10-باب
نىكاھ — مېھىر-مۇھەببەتلىك خۇدانىڭ سوۋغىتىدۇر
«ئۈچ قاتمىلانغان شوينا [ئارغامچا] ئوڭاي ئۈزۈلمەيدۇر». — ۋەز 4:12، (ب ج).
1، 2. (1) يېڭى تۇرمۇشلۇق بولغانلار توغرىسىدا قانداق ئويلاپ قېلىشىمىز مۇمكىن؟ نېمە ئۈچۈن؟ (2) مۇشۇ بابتا قايسى سوئاللار توغرىسىدا مۇلاھىزە قىلىمىز؟
سىز توي-مەرىكىلەرگە بېرىشنى ياخشى كۆرەمسىز؟ نۇرغۇن ئادەملەر ياخشى كۆرىدۇ. چۈنكى، بۇنداق سورۇن شاد-خۇراملىققا تولغان. چىرايلىق كىيىنگەن كېلىن بىلەن كۈيئوغۇلنىڭ چىرايىدىن چىقىپ تۇرغان شادلىق كۈلكىلىرى كىشىنى زوقلاندۇرىدۇ! ئاشۇ توي كۈنىدىكى كېلىن بىلەن كۈيئوغۇلنىڭ خۇشاللىقىدىن — ئۇلارنىڭ كەلگۈسى بولغان ئارزۇ-ئارمان ۋە ئۈمىدلەرگە تولغانلىقى كۆرۈنۈپ تۇرىدۇ.
2 ئەمما، شۇنى تەن ئېلىش كېرەككى، بۈگۈنكى كۈندە نىكاھ تۈزۈمى مۈشكۈل ئەھۋالغا چۈشۈپ قالدى. گەرچە يېڭى تۇرمۇش قۇرغانلارغا بەخت تىلىسەكمۇ، يەنىلا شۇنداق ئويلاپ قېلىشىمىز مۇمكىن: «ئۇلار بەختلىك تۇرمۇش كەچۈرەلەرمۇ؟ ئاخىرغىچە چىقىشىپ بىرگە ئۆتۈپ كېتەلەرمۇ؟» مۇشۇ سوئاللارنىڭ جاۋابى — ئەر-خوتۇن ئىككىسىنىڭ، يەھۋانىڭ نىكاھ توغرىسىدىكى نەسىھەتلىرىگە ئىشەنچ قىلىپ، شۇلارنى ئەمەلىي تۇرمۇشىغا تەتبىقلاپ ياشىشىغا باغلىق (پەندى-نەسىھەت 3:5، 6). خۇدانىڭ مېھىر-مۇھەببىتى ئىچىدە ياشاش ئۈچۈن ئۇلارنىڭ شۇنداق قىلىشى زۆرۈر. ئۇنداقتا، مۇقەددەس كىتابنىڭ تۆۋەندىكى تۆت سوئالغا قانداق جاۋاب بېرىدىغانلىقىنى كۆرۈپ باقايلى: ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشنىڭ سەۋەبى نېمە؟ كىمنى ئۆمۈرلۈك جورىڭىز بولۇشقا تاللايسىز؟ ئائىلە قۇرۇش ئۈچۈن قانداق تەييارلىقلارنى كۆرۈش زۆرۈر؟ نىكاھلىق تۇرمۇشتا خۇشال-خۇرام بىرگە ئۆتۈشكە، نېمە ياردەم بېرەلەيدۇ؟
ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشنىڭ سەۋەبى نېمە؟
3. ئۇششاق-چۈششەك سەۋەبلەر تۈپەيلى تۇرمۇش قۇرۇش نېمە ئۈچۈن ئەقىلسىزلىق بولىدۇ؟
3 بەزىلەر نىكاھ — بەختنىڭ ئاساسى، ئۆمۈرلۈك ھەمراھ تاپمىغۇچە، كىشىلىك تۇرمۇشتا خۇشال-خۇراملىققا چۆمۈپ، قانائەت تېپىپ ياشىغىلى بولمايدۇ، دەپ قارايدۇ. بۇنداق دەپ قاراش مۇتلەق خاتا! ئەيسا پەيغەمبەر ئۆيلەنمىگەن، ئۇ بويتاقلىقنى بىر سوۋغات قاتارىدا كۆرگەن ۋە ئۆيلەنمەي بويتاق ياشاشنى قوبۇل قىلالايدىغانلار قوبۇل قىلسۇن، دېگەن ئىدى (مەتتا 19: 11، 12). ئەلچى پاۋلۇسمۇ بويتاق ياشاشنىڭ ئەۋزەللىكىنى بايان قىلىپ ئۆتكەن (1-كورىنتلىقلار 7:32–38). مەيلى ئەيسا مەسىھ، ياكى ئەلچى پاۋلۇس بولسۇن، ھېچقايسىسى بويتاق ياشاشنى بەلگىلىمە ياكى تۈزۈم قىلىپ بېكىتكەن ئەمەس. ئەكسىچە، «جىنلار ۋە ئۇلارنىڭ ساختا تەلىملىرىگە» ئەگەشكۈچىلەر «نىكاھلىنىشنى ... مەنئى قىلىدۇ» (1-تىموتىي 4:1–3). ئەمما، كۆڭلىنى باشقا ياققا بۆلمەي، بارلىقى بىلەن يەھۋاغا خىزمەت قىلىشنى ئىزدىگۈچىلەرگە، تۇرمۇش قۇرماي يالغۇز ئۆتۈش كۆپ ئىمكانىيەت يارىتىپ بېرىدۇ. شۇڭا، ئەتراپىمىزدىكى كىشىلەرنىڭ تولا سۆزلەپ باشنى ئايلاندۇرۇشىغا ئوخشاش، ئۇششاق-چۈششەك سەۋەبلەر تۈپەيلى تۇرمۇش قۇرۇش ئەقىلسىزلىق بولىدۇ.
