EFETIKILO

1 Kefetikilo Suku wa lulika ovailu kuenda ongongo.+

2 Ongongo ya kala upolokoso kuenda ekalasoko kuenje kilu liovava a longa kua kala owelema*+ noke ongusu ya pama*+ ya Suku ya kala oku ñuala ñuala kilu liovava.+

3 Noke Suku wa popia hati: “Ku kale ocinyi.” Kuenje kueya ocinyi.+ 4 Noke Suku wa mola okuti ocinyi ca posoka kuenda Suku wa fetika oku tepa ocinyi lowelema. 5 Suku wa tukula ocinyi hati, Utanya, pole, owelema wa u tukula hati, Uteke.+ Kuenje kua kala oñolosi kuenda omẽle, eteke liaco olio liatete.

6 Kuenje Suku wa popia hati: “Pokati kovava pa kale esanjavalo*+ oco li tepise ovava lovava.”+ 7 Suku wa lulika esanjavalo kuenda wa tepisa ovava a kala vemẽhi liesanjavalo lovava a kala kilu liesanjavalo.+ Kuenje ca lingiwa. 8 Suku wa tukula esanjavalo okuti, Ilu. Kuenje kua kala oñolosi kuenda omẽle, eteke liaco olio liavali.

9 Noke Suku wa popia hati: “Ovava a kasi vemẽhi liovailu a likongele pamosi kuenda ku molẽhe osi ya kukuta.”+ Kuenje ca lingiwa. 10 Suku wa tukula osi ya kukuta hati, Ongongo,+ pole, oku likongela kuovava wa ku tukula hati, Okalunga.+ Kuenje Suku wa mola okuti ca posoka.+ 11 Suku wa popia hati: “Ongongo yi tunde owangu, lovikũla vimaime ombuto kuenda oviti viapako ndapata ao, vina vima apako kumue lombuto yaco kilu lieve.” Kuenje ca lingiwa. 12 Ongongo ya tunda owangu, lovikũla vima olombuto+ kuenda oviti vima apako kumue lombuto yaco ndapata ao. Kuenje Suku wa mola okuti ca posoka. 13 Kuenje kua kala oñolosi kuenda omẽle, eteke liaco olio liatatu.

14 Suku wa popia hati: “Ku kale ovinyi+ kesanjavalo liovailu oco vi tepise pokati kutanya luteke+ kuenda vi kale olondimbukiso viovovo, loloneke kumue lanyamo.+ 15 Ovio vi linge ovinyi kesanjavalo liovailu oco vi taimile kilu lieve.” Kuenje ca lingiwa. 16 Noke Suku wa panga ovinyi vivali vinene okuti, ocinyi ca velapo, ci viala kutanya+ kuenda ocinyi ci sule, ci viala kuteke kuenje wa pangavo olombungululu.+ 17 Suku wa vi kapa kesanjavalo liovailu oco vi ece ocinyi kilu lieve, 18 loku viala kutanya lo kuteke oco vi tepise utanya lowelema.+ Kuenje Suku wa mola okuti ca posoka. 19 Kuenje kua kala oñolosi kuenda omẽle, eteke liaco olio liakuãla.

20 Suku wa popia hati: “Vovava mu kale oviluvo vi kuete omuenyo kuenda oviluvo vi palãla, vi palãlele kilu liongongo, vesanjavalo liovailu.”+ 21 Kuenje Suku wa lulika oviluvo vinene* vio vokalunga kuenda oviluvo viosi vi kuete omuenyo okuti, vi litevateva vovava ndapata avio kuenda oviluvo viosi vi palãla ndapata avio. Kuenje Suku wa mola okuti ca posoka. 22 Suku wa vi sumũlũisa kuenda wa popia hati: “Liciti, siati,* yukisi ovava okalunga+ kuenda oviluvo vi palãla, vilue kilu lieve.” 23 Kuenje kua kala oñolosi kuenda omẽle, eteke liaco olio liatãlo.

24 Suku wa popia hati: “Kilu lieve ku kale oviluvo vi kuete omuenyo ndapata ao, ovinyama viovimbo, ovinyama vi likoka* posi kuenda ovinyama viovusenge ndapata ao.”+ Kuenje ca lingiwa. 25 Suku yu wa lulika ovinyama viovusenge ndapata ao, lovinyama viovimbo ndapata ao kuenda ovinyama viosi vi likoka posi ndapata ao. Kuenje Suku wa mola okuti ca posoka.

26 Suku wa popia hati: “Tu lulike*+ omanu vakuesetahãlo lietu+ oco va kale ndetu+ kuenje va viale olõsi vio vokalunga, loviluvo vi palãla kovailu, lovinyama viovimbo kuenda ilu lieve liosi, lovinyama viosi vi likoka posi.”+ 27 Kuenje Suku wa lulika omunu ukuesetahãlo liaye, kesetahãlo liaye muẽle eye wo lulika; wa va lulika ulume lukãi.+ 28 Handi vali, Suku wa va sumũlũisa kuenje Suku wa va sapuila hati: “Liciti, siati kuenda yukisi ilu lieve+ loku lu viala+ kuenda viali+ olõsi vio vokalunga, loviluvo vi palãla kovailu, lovinyama viosi vio kilu lieve.”

29 Kuenje Suku wa popia hati: “Ndo wĩhi ovikũla viosi vi kasi kilu lieve liosi vina vimaima olombuto, loviti viosi vimaima apako a kuete olombuto. Vi linge okulia kuene.+ 30 Ovinyama viosi viovusenge vio kilu lieve, loviluvo viosi vi palãla vovailu, lovina viosi vi endela kilu lieve okuti vi kuete omuenyo, nda eca ovikũla viosi vi talala oco vi linge okulia kuavio.”+ Kuenje ca lingiwa.

31 Suku wa mola okuti cosi a lulika ca posoka calua+ kuenje kua kala oñolosi kuenda omẽle, eteke liaco olio liepandu.

2 Kuenje ovailu longongo lovina viosi vi kasimo via malusuiwa oku lulikiwa.+ 2 Osimbu eteke liepanduvali ka lia fetikile, Suku wa malusula upange a kala oku linga kuenje keteke liepanduvali wa puyuka kupange waye wosi a linga.+ 3 Suku wa sumũlũisa eteke liepanduvali kuenda wa li tukula okuti li kola, momo keteke liaco Suku wa puyuka kovopange aye osi oku lulika. Eye wa lulika ovina viosi a sokiyile oku linga.

4 Owu owo ulandu wovailu kuenda wongongo kotembo via lulikiwa, keteke Yehova* Suku a lulika ongongo lilu.+

5 Vongongo ka mua kaile oviti, ndaño ovikũla viovusenge ka via tundile handi, momo Yehova Suku ka lokisile ombela kilu lieve kuenda ka kua kaile omunu oco a lime osi. 6 Pole, ombundu ya enda oku molẽha kilu lieve kuenje ya enda oku yulisa ongongo yosi.

7 Kuenje Yehova Suku wa panga ulume loneketela yo posi+ kuenda wo fuimila ofela yomuenyo+ vanyulu aye kuenje ulume wa linga omunu ukuamuenyo.+ 8 Yehova Suku wa panga ocumbo cimue Vedene+ konele yutundilo; kuenje wa kapamo ulume a lulika.+ 9 Noke Yehova Suku wa kulisa oviti viñi viñi via posokele oku vi tala haivio vi tava oku liako kuenda wa kapavo uti womuenyo+ vokati kocumbo luti wukũlĩhĩso weci ciwa leci cĩvi.+

10 Kua kala olui lumue lu tunda Vedene oco lu tapele ocumbo, noke oluo lua enda oku litepa volondui vikuãla.* 11 Onduko yolui luatete, Posone; oluo lua ñuala imbo liosi lio Havila, kuna kuli ulu. 12 Ulu wimbo liaco uwa. Mulivo ombendeliu kuenda ovawe o onixi. 13 Onduko yolui luavali, Gihone; oluo lua ñuala imbo liosi lio Kusi. 14 Onduko yolui luatatu, Hidekele;*+ oluo lu enda kutundilo wo Asuria.+ Olui luakuãla, Ferati.+

15 Yehova Suku wa kapa ulume vocumbo Cedene oco a lime loku tata ocumbo caco.+ 16 Yehova Suku wa handeleka ulume hati: “Citava oku lia kapako oviti viosi vio vocumbo.+ 17 Pole, kuti wukũlĩhĩso weci ciwa leci cĩvi ka citava okuti ove o liako, momo eteke o liako, o fa muẽle.”+

18 Noke Yehova Suku wa popia hati: “Kaciwako ulume oku kala ño lika liaye. Ndu lulikila oñuatisi, oco yi linge ombandeki yaye.”+ 19 Yehova Suku wa lulika loneketela yo posi ovinyama viosi viovusenge, loviluvo viosi vi palãla kovailu kuenje wa fetika oku vi nena kulume oco a limbuke ndomo ulume a laikele oku luka onduko ocinyama locinyama; onduko yosi ulume a tukula kocinyama locinyama, oyo ya linga onduko yayo.+ 20 Kuenje ulume wa luka olonduko ovinyama viosi viovimbo, loviluvo vi palãla kovailu, lovinyama viosi viovusenge, pole, eye ka kuatele oñuatisi oco yi linge ombandeki yaye. 21 Yehova Suku wa pekelisa ulume otulo tualua kuenje osimbu ulume a pekela, eye wo upa olumati lumue kuenda apa opa olumati wa sitikapo lositu. 22 Yehova Suku wa lulika* ukãi lolumati opa kulume kuenje ukãi waco wo weca kulume.+

23 Noke ulume wa popia hati:

24 Eli olio esunga lieci ulume a ka silapo isiaye la inaye kuenda o ka likakatela* kukãi waye kuenje va ka linga etimba limuamue.+ 25 Ulume lukãi waye vamamako oku kala epõlõla;+ ka va kuatele osõi.

3 Onyõha+ ya velelepo koku nyanga* okuti, ovinyama viosi viovusenge Yehova Suku a lulika vi sule. Kuenje ya pula ukãi yiti: “Ocili okuti Suku wa ku sapuili hati, ene ka citava oku lia kapako oviti viosi vio vocumbo?”+ 2 Ukãi wa tambulula onyõha hati: “Citava okuti tu lia kapako oviti vi kasi vocumbo.+ 3 Pole, catiamẽla kepako liuti u kasi vokati kocumbo,+ Suku wa popia hati: ‘Ka citava okuti vu liako, ndaño oku lambako; sanga vu fa.’” 4 Onyõha ya popia lukãi yiti: “Sio, oku fa ka vu fi.+ 5 Momo Suku wa kũlĩha okuti eteke liosi vu lia kepako liuti waco, ovaso ene a letuluka kuenda vu kala nda Suku kuenje vu kũlĩha eci ciwa leci cĩvi.”+

6 Noke ukãi wa mola okuti epako liuti waco lia kala liwa oku li lia; halio lia molẽhele okuti liwa,* ocili, uti waco wa posokele oku u tala. Kuenje ukãi wa kuata epako liayo kuenda wa fetika oku li lia.+ Noke wa ecavo kulume waye eci a kala laye kuenje ulume wa fetika oku li lia.+ 7 Kuenje ovaso avo a letuluka kuenda va limbuka okuti va kala epõlõla. Noke va tonga amẽla wuti wukuyu oco va lisikĩlile kolombunda viavo.+

8 Noke va yeva ondaka ya Yehova Suku vocumbo* vepuluvi lina ofela yi sika* kuenda ulume lukãi waye va salama pokati koviti vio vocumbo oku tila Yehova Suku. 9 Yehova Suku wamamako oku vilikiya ulume kuenda wo pula hati: “O kasi pi?” 10 Eye hati: “Nda yeva ondaka yove vocumbo, pole, nda kuata usumba momo nda kala epõlõla kuenje nda salama.” 11 Suku wo pula hati: “Helie wa ku sapuila okuti o kasi epõlõla?+ Anga wa lia kepako liuti nda ku handeleka okuti ka citava oku liako?”+ 12 Ulume hati: “Ukãi wa nyĩha oco a kale lame, eye wa nyĩha epako liuti kuenje nda lia.” 13 Noke Yehova Suku wa pula ukãi hati: “Momo lie wa ci lingila?” Ukãi wa tambulula hati: “Onyõha ya ndi yapuisa kuenje nda lia.”+

14 Yehova Suku wa sapuila onyõha+ hati: “Omo lieci wa linga, wa siñaliwa pokati kovinyama viosi viovimbo kuenda viovusenge. Ove o ka likoka posi kuenda o ka lia lia oneketela oloneke viosi viomuenyo wove. 15 Ñapa ukuse*+ pokati kove+ lukãi+ kuenda pokati kocitumbulukila* cove+ locitumbulukila* cukãi.+ Eye* o ka sasõla utue wove+ kuenda ove o ka lumana kocisendemãhi caye.”+

16 Eye wa sapuila ukãi hati: “Ndi ka luisa calua olongembia vioku mina kuove; o ka cita omãla lolongembia kuenda o ka kuatela onjongole yalua ulume wove kuenje eye o ku viala.”

17 Eye wa sapuila Adama* hati: “Omo okuti wa tava kondaka yukãi wove kuenda wa lia kepako liuti nda ku handelekele+ hati: ‘Ka citava okuti o liako,’ osi yi siñaliwa mekonda liove.+ O ka lia ovaima ao lohali yalua oloneke viosi viomuenyo wove.+ 18 Osi yi ka ima olosongo locambanda kuenda ove o ka lia lia ovikũla viovusenge. 19 Oco o kuate okulia ove o ka talavaya calua toke eci o salamĩha,* toke eci o tiukila keve, momo oko wa tunda.+ Omo ove wuneketela, o tiukila koneketela.”+

20 Noke Adama wa luka ukãi waye hati Eva,* momo eye wa laikele oku linga ina ya vosi va kasi lomuenyo.+ 21 Kuenje Yehova Suku wa pangela Adama lukãi waye uwalo wa lepa wovipa, oco va u wale.+ 22 Noke Yehova Suku wa popia hati: “Ulume wa linga ndetu, poku kũlĩha eci ciwa leci cĩvi.+ Omo liaco, oco eye ka kolõle eka liaye loku kuatavo kepako liuti womuenyo+ loku liako kuenje o kala lomuenyo otembo ka yi pui,*​—​” 23 Yehova Suku wo tundisa vocumbo Cedene+ oco a lime osi yina a pangiwa layo.+ 24 Eye wa tundisa ulume kuenda kutundilo wocumbo Cedene wa kapako va keruvi+ kuenda osipata yondalu yina yamamako oku ñuala loku lava onjila yi loña kuti womuenyo.

4 Adama wa litokeka lukãi waye Eva kuenda wemina.+ Kuenje wa cita Kaini,+ yu wa popia hati: “Nda cita omõla ulume lekuatiso lia Yehova.” 2 Noke wa cita vali omõla ukuavo okuti Abele,+ manji a Kaini.

Abele wa linga ungombo wolomeme, pole, Kaini wa linga ukuakulima osi. 3 Noke yotembo yimue, Kaini wa nena ovaima amue o vepia oco a ace ndocilumba ku Yehova. 4 Pole, Abele wa nena olonuñulu vimue viocunda caye+ oku kongelamo ulela wavio. Yehova wa sanjukila Abele kuenda ocilumba caye,+ 5 puãi ka sanjukilile Kaini locilumba caye. Omo liaco, Kaini wa kuata onyeño yalua kuenda ocipala caye ca nyumãla. 6 Noke Yehova wa pula Kaini hati: “Momo lie o kasilili lonyeño yalua kuenda ocipala cove ca nyumãlela nye? 7 Nda wa linga eci ciwa, ku taviwa* hẽ? Pole, nda kua lingile eci ciwa, ekandu lia salama puvelo wombalaka yove oco li ku kuate* kuenda li ku viala; ove hẽ o ka tẽla oku li yula?”

8 Noke Kaini wa sapuila manjaye Abele hati: “Tu ende kepia.” Osimbu va kala vepia, Kaini wa katukila manjaye Abele kuenje wo ponda.+ 9 Yehova wa pula Kaini hati: “Manjove Abele o kasi pi?” eye hati: “Mbili. Anga hẽ ndi ndavululi ya manjange?” 10 Suku wo pula vali hati: “Momo lie wa pondela manjove? Yevelela! Osonde ya manjove yi kasi oku mbilikiya oku upisa posi.+ 11 Kaliye wa siñaliwa kuenda o tundisiwa vongongo yasama oku nyua* osonde ya manjove peka liove.+ 12 Eci o lima, osi ka imi* vali ovaima ao. Ove o linga ukuakutungayala kuenda ukuakutila kilu lieve.” 13 Kaini wa sapuila Yehova hati: “Eyambulo liekandu liange lialua enene okuti, si tẽla oku li ambata. 14 Etaili wa nundisa vofeka kuenda si ka molẽha vali kovaso ove; ndinga ukuakutungayala kuenda ukuakutila kilu lieve kuenje wosi o ndi sanga, o ka njipaya muẽle.” 15 Yehova wa popia laye hati: “Omo liaco, wosi ipaya Kaini o fetuluinyiwa olonjanja epanduvali.”

Yehova wa eca ondimbukiso* yimue ku vosi va laikele oku mola Kaini oco ka va ko ponde. 16 Kaini wa tunda kovaso a Yehova kuenda wa tungila kofeka Yumandekua* kutundilo Wedene.+

17 Noke Kaini wa litokeka lukãi waye+ kuenje wemina, yu wa cita Enoke. Eye wa fetika oku tunga olupale lumue kuenda wa luka olupale luaco londuko yomõlaye Enoke. 18 Kuenje Enoke wa cita Irate. Irate wa linga isia ya Mehuyale, Mehuyale wa linga isia ya Metusale, Metusale wa linga isia ya Lameke.

19 Lameke wa kuela akãi vavali. Onduko yukãi watete, Ada, onduko yukãi wavali, Sila. 20 Ada wa cita Yavele. Yavele wa kala kukululu ya vana va tunga volombalaka haivo vakuakufuka ovinyama. 21 Onduko ya manjaye Yuvale. Eye wa kala kukululu ya vosi va sika ohalupa kuenda olumbendo. 22 Sila wa citavo Tuvale-Kaini, una wa enda oku tela ovikuata viosipi kuenda viutale. Mukãi wa Tuvale-Kaini, wa kala Nahama. 23 Lameke wa sonehela akãi vaye Ada la Sila olondaka viokuti:

25 Adama wa litokeka vali lukãi waye kuenje wa cita omõla ulume. Eva wo luka hati, Seti,*+ momo wa popia hati: “Pomangu ya Abele Suku wa nyĩha vali ocitumbulukila* cikuavo, momo Kaini wo ponda.”+ 26 Noke Seti wa cita omõla ulume kuenje wo luka hati, Enosi.+ Kotembo yaco, omanu va fetika oku vilikiya onduko ya Yehova.

