Dios o Kajvaltike xchiʼuk jaʼ mas jutuk xvinaj li biiletik kʼuchaʼal Abraan, Moises, David o Jesuse. Li Jeovae tskʼan ti akʼo xkojtikinbetik li sbie, yuʼun xi chal li Vivliae: «Xata-o albel amukʼulal, ichʼel ta mukʼ xchiʼuk oy ajuʼel Jeova Dios kuʼunkutik, yuʼun voʼot la apas skotol li kʼusitike, oy skotol xchiʼuk laj yichʼ pasel skotol ta skoj ti jech la skʼan avoʼontone» (Apokalipsis 4:11).
Toj tsots skʼoplal chaʼi li Jesuse. Li orasion ti ojtikinbil kʼuchaʼal padrenuestroe, jaʼ jech la xchanubtas yajchankʼoptak Jesus sventa xi xalik li ta s-orasionike: «Akʼo yichʼ chʼultajesel li abie» (Mateo 6:9). Xchiʼuk li Jesuse xi laj yalbe Dios li ta s-orasione: «Tot, akʼo yichʼ toybel skʼoplal li abie» (Juan 12:28). Li Jesuse tskʼan ti jaʼuk baʼyel xichʼ toybel skʼoplal li sbi Diose. Jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «Laj kakʼbe snaʼik li abie xchiʼuk ta xkakʼbe-o batel snaʼik» (Juan 17:26).
Toj tsots skʼoplal chaʼiik li buchʼutik xojtikinik li Diose. Li yajtuneltak Dios ta voʼnee snaʼojik ti te tsakal skʼoplal xchiʼuk sbi Dios li xchabielik xchiʼuk skolelike. Xi laj yal jun yajtunele: «Li Mucʼul Diose [Jeova] jaʼ jech chac cʼu chaʼal jun mucʼta ton vaʼal ti lec tsotse; jaʼ te chbat saʼic coltael li bochʼo tucʼ yoʼntonique». Li yane xi laj yale: «Skotol li buchʼu tskʼan vokol ta sbi Jeovae jaʼ chkol» (Proverbios 18:10; Echos 2:21). Li Vivliae chal ti jaʼ ch-ojtikinatik-o yajtuneltak Dios mi tstunesbeik li sbie. «Scotol cristianoetic ta yantic lum jaʼ chichʼic o ta mucʼ li diosetic yuʼunique, pero li vuʼutique sbatel osil jaʼ chquichʼtic o ta mucʼ li Mucʼul Dios [Jeova] cuʼuntique» (Miqueas 4:5; Echos 15:14).
¿KʼUSI CHAKʼ KILTIK LI BIIL TAJE?
Chakʼ ta ilel ti muʼyuk buchʼu xkoʼolaj-o li Diose. Li buchʼutik lek chanemike koʼol kʼusi chalik ta sventa li kʼusi skʼan xal li biil Jeovae ti «Jaʼ Tspas Akʼo Kʼotuk ta Pasel». Ti kʼu yelan laj yakʼ sba ta ojtikinel Jeova ta stojolal li Moisese jaʼ te chakʼ kaʼitik li kʼusi skʼan xal li sbie, yuʼun xi laj yale: «Vuʼun ti te onoʼox oyun oe» (Éxodo 3:14). Jaʼ yuʼun chaʼa, li sbi Diose chakʼ ta aʼiel ti jaʼ li Jpasvaneje, ti tspas akʼo oyuk skotole. Jech xtok, chakʼ ta aʼiel ti chkʼot ta pasel o ti xuʼ stunes spasbentak sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan tspase. Akʼo mi oy yan biiletik chichʼ albel sventa xichʼ ojtikinbel li yabtele, ti jaʼ tspas mantale o li sjuʼele, jaʼ noʼox li sbi Dios chakʼ ta ojtikinel ti buchʼu jaʼ ta melele xchiʼuk ti chkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi tskʼane.
Chakʼ kiltik ti tsvul yoʼonton ta jtojolaltik li Diose. Li smelolal li sbie jamal chakʼ kiltik ti oy tajek ta yoʼonton skotol li spasbentake, ti te tsakal jkʼoplaltik eke. Ti laj yalbutik li sbie jaʼ chakʼ kiltik ti tskʼan akʼo xkojtikintike xchiʼuk jaʼ baʼyel laj yalbutik akʼo mi muʼyuk toʼox bu jakʼojbe jbatik kʼusi sbi. Jamal xvinaj ti mu skʼan Dios ti akʼo jnoptik ti muʼyuk kuxule o ti nom to oye, yuʼun tskʼan ti akʼo jnoptik ti kuxul ta melel ti xuʼ xijnopaj ta stojolale (Salmo 73:28).
Kʼalal ta jtunesbetik li sbie jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik li Diose. Nopo ti oy buchʼu chakʼan chavamigoine xchiʼuk chavalbe ti akʼo skʼoponot ta abie. Pe ¿kʼu van yelan chavaʼi aba ti maʼuk ta abi tskʼoponote? Xuʼ van chanop ti mu skʼan xakʼot ta yamigoe. Jaʼ jech li ta stojolal Jeova eke, li Stuke yalojbutik li sbie xchiʼuk tskʼan ti akʼo jkʼopontik ta sbie. Kʼalal jech ta jpastike jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti ta jkʼan chijnopaj ta stojolale. Li Vivliae chal ti snaʼoj Dios li buchʼutik tsnopbeik skʼoplal li sbie (Malaquías 3:16).
Toj tsots skʼoplal ti jnabetik li sbi Diose, yuʼun jaʼ sventa xlik kojtikintik-o. Pe mu me baluk noʼox ti jnabetik li sbie, skʼan xkojtikintik lek kʼu yelan stalelal li buchʼu yichʼoj li biil taje.
¿KʼUSI SBI LI DIOSE? Li sbi Diose jaʼ Jeova. Li sbie jaʼ chakʼ kaʼitik ti jaʼ noʼox stuk chkʼot ta pasel yuʼun skotol li kʼusi tskʼane.