4. مۇۋەپپەقىيەتلىك نىكاھ، پەرزەنت تەربىيىلەش ئۈچۈن قانداق ئۇل ئاساس سالىدۇ؟
4 ئۇنداقتا، ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى بارمۇ؟ ئەلۋەتتە بار. تۇرمۇش قۇرۇشمۇ مېھىر-مۇھەببەتلىك خۇدا ئاتا قىلغان سوۋغاتتۇر (يارىتىلىش 2:18). شۇڭا، توي قىلىشنىڭ بەزى ئەۋزەللىكى بار، ھەمدە ئۇ كىشىگە بەخت-سائادەتلەر ئېلىپ كېلەلەيدۇ. مەسىلەن، مۇۋەپپەقىيەتلىك نىكاھ — ئائىلىۋى تۇرمۇشنىڭ ئۇل ئاساسىدۇر. پەرزەنتلەر بىر مۇقىم شارائىتقا، ئاتا-ئانا تەربىيىسىگە، ئاسراپ قوغداشقا ۋە نەسىھەت بېرىپ يېتەكلەشلەرگە مۇھتاج (زەبۇر 127:3؛ ئەفەسلىكلەر 6:1–4). بىراق، پەرزەنتلىك بولۇپ، پەرزەنت تەربىيىلەش توي قىلىشنىڭ بىردىن-بىر سەۋەبى ئەمەس.
5، 6. (1) ۋەز 4-باب 9–12-ئايەتلەرگە ئاساسلانغاندا، يېقىن دوستلۇقنىڭ قانداق ئەۋزەللىكى بار؟ (2) قانداق قىلغاندا، نىكاھ ئۈچ ئۆرۈپ ئېشىلگەن ئارغامچىغا ئوخشاش بولىدۇ؟
5 قېنى بىرلىكتە، مۇشۇ بابنىڭ ئاساسىي ئىدىيىسى بولغان ئايەتنىڭ ئالدى-كەينىدىكى ئايەتلەرنى كۆرۈپ باقايلى: «بىردىن ئىككىسى ياخشىدۇر چۈنكى ئىككى كىشى ئۆز ئىشى ئۈچۈن چوڭراق ئەجىر تاپادۇر. ئەگەر بىرى يىقىلىپ چۈشسە، يەنە بىرى ئاداشىنى قوپارادۇر لېكىن ۋاي يالغۇزغا چۈنكى يىقىلسا ئۇنى قوپارادۇرغان كىشى يوقتۇر. ئەگەر ئىككى كىشى بىر ئورۇندا ياتسا ئىسسىق ياتادۇر لېكىن كىشى يالغۇز بولسا قانداق ئىسسىق تۇرالايدۇر؟ ئەگەر بىر كىشى يالغۇز تۇرغاننى باسالىسىمۇ ئىككى كىشى [ئۇنىڭغا] زىت تۇرالايدۇر. ئۈچ قاتمىلانغان شوينا [ئارغامچا] ئوڭاي ئۈزۈلمەيدۇر». — ۋەز 4:9–12، (ب ج).
6 مۇشۇ ئايەت بولسا، دوستلۇقنىڭ قەدىر-قىممىتىنى تىلغا ئالغان. ئەلۋەتتە، نىكاھتا باغلىنىشنىڭ ئۆزىلا ئىچەكىشىپ يېقىن دوست بولۇشتۇر. ئايەتتە كۆرسىتىلگەندەك، ئىككى كىشى بىرلەشكەندە، ئۆزئارا يادەم قىلىپ، تەسەللىي بېرىشىپ، بىر-بىرىنى قوغداپ ئاسرىيالايدۇ. ئىككى قاتمىلانغان يەنى ئىككى ئۆرۈپ ئېشىلگەن ئارغامچا ئۈزۈلۈپ كېتىشى مۇمكىن. ئەمما ئۈچ ئۆرۈپ ئېشىلگەن ئارغامچىنىڭ ئۈزۈلمىكى تەس. شۇنىڭغا ئوخشاش، نىكاھنىڭ ئاساسىي پەقەت ئىككى كىشىنىڭ بىرلىشىشى بولسا، خۇددى ئايەتتە تىلغا ئېلىنغان ئىككى ئۆرۈپ ئېشىلگەن ئارغامچىدەك ئۈزۈلۈپ كېتىشى مۇمكىن. ئەمما، ئەر-خوتۇن ھەر ئىككىسى يەھۋانى خۇرسەن قىلىشنى ئەۋزەل بىلسە، ئۇلارنىڭ نىكاھى خۇددى ئۈچ ئۆرۈپ ئېشىلگەن ئارغامچىغا ئوخشاش بولىدۇ. سەۋەبى، يەھۋا ئاشۇ بىر جۈپنىڭ نىكاھىدا مۇھىم رول ئوينىغاچ، ئۇلارنىڭ بىرىكىشى ناھايىتى مۇستەھكەم بولىدۇ.