5 Eli elivulu liulandu wa Adama. Keteke Suku a lulika Adama, wo lulika lesetahãlo lia Suku.+ 2 Wa va lulika ulume lukãi.+ Keteke va lulikiwa,+ eye wa va sumũlũisa kuenda wa va tukula hati, Omanu.*

3 Eci Adama a tẽlisa 130 kanyamo, wa linga isia yomõla ulume ukuesetahãlo liaye, yu wo luka Seti.+ 4 Noke yoku linga isia ya Seti, Adama wa kala vali komuenyo 800 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 5 Oloneke viosi Adama a kala komuenyo, via tẽla 930 kanyamo kuenje wa fa.+

6 Eci Seti a tẽlisa 105 kanyamo, wa linga isia ya Enosi.+ 7 Noke yoku linga isia ya Enosi, Seti wa kala vali komuenyo 807 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 8 Oloneke viosi Seti a kala komuenyo, via tẽla 912 kanyamo kuenje wa fa.

9 Eci Enosi a tẽlisa 90 kanyamo, wa linga isia ya Kenana. 10 Noke yoku linga isia ya Kenana, Enosi wa kala vali komuenyo 815 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 11 Oloneke viosi Enosi a kala komuenyo, via tẽla 905 kanyamo kuenje wa fa.

12 Eci Kenana a tẽlisa 70 kanyamo, wa linga isia ya Mahalalele.+ 13 Noke yoku linga isia ya Mahalalele, Kenana wa kala vali komuenyo 840 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 14 Oloneke viosi Kenana a kala komuenyo, via tẽla 910 kanyamo kuenje wa fa.

15 Eci Mahalalele a tẽlisa 65 kanyamo, wa linga isia ya Yarede.+ 16 Noke yoku linga isia ya Yarede, Mahalalele wa kala vali komuenyo 830 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 17 Oloneke viosi Mahalalele a kala komuenyo, via tẽla 895 kanyamo kuenje wa fa.

18 Eci Yarede a tẽlisa 162 kanyamo, wa linga isia ya Enoke.+ 19 Noke yoku linga isia ya Enoke, Yarede wa kala vali komuenyo 800 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 20 Oloneke viosi Yarede a kala komuenyo, via tẽla 962 kanyamo kuenje wa fa.

21 Eci Enoke a tẽlisa 65 kanyamo, wa linga isia ya Metusele.+ 22 Noke yoku linga isia ya Metusele, Enoke wamamako oku endaenda la Suku* yocili ci soka 300 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 23 Oloneke viosi Enoke a kala komuenyo, via tẽla 365 kanyamo. 24 Enoke wamamako oku enda la Suku yocili.+ Noke ka kaileko vali, momo Suku wo wambata.+

25 Eci Metusele a tẽlisa 187 kanyamo, wa linga isia ya Lameke.+ 26 Noke yoku linga isia ya Lameke, Metusele wa kala vali komuenyo 782 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 27 Oloneke viosi Metusele a kala komuenyo, via tẽla 969 kanyamo kuenje wa fa.

28 Eci Lameke a tẽlisa 182 kanyamo, wa linga isia yomõla umue ulume. 29 Eye wo luka hati, Noha,*+ loku popia hati: “U eye o ka tu nenela elembeleko* kovopange etu osi kuenda kohali yalua yovaka etu, omo liosi Yehova a siñala.”+ 30 Noke yoku linga isia ya Noha, Lameke wa kala vali komuenyo 595 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi. 31 Oloneke viosi Lameke a kala komuenyo, via tẽla 777 kanyamo kuenje wa fa.

32 Eci Noha a tẽlisa 500 kanyamo, wa linga isia ya Semi,+ ya Hama+ kuenda ya Yafete.+

6 Eci omanu va fetika oku livokiya kilu lieve kuenda oku cita omãla vakãi, 2 omãla va Suku* yocili+ va mola okuti omãla vakãi vomanu va posoka. Kuenje ovo va kuela akãi vosi va nõla. 3 Noke Yehova wa popia hati: “Espiritu liange ka li pandikisa vali lomunu otembo yenda ño hũ,+ momo eye ukuetimba.* Omo liaco, oloneke viaye vi ka tẽla 120 kanyamo.”+

4 Koloneke viaco kuenda koloneke via kuamamo, kilu lieve kua kala ovindululu.* Vokuenda kuotembo yaco omãla va Suku yocili vamamako oku lipekela lomãla vakãi vomanu kuenje akãi vaco va cita omãla. Kosimbu omãla vaco va kala alume va pamele calua, haivo va kemãlele.

5 Kuenje Yehova wa mola okuti evĩho liomanu lia livokiya calua kilu lieve kuenda ovisimĩlo viosi viovitima viavo, via tekelele lika kevĩho otembo yosi.+ 6 Yehova wa livela omo a lulika omanu kilu lieve kuenda wa yeva esumuo vutima.*+ 7 Yehova wa popia hati: “Ndi nyõla kilu lieve omanu nda lulika, omanu kumue lovinyama viovimbo, ovinyama vi likoka posi kuenda oviluvo vi palãla kovailu, momo nda livela omo nda va lulika.” 8 Pole, Noha wa sanga ohenda kovaso a Yehova.

9 Owu owo ulandu wa Noha.

Noha wa kala ulume umue ukuesunga,+ wa pua eko pokati komanu va kala kotembo* yaye. Noha wa endaenda la Suku yocili.+ 10 Vokuenda kuotembo, Noha wa linga isia yomãla vatatu valume okuti, Semi, Hama la Yafete.+ 11 Pole, ilu lieve lia molẽhele okuti lia nyõleha kovaso a Suku yocili kuenda kua kala ungangala walua. 12 Kuenje Suku wa limbuka okuti ilu lieve lia nyõleha;+ omanu vosi va enda oku linga lika ovina vĩvi.+

13 Noke Suku wa sapuila Noha hati: “Nda nõlapo oku nyõla omanu vosi, momo kilu lieve kueyuka ungangala mekonda liavo, omo liaco, ndi va nyõlela kumosi lilu lieve.+ 14 Li tungila ocimbaluku* lavaya awa.+ Kapamo olohondo kuenda ci laña lekokoto+ vokati lo kosamua. 15 O ci tunga ndoco: Usõvi wocimbaluku u kuate 300 kovikeya,* upati waco 50 kovikeya, oku lepa kuaco 30 kovikeya. 16 O ci kapa onjanela oco yece ocinyi* vocimbaluku okuti, yi kuata ukeya umosi oku upisa kolusoka. Epito liaco li kale ponele+ kuenda ci kapa osapalalo yatete, yavali, leyi yatatu.

17 “Ame ndi nena etande liovava+ kilu lieve, oco li nyõle oviluvo viosi vi kuete omuenyo* vemẽhi liovailu. Cosi ci kasi kilu lieve ci nyõleha.+ 18 Ñasi oku linga ocisila cimue love kuenje ove o sukila oku iñila vocimbaluku, ove kumue lomãla vove valume, lukãi wove kuenda akãi vomãla vove.+ 19 Oviluvo viosi vi kasi lomuenyo vi kapa vivali vivali vocimbaluku+ oco vi popeliwe kumue love okuti, ulume lomange;+ 20 koviluvo vi palãla ndapata avio, kovinyama vio vimbo ndapata avio, kovinyama viosi vi likoka posi ndapata avio, ovio vi iñila love vivali vivali oco vi popeliwe.+ 21 Ove puãi, ongolola loku pongiya ovikulia viñi viñi+ oco vi kale okulia kuove kuenda kuovinyama.”

22 Kuenje Noha wa linga cosi Suku o handelekele. Eye wa linga muẽle cosi.+

7 Noke Yehova wa sapuila Noha hati: “Iñila vocimbaluku kumue la vakuanjo yove vosi, momo nda limbuka okuti, ove lika wukuesunga kovaso ange pokati kocitumbulukila cilo.+ 2 Kapata osi ovinyama via yela, nõlapo epanduvali*+ okuti, ulume lomange yaco; kapata osi ovinyama ka via yelele nõlapo ño vivali vivali okuti, ulume lomange yaco; 3 handi vali, kapata osi oviluvo vi palãla vilu, nõlapo epanduvali* okuti, ulume lomange, oco ombuto yavo yi popeliwe kilu lieve liosi.+ 4 Momo pa kamba lika oloneke epanduvali oco ndokise ombela+ kilu lieve ci soka 40 kovotanya kuenda 40 kovoteke+ kuenje ndi nyõla ovina viosi vi kasi lomuenyo nda lulika kilu lieve.”+ 5 Noha wa linga cosi Yehova o handelekele.

6 Noha wa kuata 600 kanyamo eci etande liovava lieya kilu lieve.+ 7 Noha wa iñila vocimbaluku kumue lomãla vaye valume, ukãi waye kuenda akãi vomãla vaye, osimbu etande ka lia fetikile.+ 8 Ovinyama viosi via yela, levi via vĩha kuenda oviluvo vi palãla, loviluvo viosi vi endela posi,+ 9 via iñila la Noha vocimbaluku vivali vivali okuti, ulume lomange ndeci Suku a handelekele Noha. 10 Noke yoku pita oloneke epanduvali, etande liovava lieya kilu lieve.

11 Eci Noha a tẽlisa 600 kanyamo, kosãi yavali, keteke 17 yosãi, eteke liaco olono viosi viovava alua alonga a yuluka kuenda apito o kovailu a yikuiwa.+ 12 Kuenje ombela ya loka kilu lieve ci soka 40 kovotanya kuenda 40 kovoteke. 13 Eteke liaco, haico Noha a iñila vocimbaluku kumue lomãla vaye valume okuti Semi, Hama, la Yafete+ kuenda ukãi waye, lakãi vatatu vomãla vaye.+ 14 Ovo va iñila kumue lovinyama viosi viovusenge ndapata avio, lovinyama viosi viovimbo ndapata avio, lovinyama viosi vi likoka posi ndapata avio, loviluvo viosi vi palãla ndapata avio, lolonjila viosi kuenda oviluvo viosi vi kuete avava. 15 Ovio viamamako oku enda ku Noha vivali vivali vokati kocimbaluku okuti, ovinyama viosi vi kasi lomuenyo.* 16 Omo liaco, ovinyama viosi via iñila ulume lomange, ndeci Suku a handelekele Noha. Noke liovina viaco, Yehova wa yika epito.

17 Etande liaco liamamako kilu lieve ci soka 40 koloneke kuenda ovava aco amamako oku livokiya kuenje a fetika oku yelula ocimbaluku, noke oco ca telela kilu liovava a longa. 18 Ovava a luile calua kuenda amamako oku livokiya calua kilu lieve, pole, ocimbaluku ca kala oku telela kilu liovava. 19 Ovava a luile calua kilu lieve okuti, olomunda viosi visõvi via kala vemẽhi liosi liovailu, via sitikiwa.+ 20 Ovava a pitahãla eci ci soka 15 kovikeya* kilu liolomunda.

21 Oviluvo viosi vi kasi lomuenyo vi ñuala ñuala posi ndeci, oviluvo vi palãla, ovinyama viovimbo, ovinyama vio vusenge, ovinyama vi litevateva kuenda omanu vosi, va fa.+ 22 Ovina viosi via kala posi ya kukuta okuti, vi fuima via fa.+ 23 Eye wa kundula ovina viosi via kala lomuenyo kilu lieve, ci kaile omanu lovinyama, oku kongelamo ovinyama vi likoka posi kuenda oviluvo vi palãla vilu. Cosi ca kala kilu lieve ca kunduiwa;+ pole, Noha kumue la vana va kala laye vocimbaluku ovo lika va supapo.+ 24 Kuenje ovava amamako kilu lieve ci soka 150 koloneke.+

8 Pole, Suku wa ivaluka Noha kumue lovinyama viosi viovusenge, lovinyama viovimbo vina via kala laye vocimbaluku+ kuenje Suku wa sikisa ofela kilu lieve, yu ovava a fetika oku tepuluka. 2 Olono viosi viovava a longa, lapito o kovailu a sitikiwa kuenje ombela ya ca.+ 3 Ovava a fetika oku tepuluka kamue kamue kilu lieve. Noke lioku pita 150 koloneke ovava a tepuluka. 4 Kosãi yepanduvali, keteke 17 yosãi yaco, ocimbaluku ca saka kolomunda vio Ararate. 5 Kuenje ovava a kala oku tepuluka kamue kamue toke kosãi yekũi. Kosãi yekũi, keteke liatete liosãi yaco, olonumbutue violomunda via fetika oku molẽha.+

6 Kesulilo lioloneke 40, Noha wa yulula onjanela+ a tungile vocimbaluku 7 kuenda wa tuma ocikuamanga; kuenje camamako oku palãlela kosamua kuenda ca enda oku tiuka, toke eci ovava o kilu lieve a takata.

8 Noke wa tuma opomba oco a limbuke nda ovava a tepuluka kilu lieve. 9 Opomba ka ya sangele ocitumãlo coku liatela* kuenje ya tiuka kokuaye vocimbaluku, momo ovava handi a sitikile ilu lieve liosi.+ Omo liaco, eye wolõla eka liaye, wa yi kuata kuenje wa yi iñisa vocimbaluku. 10 Eye wa kevelela vali oloneke epanduvali, noke wa tuma vali opomba. 11 Eci opomba ya tiuka kokuaye koñolosi, eye wa mola okuti kupinyo wayo kua kala emẽla li talala lio oliveira! Omo liaco, Noha wa limbuka okuti ovava a tepuluka kilu lieve.+ 12 Eye wa kevelela vali oloneke epanduvali. Kuenje wa tuma opomba, pole, ka ya tiukile vali kokuaye.

13 Noke kunyamo 601,+ kosãi yatete, keteke liatete liosãi yaco, oco ovava a takata kilu lieve; kuenda Noha wopa onuviko yocimbaluku noke wa mola okuti osi ya kala oku kukuta. 14 Kosãi yavali, keteke 27 yosãi, osi ya kukuta.

15 Noke Suku wa sapuila Noha hati: 16 “Tunda vocimbaluku, kumue lukãi wove, lomãla vove valume kuenda akãi vomãla vove.+ 17 Tundavo loviluvo viosi vi kuete omuenyo+ okuti: oviluvo viosi vi palãla, lovinyama, lovinyama viosi vi likoka posi, oco vilue kilu lieve loku licita, loku siata kuenda oku yukisa ilu lieve.”+

18 Kuenje Noha wa tundamo kumue lomãla vaye valume,+ lukãi waye kuenda akãi vomãla vaye. 19 Oviluvo viosi vi kuete omuenyo, ovinyama viosi vi likoka posi, loviluvo viosi vi palãla, lovina viosi vi ñuala ñuala kilu lieve, via tunda vocimbaluku ndapata avio.+ 20 Noha wa tungila Yehova utala+ umue kuenda wa kuata vimue pokati kovinyama viosi via yela,+ lo koviluvo viosi vi palãla via yela kuenje wa eca ovilumba vioku pia elisi kutala.+ 21 Yehova wa fetika oku yeva elemba liwa.* Kuenje Yehova wa popia vutima waye hati: “Lalimue eteke ndi siñala vali osi+ mekonda liomunu, momo ovisimĩlo viutima womunu via tekela lika koku linga eci cĩvi tunde vutila;+ kuenda lalimue eteke ndi ka nyõla vali ovina viosi vi kasi lomuenyo ndeci nda linga.+ 22 Oku upisa cilo, kilu lieve ka ku kambi oku kũla loku ungula, ombambi lowuya, ondombo lokuenye kuenda utanya luteke.”+

9 Suku wa sumũlũisa Noha kumue lomãla vaye valume kuenda wa va sapuila hati: “Liciti, siati, yukisi ilu lieve.+ 2 Oviluvo viosi vi kuete omuenyo vio kilu lieve, loviluvo viosi vi palãla viovailu, lovina viosi vi ñuala ñuala posi, lolõsi viosi vio vokalunga vi kamamako oku vu kuateli usumba. Oku upisa cilo, ovio via kundikiwa povaka ene.+ 3 Ovinyama viosi vi ñuala ñuala okuti vi kasi lomuenyo, vi linge okulia kuene.+ Ndeci ndo wĩhili ale ovikũla vi talala, haico cilo ndu wĩhi cosi.+ 4 Pole, ositu yi kuete handi osonde+ ka citava oku yi lia,+ momo osonde oyo omuenyo. 5 Handi vali, ndi ka linga esombiso omo liosonde yosi yi pesiwa. Nda ocinyama cimue cu pondi, ocinyama caco ci sukila oku fa. Pole, nda omunu umue, omunu waco o sukila oku feta lomuenyo waye, momo wa ponda manjaye.+ 6 Omunu wosi o pesela osonde yukuavo, osonde yaye yi pesiwavo lomunu ukuavo,+ momo Suku wa lulika omunu lesetahãlo Liaye.+ 7 Pole, ene liciti, siati, yukisi ilu lieve lomanu valua.”+

8 Suku wa sapuila Noha kumue lomãla vaye hati: 9 “Kaliye ndi linga ocisila lene+ locitumbulukila cene, 10 lovinyama viosi vi kasi lene, vina via tunda vocimbaluku ndeci, olonjila, ovinyama viovimbo, lovinyama viosi viovusenge okuti, ovinyama viosi vio kilu lieve.+ 11 Ocili, ndi linga ocisila lene cokuti: Lalimue eteke ndi ka nyõla vali ovina viosi vi kasi lomuenyo lovava etande kuenda lalimue eteke etande li ka nyõla vali ilu lieve.”+

12 Suku wamisako hati: “Eyi oyo ondimbukiso yocisila ndi kasi oku linga lene kumue loviluvo viosi vi kasi lomuenyo vi kasi lene, toke kovitumbulukila viosi vio kovaso. 13 Ndi kapa olukongolo luange valende kuenje lu linga ondimbukiso yocisila ci kasi pokati kange lilu lieve. 14 Olonjanja viosi eci ndi nena alende kilu lieve, olukongolo lu ka molẽhela valende. 15 Kuenje njivaluka muẽle ocisila cange nda linga lene loviluvo viosi vi kasi lomuenyo; la limue eteke ovava a ka linga vali etande oco a nyõle oviluvo viosi.+ 16 Olonjanja viosi eci olukongolo lu molẽhela valende, ndu lu vanja kuenje njivaluka ocisila ka ci pui ci kasi pokati kange ndi Suku loviluvo viosi vi kasi lomuenyo kilu lieve.”