7، 8. (1) جىنسىي ھەۋەسلىرى بىلەن كۈرەش قىلىۋاتقان توي قىلمىغان ئېتىقادچىلار ئۈچۈن، پاۋلۇس قانداق نەسىھەتلىك سۆزنى يازغان؟ (2) مۇقەددەس كىتاب، ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشقا نىسبەتەن قانداق كۆزقاراشنى ئوتتۇرىغا قويغان؟
7 ئۇنىڭ ئۈستىگە، جىنسىي ھەۋەسنى پەقەت نىكاھ ئارقىلىقلا مۇۋاپىق تەرىقىدە قانائەتلەندۈرۈشكە بولىدۇ. شۇنداق ئىكەن، نىكاھلىق ئەر-خوتۇن ئوتتۇرىسىدىكى جىنسىي ئالاقىنى ھەقىقىي لەززەتلىنىشنىڭ مەنبەسى دېسە بولىدۇ (پەندى-نەسىھەت 5:18). توي قىلمىغان يىگىت ياكى قىزنىڭ ياشلىق باھارى ئۇرغۇپ تۇرغان چاغلىرىدا، جىنسىي ھەۋەسلىرىنىڭ كۈچىيىشى ناھايىتى تەبىئىي ئەھۋال. بەلكىم ئۇلار شۇنداق ھەۋەسلىرى بىلەن كۈرەش قىلىشى مۇمكىن. تىزگىنلەنمىگەن جىنسىي ھەۋەس، ناپاك ياكى نامۇۋاپىق ئىش-ھەرىكەتلەرنى قىلىشقا باشلايدۇ. ئەلچى پاۋلۇس، خۇدانىڭ ئىلھاملاندۇرۇشى بىلەن توي قىلمىغانلارغا مۇنداق نەسىھەت سۆزىنى يازغان: «ئۆزۈڭلارنى تۇتۇۋالالمىساڭلار، نىكاھلىنىڭلار. چۈنكى، شەھۋەت ئوتىدا كۆيگەندىن كۆرە، نىكاھلىق بولغان ياخشىدۇر». — 1-كورىنتلىقلار 7:9؛ ياقۇپ 1:15.
8 كىشى مەيلى قانداق مەقسەتتە ئۆي-ئوچاقلىق بولسۇن، چوقۇم ئەمەلىيەتچان بولۇشى لازىم. خۇددى ئەلچى پاۋلۇس ئېيتقاندەك، «نىكاھلىق بولغانلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشتا خىلمۇخىل قىيىنچىلىقلىرى بولىدۇ» (1-كورىنتلىقلار 7:28). ئۆي-ئوچاقلىق بولغانلارنىڭ بېشىغا كېلىدىغان قىيىنچىلىقلار، تۇرمۇش قۇرمىغانلارنىڭ بېشىغا كەلمەيدۇ. ئۇنداقتا، توي قىلىشنى قارار قىلسىڭىز، قانداق قىلىپ تۇرمۇشتىكى قىيىنچىلىقنى ئازايتىپ، ئائىلىنىڭ بەرىكىتىنى ئاشۇرۇپ، تېخىمۇ بەخت-سائادەتلىك قىلالايسىز؟ شۇنداق قىلىشنىڭ بىر ئۇسۇلى، جورا تاللاشتا ئەقىللىق بولۇشتۇر.
كىم ئۆمۈرلۈك جورىڭىز بولۇشقا ئەڭ مۇناسىپ؟
9، 10. (1) يەھۋاغا خىزمەت قىلمايدىغانلار بىلەن باش قوشۇشنىڭ خەتەرلىك ئىكەنلىكىنى، پاۋلۇس قانداق مىسال ئارقىلىق چۈشەندۈرگەن؟ (2) مۇقەددەس كىتابنىڭ نەسىھىتىگە پەرۋا قىلماي، يەھۋاغا خىزمەت قىلمايدىغانلار بىلەن تۇرمۇش قۇرۇشنىڭ ئاقىۋىتى كۆپىنچە ئەھۋالدا قانداق بولىدۇ؟ نېمە ئۈچۈن؟
9 ئۆمۈرلۈك جورا تاللاشتا، ئەلچى پاۋلۇس يېزىپ قالدۇرغان مۇنۇ قائىدە- پرىنسىپقا ئاساسەن ئىش تۇتۇش بەك مۇھىم: «ئېتىقادسىزلار بىلەن بىر بويۇنتۇرۇققا كىرمەڭلار» (2-كورىنتلىقلار 6:14). پاۋلۇسنىڭ بۇ مىسالى دېھقانچىلىق ئىشلىرىغا ئاساسلانغان. ئەگەردە بوي-بەستى ياكى كۈچى كۆپ پەرق قىلىدىغان ئىككى ئۇلاغ بىر بويۇنتۇرۇققا كىرگۈزۈلسە، ھەر ئىككىسىگە جاپا بولىدۇ. شۇنىڭدەك، ئىمان-ئېتىقادى ئوخشاش بولمىغانلار توي قىلىپ، بىر بويۇنتۇرۇققا كىرسە، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا سۈركىلىش ۋە سوغاقچىلىقنىڭ پەيدا بولۇشى تۇرغانلا گەپ. ئەگەر ئەر-خوتۇننىڭ، بىرى يەھۋانىڭ مېھىر-مۇھەببىتى ئىچىدە ياشاشنى ئىزدىسە، شۇنداق ياشاش يەنە بىرىنىڭ خىيالىغا كىرىپمۇ چىقمىسا، ئۇنداقتا ئۇلارنىڭ ئوي-پىكىرى بىر يەردىن چىقماي، نەتىجىدە ھەر ئىككىسى ھەسرەت چېكىپ ئىچى سىقىلىدۇ. شۇڭا پاۋلۇس، يەھۋانىڭ خىزمەتچىسى توي قىلماقچى بولغان «ئۇ كىشى ئېتىقادچى بولۇشى كېرەك»، دەپ ئىمانداشلارنى بىر-بىرى بىلەن تۇرمۇش قۇرۇشقا ئۈندىگەن. — 1-كورىنتلىقلار 7:39.
10 بەزى ئەھۋاللاردا، يەھۋانىڭ خىزمەتچىلىرى ھازىرقىدەك يالغۇزچىلىقتا زېرىكىپ يۈرگەندىن كۆرە، ئىمانداش بولمىسىمۇ بىر بويۇنتۇرۇققا كىرسەم ياخشىراق ئوخشايدۇ، دېگەندەك ئوي-خىيالغا كېلىپ قالىدۇ. بەزىلەر مۇقەددەس كىتابنىڭ نەسىھەتلىرىگە قۇلاق سالماي، يەھۋاغا خىزمەت قىلمايدىغان بىرى بىلەن توي قىلىدۇ. بىراق، ئەمەلىيەت شۇنى تەكرار-تەكرار ئىسپاتلىدىكى، ئاقىۋەتتە كۆڭۈلسىزلىك پەيدا بولغان. سەۋەبى، ئۇلار كىشىلىك تۇرمۇشتىكى ئەڭ مۇھىم ئىشتا ئۆزى بىلەن ئورتاق تونۇشقا كېلەلمەيدىغان بىرى بىلەن توي قىلغاچ، نەتىجىدە ئۇلار يالغۇز ياشىغان ۋاقىتتىكىدىنمۇ بەك زېرىكىش ھېس قىلىپ كۆڭلى غەش بولغان. كىشىنى خۇشال قىلىدىغىنى، مىڭلىغان، نەچچە ئون مىڭلىغان توي قىلمىغان ئېتىقادچىلار، ئۆمۈرلۈك جورا تاللاشتا ئاللانىڭ نەسىھىتىنىڭ پايدىلىق ئىكەنلىكىگە ئىشەنچ قىلىپ، ئاشۇ نەسىھەتنى چىن كۆڭلىدىن قوبۇل قىلىپ ياشىماقتا (زەبۇر 32:8). گەرچە ئۇلار توي قىلىشنى ئويلىسىمۇ، يەھۋاغا خىزمەت قىلىدىغانلار ئارىسىدىن مۇۋاپىق بىر جورا تاپقۇچە، داۋاملىق يالغۇز ياشاشنى قارار قىلغان.
11. توي قىلىش ئۈچۈن جورا تاللىشىڭىزغا نېمە ياردەم بېرەلەيدۇ؟ («ئۆزۈمگە قانداق كىشىنى جورا بولۇشقا تاللىشىم كېرەك؟» ناملىق رامكىغا ھەم قاراڭ).
11 ئەلۋەتتە، يەھۋاغا خىزمەت قىلىدىغان ھەربىر كىشىنىڭ، جورىڭىز بولۇشقا مۇناسىپ كېلىشى ناتايىن. ئەگەر توي قىلىشنى ئويلىشىپ، لايىق ئىزدەۋاتقان بولسىڭىز، مىجەز-خۇلقى سىزگە ماس كېلىدىغان، ئاللاغا خىزمەت قىلىش ئورتاق نىشانغا ئىگە، سىزگە ئوخشاش يەھۋانى سۆيىدىغان بىرىنى تاللاڭ. شۇنداق مۇھىم قارارنى چىقىرىشتىن ئاۋۋال، ئاللاغا دۇئا قىلىپ، ئىشەنچلىك قۇلنىڭ مۇقەددەس كىتابقا ئاساسلانغان نەسىھەتلىرىنى تەپسىلىي ئويلىنىپ، ياراتقۇچىنىڭ يولباشچىلىقىغا ئەگىشىڭ.a — زەبۇر 119:105.
12. نۇرغۇن ئەل، مەملىكەتلەردە قانداق نىكاھ ئۆرپ-ئادەتلىرى بار؟ مۇقەددەس كىتابتىكى قايسى مىسال ياخشى كۆرسەتمىلەرنى بېرەلەيدۇ؟
12 نۇرغۇنلىغان ئەل، مەملىكەتلەردە شۇنداق بىر ئۆرپ-ئادەت شەكىللەنگەن، يەنى ئاتا-ئانا ئۆز پەرزەنتلىرى ئۈچۈن لايىق تاللايدۇ. ئاشۇ ئەل خەلقلىرى مەدەنىيىتىدە، ئاتا-ئانىلار كۆپ ئىشلارنى كۆرگەن، مۇشۇنداق مۇھىم تاللاشتا ئاتا-ئانا مول تەجرىبە ۋە ئەقىل-پاراسەتكە ئىگە دەپ قارىلىپ كەلگەن. خۇددى مۇقەددەس كىتاب زامانىدىكىگە ئوخشاش، ئاتا-ئانا باش بولغان نىكاھ ھەمىشە مۇۋەپپەقىيەتلىك بولىدۇ. ئىبراھىم پەيغەمبەرنىڭ ئوغلى ئىسھاققا ئۆمۈرلۈك جورا تېپىش ئۈچۈن ئۆز خىزمەتچىسىنى ئەۋەتكەنلىكى ھەققىدىكى مىسال، بۈگۈنكى كۈندە پەرزەنتلىرىگە لايىق تاللايدىغان ئاتا- ئانىلار ئۈچۈن ئەڭ ياخشى ئۈلگىدۇر. ئىبراھىم، يەھۋاغا ئىبادەت قىلغۇچى كىشىلەر ئارىسىدىن ئىسھاققا جورا تېپىشنى بىرىنچى ئورۇنغا قويغان، ھەرگىزمۇ كىشىلەرنىڭ مال-دۇنيا ۋە جەمئىيەتتىكى تۇتقان ئورنىغا كۆڭۈل بۆلگەن ئەمەس.b — يارىتىلىش 24:3، 67.
تۇرمۇش قۇرۇش ئۈچۈن قانداق تەييارلىقلارنى كۆرۈش زۆرۈر؟
13–15. (1) پەندى-نەسىھەت 24:27-ئايەتتىكى قائىدە-پرىنسىپ، ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشنى ئويلاشقان يىگىت ئۈچۈن قانداق ياردەم بېرەلەيدۇ؟ (2) قىز ياتلىق بولۇشقا قانداق تەييارلىق كۆرسە بولىدۇ؟
13 ئەگەر توي قىلىشنى راستىنلا ئويلاشقان بولسىڭىز، ئەڭ ياخشىسى ئۆز- ئۆزىڭىزدىن شۇنداق سوراپ بېقىڭ: «مەن راستىنلا تەييارلىنىپ بولدۇممۇ؟» جاۋابىڭىز، پەقەت جىنسىي ئېھتىياج، ياندا بىر ھەمراھ بولۇش ياكى پەرزەنت تەربىيىلەش ئارزۇ-ئىستەكلىرىگە ئاساسلانمىسۇن. چۈنكى، تۇرمۇش قۇرۇش تەييارلىقى كۆرۈۋاتقان ھەربىر قىز-يىگىت، نىكاھتىكى مەسئۇلىيەتلىرى توغرىسىدا تەپسىلىي ئويلىنىشى كېرەك.