17 Suku wa sapuila vali Noha hati: “Eyi oyo ondimbukiso yocisila nda linga loviluvo viosi vi kasi lomuenyo kilu lieve.”+

18 Omãla va Noha va tunda vocimbaluku vava: Semi, Hama, la Yafete.+ Noke Hama wa linga isia ya Kanana.+ 19 Katatu kavo va kala omãla va Noha kuenda omanu vosi kilu lieve va tunda kokuavo kuenje va kasi kolonepa viosi vio kilu lieve.+

20 Noha wa fetika oku lima osi kuenje wa kũla ocumbo cimue cayuva. 21 Eci a nyua ovinyu, wa kolua kuenje wa pekela ño epõlõla vombalaka yaye. 22 Hama isia ya Kanana, wa mola epõlõla lia isiaye kuenda wa sapuilako vamanjaye vavali va kala posamua. 23 Kuenje Semi la Yafete va yelula ocikutu cimue, va ci kapa kapepe avo kuenda va iñila ocinyimame. Ovo va sikĩlila epõlõla lia isiavo osimbu va vanja konele yikuavo kuenda ka va muile epõlõla lia isiavo.

24 Eci Noha a koluluka kuholua waye wovinyu, loku limbuka eci omõlaye umalẽhe o linga, 25 wa popia hati:

“Kanana+ a siñaliwe.

A linge upika o sule wa vamanjaye.”+

26 Eye wamisako hati:

Kanana a lingevo upika waye.”

28 Noke Lietande, Noha wamamako oku kala komuenyo ci soka 350 kanyamo.+ 29 Kuenje oloneke viosi Noha a kala komuenyo, via tẽla 950 kanyamo, noke wa fa.

10 Owu owo ulandu womãla valume va Noha okuti, Semi,+ Hama, la Yafete.

Ovo va cita omãla noke Lietande.+ 2 Omãla va Yafete va kala Gomere,+ Magoge,+ Madai, Yavane, Tuvale,+ Meseke+ la Tirasi.+

3 Omãla va Gomere va kala Asikinasi,+ Rifati la Togarma.+

4 Omãla va Yavane va kala Elisa,+ Tarsisi,+ Kitimi+ la Dodani.

5 Kokuavo oko kua tunda omanu vana va tungila vovifuka kuenje va lisanduila kovaimbo avo, ndomo ci likuata lelimi liavo, lapata avo, lolofeka viavo.

6 Omãla va Hama va kala Kusi, Misarimi,+ Puti+ la Kanana.+

7 Omãla va Kusi va kala Seva,+ Havila, Savata, Raama+ la Saveteka.

Omãla va Raama va kala Sieva la Dedane.

8 Kusi wa linga isia ya Nimuroti. Eye wa kala omunu watete wa linga ukuonene kilu lieve. 9 Eye wa kala enyanga haeye unyãli wa Yehova. Eli olio esunga lieci omanu olonjanja vimue va sokisila vakuavo la Nimuroti. Ovo va popia vati: “Eye wa lisoka la Nimuroti, enyanga lia pama kuenda unyãli wa Yehova.” 10 Uviali waye wa fetikila volupale luo Bavele,+ luo Ereke,+ luo Akandi kuenda luo Kaline, vofeka yo Sinare.+ 11 Eye wa tunda vofeka yaco wa enda ko Asuria+ kuenje wa tunga o Ninivei,+ o Rehovote-Iri, o Kala, 12 kuenda o Resene yi kasi pokati ko Ninivei lo Kala okuti: Oluo olupale lunene.*

13 Misarimi wa linga isia ya Ludu,+ ya Anami, ya Lehavi, ya Nafatuhi,+ 14 ya Patrusi,+ ya Kesuluhi, (kuna va Filisiti+ va tunda) kuenda ya Kafitore.+

15 Kanana wa linga isia ya Sidono+ okuti, omõlaye uveli kuenda ya Hiti,+ 16 oku kongelamo va Yevusi,+ va Amori,+ va Girigasi, 17 va Hivi,+ va Ariki, va Sinete, 18 va Arewada,+ va Semari kuenda va Hamati.+ Noke apata a va Kanana a sanduiwa. 19 Ongave ya va Kanana ya kala oku upisa ko Sidono toke ko Gerare,+ ocipepi lo Gasa+ toke ko Sodoma lo ko Gomora,+ lo Adima kuenda ko Sevomi+ ocipepi lo Lasa. 20 Ava ovo omãla va Hama lapata avo, ndomo ci likuata lalimi avo, lovaimbo avo kuenda olofeka viavo.

21 Semi kukululu yomãla vosi va Evere+ haeye manji ukulu wa Yafete,* wa citavo omãla. 22 Omãla va Semi va kala Elami,+ Asiure,+ Aripasade,+ Ludu la Arama.+

23 Omãla va Arama va kala Usi, Huli, Gedere la Masi.

24 Aripasade wa linga isia ya Sela+ kuenda Sela wa linga isia ya Evere.

25 Evere wa linga isia yomãla vavali valume. Onduko ya umue ya kala Pelegi,*+ momo osimbu a kala komuenyo, ilu lieve lia tepiwile.* Onduko ya manjaye ya kala Yokatane.+

26 Yokatane wa linga isia ya Alimodade, ya Selefe, ya Hacarimaweti, ya Yera,+ 27 ya Hadorama, ya Usale, ya Dikila, 28 ya Ovale, ya Avimale, ya Sieva, 29 ya Ofiri,+ ya Havila kuenda ya Yovave; vosi ava va kala omãla va Yokatane.

30 Ocitumãlo cavo coku kala ca kala tunde ko Mesia toke ko Sefare, okuti ovaimbo a kasi kolomunda vio Kutundilo.

31 Ava ovo omãla va Semi lapata avo, ndomo ci likuata lalimi avo, lovaimbo avo kuenda olofeka viavo.+

32 Ava ovo va kala apata omãla va Noha ndomo ci likuata lovitumbulukila viavo kuenda olofeka viavo. Olofeka vio kilu lieve via tunda kokuavo noke Lietande.+

11 Oluali luosi lua kala lika lelimi limosi kuenda upopi umosi.* 2 Osimbu va kala oku linga ungende kutundilo, va sanga ocimbota co vetapi vofeka yo Sinare+ kuenje omo va tungila. 3 Noke va livangula pokati vati: “Enjui! Tu tungi atisolu, tu a kanguli ciwa londalu.” Omo liaco, va talavaya latisolu okuti lovawe hacoko kuenda lekokoto ndonata. 4 Ovo va popia vati: “Enjui! Tu litungili olupale kuenda osapalalo okuti, utue walio u pitĩla kovailu kuenda tu lilingili onduko ya kemãla okuti ka tu sanduiwa kilu lieve liosi.”+

5 Yehova wa fetika oku vandekela omanu kuenje wa mola olupale losapalalo yina omãla vomanu va tunga. 6 Noke Yehova wa popia hati: “Tala! Omanu ava va likuete omunga kuenda va vangula elimi limuamue,+ tali eci ovo va kasi oku linga. Kaliye ka kuli lacimue va yongola oku linga okuti, ca tĩla kokuavo. 7 Cilo, tu lokileko*+ oco tu tatamise upopi wavo okuti, lomue o kuata elomboloko lieci ukuavo a popia.” 8 Yehova wa va sanduila kilu lieve liosi+ kuenda va liwekapo oku tunga olupale luaco. 9 Eli olio esunga lieci va tukuila olupale luaco okuti Bavele,*+ momo oko Yehova a tatamisila elimi liomanu vosi kilu lieve kuenje Yehova wa va sanduila kilu lieve liosi.

10 Owu owo ulandu wa Semi.+

Eci Semi a kuata 100 kanyamo wa linga isia ya Aripasade+ okuti, pa pitile ale anyamo avali noke Lietande. 11 Noke yoku linga isia ya Aripasade, Semi wamamako komuenyo ci soka 500 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.+

12 Eci Aripasade a tẽlisa 35 kanyamo wa linga isia ya Sela.+ 13 Noke yoku linga isia ya Sela, Aripasade wamamako komuenyo ci soka 403 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

14 Eci Sela a tẽlisa 30 kanyamo wa linga isia ya Evere.+ 15 Noke yoku linga isia ya Evere, Sela wamamako komuenyo ci soka 403 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

16 Eci Evere a tẽlisa 34 kanyamo wa linga isia ya Pelegi.+ 17 Noke yoku linga isia ya Pelegi, Evere wamamako komuenyo ci soka 430 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

18 Eci Pelegi a tẽlisa 30 kanyamo wa linga isia ya Reu.+ 19 Noke yoku linga isia ya Reu, Pelegi wamamako komuenyo ci soka 209 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

20 Eci Reu a tẽlisa 32 kanyamo wa linga isia ya Seruki. 21 Noke yoku linga isia ya Seruki, Reu wamamako komuenyo ci soka 207 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

22 Eci Seruki a tẽlisa 30 kanyamo wa linga isia ya Nahore. 23 Noke yoku linga isia ya Nahore, Seruki wamamako komuenyo ci soka 200 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

24 Eci Nahore a tẽlisa 29 kanyamo wa linga isia ya Terahi.+ 25 Noke yoku linga isia ya Terahi, Nahore wamamako komuenyo ci soka 119 kanyamo. Kuenje wa linga isia yomãla valume lomãla vakãi.

26 Eci Terahi a tẽlisa 70 kanyamo wa linga isia ya Avirama,+ ya Nahore+ kuenda ya Harane.

27 Owu owo ulandu wa Terahi.

Terahi wa linga isia ya Avirama, ya Nahore, ya Harane; kuenda Harane wa linga isia ya Lote.+ 28 Osimbu isiaye Terahi a kala komuenyo, Harane wa fila kofeka a citiwila okuti ko Uri+ ya va Kaldea.+ 29 Avirama wa kuela kuenda Nahore layevo wa kuela. Onduko yukãi wa Avirama, Sarai+ kuenda onduko yukãi wa Nahore, Milika,+ omõla ukãi wa Harane isia ya Milika kuenda ya Yisika. 30 Sarai wa kala osiũle,+ ka kuatele omõla.

31 Terahi wambata omõlaye Avirama, lonekulu yaye Lote+ omõla a Harane, la ndatembo yaye Sarai ukãi womõlaye Avirama kuenje wa tunda lavo ko Uri kofeka ya va Kaldea oco va ende kofeka yo Kanana.+ Noke yotembo yimue, va pitĩla ko Harane+ kuenje oko va tungila. 32 Oloneke Terahi a kala komuenyo via tẽla 205 kanyamo. Noke Terahi wa fila ko Harane.

12 Yehova wa sapuila Avirama hati: “Tunda vofeka yove kuenda siapo vangandiove lonjo ya isiove, kuende toke kofeka ndu ku lekisa.+ 2 Hu lingisa ofeka yinene, hu sumũlũisa kuenda ndi ka kemãlisa onduko yove kuenje o ka kala esumũlũho+ ku vakuene. 3 Vana va ku sumũlũisa, ndi va sumũlũisavo, wosi o ku siñala ndu siñalavo+ kuenda apata osi o kilu lieve a ka sumũlũhila* vokuove.”+

4 Omo liaco, Avirama wa enda ndeci Yehova o sapuila kuenda Lote wa enda kumue laye. Avirama wa kuata 75 kanyamo eci a tunda ko Harane.+ 5 Avirama wa enda lukãi waye Sarai+ kumue locimumba caye Lote,+ wambata ovikuata viaye viosi,+ lapika vosi va kuatele ko Harane, va tundako oku enda kofeka yo Kanana.+ Eci va pitĩla vofeka yo Kanana, 6 Avirama wa pita vofeka yaco toke kocitumãlo ci tukuiwa hati, o Sekeme+ ocipepi loviti vinene via Morehi.+ Kotembo yaco, va Kanana ovo va tungile vofeka. 7 Noke Yehova wa molẽha ku Avirama kuenda wa popia hati: “Ngeca ofeka eyi kocitumbulukila* cove.”+ Kuenje kocitumãlo caco wa tungilako Yehova utala umue una wa molẽhele kokuaye. 8 Noke wa tundako, yu wa enda kovaimbo a kasi kolomunda vio kutundilo wo Betele+ kuenda oko a tungila ombalaka yaye okuti, o Betele yi kasi kutakelo, o Hai+ kutundilo. Wa tungilako Yehova utala umue+ kuenje wa fetika oku vilikiya onduko ya Yehova.+ 9 Noke Avirahama wa tikula ocilombo caye kuenje poku enda ko Negeve+ wa sondoluila ocilombo caye kovitumãlo via litepa.

10 Vofeka yaco mua kala onjala kuenje Avirama wa enda Kegito oco a kaleko otembo yimue,*+ momo onjala yaluile calua vofeka.+ 11 Osimbu a panda oku iñila Kegito wa sapuila ukãi waye Sarai hati: “Tala! Nda kũlĩha okuti ove wukãi umue wa posoka calua.+ 12 Eci va Egito va ka ku mola, va ka popia vati: ‘Eye ukãi waye.’ Noke va ka ndi ponda kuenje ove o siala lomuenyo. 13 Mange ohenda popia hati, ove wumanjange oco ka va ka ndinge cĩvi mekonda liove kuenje ove o popela omuenyo wange.”+

14 Eci Avirama a pitĩla Kegito, va Egito va mola okuti ukãi waye wa posoka calua. 15 Olombuale via Fareo vio molavo kuenje via fetika oku u pandiyila kovaso a Fareo, noke ukãi wa tualiwa kelombe lia Fareo. 16 Eye wa tata ciwa Avirama mekonda liukãi waye kuenje Avirama wa fuka olomeme, lolongombe, lovimbulu vialume levi violomange, lapika valume lava vafeko kuenda olongamelo.+ 17 Yehova wa nenela Fareo la vakuanjo yaye afengi omo lia Sarai ukãi wa Avirama.+ 18 Noke Fareo wa vilikiya Avirama loku u pula hati: “Wa ci ndingila nye? Momo lie kua ndi sapuilile okuti eye ukãi wove? 19 Momo lie wa popela okuti, ‘Manjange,’+ yu nda yonguile oku u tambula oco a linge ukãi wange? Cilo ukãi wove yu. U tambula, kuende!” 20 Fareo wa handeleka alume vaye oco va sindikile Avirama lukãi waye kuenda ovina viosi a kuatele.+

13 Avirama wa tunda Kegito, wa enda ko Negeve+ kumue lukãi waye, la Lote kuenda ovina viosi a kuatele. 2 Avirama wa kala ohuasi yovinyama vialua, lopalata kuenda ulu.+ 3 Eye wa tunga ocilombo caye kovitumãlo via litepa poku tunda ko Negeve oku enda ko Betele, toke eci a pitĩla kocitumãlo kua kala ombalaka yaye pokati ko Betele lo Hai,+ 4 kocitumãlo cina a tungile tete utala. Kocitumãlo caco oko Avirama a vilikiyila onduko ya Yehova.

5 Lote una wa kala oku linga ungende la Avirama, layevo wa fukile olomeme, lolongombe kuenda wa tunga olombalaka. 6 Pole, ka ca tavele vali okuti ovo va tungila vocitumãlo cimuamue momo va kuatele ukuasi walua. 7 Kuenje pa kala uyaki pokati kangombo vovinyama via Avirama langombo vovinyama via Lote. (Kotembo yaco, va Kanana la va Perisi ovo va tungile vofeka yaco.)+ 8 Avirama wa sapuila Lote+ hati: “Mange ohenda, ka pa ka kale ño uyaki pokati kange love, pamue pokati kangombo vange langombo vove, momo etu tusitue. 9 Nõla onepa yimue yofeka. Hĩse tu litepe. Nda ove enda konele yepĩli, ame ngenda konele yondio; pole, nda enda konele yondio, ame ngenda kepĩli.” 10 Lote wa petula ovaso kuenje wa mola okuti ocivanja cosi co Yordão+ toke ko Cohara+ ca kuatele ovava alua, ndocumbo ca Yehova+ kuenda ndofeka Yegito, (kotembo yaco handi Yehova ka nyõlele o Sodoma lo Gomora). 11 Lote wa nõla ocivanja cosi co Yordão kuenda wa sondoluila ocilombo caye kutundilo. Kuenje ovo va litepa. 12 Avirama wa tunga vimbo lio Kanana, pole, Lote wa tunga valupale ocivanja co Yordão.+ Kuenje wa tungila ombalaka yaye ocipepi lo Sodoma. 13 Omanu vo ko Sodoma va kala olondingaĩvi kuenda va lingaile akandu alua kovaso a Yehova.+

14 Lote noke yoku litepa la Avirama, Yehova wa sapuila Avirama hati: “Petula ovaso ove kuenje oku upisa kocitumãlo o kasi vanja konano, lo kombuelo, kutundilo lo kutakelo, 15 momo ofeka yosi o lete ndeti, ndi yeca kokuove kuenda kocitumbulukila* cove ndocipiñalo ka ci pui.+ 16 Ndi luisa ocitumbulukila* cove ndeseke lio posi okuti, nda umue o tẽla oku tenda eseke lio posi, o tẽlavo oku tenda ocitumbulukila* cove.+ 17 Votoka, kũlĩhĩsa ofeka vusõvi wayo, lo vupati wayo, momo ndi yeca kokuove.” 18 Avirama wamamako oku kala volombalaka. Noke wa tungila pokati koviti vinene via Mamire+ okuti, ko Hevirone,+ haiko a tungila Yehova utala.+

14 Koloneke via Amirafele soma yo Sinare,+ la Arioke soma yo Elasare, la Ketolomeri+ soma yo Elami+ kuenda Tidale soma yo Goya, 2 olosoma viaco via liyaka la Bera soma yo Sodoma,+ la Birisia soma yo Gomora,+ la Sinava soma yo Adima, la Semevere soma yo Sevomi+ kuenda soma yo Bela okuti, o Cohara. 3 Vosi yavo va likongela Kocimbota* co Sidimi+ okuti, Okalunga Komongua.*+

4 Ovo va vumbile Ketolomeri ci soka 12 kanyamo, pole, kunyamo 13 va linga usuanji. 5 Kunyamo 14, Ketolomeri weya lolosoma via likongela kokuaye, wa kundula va Refayimi ko Asitarore-Karinayimi, la va Susimi ko Hama, la va Emi+ ko Siawe-Kiritami, 6 la va Hori+ komunda yavo ko Seire+ oku lokila kombuelo ko El-Parane okuti vekalasoko. 7 Va tiukila kuenda va pitĩla ko En-Misipata okuti ko Kadesi+ kuenje va yula ocikanjo cosi ca va Amaleke+ kuenda va Amori+ vana va tungile ko Hasasoni-Tamare.+

8 Kuenje soma yo Sodoma la soma yo Gomora, la soma yo Adima, la soma yo Sevomi, la soma yo Bela okuti, o Cohara, vosi yavo va enda oku ka liyaka lavo Vocimbota* co Sidimi, 9 okuti va liyaka la Ketolomeri soma yo Elami, la Tidale soma yo Goya, la Amirafele soma yo Sinare kuenda Arioke soma yo Elasare+ okuti, olosoma vikuãla via liyaka lolosoma vitãlo. 10 Vocimbota* co Sidimi mueyukile ovitunu vi kuete akokoto kuenje soma yo Sodoma la soma yo Gomora va seteka oku tila, pole, va kupukila vovitunu viaco kuenda vana va supapo va tilila kovaimbo a kasi kolomunda. 11 Vana va yula, va punda ovikuata viosi via va Sodoma la va Gomora, oku kongelamo okulia kuosi, yu va enda lonjila yavo.+ 12 Vambata Lote ocimumba ca Avirama, una wa tungile ko Sodoma,+ lovikuata viaye kuenje vamamako lonjila yavo.