14 ئۆمۈرلۈك جورا ئىزدەپ يۈرگەن يىگىت، تۆۋەندىكى قائىدە-پرىنسىپنى ئېھتىياتچانلىق بىلەن ئويلاپ كۆرۈشى لازىم: «ئۆز ئىشىڭنى تاشقىرىدا تەييارلاپ ئۇنى ئېتىزلىقتا راسلىغاندىن كېيىن ئۆزۈڭگە ئۆي ياسىغىن» (پەندى-نەسىھەت 24:27، ب ج). مۇشۇ ئايەتتە نېمە تەكىتلەنگەن؟ ئاشۇ زامانلاردا، «ئۆي» ياساشنى يەنى ئوي-ئوچاقلىق بولۇشنى ئويلاشقان يىگىت ئۆز-ئۆزىدىن سوراپ بېقىشى كېرەك ئىدى: «مەن تەييار بولدۇممۇ؟ خوتۇنۇمنى بېقىش ئىقتىدارىم بارمۇ؟ كەلگۈسىدە پەرزەنتلىك بولسام، ئۇلاردىن خەۋەر ئالالايمەنمۇ؟» ئاۋۋال ئۇ تىرىشىپ جاپالىق ئىشلەپ، ئېتىزلىقتىكى زىرائەتلەردىن خەۋەر ئېلىشى كېرەك. مۇشۇ قائىدە-پرىنسىپنى، بۈگۈنكى كۈندىمۇ ئەمەلىي قوللىنىشقا بولىدۇ. ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشنى ئويلىغان يىگىت، ئۆز مەسئۇلىيىتىنى زىممىسىگە ئېلىشقا تەييار بولۇشى لازىم. جىسمانىي جەھەتتىن ساغلاملا بولىدىكەن، چوقۇم خىزمەت قىلىشى كېرەك. مۇقەددەس كىتاب شۇنداق بايان قىلىدۇكى، ئائىلىسىدىكىلەرنىڭ جىسمانىي، ھېسسىي ۋە روھىي ئېھتىياجلىرىدىن خەۋەر ئالمىغان ئەر، ھەتتا ئىمانسىز كىشىدىنمۇ بەتتەر! — 1-تىموتىي 5:8.
15 ياتلىق بولۇشنى قارار قىلغان قىزمۇ بىر قاتار مەسئۇلىيەتلەرنى خۇشاللىق بىلەن ئۆز ئۈستىگە ئېلىشى زۆرۈر. شۇڭا، ئايال ئائىلە ئىشلىرىدىن خەۋەر ئېلىپ، ئېرىگە ياردەم بېرىش ئۈچۈن مۇقەددەس كىتاب ماختاپ تەرىپلىگەن، بەزى ماھارەت ۋە پەزىلەتلەرنى يېتىلدۈرۈپ تەييارلىق كۆرسە بولىدۇ (پەندى-نەسىھەت 31:10–31). تېگىشلىك مەسئۇلىيەتلەرنى ئۆز ئۈستىگە ئېلىشقا تېخى تەييارلىقى پۈتمەيلا تۇرمۇش قۇرۇشقا ئالدىرىغان قىز-يىگىتلەر، ئەمەلىيەتتە ناھايىتى شەخسىيەتچى، ئۇلار كەلگۈسى ھەمراھىنىڭ غېمىنى يېمەيدۇ. تۇرمۇش قۇرۇشنى ئويلاشقانلار ئۈچۈن، ھەممىدىن مۇھىمى مۇقەددەس كىتاب قائىدە-پرىنسىپلىرىنى نىكاھلىق تۇرمۇشىدا ئەمەلىي قوللىنالايدىغان بولۇشتۇر.
16، 17. تۇرمۇش قۇرۇشقا تەييارلىق كۆرۈۋاتقانلار، مۇقەددەس كىتابنىڭ قايسى قائىدە-پرىنسىپلىرىنى چوڭقۇر ئويلىنىشى زۆرۈر؟
16 تۇرمۇش قۇرۇشقا تەييارلىق كۆرۈش — ئاللا، ئەر ۋە ئايال ئۈچۈن بەلگىلىگەن مەسئۇلىيەتلەر توغرىسىدا چوڭقۇر ئويلىنىشنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئەر، يەھۋاغا خىزمەت قىلىدىغان ئائىلىنىڭ بېشى بولۇش نېمىنى بىلدۈرىدىغانلىقىنى بىلىشى زۆرۈر. بۇ ئائىلىدە زورلۇق-زومبۇرلۇق قىلىشقا ھوقۇق بېرىلدى، دېگەننى بىلدۈرمەيدۇ. ئەكسىچە، يىگىت چوقۇم ئەيسا مەسىھنىڭ باش بولۇش ئىش ئىزلىرىنى ئۈلگە قىلىشى لازىم (ئەفەسلىكلەر 5:23). شۇنىڭغا ئوخشاش، خۇداغا خىزمەت قىلىدىغان قىزمۇ نىكاھلىق ئايالنىڭ قانداق مەسئۇلىيىتى بارلىقىنى چۈشىنىشى كېرەك. ئۇ ‹ئېرىنىڭ شەرىئىتىگە›، يەنى قانۇنىغا بويسۇنالامدۇ؟ (رىملىقلار 7:2، ب ج). ئۇ ئاللىقاچان، يەھۋا خۇدا ۋە ئەيسا مەسىھنىڭ قانۇنىغا ئىتائەت قىلماقتا (گالاتىيالىقلار 6:2). ئېرىنىڭ ئائىلىدىكى باش بولۇش ھوقۇقىنىڭ ئۆزى يەنە بىر قانۇندۇر. ئۇنداقتا، ئايال مۇكەممەل ئەمەس ئېرىنىڭ ھوقۇقىغا ئىتائەت قىلىپ، ئۇنى قوللاپ-قۇۋۋەتلىيەلەمدۇ؟ ئەگەر شۇنداق قىلىشنى قىيىن كۆرسە، ئەڭ ياخشىسى توي قىلمىسۇن!
17 ئۇنىڭدىن باشقا، توي قىلغانلار چوقۇم ئۆز جورىسىنىڭ ئېھتىياجىغا كۆڭۈل بۆلۈشكە تەييار تۇرۇشى لازىم (فىلىپىلىكلەر 2:4). ئەلچى پاۋلۇس: «ھەممىڭلار ئايالىڭلارنى ئۆزۈڭلارنى سۆيگەندەك سۆيۈڭلار، ئاياللارمۇ ئەرلىرىنى ھۆرمەتلىسۇن»، دەپ يازغان بولۇپ، خۇدانىڭ ئىلھاملاندۇرۇشى بىلەن ئەلچى پاۋلۇس، ئەر ئايالىنىڭ چوڭقۇر ھۆرمەتلىشىگە، ئايال ئېرىنىڭ سۆيگۈ- مۇھەببىتىگە ئالاھىدە مۇھتاج بولىدىغانلىقىنى تەكىتلىگەن. — ئەفەسلىكلەر 5:21–33.
ئارىلىشىپ يۈرۈۋاتقان قىز-يىگىتلەرنىڭ ئۇچرىشىشلارغا چىققىنىدا، يالغۇز قالماسلىقى ئۈچۈن باشقىلارنى بىللە چىقىشقا تەكلىپ قىلىشى ئاقىلانىلىقتۇر
18. قىز-يىگىتلەر ئارىلىشىپ يۈرگەن چاغلاردا، نېمە ئۈچۈن ئۆز-ئۆزىنى تىزگىنلەشنى چېنىقتۇرۇپ كۈچەيتىشى كېرەك؟
18 شۇنىڭ ئۈچۈن، كۆيۈشۈپ دوستلىشىپ يۈرۈش خۇشال-خۇرام، ئويۇن- كۈلكىلەر بىلەن ئۆتكۈزىدىغان چاغلار بولۇپلا قالماي، يەنە قىز-يىگىت بىر- بىرى بىلەن قانداق چىقىشىپ ئۆتۈشنى ئۆگىنىدىغان، ئەگەردە توي قىلسا، بىر-بىرى بىلەن ماسلىشىپ ئۆي تۇتۇپ كېتەلەيدىغان ياكى كېتەلمەيدىغانلىقىغا ئاقىلانە قارار چىقىرىدىغان مەزگىلدۇر. ئۇ يەنە ئۆز-ئۆزىنى تىزگىنلەشنى چېنىقتۇرۇپ كۈچەيتىدىغان ۋاقىت! ئارىلىشىپ يۈرۈۋاتقان قىز-يىگىتلەر، بەلكىم بىر-بىرىگە جىسمانىي جەھەتتە يېقىنچىلىق قىلىشنى ئويلىشى مۇمكىن. ئەمەلىيەتتە، شۇنداق مايىللىقنىڭ بولۇشى ناھايىتى تەبىئىي. ئەمما، بىر-بىرىنى چىن كۆڭلىدىن ياخشى كۆرىدىغانلار، ئۆزى ياخشى كۆرىدىغان كىشىنىڭ خۇدا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىگە زىيان يەتكۈزۈشى مۇمكىن بولغان ھەرقانداق ئىش-ھەرىكەتلەردىن خالىي بولىدۇ (1-سالونىكالىقلار 4:6). شۇڭا، ئەگەر سىز بىرسى بىلەن ئارىلىشىپ يۈرۈۋاتقان بولسىڭىز، ئۆزىڭىزنى تىزگىنلەشنى كۈچەيتىڭ؛ مۇشۇ پەزىلەت، مەيلى توي قىلىڭ ياكى قىلماڭ، سىزنى بىر ئۆمۈر تۇرمۇشىڭىزدا پايدا-مەنپەئەتكە ئىگە قىلىدۇ.
نىكاھ رىشتىسىنى قانداق مۇستەھكەملىيەلەيسىز؟
19، 20. خۇدا خىزمەتچىلىرىنىڭ نىكاھقا بولغان كۆزقارىشى، بۇ دۇنيادىكى كۆپچىلىك كىشىلەردىن قانداق پەرقلىنىشى كېرەك؟ مىسال ئارقىلىق چۈشەندۈرۈڭ؟
19 ئەگەر ئەر-خوتۇن نىكاھلىق تۇرمۇشىنى مۇستەھكەملىمەكچى بولسا، تېگىشلىك مەسئۇلىيەتلەرنى ئۆز زىممىسىگە ئېلىشقا توغرا كۆزقاراشتا بولۇشى زۆرۈر. ئادەتتە، كىشىلەر ئۈمىد قىلغاندەك، رومان ۋە كىنولار ھەمىشە ئىككى ياشنىڭ تۇرمۇش قۇرۇپ، مۇراد-مەقسىتىگە يېتىشى بىلەن ئاياغلىشىدۇ. ئەمما، رېئال تۇرمۇشتا، نىكاھ — ئۇ ئاخىرلىشىش ئەمەس؛ بەلكى يەھۋا خۇدانىڭ نەزىرىدىكى ئۆمۈرلۈك ئەر-خوتۇنلۇق تۇرمۇشنىڭ باشلىنىشىدۇر (يارىتىلىش 2:24). ئەپسۇسلىنارلىقى، بۈگۈنكى كۈندە ھەممە ئادەم يەھۋاغا ئوخشاش كۆزقاراشتا ئەمەس. بەزى ئەل خەلقى مەدەنىيىتىدە، كىشىلەر ئىككى ياشنىڭ نىكاھ رىشتىسى بىلەن باغلىنىشىنى ئارغامچىنى تۈگۈچ قىلىشقا ئوخشاتقان. بەلكىم، ئۇلار مۇشۇ ئوخشىتىشنىڭ، بۈگۈنكى كۈندە كۆپچىلىك كىشىلەرنىڭ نىكاھقا بولغان كۆزقارىشىنى تەسۋىرلەشتە، دەلمۇ-دەل توغرا كېلىپ قالىدىغانلىقىنى ئويلاپمۇ باقمىغان. نېمە ئۈچۈن شۇنداق دەيمىز؟ چۈنكى، ياخشى چىگىلگەن ئارغامچا تۈگۈچىنى، كېرەك بولغاندا چىڭىتىپ يېشىلىپ كەتمەس قىلىشقا بولىدۇ، يەنە ئۇنى چىگىش ئاسان بولغاندەك، ئۇنى يېشىپ بوشاتماق ھەم ئاسان.