13 Noke ulume umue wa puluka, weya kuenje wa sapuila ovina viaco ku Avirama u Heveru. Avirama wa tungile* pokati koviti vinene via Mamire u Amori,+ manji ya Esikole la Anere.+ Alume vaco vakuacisoko ca Avirama. 14 Noke Avirama wa yeva okuti ngandiaye*+ wa kuatiwa. Kuenje wongolola alume vaye va pindisiwa okuti, 318 kapika va citiwila vonjo yaye kuenda wa landula ovanyãli vaco toke ko Dani.+ 15 Vokuenda kuteke wa tepa olohoka viaye kuenda eye kumue lapika vaye va liyaka lavo kuenje va yula. Ovo va landula ovanyãli vaco toke ko Hova okuti, konano yo Damasko. 16 Eye wa yovola ovikuata viosi, wa yovolavo Lote ocimumba caye, lovikuata viaye, lakãi kuenda omanu vakuavo.

17 Eci Avirama a tiuka koku kundula Ketolomeri lolosoma via kala laye, soma yo Sodoma weya oku ñualehẽla la Avirama Vocimbota* co Siawe okuti, Ocimbota Cosoma.+ 18 Kuenje Melikisedeke+ soma yo Salemi+ wa nena ombolo lovinyu; eye wa kala ocitunda ca Suku Fũ.+

19 Noke eye wo sumũlũisa loku popia hati:

Kuenje Avirama wa eca kokuaye onepa yekũi yovina viosi.+

21 Noke soma yo Sodoma wa sapuila Avirama hati: “Nyĩhe omanu, pole, ovikuata kala lavio.” 22 Avirama wa tambulula soma yo Sodoma hati: “Ndi tulika eka liange oku linga ocisila la Yehova Suku Fũ, haeye Ululiki wilu losi, 23 cokuti, si tambula cimue cove, ndaño elinya limosi ale olunjita luoluhaku, oco ku ka popie hati: ‘Avirama ame ndo lingisa ohuasi.’ 24 Ame si tambula cimue, pole, eci ca liwa lapika vange ci tẽla. Handi vali, alume vana va endele lame okuti, Anere, la Esikole kuenda Mamire,+ va tambule onepa yavo.”

15 Noke ondaka ya Yehova yeya ku Avirama vocinjonde yiti: “A Avirama, ku ka kuate usumba.+ Ndu ku teyuila.*+ Hu sumũlũisa calua.”+ 2 Avirama wa tambulula hati: “A Ñala Tõlo, a Yehova, o nyĩha nye nda toke cilo si kuete omõla kuenda omunu o laika oku piñala onjo yange ulume wo ko Damasko okuti, Eliyesere?”+ 3 Avirama wamisako hati: “Kua nyĩhile ocitumbulukila*+ lacimue kuenda upika* wange, eye o linga kapiñala kange.” 4 Kuenje Yehova wo tambulula hati: “Ulume u, hayeko o linga kapiñala kove, te omõlove muẽle,* eye o linga kapiñala kove.”+

5 Suku wa sapuila Avirama oco a tunde posamua kuenje wo sapuila hati: “Vanja kovailu kuenda tenda olombungululu nda o tẽla oku vi tenda.” Noke wamisako hati: “Ocitumbulukila* cove ci ka lua ndolombungululu vio kilu.”+ 6 Avirama wa kolela Yehova+ kuenje Eye wo tenda okuti ukuesunga omo liovilinga viaco.+ 7 Noke wamisako vali hati: “Ame ndi Yehova, haime nda ku upa ko Uri ya va Kaldea oco ngece kokuove ofeka eyi ndocipiñalo cove.”+ 8 Avirama wa pula hati: “A Ñala Tõlo Yehova, ndi kũlĩha ndati okuti ndi piñala ofeka yilo?” 9 Suku wo tambulula hati: “Nenele okangombe komange kanyamo atatu, lohombo yomange yanyamo atatu, lomeme yanyamo atatu, lonende kuenda ocivuvu copomba.” 10 Eye wa tikula ovinyama viaco viosi loku vi teta pokati kuenje wa kapa olonepa viaco okuti vi limba ovaso, pole, olonjila ka vi tetele. 11 Noke olonjila vinene via fetika oku lokila kovivimbi viovinyama kuenje Avirama wa kala oku vi lupuisa.

12 Eci ekumbi lia kala oku iñila, Avirama wa pekela otulo tualua kuenda owelema walua hawo u lingisa usumba, wo wila. 13 Noke Eye wa sapuila Avirama hati: “Kũlĩha okuti ocitumbulukila* cove ci ka kala ocingendeleyi vofeka yimue okuti hayavoko kuenda omanu vo vofeka yaco, va ka va lingisa apika loku va talisa ohali ci soka 400 kanyamo.+ 14 Pole, Ame ndi ka sombisa ofeka ovo va ka vumba+ kuenje noke va ka tundamo lukuasi walua.+ 15 Noke yoku kala komuenyo otembo yalua, o ka fa kuenda o ka kendiwa kumue la vakukululu yove.+ 16 Pole, noke yovitumbulukila vikuãla, ovo va ka tiuka kulo,+ momo otembo yoku yambula va Amori, ka ya pitĩlile handi.”+

17 Eci ekumbi lia iñila okuti, kua tekãva calua, kua molẽha owisi kuenje ocitonga cimue condalu ca pita pokati kolonepa viovinyama via tetiwa. 18 Keteke liaco, Yehova wa linga ocisila cimue la Avirama+ poku popia hati: “Ngeca ofeka eyi kocitumbulukila* cove,+ tunde kolui luo Egito, toke kolui lunene okuti, olui Ferati:+ 19 ofeka ya va Keni,+ ya va Kenisi, ya va Kadimoni, 20 ya va Heti,+ ya va Perisi,+ ya va Refayimi,+ 21 ya va Amori, ya va Kanana, ya va Girigasi kuenda ya va Yevusi.”+

16 Sarai ukãi wa Avirama ko citilile omãla,+ pole, eye wa kuata upika umue ukãi u Egito okuti onduko yaye Hagare.+ 2 Sarai wa sapuila Avirama hati: “Yehova ka nyĩhile uyali. Lipekela lupika wange. Pamue ndi muila omãla vokuaye.”+ Avirama wa tava kueci Sarai a popia. 3 Avirama noke yoku kala vofeka yo Kanana anyamo ekũi, Sarai ukãi wa Avirama wa eca upika waye Hagare u Egito, kulume waye Avirama oco a linge ukãi waye. 4 Avirama wa lipekela la Hagare kuenje wemina. Eci a limbuka okuti wemina, Hagare wa fetika oku pembula cime caye Sarai.

5 Noke Sarai wa sapuila Avirama hati: “Ove o kuete eko omo liesumuo liange. Ame nda eca upika wange kokuove, pole, eci a limbuka okuti wemina, wa fetika oku ndi pembula. Yehova a tetulule ocitangi caco pokati kange love.” 6 Avirama wa sapuila Sarai hati: “Ove o kuete omoko lupika wove. Linga laye eci ca ku sungulukila.” Noke Sarai wo sepula kuenje Hagare wa tila.

7 Noke ungelo wa Yehova wa sanga Hagare pono yovava vekalasoko, ono yaco yovava ya kala vonjila ya loña ko Siuri.+ 8 Kuenje wo pula hati: “A Hagare, upika wa Sarai, o tundilila pi kuenda wa loña pi?” Hagare hati: “Ñasi oku tila cime cange Sarai.” 9 Ungelo wa Yehova wo sapuila hati: “Tiukila ku cime cove kuenda liketisa kokuaye.” 10 Ungelo wa Yehova hati: “Ndi ka luisa calua ocitumbulukila* cove kuenje oco ci ka livokiya calua okuti ka ci tendiwa.”+ 11 Ungelo wa Yehova wamisako hati: “Ove wemina, noke o cita omõla ulume u luka Isameli,* momo Yehova wa yeva ohali yove. 12 Eye o ka tuwa ndocimbulu covusenge.* Noke eye o ka liyaka lomanu vosi kuenda omanu vosi va ka liyaka laye kuenje o ka tunga ocipepi la vamanjaye* vosi.”

13 Hagare wa sivaya onduko ya Yehova una wa sapela laye kuenda wa popia hati: “Ove wu Suku o lete ovina viosi,”*+ momo eye wa popele hati: “Anga hẽ nda mola muẽle una o ndete?” 14 Eli olio esunga lieci ocisimo caco ca tukuiwila okuti, Bere-lahai-roi.* (Ci kasi pokati ko Kadesi lo Berede.) 15 Kuenje Hagare wa citila Avirama omõla ulume kuenda omõlaco Hagare a cita, Avirama wo luka hati, Isameli.+ 16 Eci Hagare a cita Isameli, Avirama wa kuata 86 kanyamo.

17 Eci Avirama a tẽlisa 99 kanyamo, Yehova wa molẽha kokuaye, yu wa popia hati: “Ame Suku Ukuonene Wosi. Endela vonjila ya sunguluka kovaso a Suku, loku pua etondelo. 2 Ndi ka linga ocisila cange love+ kuenda ngeca kokuove ovitumbulukila vialua.”+

3 Noke Avirama wa petamisa ocipala caye posi kuenje Suku wamisako loku u sapuila hati: 4 “Nda linga ocisila cimue love+ kuenje o linga isia yolofeka vialua.+ 5 Onduko yove ka yi kala vali Avirama,* kaliye o tukuiwa hati, Avirahama,* momo ndu ku lingisa isia yolofeka vialua. 6 Ame hu luisa calua kuenda hu lingisa olofeka kuenje olosoma vi ka tunda kokuove.+

7 “Ndi tẽlisa ocisila cange love+ locitumbulukila* cove ci ka kuamamo, kocitumbulukila cavo okuti ocisila cotembo ka yi pui, oco ndi kale Suku yove kuenda yocitumbulukila* cove ci ka kuamamo. 8 Ngeca kokuove lo kocitumbulukila* cove ci ka kuamamo ofeka wa kala ndocingendeleyi+ okuti, ofeka yosi yo Kanana ndocipiñalo ka ci pui kuenda ndi linga Suku yavo.”+

9 Suku wa sapuila vali Avirahama hati: “Catiamẽla kokuove, lava ocisila cange ove kumue locitumbulukila* cove ci ka kuamamo kovitumbulukila viavo viosi. 10 Eci oco ocisila cange love cina ove kumue locitumbulukila* cove ci ka kuamamo vu ka lava: Alume vosi pokati kene va seviwe evamba.+ 11 Vu sukila oku seviwa kociyuvuluila* cetimba liene kuenje ci linga ondimbukiso yocisila ci kasi pokati kange lene.+ 12 Pokati kovitumbulukila* viene viosi, alume vosi va tẽlisa oloneke ecelãla noke yoku citiwa, va sukila oku seviwa evamba,+ lu wa citiwila konjo yove, lu okuti ka tiamẽlele kocitumbulukila* cove, la una wa landiwa lolombongo kocingendeleyi. 13 Ulume wosi wa citiwila konjo yove, la wosi wa landiwa lolombongo viove, a seviwe evamba+ kuenje ci linga ocisila cange vetimba liene okuti, ocisila ka ci pui. 14 Nda ulume umue ociyamba ka seviwile kociyuvuluila cetimba liaye, omunu waco o sesamẽla oku tepiwa* pokati komanu vaye. Momo wa sinĩla ocisila cange.”

15 Noke Suku wa sapuila Avirahama hati: “Catiamẽla kukãi wove Sarai,*+ ku ko tukule vali okuti Sarai, momo Sara* oyo yi linga onduko yaye. 16 Ame ndi ko sumũlũisa kuenda ndu ku ĩhavo omõla ulume pocakati caye;+ ndu u sumũlũisa kuenje eye o ka linga ina yolofeka vialua kuenda yolosoma.” 17 Noke Avirahama wa petamẽla posi kuenda wa fetika oku yola loku popia vutima waye+ hati: “Anga hẽ ulume o kuete 100 kanyamo o ka cita omõla kuenda Sara okuti ukãi umue o kuete 90 kanyamo o ka cita vali?”+

18 Avirahama wa pinga ku Suku yocili hati: “Mange ohenda, sumũlũisa Isameli!”+ 19 Kuenje Suku hati: “Ukãi wove Sara o ka ku citila muẽle omõla ulume kuenda u luka hati, Isake.*+ Ndi linga ocisila cange laye okuti ocisila cotembo ka yi pui kocitumbulukila* caye ci ka kuamamo.+ 20 Catiamẽla ku Isameli, nda ku yeva. Tala! Ndu sumũlũisa kuenda ndi vokiya ocitumbulukila caye okuti cilua. Kokuaye ku ka tunda 12 kasongui kuenda ndu lingisa ofeka yinene.+ 21 Pole, ndi linga ocisila cange la Isake,+ una Sara a ka ku citila unyamo wiya kotembo ndeyi.”+

22 Eci Suku a mala oku vangula laye, wa siapo Avirahama. 23 Avirahama wa kuata omõlaye Isameli, lalume vosi va citiwila konjo yaye, lalume a landa lolombongo, alume vosi va kala vonjo ya Avirahama kuenje wa va seva evamba kociyuvuluila cetimba liavo keteke liaco, ndeci Suku o sapuilile.+ 24 Avirahama wa kuata 99 kanyamo eci a seviwa evamba kociyuvuluila cetimba liaye.+ 25 Omõlaye Isameli, wa kuata 13 kanyamo eci a seviwa evamba kociyuvuluila cetimba liaye.+ 26 Keteke liaco, Avirahama wa seviwa evamba kumue lomõlaye Isameli. 27 Alume vosi vakuanjo yaye, la vana va citiwila konjo yaye kuenda vosi vana va landiwa lolombongo kocingendeleyi cimue, vosi va seviwavo evamba kumue laye.

18 Noke Yehova+ wa molẽha kokuaye pokati koviti vinene via Mamire+ osimbu eye a tumãlele puvelo wombalaka vepuluvi lina eci utanya wa tua calua. 2 Eye wa petula ovaso kuenje wa mola alume vatatu va talama ocipãla naito laye.+ Eci a va mola wa tunda puvelo wombalaka, yu wa va lupukila oco a lisange lavo kuenje wa petamẽla posi. 3 Noke eye wa popia hati: “A Yehova, nda nda sanga ohenda kovaso ove, ku ka pitahãle pocitumãlo cukuenje wove okuti ku talama. 4 Lingi ohenda, eceleli okuti ku neniwa ovava oco olomãhi viene vi sukuiwe+ kuenje tumãli vemẽhi liuti. 5 Omo okuti weyi kukuenje wene, linga hope ombolo oco vu li okuti vu kuata vali ongusu.* Noke citava oku enda lonjila yene.” Ovo va popia vati: “Ciwa. Linga ndeci wa popia.”

6 Avirahama wa lupukila vombalaka muna Sara a kala loku u sapuila hati: “Yayulako! Nyañula olonjongo* vitatu viosema yiwa, vi tama kuenje panga olombolo.” 7 Noke Avirahama wa lupukila kocunda, wa kuata okangombe ka neta haiko kawa. Kuenje wa ka eca koñuatisi yaye kuenda oñuatisi ya pongiya okangombe kaco lonjanga. 8 Eye wa nyañula ongundi lasenjele lokangombe eye a pongiya kuenje wa eca okulia kokuavo. Noke Avirahama wa talama ocipepi lavo vemẽhi liuti osimbu va kala oku lia.+

9 Noke vo pula vati: “Sara ukãi wove o kasi pi?”+ Eye wa tambulula hati: “O kasi vombalaka.” 10 Umue pokati kavo wa popia hati: “Ndi ka tiuka muẽle kokuove unyamo wiya kotembo ndeyi kuenje Sara ukãi wove o ka kuata omõla ulume.”+ Sara wa kala oku yevelela puvelo wombalaka yina ya kala konyima yulume. 11 Avirahama la Sara va kukile calua.+ Sara ka kaile vali vutunga woku cita.+ 12 Sara wa li yola eye muẽle, loku popia hati: “Cilo okuti nda kuka kuenda ñala yange wa linga osekulu, anga hẽ ndi ka kuata muẽle esanju liaco?”+ 13 Noke Yehova wa pula Avirahama hati: “Momo lie Sara a yolela loku popia hati: ‘Anga hẽ ndi ka cita muẽle omõla nda nda kuka ale?’ 14 Kuli hẽ cimue okuti ku Yehova ka ci tẽliwa?+ Ndi ka tiuka kokuove unyamo wiya kotembo ya sokiyiwa kuenje Sara o ka kuata omõla ulume.” 15 Pole, Sara wa likala hati: “Ame sia yolele!” momo eye wa kuata usumba. Suku hati: “Ocili! Ove wa yola muẽle.”

16 Eci alume va votoka oco va ende, va suñamela ko Sodoma+ kuenje Avirahama wa kala oku enda lavo oco a va sindikile. 17 Yehova wa popia hati: “Ndi limbika hẽ Avirahama ovina nda sokiya oku linga?+ 18 Momo Avirahama o linga ofeka yinene haiyo ya pama kuenda olofeka viosi vio kilu lieve, vi ka sumũlũhila vokuaye.+ 19 Momo ame nda kũlĩha ciwa Avirahama kuenda nda kolela okuti, eye o pondola oku handeleka omãla vaye la vakuanjo yaye okuti, va kapako ovihandeleko via Yehova poku linga eci ciwa haico ca sunguluka,+ oco Yehova a tẽlise eci a likuminya catiamẽla ku Avirahama.”