20 بۈگۈنكى كۈندە، نۇرغۇن كىشىلەر نىكاھنى ۋاقىتلىق، دەپ قارىشىدۇ. ئۇلار ئۆز ئېھتىياجلىرىنى قانائەت تاپقۇزۇش ئۈچۈن توي قىلىشقا ئالدىرايدۇ. ھەمدە توي قىلىپ، تۇرمۇشىدا قىيىنچىلىققا دۇچ كەلگەندە، دەرھال نىكاھتىن ئاجرىشىشنى ئۈمىد قىلىدۇ. بىراق، شۇنى ئۇنتۇماسلىق كېرەككى، مۇقەددەس كىتابتا، ئىككى كىشىنىڭ بىرلىشىشى ئارغامچىغا مىسال قىلىنغان. دېڭىزچىلارنىڭ كېمىسىدە ئىشلىتىلىدىغان ئارغامچا ياكى ئارقان چىداملىق قىلىپ ئېشىلگەچ، ھەتتا كۈچلۈك دېڭىز بوران-چاپقۇنلىرىدا، ھەرگىز سۈركىلىپ ئۇپرىمايدۇ ياكى چۇۋۇلۇپ يېشىلمەيدۇ. شۇنىڭغا ئوخشاش، خۇدا، نىكاھنى بۇزۇلمايدىغان بىرلىشىش قىلىپ بېكىتكەن. ئېسىڭىزدە بولسا، ئەيسا مەسىھ: «خۇدا قوشقاننى ئىنسان ئايرىمىسۇن»، دېگەن (مەتتا 19:6). ئەگەر سىز توي قىلسىڭىز، چوقۇم شۇنىڭغا ئوخشاش كۆزقاراشتا بولۇشىڭىز كېرەك. ئۇنداقتا، شۇنداق مەسئۇلىيەت نىكاھنى ئېغىر يۈككە ئايلاندۇرامدۇ؟ ياق.
21. ئەر-خوتۇنلار بىر-بىرىگە نىسبەتەن قانداق كۆزقاراشنى ساقلىشى لازىم؟ ئۇلارنىڭ شۇنداق قىلىشىغا نېمە ياردەم بېرەلەيدۇ؟
21 ئەر-ئايال، بىر-بىرىگە نىسبەتەن توغرا كۆزقاراشنى ساقلىشى لازىم. ئەگەر ئۇلار كۆزقارىشىنى بىر-بىرىنىڭ ياخشى ئەخلاق-پەزىلىتى ۋە كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقىغا مەركەزلەشتۈرۈشكە ئىنتىلسە، ئۇلارنىڭ نىكاھلىق تۇرمۇشى خۇشال-خۇراملىق ۋە كۆڭۈل خاتىرجەملىكىنىڭ مەنبەسى بولىدۇ. نامۇكەممەل جورىسىنىڭ ياخشىلىق تەرىپىنىلا كۆرۈش، رېئاللىققا كۆز يۇمۇشمۇ؟ يەھۋا ھەرگىزمۇ يامانلىقلىرىمىزنى كۆرمەسكە سالمايدۇ. ئەمما بىز، يەھۋانىڭ نەزىرىنى ياخشىلىق تەرىپىمىزنى كۆرۈشكە مەركەزلەشتۈرۈشىنى ئۈمىد قىلىمىز. زەبۇر يازغۇچىسىدىن بىرى: «ئەگەر سەن ئەي خۇداۋەندە [يامانلىقنى] ھېساب قىلساڭ ئەي خۇداۋەندە كىم [ئالدىڭدا] تۇرالايدۇر؟»، دەپ سورىغان (زەبۇر 130:3، ب ج). ئەر-خوتۇنلارمۇ خۇدانى ئۈلگە قىلىپ، بىر-بىرىنىڭ ياخشى تەرەپلىرىنى كۆرۈپ، ئۆزئارا ئەپۇ قىلىشى لازىم. — كولوسىلىقلار 3:13.