20 Noke Yehova wa popia hati: “Ekandu lio Sodoma lo Gomora lialua enene+ kuenda oku liyula kua vana va lisiõsuĩla catiamẽla kolofeka viaco, kua yevala.+ 21 Ndi lokilako oco ñulĩhĩse nda ovina va kasi oku linga vi likuata loku liyula nda yeva. Nda hacoko, ndi ci limbuka.”+

22 Noke alume va tunda kocitumãlo caco kuenje va enda ko Sodoma, pole, Yehova+ wa siala la Avirahama. 23 Avirahama wa amela ku Suku kuenje wa popia hati: “O nyõla muẽle vakuesunga kumue lolondingaĩvi?+ 24 Nda volupale mu sangiwa 50 komanu vakuesunga, anga hẽ o va nyõla kuenda ku ecela ocitumãlo caco omo 50 komanu vakuesunga va sangiwamo? 25 Ove lalimue eteke o ka linga ocina cimue ndeci poku ponda ukuesunga kumue londingaĩvi okuti, esulilo liukuesunga li kala limuamue leli liondingaĩvi!+ Ove lalimue eteke o ci linga.+ Anga hẽ Onganji yongongo yosi ka yi lingi eci ca sunguluka?”+ 26 Yehova wa popia hati: “Nda nda sanga volupale luo Sodoma 50 komanu vakuesunga, ngecela olupale luosi mekonda liavo.” 27 Avirahama wa tambulula vali hati: “Ngecele omo liosiata yoku vangula la Yehova, momo ame ndi neketela haime nditiko. 28 Nda ku kamba omanu vatãlo oco ci tẽle 50 komanu vakuesunga, anga hẽ o nyõla olupale luosi omo liomanu vatãlo?” Eye hati: “Si nyõli vali nda nda sangamo 45 komanu.”+

29 Pole, Avirahama wa vangula vali laye hati: “Nda volupale mu sangiwa 40 komanu vakuesunga?” Eye wa tambulula hati: “Si nyõli vali olupale nda nda sangamo 40 komanu.” 30 Avirahama wamisako hati: “A Yehova onyeño yove ka yi ka wenguke,+ pole, ecelela okuti ndamamako oku vangula: Nda volupale mu sangiwa lika 30 komanu vakuesunga?” Eye wa tambulula hati: “Si nyõli vali olupale nda nda sangamo 30 komanu.” 31 Pole, wamisako vali hati: “Ngecele omo liosiata yoku vangula la Yehova: Nda volupale mu sangiwa lika 20 komanu vakuesunga?” Eye wa tambulula hati: “Si nyõli vali olupale nda nda sangamo 20 komanu.” 32 Oku sulako eye wa popia hati: “A Yehova mange ohenda onyeño yove ka yi ka wenguke, pole, ecelela okuti ndi vangula ño onjanja eyi: Nda volupale mu sangiwa lika ekũi komanu vakuesunga?” Eye wa tambulula hati: “Si nyõli vali olupale nda nda sangamo ekũi komanu.” 33 Eci Yehova a malusula oku sapela la Avirahama, wa enda lonjila yaye+ kuenje Avirahama wa tiukila kocitumãlo caye.

19 Eci ovangelo vavali va pitĩla vo Sodoma koñolosi, Lote wa tumãlele pombundi yo Sodoma. Lote poku va mola, wa votoka oco a lisange lavo kuenje wa petamisa ocipala caye posi.+ 2 Eye wa popia hati: “A vacime cange, enjui kulo konjo yukuenje wene okuti oko vu lala kuenda oco olomãhi viene vi sukuiwe. Kuenje vu pasuka selo oco wendi lonjila yene.” Ovo va popia vati: “Sio, tu lala ño vokololo.” 3 Pole, eye wa va lipilikila, yu va enda kumue laye konjo yaye. Noke wa va pongiyila ondalelo loku va yokela ombolo ka yi kuete etumbisa kuenje va lia.

4 Osimbu ka va pekelele, alume vosi vo volupale okuti alume vo ko Sodoma oku upisa kumalẽhe toke kukulu wendamba, vosi yavo va ñuala onjo ocingonja. 5 Ovo vamamako oku vilikiya Lote loku u sapuila vati: “Alume veya kokuove kuteke ulo va kasi pi? Va nena posamua kokuetu oco tu lipekele lavo.”+

6 Lote noke yoku tunda oco a ka sapele lavo, wa yika epito lionjo. 7 Eye hati: “Mangi ohenda a vamanjange, ko ka lingi eci cĩvi. 8 Ame ñuete omãla vavali vafeko okuti lalimue eteke va lipekelele lulume. Linga ndi va nene kokuene okuti vu panga lavo ndomo vu yongola. Pole, ko ka lingi cimue kalume ava, momo ovo va sanga ocitililo* vonjo yange.”+ 9 Ovo va popia vati: “Tunda kovaso!” Kuenje vamisako vati: “Ocingendeleyi eci ceya oku kala kulo, pole, handi ci yongola oku tu pisa! Kaliye ũvi tu ku lingila u piãlapo vali okuti, kokuavo ci sule.” Noke va lunduluila Lote, vo wimbila ponele oco va tufuile epito. 10 Alume* volõla ovaka avo loku nalela Lote vokati konjo kuenje va yika epito. 11 Vonjanja yaco va lingisa olomeke alume va kala puvelo wonjo, oku upisa kutito toke kunene kuenje ovo va kava omo lioku sandiliya epito.

12 Noke alume* va sapuila Lote vati: “Ove o kuete vali umue ngandiove kulo? Alume vomãla vove vakãi, omãla vove valume, lomãla vove vakãi kuenda omanu vove vosi va kasi volupale, tundi vocitumãlo cilo! 13 Tu nyõla ocitumãlo cilo, momo oku liyula kualua kua vana va lisiõsiõla omo liolonungi violupale lulo, kua yeviwa la Yehova+ kuenje Yehova wa tu tuma oku nyõla olupale.” 14 Lote wa tunda kuenje wa vangula la vandatembo vaye valume vana va laikele oku kuela omãla vaye vakãi hati: “Yayuliko! Tundi vocitumãlo cilo, momo Yehova o nyõla olupale!” Pole, olondatembo viaye vialume via sima okuti, eye wa kala oku sewula.+

15 Eci kua ca omẽle, ovangelo va sapuila Lote oco a yayuleko vati: “Katuka! Ambata ukãi wove lomãla vove vavali vakãi va kasi love oco ku ka nyõliwe omo lievĩho liolupale!”+ 16 Omo okuti eye wa kala oku cilua, alume* vo kuata peka, va kuatavo peka liukãi waye lomãla vaye vavali vakãi kuenje vo tundisila posamua yolupale,+ momo Yehova wo kuatela ohenda.+ 17 Noke yoku va tundisila posamua, umue pokati kavo wa popia hati: “Popela omuenyo wove! Ku ka vanje konyima+ kuenda ku ka talame kocitumãlo cimue cocivanja!+ Tilila kovaimbo a kasi kolomunda oco ku ka nyõliwe!”

18 Lote wa va sapuila hati: “Mange ohenda a Yehova, oko sio! 19 Ukuenje wove wa sanga ohenda kovaso ove kuenda o kasi oku lekisa ocisola ka ci pongoloka kokuange poku popela omuenyo wange,+ pole, ka citava okuti ndi tilila kovaimbo a kasi kolomunda, momo ñuete usumba wokuti kuiya ocilunga cimue kokuange kuenje ndi fa.+ 20 Kuli olupale lumue lutito muna ndi pondola oku tilila. Citava hẽ okuti omo ndi salama? Oco ocitumãlo cimue citito. Omuenyo wange oko u ka popeliwa.” 21 Eye wa sapuila Lote hati: “Oco muẽle, ndi lekisa ohenda kokuove+ okuti si nyõli olupale wa tukula.+ 22 Yayulako! Tilila volupale luaco, momo si lingi lacimue osimbu kua pitĩlileko!”+ Eli olio esunga lieci a tukuila olupale luaco hati, Cohara.*+

23 Ekumbi lia tundile ale eci Lote a pitĩla ko Cohara. 24 Kuenje Yehova wa lokisa ombela yofuofuo kuenda ondalu ko Sodoma lo ko Gomora okuti, via tunda kovailu+ ku Yehova. 25 Eye wa nyõla alupale aco, ocili, ocivanja cosi, oku kongelamo olonungi viosi vialupale kuenda ovikũla vio posi.+ 26 Pole, ukãi wa Lote una wa kala oku u kuama, wa fetika oku vanja konyima kuenje wa pongoloka ongunji yomongua.+

27 Avirahama wa pasuka selo komẽle kuenje wa enda kocitumãlo cina a kala kovaso a Yehova.+ 28 Eci a vanja ko Sodoma lo ko Gomora kuenda kalupale osi ocivanja caco, wa mola ocilunga cimue ci komõhisa. Valupale mua kala oku tuima owisi walua ndowisi u tunda vofolono!+ 29 Eci Suku a nyõla alupale ocivanja, wa ivaluka Avirahama poku tundisa Lote valupale eye a nyõla okuti, valupale ana Lote a tungilile.+

30 Noke Lote wa tunda ko Cohara kumue lomãla vaye vavali vakãi kuenje va tungila kovaimbo a kasi kolomunda,+ momo wa kuatele usumba woku kala vo Cohara.+ Kuenje wa fetika oku kala veleva lomãla vaye vavali vakãi. 31 Noke omõla uveli wa sapuila umalẽhe hati: “Isietu wa kuka ale kuenda vimbo lilo ka muli alume oco va lipekele letu ndeci ca siata kilu lieve liosi. 32 Enju, tu ece ovinyu ku isietu oco a nyue kuenje tu lipekela laye, oco okuti ocitumbulukila ca isietu camamako.”

33 Kuteke waco va eca ovinyu yalua ku isiavo; noke omõla uveli wa iñila kuenje wa lipekela la isiaye, pole, eye ka limbukile eci omõlaye a pekela leci a votoka. 34 Kuenje keteke lia kuamamo, uveli wa sapuila umalẽhe hati: “Kuteke wa pita ame nda lipekela la tate. Tu ece vali ovinyu kokuaye kuteke ulo oco a nyue. Kuenje ove iñila oco o lipekele laye, oco okuti ocitumbulukila ca isietu camamako.” 35 Kuteke waco, va eca ovinyu yalua ku isiavo; kuenje umalẽhe wa lipekela la isiaye, pole, eye ka limbukile eci omõlaye a pekela leci a votoka. 36 Kuenje omãla vakãi vavali va Lote va minisiwa la isiavo. 37 Omõla uveli wa cita omõla ulume kuenje wo luka hati, Moavi.+ Eye, eye isia ya va Moavi vo koloneke vilo.+ 38 Umalẽhe wa citavo omõla ulume kuenje wo luka hati, Ben-Ami. Eye, eye isia ya va Amoni+ vo koloneke vilo.

20 Noke Avirahama wa sondolola ocilombo caye+ kuenje wa enda kofeka yo Negeve kuenda wa fetika oku tungila pokati ko Kadesi+ lo Siuri.+ Osimbu a kala* ko Gerare,+ 2 Avirahama wa pitulula vali ondaka a sapuilile Sara ukãi waye hati: “Eye manjange ukãi.”+ Omo liaco, Avimeleke soma yo Gerare wa tuma akuenje vaye oku kopa Sara kuenje vo nena kokuaye.+ 3 Noke Suku wa molẽhela vonjoi ku Avimeleke loku popia hati: “Ove o kasi ndu okuti wa fa ale, omo liukãi wa tambula,+ momo eye ukãi umue o kuele kuenda eye wa tiamẽla kulume ukuavo.”+ 4 Omo liaco, Avimeleke ko lambele.* Kuenje wa popia hati: “A Yehova, anga o ka ponda ofeka yimue ka yi kuete eko?* 5 Siti Avirahama eye wa ndi sapuila okuti: ‘Eye manjange ukãi’ kuenda Sara wa popiavo okuti: ‘Eye mume wange’? Nda ci linga lutima wa yela, lovaka a pua eko.” 6 Kuenje Suku yocili wo sapuila vonjoi hati: “Nda kũlĩha okuti ove wa ci linga lutima wa yela kuenda oco nda ku tatekela oku ndueyela. Eli olio esunga lieci sia ku ecelelele okuti u lamba. 7 Kaliye tiula ukãi kulume waye, momo ulume waco uprofeto+ kuenda o ka ku lombelako+ kuenje ove wamamako lomuenyo. Pole, nda kuo tiuwiyile, kũlĩha okuti ove lomanu vove vosi vu fa muẽle.”

8 Avimeleke wa pasuka selo komẽle, wa vilikiya apika vaye vosi kuenda wa va sapuila ovina viaco viosi kuenje ovo va kuata usumba walua. 9 Noke Avimeleke wa vilikiya Avirahama, yu wo pula hati: “Nye wa tu lingila? Ekandu lipi nda ku lingila okuti o ndi nenela ekandu linene ame kumue luviali wange? Eci wa ndingila ka ciwako.” 10 Avimeleke wa pula Avirahama hati: “Cipi ca kala ocisimĩlo cove poku linga ocina eci?”+ 11 Avirahama wa tambulula hati: “Nda ci lingila omo nda sima okuti, ‘Omanu vo kocitumãlo cilo ka va sumbilile Suku kuenda ovo va ka ndi ponda omo liukãi wange.’+ 12 Ocili okuti eye manjange muẽle, eye omõla a isiange, pole, hamõlako wa ina yange kuenje wa linga ukãi wange.+ 13 Eci Suku a ndi handeleka oco ndi tunde konjo ya isiange,+ nda sapuila ukãi wange hati: ‘O ndekisa ocisola ka ci pongoloka cokuti: Kuosi tu enda, popia okuti, “Eye mume wange.”’”+

14 Avimeleke wa tikula olomeme lolongombe, lapika valume lapika vakãi kuenje wa vi eca ku Avirahama kuenda wo tiuwila ukãi waye Sara. 15 Avimeleke wa popia hati: “Ofeka yange yeyi. Tungila apa o yongola.” 16 Pole, wa sapuila Sara hati: “Ngeca 1000 kolosiekele viopalata ku mume wove.+ Eyi ondimbukiso yokuti, ku kuete eko* kovaso omanu vosi, ci kale vana va kasi love kuenda omanu vakuavo okuti wa pua etondelo.” 17 Avirahama wa lomba ku Suku yocili noke Suku wa kayisa Avimeleke, lukãi waye, lapika vaye vakãi kuenje akãi vaco va fetika vali oku cita omãla; 18 momo Yehova wa lingisa okuti akãi vosi vo vonjo ya Avimeleke va kala olosiũle* omo lia Sara ukãi wa Avirahama.+

21 Yehova wa ivaluka Sara ndeci a popele kuenda Yehova wa lingila Sara eci a likuminyile.+ 2 Noke Sara ndaño okuti wa kukile ale wemina+ kuenje wa citila Avirahama omõla ulume votembo ya sokiyiwa, ndeci Suku a likuminyile ku Avirahama.+ 3 Avirahama wa luka omõla ulume Sara o citila hati, Isake.+ 4 Avirahama wa seva evamba omõlaye Isake eci a tẽlisa oloneke ecelãla, ndeci Suku o handelekele.+ 5 Avirahama wa kuata 100 kanyamo eci omõlaye Isake a citiwa. 6 Noke Sara wa popia hati: “Suku wa njolisa; wosi o ci yeva o ka yola lame.”* 7 Eye wamisako hati: “Helie wa simĩle okuti Sara ukãi wa Avirahama o ka nyamisa omãla’? Ndaño ndoco, ndo citila omõla ulume voku kuka kuaye.”

8 Noke omõla wa kula, yu wa nyamuiwa kuenje Avirahama wa pongiya ocipito cimue cinene keteke Isake a nyamuiwa. 9 Pole, Sara wa limbuka okuti omõla a Hagare+ u Egito, una a citila Avirahama, wa kala oku pembula Isake.+ 10 Kuenje Sara wa sapuila Avirahama hati: “Tundisa upika u lomõlaye, momo omõla wupika u ka lingi kapiñala kumue lomõlange Isake!”+ 11 Pole, ovina Sara a popia viatiamẽla ku Isameli via sumuisa calua Avirahama.+ 12 Noke Suku wa sapuila Avirahama hati: “Ku ka sumue omo liovina Sara a popia viatiamẽla ku Isameli kuenda kupika wove. U yevelela,* momo eci ci ka tukuiwa ocitumbulukila* cove, ci keyilila pocakati ca Isake.+ 13 Catiamẽla komõla wupika,+ ndi lingisavo okuti kokuaye ku tunda ofeka,+ momo eye ocitumbulukila* cove.”

14 Avirahama wa pasuka selo komẽle, wa tikula ombolo lonjeke yocipa yoku ambatela ovava, yu wa vi eca ku Hagare. Kuenje wa vi tuika kapepe wupika kuenda wo tundisa kumue lomõlaye.+ Hagare wa enda, wa ñuala ñuala vekalasoko lio Beresieva.+ 15 Noke ovava vonjeke yocipa a puamo kuenda wa kapa omõla vemẽhi liocisapa cimue. 16 Eye wa enda, wa tumãla lika liaye ocipãla naito ndocinãla colusongo eci lu imbiwa, momo eye wa popia hati: “Si yongola oku mola olofa viomõlange.” Omo liaco, eye wa tumãla ocipãla naito kuenje wa fetika oku liyula loku lila.

17 Suku wa yeva ondaka yomõla,+ noke ungelo wa Suku wa vilikiya Hagare oku upisa kovailu loku u sapuila+ hati: “A Hagare, nye cu ku kuete? Ku ka kuate usumba, momo Suku wa yeva ondaka yomõla pocitumãlo a kasi. 18 Katuka, kuatisa omõla oku votoka kuenda u kuata peka, momo ndu lingisa ofeka yinene.”+ 19 Suku wa ecelela okuti eye o mola ocisimo covava kuenje wa enda pocisimo caco, yu wa yukisa onjeke yocipa lovava kuenda wa nyuisako omõla. 20 Suku wa kala lomõlaco+ osimbu a kala oku kula. Eye wa tungile vekalasoko kuenda wa linga ukuakuimba ovisongo. 21 Eye wa tungile vekalasoko lio Parane+ kuenda inaye wo vanjela ukãi wo kofeka Yegito.

22 Kotembo yaco, Avimeleke kumue la Fikoli kesongo kolohoka viaye, va sapuila Avirahama vati: “Suku o kasi love kovina viosi o linga.+ 23 Kaliye lisinga lame kulo kovaso a Suku okuti ku ndi kembi kumue lomãla vange, locitumbulukila cange kuenda o ka lekisa ocisola ka ci pongoloka kokuange kuenda kofeka o kasi ndeci nda lekisavo kokuove.”+ 24 Omo liaco, Avirahama hati: “Ndi lisinga.”

25 Avirahama wa sapela la Avimeleke catiamẽla kocisimo covava cina apika va Avimeleke va tambuile kongusu.+ 26 Avimeleke wa tambulula hati: “Sia kũlĩhĩle u wa ci linga; kua ndi sapuilile cimue kuenda sia yevele lacimue toke etaili.” 27 Noke Avirahama wa tikula olomeme lolongombe, wa vi eca ku Avimeleke kuenje kavali kavo va linga ocisila cimue. 28 Eci Avirahama a tepa otulomeme epanduvali tuolomange vocunda, 29 Avimeleke wa pula Avirahama hati: “Momo lie wa tepela otulomeme epanduvali tuolomange?” 30 Eye wa tambulula hati: “Ove o ka tava oku tambula peka liange otulomeme epanduvali tuolomange nduvangi wokuti, ame muẽle nda fẽla ocisimo eci covava.” 31 Eli olio esunga lieci a tukuila ocitumãlo caco okuti Beresieva,*+ momo opo kavali kavo va lingila ocisila cimue. 32 Va lingila ocisila+ caco ko Beresieva, noke Avimeleke wa votoka kumue la Fikoli kesongo kolohoka viaye kuenje va tiukila kofeka ya va Filisiti.+ 33 Noke Avirahama wa tuika uti wo tamargueira ko Beresieva kuenda oko a vilikiyila onduko ya Yehova+ okuti, eye Suku yotembo ka yi pui.+ 34 Kuenje Avirahama wa kala* vofeka ya va Filisiti otembo yalua.*+

22 Noke Suku yocili wa kapa Avirahama voseteko+ kuenje wo vilikiya hati: “A Avirahama!” Eye wa tambulula hati: “Ame ulo!” 2 Suku wa popia hati: “Tikula omõlove, omõlove wongunga haeye o sole calua+ okuti, Isake,+ kuende toke kofeka yo Moriya+ kuenda u weca ndocilumba coku pia elisi komunda hu lekisa.”

3 Omo liaco, Avirahama wa pasuka selo komẽle, wa pongiya ocimbulu caye kuenda wambata apika vaye vavali kumue lomõlaye Isake. Eye wa teya olohũi vioku timĩha ocilumba coku pia elisi kuenda wa linga ungende toke kocitumãlo Suku yocili o lekisa. 4 Keteke liatatu, Avirahama wa petula ovaso kuenje wa muĩla ocipãla ocitumãlo caco. 5 Avirahama wa sapuila apika vaye hati: “Ene siali palo locimbulu, pole, ame lukuenje tu enda oko oku ka fendela, noke tu tiuka kokuene.”

6 Avirahama wa tikula olohũi vioku timĩha ocilumba coku pia elisi, wa vi kapa kapepe omõlaye Isake. Noke wambata ondalu lomoko* kuenda kavali kavo va fetika oku enda. 7 Isake wa sapuila isiaye Avirahama hati: “A Tate!” Eye hati: “Ame ulo amõlange!” Omõla wamisako hati: “Ondalu kumue lolohũi vievi, oco hẽ omeme yocilumba coku pia elisi yi kasi pi?” 8 Avirahama wa tambulula hati: “Amõlange, Suku eye muẽle o ka eca omeme yocilumba coku pia elisi.”+ Kuenje kavali kavo vamamako loku enda.

9 Noke va pitĩla kocitumãlo Suku yocili o lekisa kuenda Avirahama wa tungilako utala kuenje wa longekako olohũi. Eye wa kuta omõlaye Isake kovoko lo kovolu kuenje wo kapa kutala kilu liolohũi.+ 10 Avirahama wolõla eka liaye kuenda wa kuata omoko* oco a ponde omõlaye.+ 11 Pole, ungelo wa Yehova wo vilikiya oku upisa kovailu hati: “A Avirahama, a Avirahama!” eye hati: “Ame ulo!” 12 Ungelo wa popia hati: “Ku ka lemẽhe omõla kuenda ku ko linge cimue cĩvi, kaliye nda kũlĩha okuti ove wa sumba Suku, momo kua likalele oku nyĩha omõlove, omõlove wongunga.”+ 13 Kuenje Avirahama wa petula ovaso, yu wa muila omeme yimue kovaso yaye okuti olombinga viayo via saka vuti. Avirahama wa kuata omeme kuenda wa yeca ndocilumba coku pia elisi pomangu yomõlaye. 14 Avirahama wa luka ocitumãlo caco hati, Yehova-yire.* Eli olio esunga lieci okuti toke etaili omanu va popia vati: “Komunda ya Yehova, Eye o ka eca ovina vi sukiliwa.”+

15 Ungelo wa Yehova wa vilikiya Avirahama onjanja yavali oku upisa kovailu, 16 hati: “‘Ndi lisinga ame muẽle,’ oco Yehova a popia+ ‘okuti, omo wa ci linga kuenda kua likalele oku eca omõlove, omõlove wongunga,+ 17 ndi ka ku sumũlũisa muẽle, ndi ka luisa muẽle ocitumbulukila* cove ndolombungululu vio kovailu kuenda ndeseke li kasi kohulo yokalunga+ kuenje ocitumbulukila* cove ci ka piñala alupale ovanyãli vavo.+ 18 Olofeka viosi vio kilu lieve vi ka sumũlũhila kocitumbulukila* cove,+ omo wa pokola kondaka yange.’”+

19 Noke Avirahama wa tiukila kapika vaye kuenda ovo va endela kumosi ko Beresieva+ kuenje Avirahama wamamako oku kala ko Beresieva.

20 Noke Avirahama vo sapuila hati: “Milika wa citilavo omãla manjove Nahore+ okuti: 21 Usi uveli waye, Busi manjaco la Kemuele isia ya Arama, 22 la Keseti, la Haso, la Pilidasi, la Yidilafa kuenda Betuele.”+ 23 Betuele wa linga isia ya Rebeka.+ Milika wa citila Nahore manji ya Avirahama omãla ecelãla. 24 Ukama waye una wa tukuiwa hati Reuma, wa citavo omãla okuti: Teva, Gahame, Tahasi kuenda Mahaka.

23 Sara wa kala komuenyo ci soka 127 kanyamo; a-a o-o anyamo Sara a kala komuenyo.+ 2 Sara wa fila ko Kiriyata-Ariva+ okuti, ko Hevirone+ kofeka yo Kanana+ kuenje Avirahama wa lila olofa via Sara loku litetela. 3 Noke Avirahama wa sia etimba liukãi waye wa fa kuenje wa sapuila omãla va Hiti+ hati: 4 “Ame ndicingendeleyi kuenda nda tunga pokati kene.+ Nyĩhi ocitumãlo cimue pokati kene oco ndi kendemo ocivimbi cange.” 5 Kuenje omãla va Hiti va tambulula Avirahama vati: 6 “Tu yevelele, a ñala yange. Ove wusongui pokati ketu kovaso a Suku.*+ Citava oku kenda ocivimbi cove kovitumãlo vietu via velapo. Lomue pokati ketu o likala oku ku ĩha ocitumãlo coku kendamo loku ku tateka oku kenda ocivimbi cove.”

7 Kuenje Avirahama wa votoka, wa petamẽla posi kovaso yomanu vo vofeka okuti, omãla va Hiti,+ 8 loku va sapuila hati: “Nda vu tava okuti ndi kenda ocivimbi cange, njeveleli kuenda pingi ku Efirone omõla a Soyara 9 oco a ndandise eleva lio Makapela lia tiamẽla kokuaye; lina li kasi konele yepia liaye. A li ndandisile kovaso yene londando yolopalata ya sunguluka,+ oco ndi kuate ocitumãlo coku kenda.”+

10 Efirone wa tumãlele kumue lomãla va Hiti. Kuenje Efirone u Hiti wa tambuluila Avirahama kovaso yomãla va Hiti kuenda kovaso yomanu vosi va kala oku iñila pombundi yolupale luaye,+ hati: 11 “Sio, a ñala yange! Njevelele. Ndu ku ĩha usenge kumue leleva li kasimo. Ndu weca kokuove kovaso yomãla vomanu vange. Kenda ocivimbi cove.” 12 Avirahama wa petamẽla posi kovaso yomanu vo vofeka, 13 kuenje wa sapuila Efirone kovaso yomanu hati: “Mange ohenda, njevelele! Ngeca kokuove ondando ya sunguluka yolopalata vioku landa epia. Vi tambula kokuange oco ndi kendemo ocivimbi cange.”

14 Noke Efirone wa tambulula Avirahama hati: 15 “A ñala yange, njevelele. Usenge owu, u landisiwa leci ci soka 400 kolosiekele* violopalata. Pole, ondando yaco hacimueko pokati kange love. Kenda ocivimbi cove.” 16 Avirahama wa tava kueci Efirone a popia kuenje wa pesalisila Efirone etendelo liolopalata a tukuila kovaso yomãla va Hiti okuti, 400 kolosiekele* violopalata, ndeci ci likuata londando ya vakualomĩlu.+ 17 Kuenje usenge wa Efirone ko Makapela una wa kala kovaso yo Mamire okuti, usenge leleva liaco kumue loviti viosi via kala vokati kolongave viusenge, via kũlĩhĩwa okuti 18 via landiwa la Avirahama kovaso yomãla va Hiti kuenda kovaso yomanu vosi va kala oku iñila pombundi yolupale luaye. 19 Noke Avirahama wa kenda ukãi waye Sara veleva lia kala vusenge wo Makapela kovaso yo Mamire okuti, ko Hevirone kofeka yo Kanana. 20 Usenge leleva lia kalamo okuti, via tiamẽlele komãla va Hiti, via landisiwa ku Avirahama ndocitumãlo coku kendelamo.+

24 Avirahama wa kukile calua kuenda Yehova wa sumũlũisa Avirahama kovina viosi a linga.+ 2 Avirahama wa sapuila ukuenje waye wa kala ukulu pokati kakuenje vosi va kala konjo yaye, haeye wa enda oku tata ovina viosi eye a kuatele+ poku popia hati: “Kapa okuokuo kuove vemẽhi liocikalo cange, 3 okuti ndi lisila love kovaso a Yehova, Suku yo kovailu haeye Suku yilu lieve okuti, ku ka sande ukãi pokati komãla vakãi va Kanana pocitumãlo nda tunga,+ oco a likuele lomõlange. 4 Kuende kofeka yange kuenda ku vangandiange,+ ka sande ukãi umue oco a linge womõlange Isake.”

5 Noke ukuenje wa pula Avirahama hati: “Nda ukãi ka tavele oku iya lame kofeka yilo? Citava hẽ okuti ngambata omõlove kofeka yaco kuna cime cange a tunda?”+ 6 Avirahama wo tambulula hati: “Sio, ku kambate omõlange kofeka yaco.+ 7 Yehova Suku yo kovailu una wa njupa konjo ya isiange kuenda kofeka ya vangandiange,+ haeye wa sapela lame loku lisila+ hati: ‘Ngeca kocitumbulukila* cove+ ofeka eyi,’+ eye o ka tuma ungelo waye oco a liange kovaso ove+ kuenje oko ove o ka sanda muẽle ukãi womõlange.+ 8 Pole, nda ukãi ka yongola oku iya love, ove o yovoka kohuminyo eyi. Pole, ku kambate omõlange kofeka yaco.” 9 Noke ukuenje wa kapa eka liaye vemẽhi liocikalo ca cime caye Avirahama kuenda wa linga ohuminyo yatiamẽla kondaka yaco.+

10 Omo liaco, ukuenje wambata ekũi liolongamelo via cime caye, yu wa enda, wambata ovina viosi viwa via cime caye. Wa linga ungende woku enda kofeka yo Mesopotamia, kolupale lua Nahore. 11 Eye wa kekamisa olongamelo pocisimo covava posamua yolupale. Ca kala koñolosi, kelivala lina akãi va siata oku tapa ovava. 12 Noke eye wa likutilila hati: “A Yehova, Suku ya cime cange Avirahama, ecelela okuti eteke lilo li enda ciwa kuenda lekisa ocisola cove ka ci pongoloka ku cime cange Avirahama. 13 Cilo ñasi pono yovava kuenda omãla vakãi vomanu vo volupale va kasi oku iya oku tapa ovava. 14 Ci linge okuti ufeko wosi ndi sapuila siti: ‘Tula esanga liove liovava oco ndi nyueko’ kuenje eye o nambulula hati: ‘Tambula, nyua kuenda ndi nyuisavo olongamelo viove,’ eye o linga ukãi ove wa nõlela ukuenje wove Isake; kuenje ndi limbuka okuti wa lekisa ocisola ka ci pongoloka ku cime cange.”

15 Osimbu ka malele oku vangula, Rebeka omõla a Betuele+ okuti, inaye Milika+ ukãi wa Nahore,+ manji ya Avirahama, wa tunda lesanga liovava kapepe. 16 Ufeko waco wa posokele calua, haeye wa kala ufeko wosombo; ka la lipekela lulume umue. Eye wa lokila toke pono, wa yukisa esanga liaye lovava kuenje wa tiukila. 17 Upika wa lupuka oco a lisange laye loku popia hati: “Mange ohenda, nyĩheko otuvava kesanga liove.” 18 Ufeko hati: “Nyua a ñala yange.” Eye wa tula lonjanga esanga liaye loku li kuata peka kuenje wo wĩha ovava oco a nyue. 19 Noke yoku u nyuisako, ufeko wa popia hati: “Ngecavo ovava kolongamelo viove toke eci vi mala oku nyua.” 20 Ufeko wa yayulako oku pesila ovava pocinyuĩlo oco olongamelo vi nyue kuenda wa lupukila olonjanja vialua pocisimo oku tapa ovava, yu wamamako oku nyuisa olongamelo viosi. 21 Vokuenda kuotembo yaco yosi, ulume wa kala oku luluvala ufeko loku komõha, loku li pula vutima nda Yehova wa sumũlũisa muẽle ungende waye ale sio.

22 Eci olongamelo via mala oku nyua, ulume wa eca kufeko ocimbilingu culu co kenyulu ca kuata ocilemo ci soka omeyu yosiekele,* lovinunga vivali viulu via kuata ocilemo ci soka ekũi kolosiekele,* 23 yu wo pula hati: “Mange ohenda, sapuileko, ove hẽ wumõla welie? Konjo ya isiove kuli hẽ ocitumãlo cimue coku pitilako uteke?” 24 Omo liaco, ufeko wo tambulula hati: “Ame ndimõla a Betuele,+ una Milika a citila Nahore.”+ 25 Eye wamisako hati: “Tu kuete owangu wa kukuta lokulia kualua kuenda ocitumãlo cimue coku pitilako uteke.” 26 Ulume wa petamẽla posi kuenda wa kekamẽla kovaso a Yehova, 27 loku popia hati: “Yehova Suku ya cime cange Avirahama a sivayiwe, momo ka likalele oku lekisa ocisola ka ci pongoloka kuenda esunga liaye ku cime cange. Yehova wa ndi songuila konjo yepata lia cime cange.”

28 Kuenje ufeko wa lupukila ku vakuanjo ya inaye oku ka va sapuila ovina viaco. 29 Rebeka wa kuata huvaye ulume o tukuiwa hati, Lavane.+ Kuenje Lavane wa lupukila kulume wa kala ocipepi lono. 30 Eci a mola ocimbilingu co kenyulu lovinunga kovoko a manjaye leci a yeva olondaka via manjaye Rebeka, una wa popia hati: “Eci oco ulume waco a ndi sapuila,” Lavane wa enda oku ka lisanga lulume waco, una wa kala lolongamelo ocipepi lono. 31 Vepuluvi liaco, wo sapuila hati: “Enju, ove wa sumũlũisiwa la Yehova. Momo lie ove amamelako oku kala posamua? Nda pongiya ale onjo kuenda ocitumãlo colongamelo.” 32 Kuenje ulume wa iñila vonjo kuenda eye* wa kutulula olongamelo, yu wa eca owangu wa kukuta kuenda okulia kolongamelo, lovava oku sukula kolomãhi viulume waco lo kolomãhi vialume va kala laye. 33 Eci vo wĩha cimue coku lia, eye wa popia hati: “Si li osimbu sia ku lomboluile eci ca ndi nena.” Kuenje Lavane hati: “Lombolola!”