22، 23. ئىبراھىم بىلەن سارە، بۈگۈنكى كۈندىكى ئەر-خوتۇنلارغا قانداق ئۈلگىلەرنى قالدۇرغان؟
22 يىللارنىڭ ئۆتىشىگە ئەگىشىپ، ئەر-خوتۇنلۇق تۇرمۇش كۆپ بەرىكەتلەرنى ئېلىپ كېلىدۇ. مۇقەددەس كىتابتا، ئىبراھىم پەيغەمبەر بىلەن ئۇنىڭ خوتۇنى سارەنىڭ قېرىلىق مەزگىللىرىدىكى تۇرمۇشى تەسۋىرلەنگەن. ئەلۋەتتە، ئۇلار تۇرمۇشنىڭ ئىسسىق-سوغاقچىلىقى ۋە غەم-ئەندىشىلىرىدىن پۈتۈنلەي خالىي بولالىغان ئەمەس. سارە ئەسلىدە گۈللەپ روناق تاپقان شەھەر ئۇردا ئولتۇراتتى. ئەمما 60 يېشىغا يەتكەندە، راھەت ئۆيىدىن ئايرىلىپ، قالغان ھاياتىنى چېدىردا ئۆتكۈزگەن. ئاشۇ ۋاقىتتا سارەنىڭ قانداق ھېسسىياتتا بولغانلىقىنى تەسەۋۋۇر قىلىش قىيىن ئەمەس. بىراق، ئۇ ئېرىنىڭ باشچىلىق ھوقۇقىغا بويسۇنغان. ئۇ ئىبراھىمنى ھۆرمەتلەپ، قارارىنىڭ ئوڭۇشلۇق بولۇشى ئۈچۈن ئۇنىڭغا مەدەت بېرىپ، قوللاپ-قۇۋۋەتلىگەن. سارە كۆرۈنۈشكىلا ئىتائەتچان بولغان ئەمەس، ھەتتا «سارە ئىچىدە» ئېرىنى خوجايىن، دەپ ئاتىغان (يارىتىلىش 18:12c؛ 1-پېترۇس 3:6). ئۇ ئېرىنى چىن كۆڭلىدىن چوڭقۇر ھۆرمەت قىلغان.
23 ئەلۋەتتە، بۇ ھەرگىزمۇ ئىبراھىم بىلەن سارەنىڭ ھەرقانداق ئىشلاردا ئوي-پىكىرى بىر يەردىن چىققان، دېگەنلىك ئەمەس. بىر نۆۋەت، سارە ئىبراھىمنى «ئىنتايىن قايغۇغا» سالىدىغان تەكلىپنى ئوتتۇرغا قويغان. گەرچە شۇنداق بولسىمۇ، يەھۋانىڭ كۆرسەتمىسى بىلەن، ئىبراھىم كەمتەرلىك بىلەن ئايالىنىڭ پىكىرىنى ئىلىك ئېلىپ، شۇ بويىچە ئىش تۇتقاچ، نەتىجىدە ئائىلىسى بەرىكەتلەشكە ئېرىشكەن (يارىتىلىش 21:9–13). بۈگۈنكى كۈندە، ھەتتا ئۆي تۇتقىنىغا نەچچە ئون يىل بولغان ئەر-خوتۇنلار، خۇدانىڭ سۆزىگە كىرىپ ياشىغان ئۇشبۇ بىر جۈپتىن كۆپ نەرسىلەرنى ئۆگىنەلەيدۇ.
24. قانداق نىكاھلىق تۇرمۇش يەھۋاغا شەن-شەرەپ ئېلىپ كېلىدۇ؟ نېمە ئۈچۈن؟
24 ئېتىقادچىلار جامائىتىدە، خوتۇنى ئېرىنى چوڭقۇر ھۆرمەتلەپ، ئېرى خوتۇنىنى سۆيۈپ قەدىرلەپ، بىرلىكتە خۇدانىڭ ئىرادىسىنى ئورۇنداشنى تۇرمۇشىدا بىرىنچى ئورۇنغا قويۇپ، خۇشال-خۇرام، بەختلىك تۇرمۇش كەچۈرۈۋاتقان نەچچە ئون مىڭلىغان ئەر-خوتۇنلار بار. ئەگەر ئۆي-ئوچاقلىق بولۇشنى قارار قىلغان بولسىڭىز، جورا تاللاشتا ئاقىلانە بولۇڭ، تۇرمۇش قۇرۇش ئۈچۈن پۇختا تەييارلىق كۆرۈپ، خاتىرجەملىككە ۋە سۆيگۈ-مۇھەببەتكە تولغان ئىناق ئائىلىنى قۇرۇشقا تىرىشىڭ. شۇنداق نىكاھلىق تۇرمۇش يەھۋا خۇداغا شان-شەرەپ ئېلىپ كېلىدۇ، ۋە خۇدانىڭ مېھىر-مۇھەببىتى ئىچىدە داۋاملىق ياشىشىڭىزغا جەزمەن ياردەم بېرەلەيدۇ.
a يەھۋا گۇۋاھچىلىرى نەشىر قىلغان «بەختلىك ئائىلە تۇرمۇشىنىڭ سىرى» (ئۇيغۇر تىلى نەشىرى يوق)، دېگەن كىتابنىڭ 2-بابىغا قاراڭ.
b قەدىمقى زاماندا، بەزى ساداقەتمەن قەبىلە باشلىقلىرى بىرنەچچە خوتۇن ئالغان. ئاللا ئاشۇ قەبىلە باشلىقلىرى ۋە ئىسرائىل خەلقىنىڭ كۆپ خوتۇن ئېلىشىغا يول قويغان. ئاللا كۆپ خوتۇنلۇق نىكاھ تۈزۈمى ئورناتمىغان. لېكىن شۇنداق قىلىشنى تىزگىنلەش ئۈچۈن بەزى قانۇننى چۈشۈرگەن. بۈگۈنكى كۈندە، ئېتىقادچىلار شۇنى ئەستە ساقلىشى كېرەككى، پەرۋەردىگار ئۆزىگە ئىبادەت قىلغۇچىلارنىڭ كۆپ خوتۇنلۇق بولۇشىغا يول قويمايدۇ. — مەتتا 19:9؛ 1-تىموتىي 3:2.
c مۇقەددەس كىتاب ھازىرقى زامان ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى، يارىتىلىش 18:12-ئايىتىدە، سارە ئىبراھىمنى «ئېرىم»، دەپ چاقىرغان. 1-پېترۇس 3:6-ئايەت، ئەمەلىيەتتە ئۇنىڭ «خوجايىن»، دەپ چاقىرغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.