34 Ulume wa popia hati: “Ame ndukuenje wa Avirahama.+ 35 Yehova wa siata oku sumũlũisa calua cime cange kuenda wo lingisa ohuasi poku u wĩha olomeme, olongombe, opalata lulu, apika valume lapika vakãi kuenda olongamelo lovimbulu.+ 36 Handi vali, Sara ukãi wa cime cange ndaño wa kukile ale, pole, wo citila omõla umue ulume+ kuenda cime cange o ka eca komõlaye ovina viosi a kuete.+ 37 Kuenje cime cange wa lisila lame poku popia hati: ‘Ku ka sandele ukãi omõlange pokati komãla vakãi va Kanana vofeka nda tunga.+ 38 Pole, kuende konjo ya isiange kuenda ku vangandiange,+ oco o sandele ukãi omõlange.’+ 39 Ame nda pula cime cange hati: ‘Nda ukãi ka tavele oku iya lame?’+ 40 Eye wa nambulula hati: ‘Yehova una ndi vumba,+ o ka tuma ungelo waye+ loku sumũlũisa muẽle ungende wove kuenda o sukila oku sandela ukãi omõlange pokati ka vangandiange lo konjo ya isiange.+ 41 Nda wa enda ku vangandiange kuenje ka va ku ĩhile ufeko, o yovoka kohuminyo yove wa linga lame. Ove o yovoka muẽle kohuminyo yove.’+

42 “Etaili eci nda pitĩla pono, nda popia hati: ‘A Yehova Suku ya cime cange Avirahama, nda o ka sumũlũisa ungende wange, 43 cilo ñasi palo pono. Ci linge okuti eci kuiya ufeko umue+ oku tapa ovava ame ndu u sapuila hati: “Mange ohenda nyĩheko otuvava kesanga liove,” 44 kuenje eye o ka nambulula hati: “Tambula, nyua kuenda ndi nyuisavo olongamelo viove.” Ukãi waco eye Yehova a nõla oco a linge ukãi womõla wa cime cange.’+

45 “Osimbu sia malele oku likutilila vutima wange, Rebeka weya lesanga liaye liovava kapepe kuenda wa enda pono kuenje wa fetika oku tapa ovava. Noke ndo sapuila siti: ‘Mange ohenda nyĩheko otuvava.’+ 46 Eye wa nyoñamisa lonjanga esanga liaye lia kala kapepe loku popia hati: ‘Va nyueko+ kuenda ndi nyuisavo olongamelo viove.’ Kuenje nda nyua kuenda eye wa nyuisavo olongamelo. 47 Noke ndo pula siti: ‘Ove wumõla welie?’ Eye wa nambulula hati: ‘Ndimõla a Betuele, omõla ulume Milika a citila Nahore.’ Kuenje nda kapa ocimbilingu kenyulu liaye kuenda ovinunga kovoko aye.+ 48 Nda petamẽla posi loku kekamẽla kovaso a Yehova kuenda nda sivaya Yehova, Suku ya cime cange Avirahama,+ una wa ndi songuila vonjila ya sunguluka okuti ndi sanga omõla ufeko wa manji ya cime cange oco a likuele lomõlaye ulume. 49 Kaliye ndi sapuili nda okuti vu yongola oku lekisa ocisola ka ci pongoloka kuenda esunga ku cime cange; pole, nda hacoko, sapuiliko oco ndi kũlĩhe eci ndi linga.”*+

50 Lavane la Betuele va tambulula vati: “Eci ca tunda ku Yehova. Etu ka tu pondola oku ku sapuila okuti, oco ale hacoko.* 51 Rebeka yu kovaso ove. U wambata, kuendi, a linge ukãi womõla a cime cove ndeci Yehova a popia.” 52 Eci ukuenje wa Avirahama a yeva olondaka viavo, vepuluvi liaco eye wa petamẽla posi kovaso a Yehova. 53 Noke ukuenje wopa ovikuata viopalata, lovikuata viulu, lovowalo kuenje wa vi eca ku Rebeka kuenda wa ecavo ovina via velapo ku huvaye la inaye. 54 Noke eye kumue lalume va kala laye, va lia, va nyua kuenda oko va lala.

Eci a pasuka komẽle, wa popia hati: “Ngeceleli okuti niukila ku cime cange.” 55 Omo liaco, huvaye ulume la inaye va popia vati: “Ufeko a siale letu oloneke ekũi. Noke citava oku u wambata.” 56 Pole, ukuenje wa va tambulula hati: “Ko ka nateki, omo okuti Yehova wa sumũlũisa ungende wange. Ngeceleli okuti niukila, oco ha sange cime cange.” 57 Ovo vati: “Tu kovongi ufeko oco tu u pulise.” 58 Ovo va kovonga Rebeka loku u pula vati: “O yongola oku enda lulume u?” Eye hati: “Njongola oku enda.”

59 Ovo va ecelela okuti manjavo Rebeka+ enda kumue lupika* waye wufeko+ kuenda ukuenje wa Avirahama kumue lalume va kala laye. 60 Va sumũlũisa Rebeka loku u sapuila vati: “A manjetu, tu lavoka okuti o kuata olohuluwa vialua* viomãla kuenda ocitumbulukila* cove ci piñale alupale* ovanyãli vavo.”+ 61 Kuenje Rebeka kumue lapika vaye vakãi va votoka, va londa kolongamelo kuenda va kuama ulume. Omo liaco, ukuenje wa enda lonjila yaye kumue la Rebeka.

62 Isake wa kala oku tundilila ko Bere-lahai-roi,+ momo wa tungile vofeka yo Negeve.+ 63 Kuenje Isake wa kala oku ñuala ñuala vusenge koñolosi oku sokolola.+ Eci a petula ovaso wa mola okuti, kua kala oku iya olongamelo! 64 Eci Rebeka a petula ovaso, wa mola Isake kuenje wa loka lonjanga kongamelo. 65 Noke Rebeka wa pula ukuenje hati: “Ulume o-o, o kasi oku endela vusenge okuti o kasi oku iya oku ñualehela letu helie?” Ukuenje hati: “Eye cime cange.” Ukãi wa tikula o veu, yu wa lisikĩlila. 66 Ukuenje wa sapuila Isake ovina viosi a linga. 67 Noke Isake wambata ufeko vombalaka ya inaye Sara.+ Kuenje Rebeka wa linga ukãi waye; Isake wo sola+ kuenda wa sanga elembeleko noke liolofa via inaye.+

25 Avirahama wa kuela ukãi ukuavo, onduko yaye Ketura. 2 Vokuenda kuotembo ukãi waco wo citila Simirama, Ikasane, Medana, Midiane,+ Isimbake kuenda Siuhi.+

3 Ikasane wa linga isia ya Sieva la Dedane.

Omãla va Dedane va kala Asuri, Letusi kuenda Lewumi.

4 Omãla va Midiane va kala Efa, Efere, Hanoke, Avida kuenda Eldaha.

Vosi yavo va kala omãla va Ketura.

5 Noke Avirahama wa eca ku Isake ovina viosi a kuatele,+ 6 pole, komãla valume a cita lakama vaye, Avirahama wa eca olombanjaile. Kuenje osimbu a kala komuenyo, wa va tuma kutundilo, ocipãla lomõlaye Isake+ okuti, kofeka Yutundilo. 7 Avirahama wa kala komuenyo 175 kanyamo. 8 Avirahama wa fa noke yoku kala komuenyo otembo yalua loku sanjukila omuenyo waco kuenje wa kongeliwa lomanu* vaye. 9 Omãla vaye Isake la Isameli vo kenda veleva lia Makapela vusenge wa Efirone omõla a Soyara u Hiti okuti, kovaso ya Mamire,+ 10 okuti usenge Avirahama a landele komãla va Hiti. Avirahama oko a kendiwa kumue lukãi waye Sara.+ 11 Noke yolofa via Avirahama, Suku wamamako oku sumũlũisa omõlaye Isake+ kuenda Isake wa tungila ocipepi lo Bere-lahai-roi.+

12 Owu owo ulandu wa Isameli+ omõla a Avirahama una Hagare+ u Egito, upika wa Sara a citila Avirahama.

13 Evi ovio olonduko viomãla va Isameli kuenda via sonehiwa ndomo vi likuata lovikoti viapata avo okuti: omõla uveli wa Isameli eye Nevayoti,+ noke Kedare,+ Adivele, Mivisama,+ 14 Misima, Duma, Masa, 15 Hadada, Tema, Yeturi, Nafisi la Kedema. 16 Ava ovo omãla va Isameli kuenda olonduko viavo via sonehiwa ndomo vi likuata lovaimbo kuenda ovilombo viavo okuti, 12 kasongui ndapata avo.+ 17 Isameli wa kala komuenyo ci soka 137 kanyamo. Kuenje wa fa, yu wa kongeliwa lomanu* vaye. 18 Ovo va tungile oku upisa ko Havila+ ocipepi lo Siuri+ okuti, imbo lia kala ocipepi lo Egito toke ko Asuria. Kuenje eye wa litungila konele ya vamanjaye* vosi.+

19 Owu owo ulandu wa Isake omõla a Avirahama.+

Avirahama wa linga isia ya Isake. 20 Isake wa kuata 40 kanyamo eci a kuela Rebeka, omõla a Betuele+ u Arama wo ko Padana-Arama, haeye manji ukãi wa Lavane u Arama. 21 Isake wa enda oku lipilika oku pinga ku Yehova catiamẽla kukãi waye, momo wa kala osiũle; kuenje Yehova wa tambulula epingilo liaye noke ukãi waye Rebeka wemina. 22 Omãla va kala vimo liaye va fetika oku litĩla omunu lukuavo+ kuenje ukãi wa popia hati: “Nda ndi tala ohali ndoco, momo lie ndi amamelako lomuenyo? Omo liaco, eye wa likutilila ku Yehova oco a kũlĩhe esunga lieci ca kala oku pita. 23 Kuenje Yehova wo sapuila hati: “Vimo+ liove muli olofeka vivali kuenda oku upisa vimo liove apata avali a ka litepa;+ ofeka yimue yi ka pamapo vali okuti yikuavo yi sule+ kuenda ukulu o ka vumba umalẽhe.”+

24 Eci otembo yoku cita ya pitĩla, vimo liaye mua kala olonjamba. 25 Omõla watete wa citiwa, etimba liaye liosi lia kuata oluvi* walua lu kusuka ndocikutu cimue covonya+ kuenje vo luka hati, Esau.*+ 26 Noke manjaye wa citiwa kuenje eka liaye lia kuata kocisendemãhi ca Esau+ kuenda vo luka hati, Yakoba.*+ Isake wa kuata 60 kanyamo eci ukãi waye a cita omãla vaco.

27 Osimbu omãla va kala oku kula, Esau wa loñolohele koku yeva ovinyama+ kuenda wa solele calua oku kala vusenge, pole, Yakoba wa kala omunu wa pua etondelo haeye wa enda oku kala volombalaka.+ 28 Isake wa solele calua Esau, omo liositu yoku yeva, pole, Rebeka wa solele Yakoba.+ 29 Onjanja yimue eci Esau a tunda vusenge lekavo, wa sanga okuti Yakoba o kasi oku teleka akunde. 30 Esau wa sapuila Yakoba hati: “Mange ohenda, yayulako nyĩheko kamue okakunde ka kusuka wa teleka, momo nda kava kuenda ñuete onjala yalua!” Eli olio esunga lieci vo lukila okuti, Edome.*+ 31 Yakoba wa tambulula hati: “Tete ndandise unuñulu wove!”+ 32 Esau wa tambulula hati: “Ñasi oku fa! Unuñulu waco u kuete esilivilo lie kokuange?” 33 Yakoba wo sapuila hati: “Tete lisinga lame!” Kuenje eye wa lisinga laye kuenda wa landisa unuñulu waye ku Yakoba.+ 34 Noke Yakoba wa eca ku Esau ombolo kuenda akunde kuenje wa lia, wa nyua noke wa votoka, yu wa enda lonjila yaye. Omo liaco, Esau wa sepula unuñulu waye.

26 Vofeka mua kala onjala yalua. Onjala yaco ya kalavo koloneke via Avirahama.+ Kuenje Isake wa enda ku Avimeleke soma ya va Filisiti ko Gerare. 2 Yehova wa molẽha kokuaye loku popia hati: “Ku ka lokile ko Egito. Tunga vofeka hu lekisa. 3 Kala vofeka yaco ndocingendeleyi+ kuenje ndi amamako oku kala love loku ku sumũlũisa, momo ngeca olofeka viosi evi kokuove kuenda kocitumbulukila* cove+ kuenje ndi tẽlisa ocisila nda lisila la isiove Avirahama+ cokuti: 4 ‘Ndi ka luisa ocitumbulukila* cove ndolombungululu vio kovailu;+ kuenda ndi ka eca olofeka viosi evi kocitumbulukila* cove;+ kuenje olofeka viosi vio kilu lieve vi ka sumũlũisua mekonda liocitumbulukila* cove,’+ 5 momo Avirahama wa pokola kondaka yange kuenda wamamako oku kapako olonumbi viange, lovikundi viange, loviholo viange kuenda ovihandeleko viange.”+ 6 Omo liaco, Isake wamamako oku kala vo Gerare.+

7 Eci alume vo vofeka yaco va enda oku u pula catiamẽla kukãi waye, eye wa enda oku tambulula hati: “U manjange.” Eye wa kuata usumba woku popia hati: “U ukãi wange”+ omo wa popia hati: “Alume vo vofeka yaco va pondola oku ndi ponda mekonda lia Rebeka,” momo eye wa finile calua.+ 8 Noke yotembo yimue, Avimeleke soma ya va Filisiti wa kala oku lengelela ponjanela kuenje wa mola okuti Isake wa kala oku kuata kuata kapepe wukãi waye Rebeka.+ 9 Kuenje vepuluvi liaco, Avimeleke wa vilikiya Isake loku popia hati: “Eye puãi ukãi wove! Momo lie wa popela okuti: ‘Eye manjange’?” Isake wo tambulula hati: “Nda ci popela omo nda kuata usumba woku fa mekonda liaye.”+ 10 Pole, Avimeleke wamisako hati: “Nye wa ci lingila?+ Nda umue pokati kalume wa lipekelele lukãi wove, nda wa tu kokela ekandu!”+ 11 Noke Avimeleke wa handeleka omanu vosi hati: “Wosi wa lamba kulume u kuenda kukãi waye, a pondiwe muẽle!”

12 Kuenje Isake wa fetika oku lima vofeka yaco kuenda kunyamo waco wongula eci ci soka 100 kolonjanja viovina a kũla, momo Yehova wa kala oku u sumũlũisa.+ 13 Eye wa linga ohuasi kuenda wamamako oku kuata ovina vialua toke eci a linga ohuasi. 14 Eye wa kuata oviunda violomeme, levi violongombe, lapika valua+ kuenje va Filisiti va fetika oku u kuatela onya.

15 Va Filisiti va lembika ovisimo viosi apika va isiaye va fẽlele koloneke via Avirahama.+ 16 Avimeleke wa sapuila Isake hati: “Tunda vofeka yetu, momo epata liove lia livokiya calua okuti, etu ci sule.” 17 Noke Isake wa tundamo, yu wa ilukila kocimbota* co Gerare+ kuenje oko a kala. 18 Isake wa fẽla vali ovisimo viovava vina via fẽliwile koloneke via isiaye Avirahama okuti, va Filisiti va vi lembikile noke yolofa via Avirahama+ kuenje wa vi luka vali olonduko vimuamue vina isiaye a lukile.+

19 Eci apika va Isake va kala oku fẽla vocimbota,* va sanga ocisimo covava a talala. 20 Noke angombo vo ko Gerare va fetika oku lihoya langombo va Isake vati: “Ovava a-a etu!” Kuenje Isake wa luka ocisimo caco okuti, Eseke,* momo opo va lihoyela laye. 21 Kuenje ovo va fetika oku fẽla ocisimo cikuavo kuenda va lihoyisa vali omo liocisimo caco. Omo liaco, eye wa luka ocisimo caco okuti, Sitina.* 22 Noke eye wa tunda kocitumãlo caco kuenda wa fẽla ocisimo cikuavo kuenje ka va lihoyele vali omo liocisimo caco. Wa luka ocisimo caco okuti, Rehovote* loku popia hati: “Momo cilo Yehova wa tu ĩha ocitumãlo cinene kuenda wa tu luisa vofeka.”+

23 Noke wa lamanela toke ko Beresieva.+ 24 Kuteke waco, Yehova wa molẽha kokuaye loku popia hati: “Ame Suku ya isiove Avirahama.+ Ku ka kuate usumba,+ momo ñasi love kuenda hu sumũlũisa loku luisa ocitumbulukila* cove mekonda liukuenje wange Avirahama.”+ 25 Omo liaco, eye wa tunga utala kocitumãlo caco kuenje oko a vilikiyila onduko ya Yehova.+ Noke Isake oko a tungila ombalaka yaye+ kuenda apika vaye va fẽlelako ocisimo cimue.

26 Noke Avimeleke weya kokuaye oku tunda ko Gerare kumue la Ahusate ondunguli yaye kuenda Fikoli kesongo kolohoka viaye.+ 27 Kuenje Isake wa va pula hati: “Momo lie weyilili kokuange nda ene vu ndi nyale kuenda wa nundisi vofeka yene?” 28 Ovo va tambulula vati: “Tua limbuka ocili okuti, Yehova o kasi love.+ Kuenje tua popia tuti: ‘Pokati kove letu pa kale ohuminyo yimue kuenda ecelela okuti, tu linga ocisila love+ 29 cokuti, ku tu lingi cimue cĩvi ndeci ka tua ku lingile cimue cĩvi kuenda limbuka okuti, tua ku lingila lika eci ciwa poku ku tundisa lombembua. Cilo ove wa sumũlũisiwa la Yehova.’” 30 Noke Isake wa va pongiyila okulia kumue ku likasi kuenje va lia loku nyua. 31 Va pasuka selo komẽle kuenje va lisila ocisiIa omunu lukuavo.+ Noke Isake wa vosika kuenda va enda lombembua.

32 Keteke liaco, apika va Isake veya kuenje vo lomboluila eci catiamẽla kocisimo ovo va fẽla+ kuenda vo sapuila vati: “Tua sanga ovava!” 33 Omo liaco, eye wa luka ocisimo caco okuti, Siba. Eli olio esunga lieci olupale luaco lu tukuiwila okuti, Beresieva+ toke etaili.

34 Eci Esau a tẽlisa 40 kanyamo, wa kuela ukãi umue o tukuiwa hati, Yuditi omõla a Beheri u Hiti kuenda wa kuelavo Basemate omõla ufeko wa Eloni u Hiti.+ 35 Akãi vaco va kokela esumuo lialua* ku Isake la Rebeka.+

27 Eci Isake a kuka kuenda ovaso aye a hongua okuti ka lete vali, wa vilikiya Esau+ omõlaye uveli kuenje wo sapuila hati: “Amõlange!” Eye hati: “Ame ulo!” 2 Isake wamisako hati: “Kaliye nda kuka. Sia kũlĩhĩle eteke ndi fa. 3 Mange ohenda, tikula ovimãleho viove okuti, ocilalo covisongo lohonji yove, kuende vusenge ka ndi yeveleko ositu.+ 4 Noke nelekeleko okulia ku pepa hakuo ndi sole kuenda ku nenele. Kuenje ndi lia, noke hu sumũlũisa osimbu sia file.”

5 Pole, Rebeka wa kala oku yevelela osimbu Isake a kala oku vangula la Esau. Kuenje Esau wa enda vusenge oku ka yeva ositu oco a yi nene.+ 6 Rebeka wa sapuila omõlaye Yakoba+ hati: “Nda yeva isiove eci a kala oku vangula la huvove Esau hati: 7 ‘Neneleko ositu yoku yeva kuenda nelekeleko okulia ku pepa. Kuenje ndi lia, noke hu sumũlũisa kovaso a Yehova, osimbu sia file.’+ 8 Cilo, amõlange yevelela lutate kuenda linga eci hu sapuila.+ 9 Mange ohenda, kuende vocunda, kope otulohombo tuvali tua velapo, oco ndi pongiyile isiove okulia ku pepa ndomo eye a sole. 10 Noke ambata okulia kuaco ku isiove, oco a lie kuenje o ku sumũlũisa osimbu ka file.”

11 Yakoba wa sapuila inaye Rebeka hati: “Pole, huvange Esau ukualuvei,+ ame si kuete oluvei. 12 Nda isiange wa ndi papata?+ Kuenje ci kala ndu okuti, ñasi oku u sepula noke ndi likokela esiñalo okuti, esumũlũho halioko.” 13 Inaye wo sapuila hati: “Esiñalo nda lia ku wila ove, li mbuile ño ame amõlange. Linga ndomo nda ku sapuila, kuende ka njupile otulohombo.”+ 14 Eye wa enda wa kopile otulohombo tuaco kuenje wa tu eca ku inaye kuenda inaye wa telekela isiaye okulia ku pepa, ndomo eye a sole. 15 Noke Rebeka wa tikula uwalo wa velapo womõlaye uveli Esau, una a kuatele vonjo kuenda wa u walisa Yakoba omõlaye umalẽhe.+ 16 Rebeka wa tikula ovipa viotulohombo wa vi kapa kovoko omõlaye lo posingo yaye pana ka pa kaile oluvei.+ 17 Eye wa nena okulia kuaco ku pepa lombolo kuenda wa ku eca komõlaye Yakoba.+

18 Yakoba wa enda ku isiaye, yu wa popia hati: “A tate!” isiaye hati: “Ame ulo! Ove helie amõlange?” 19 Yakoba wa sapuila isiaye hati: “Ame Esau omõlove uveli.+ Nda linga ndeci wa numa. Mange ohenda, tumãla kuenda lia ositu nda yeva, noke o ndi sumũlũisa.”+ 20 Isake wa pula omõlaye hati: “Amõlange, wa ci sanga ndati lonjanga?” Omõla hati: “Momo Yehova Suku yove eye wa ci nena kokuange.” 21 Isake wa sapuila Yakoba hati: “Amela kulo hu papate amõlange, oco ñulĩhĩse nda ove muẽle wumõlange Esau ale sio.”+ 22 Yakoba wamela ku isiaye Isake kuenje isiaye wo papata, yu wa popia hati: “Ondaka, ondaka ya Yakoba, pole, ovoko, ovoko a Esau.”+ 23 Eye ko limbukile, momo ovoko aye a kala loluvei ndovoko a huvaye Esau. Kuenje wa sumũlũisa Yakoba.+

24 Isake wo pula hati: “Anga hẽ ove muẽle wumõlange Esau?” Eye wa tambulula hati: “Ame muẽle.” 25 Noke wa popia hati: “Neneleko ositu yoku yeva oco ndi lie amõlange kuenje hu sumũlũisa.” Eye wo nenela okulia, yu wa lia kuenda wo nenela ovinyu kuenje wa nyua. 26 Kuenje Isiaye Isake wo sapuila hati: “Mange ohenda, amõlange amela kokuange, ndi sipule.”+ 27 Eye wamela kokuaye kuenje wo sipula kuenda isiaye wa yeva elemba liuwalo waye.+ Noke wa sumũlũisa omõlaye loku popia hati:

“Elemba liomõlange lia soka lelemba liusenge Yehova a sumũlũisa. 28 Suku yocili a ku ĩhe owume wo kovailu+ kuenda osi ya lẽla,+ kumue lolomema vialua lovinyu yokaliye.+ 29 Omanu va ku vumbe kuenda olofeka vi ku kekamẽle. Linga cime ca vamanjove kuenda omãla va ina yove va ku kekamẽle.+ Wosi oku siñala a siñaliwe, wosi o ku sumũlũisa a sumũlũisiwe.”+

30 Eci Isake a mala oku sumũlũisa Yakoba, Yakoba wa tunda kovaso a isiaye Isake kuenje huvaye Esau wa tiuka koku yeva.+ 31 Eye wa telekavo okulia ku pepa kuenje wa ku ambata ku isiaye loku u sapuila hati: “A tate pasuka kuenda lia ositu omõlove a ku yevelako oco o ndi sumũlũise.” 32 Noke isiaye Isake wo pula hati: “Ove elie?” Eye hati: “Ame Esau, omõlove uveli.”+ 33 Noke Isake wa fetika oku luluma calua, yu wo pula hati: “Helie wa endele koku yeva kuenje wa ndi nenela ositu? Ame nda lia ale, osimbu kua pitĩlile kuenda omunu waco ndo sumũlũisa ale kuenje o ka sumũlũisiwa muẽle!”

34 Eci Esau a yeva olondaka via isiaye, wa fetika oku lila lolukandi kuenda lesumuo kuenje wa popia la isiaye hati: “Ndi sumũlũisevo a tate!”+ 35 Pole, isiaye wa popia hati: “Manjove weyile lelimbi kuenda wa tambula esumũlũho liove.” 36 Esau wo pula hati: “Siti onduko yaye Yakoba* okuti, wa ndi piñainya olonjanja vivali?+ Wa njupa ale unuñulu wange,+ kaliye cilo wa njupavo esumũlũho liange!”+ Noke wo pula hati: “Kua ndi sililepo esumũlũho lalimue?” 37 Pole, Isake wa tambulula Esau hati: “Ndo nõla oco a linge cime cove+ kuenda ndo wĩha vamanjaye vosi oco vo vumbe kuenda ndo wĩhavo olomema vialua, lovinyu yokaliye oco yu kuatise.+ Nye vali ca supapo oco ndu ku cĩhe amõlange?”

38 Esau wa pula isiaye hati: “A tate, o kuete lika esumũlũho limosi? Ndi sumũlũisevo a tate!” Kuenje Esau wa fetika oku lila lolukandi.+ 39 Noke Isiaye Isake wo tambulula hati:

“O tunga kupãla losi ya lẽla, o kala kupãla lowume wo kovailu.+ 40 O ka talavaya losipata yove otembo yosi o kala komuenyo+ kuenda o vumba manjove.+ Pole, eci cu ku kuma, ove o liupa okanga yaye kosingo yove.”+

41 Omo liaco, Esau wa kuatela ocikumbiti Yakoba, omo liesumũlũho isiaye a eca kokuaye+ kuenje Esau wa popia vutima waye hati: “Oloneke vioku lila isiange vi kasi ocipepi.+ Noke ndi ponda manjange Yakoba.” 42 Eci Rebeka vo sapuila olondaka viomõlaye uveli Esau, vepuluvi liaco, wa tuma oku vilikiya Yakoba omõlaye umalẽhe kuenje wo sapuila hati: “Huvove Esau o yongola oku ku ponda.* 43 Amõlange, cilo, linga eci hu sapuila. Votoka kuenda tilila ku huvange Lavane ko Harane.+ 44 Kala laye vokuenda kuotembo yimue toke eci onyeño ya huvove yi tulumũha, 45 toke eci onyeño manjove a ku kuetele yi tepuluka kuenje eye ivalako ovina wo lingila. Noke ndi tuma oku ku vilikiya. Momo lie ndi pumbila kavali kene veteke limuamue?”

46 Noke Rebeka wa sapuila Isake hati: “Nda suvuka omuenyo wange omo liomãla vakãi va Hiti.+ Nda Yakoba wa kuela umue pokati komãla vakãi va Hiti, ndeci akãi ava vofeka yilo, momo lie ndi kalela vali komuenyo?”+

28 Kuenje Isake wa kovonga Yakoba kuenda wo sumũlũisa loku u handeleka hati: “Ku ka kuele ukãi umue pokati komãla vakãi va Kanana.+ 2 Kuende ko Padana-Arama konjo ya Betuele isia ya ina yove kuenda oko o kopa ukãi, pokati komãla vakãi va Lavane+ manji ya ina yove. 3 Suku Ukuonene Wosi o ka ku sumũlũisa loku ku lingisa okuti, o kuata omãla valua kuenda o ka ku luisa kuenje o linga olofeka* vialua.+ 4 Eye o ka eca kokuove lo kocitumbulukila* cove asumũlũho a Avirahama+ okuti, o piñala ofeka wa siata oku kala ndocingendeleyi, yina Suku a ecele ku Avirahama.”+

5 Noke Isake wosika Yakoba kuenje wa enda ko Padana-Arama ku Lavane omõla a Betuele u Arama,+ manji a Rebeka,+ ina ya Yakoba la Esau.

6 Esau wa mola okuti, Isake wa sumũlũisa Yakoba loku u tuma ko Padana-Arama oku ka sanda ukãi kuenda eci o sumũlũisa wo handeleka hati: “Ku ka kuele ukãi umue pokati komãla vakãi va Kanana,”+ 7 wa molavo okuti, Yakoba wa pokola ku isiaye la inaye kuenje wa enda ko Padana-Arama.+ 8 Eci Esau a limbuka okuti, isiaye Isake ka sanjukilile akãi vo ko Kanana,+ 9 Esau wa enda ku Isameli, yu wa kuela manji ya Nevayoti okuti, Mahalati omõla ukãi wa Isameli omõla a Avirahama, oku vokiyako akãi vakuavo a kuatele ale.+

10 Yakoba wa tunda ko Beresieva kuenje wa enda toke ko Harane.+ 11 Noke wa pitĩla pocitumãlo cimue kuenda wa sandiliya apa a lala, momo ekumbi lia iñila ale. Wa tikula limue pokati kovawe o pocitumãlo caco kuenje wa kunamisako utue waye noke wa pekela.+ 12 Noke wa lota onjoi yokuti, kilu lieve kua kapiwa osikata yimue okuti, osungu yaco ya lamba kovailu; kuenda ovangelo va Suku va kala oku lamana loku loka kosikata yaco.+ 13 Kuenje tala! Yehova wa kala kilu liosikata yaco kuenda wa popia hati:

“Ame Yehova Suku ya Avirahama isia yove kuenda Suku ya Isake.+ Ofeka wa pekela ndeti, ndi yeca kokuove lo kocitumbulukila* cove.+ 14 Ocitumbulukila* cove ci ka linga ndoneketela yo kilu lieve+ kuenda o lisanduila kutakelo lo kutundilo, konano lo kombuelo kuenje apata osi o kilu lieve a ka sumũlũhila* muẽle kokuove lo kocitumbulukila* cove.+ 15 Ame ñasi love kuenda ndu ku teyuila kuosi wenda kuenje hu nena vali vofeka yilo.+ Si ku yanduluka, toke eci ndi tẽlisa ohuminyo nda linga kokuove.”+

16 Kuenje Yakoba wa pasuka kotulo kuenda wa popia hati: “Ocili, Yehova o kasi pocitumãlo cilo kuenda sia ci kũlĩhĩle.” 17 Eye wa kuata usumba walua, yu wamisako hati: “Ocitumãlo eci ci komõhisa calua! Citava lika okuti, eyi onjo ya Suku+ kuenda eyi ombundi yo kovailu.”+ 18 Noke Yakoba wa pasuka selo komẽle kuenje wa tikula ewe kuna a kunamisile utue waye kuenda wa li kapa ndongunji loku pesila ulela kosungu yaco.+ 19 Eye wa luka ocitumãlo caco hati, Betele,* pole, kosimbu olupale luaco lua tukuiwile okuti, Lusi.+

20 Yakoba wa linga ocisila cimue poku popia hati: “Nda Suku wamamako oku kala lame loku ndi teyuila kungende wange, loku nyĩha ombolo yoku lia kuenda uwalo, 21 kuenje ndi tiukila lombembua konjo ya isiange, Yehova o ka lekisa muẽle okuti, eye Suku yange. 22 Kuenje ewe nda kapa ndeti ndongunji, li kala onjo ya Suku+ kuenda ame ndi ka eca muẽle kokuove onepa yekũi yovina viosi o nyĩha.”

29 Noke Yakoba wamamako lungende waye kuenje wa pitĩla kofeka yomanu vo Kutundilo. 2 Kuenje wa mola ocisimo cimue vusenge kuenda oviunda vitatu violomeme via pekela ocipepi locisimo caco, momo oko omanu vaco va enda oku upa ovava oku nyuisa oviunda. Komẽla wocisimo, kua sitikiwa ewe linene. 3 Eci ovo va enda oku ongolola oviunda viosi, va enda oku upa ewe lia kala komẽla wocisimo kuenje va nyuisa ovava olomeme, noke va tiuwiya vali ewe liaco komẽla wocisimo.

4 Yakoba wa va pula hati: “A vamanjange, wa tundi pi? Ovo vati: “Tua tunda ko Harane.”+ 5 Eye wa va pula hati: “Anga hẽ wa kũlĩhi Lavane+ onekulu ya Nahore?+ Ovo vati: “Tuo kũlĩha.” 6 Noke wa va pula vali hati: “Eye o kasi ciwa?” Ovo vo tambulula vati: “O kasi ciwa. Omõlaye Rahele+ yo-o, o kasi oku iya lolomeme!” 7 Kuenje eye hati: “Ekumbi handi li kasi pongunji. Elivala lioku ongolola olomeme, handi ka lia pitĩlilepo. Nyuisi olomeme kuenda vi ambati oco u vi lisi.” 8 Ovo va popia vati: “Ka tu kuete omoko yoku ci linga toke eci oviunda viosi viongoluiwa kuenje ewe liupiwa komẽla wocisimo. Noke oco lika tu nyuisa olomeme.”

9 Osimbu Yakoba a kala oku sapela lavo, Rahele weya lolomeme via isiaye, momo Rahele wa kala ungombo. 10 Eci Yakoba a mola Rahele omõla a Lavane manji ya inaye kuenda olomeme via Lavane, Yakoba vepuluvi liaco wa amela pocisimo loku upako ewe kuenje wa nyuisa olomeme via Lavane manji ya inaye. 11 Noke Yakoba wa sipula Rahele kuenje Yakoba wa fetika oku lila lolukandi. 12 Yakoba wa sapuila Rahele okuti eye epata* lia isiaye haeye omõla a Rebeka. Ufeko wa lupukila ku isiaye oku ko sapuilako.

13 Eci Lavane+ a yeva ovina evi viatiamẽla ku Yakoba omõla a manjaye, eye wa lupuka oco a lisange laye. Wo pupola kapepe, wo sipula kuenda wo tuala konjo yaye. Kuenje Yakoba wa fetika oku lomboluila Lavane ovina viosi via pita laye. 14 Lavane wo sapuila hati: “Ocili okuti ove wukepa liange haive wusitu yange.”* Kuenje Yakoba wa kala laye osãi yosi.

15 Noke Lavane wa sapuila Yakoba hati: “Omo okuti ove vungandiange,*+ anga hẽ o ndi talavayela okuti si ku feti cimue? Sapuileko, ndu ku feta nye?”+ 16 Lavane wa kuata omãla vavali vakãi. Onduko yuveli waco Lea, onduko yumalẽhe waco Rahele.+ 17 Pole, ovaso a Lea ka a posokele, osimbu okuti Rahele wa posokele kuenda wa kala ukãi umue wa finile calua. 18 Yakoba wa sola calua Rahele, yu wa popia hati: “Ndi yongola oku ku talavayela anyamo epanduvali omo lia Rahele omõlove umalẽhe.”+ 19 Noke Lavane wa popia hati: “Ca sunguluka kokuange oku eca omõlange kokuove okuti, kulume ukuavo sio. Amamako oku kala konjo yange.” 20 Yakoba wa talavaya anyamo epanduvali omo lia Rahele,+ pole, kokuaye ca kala ndu okuti oloneke vimue ño, omo liocisola a kuatela ufeko.

21 Noke Yakoba wa sapuila Lavane hati: “Nyĩhe ukãi wange, momo oloneke nda ku talavayela via pua oco ndi litokeke laye.” 22 Noke Lavane wongolola omanu vosi vo pocitumãlo kuenda wa linga ocipito cimue. 23 Pole, luteke wa kuata omõlaye Lea wo nena ku Yakoba oco a litokeke laye. 24 Lavane wa ecavo upika waye wukãi okuti, Silipa komõlaye Lea oco a linge upika waye.+ 25 Lomẽle Yakoba wa limbuka okuti, wa lale la Lea! Noke Yakoba wa pula Lavane hati: “Wa ci ndingila nye? Siti nda ku talavayela Rahele? Momo lie wa ñembela?”+ 26 Lavane wa tambulula hati: “Eci hacituwa cetuko oku eca tete umalẽhe okuti uveli o siala. 27 Tẽlisa ño osemana yoku kala lukãi u. Noke ndu ku ĩhavo ukãi ukuavo, pole, o sukila oku ndi talavayela vali anyamo epanduvali.”+ 28 Yakoba wa ci linga kuenda wa tẽlisa osemana yoku kala lukãi waco, noke Lavane wo wĩhavo omõlaye Rahele oco a linge ukãi waye. 29 Lavane wa ecavo komõlaye Rahele upika waye wukãi okuti, Biliha+ oco a linge upika waye.+

30 Noke Yakoba wa litokekavo la Rahele kuenje wa solele vali Rahele okuti Lea ci sule kuenda wa talavayela vali Lavane epanduvali kanyamo.+ 31 Eci Yehova a limbuka okuti Lea ka soliwe,* eye wa ecelela okuti Lea o mina,*+ pole, Rahele wa kala osiũle.+ 32 Lea wemina kuenda wa cita omõla umue ulume kuenje wo luka Ruvene,*+ yu wa popia hati: “Momo Yehova wa limbuka ohali yange,+ kaliye ulume wange o ka fetika oku ndi sola.” 33 Lea wemina vali kuenda wa cita omõla ulume kuenje wa popia hati: “Momo Yehova wa yeva alisiõsũilo ange okuti si soliwe, yu wa nyĩha vali omõla ukuavo.” Kuenje wo luka hati, Simeone.*+ 34 Eye wemina vali, yu wa cita omõla ulume kuenje wa popia hati: “Kaliye ulume wange o kakatela kokuange, momo ndo citila omãla vatatu valume.” Kuenje wo luka hati, Lewi.*+ 35 Lea wemina vali kuenje wa cita omõla ulume, yu wa popia hati: “Onjanja eyi ndi sivaya Yehova.” Eye wo luka hati, Yuda.*+ Noke wa liwekapo oku cita.

30 Eci Rahele a limbuka okuti ka citilile omãla Yakoba, wa kuatela esepa huvaye Lea kuenda wa sapuila Yakoba hati: “Nyĩhe omãla, sanga ndi fa.” 2 Noke Yakoba wa temẽla Rahele, yu wo pula hati: “Anga hẽ ñasi pomangu ya Suku una wa ku tateka oku cita omãla?” 3 Eye hati: “Upika wange wufeko Biliha+ yu. Lipekela laye oco eye a ndi citile* omãla okuti, pocakati caye ndi kuatavo omãla.” 4 Eye wa eca upika waye Biliha ku Yakoba oco a linge ukãi waye kuenje Yakoba wa lipekela laye.+ 5 Biliha wemina kuenda wa citila Yakoba omõla ulume. 6 Rahele wa popia hati: “Suku wa linga onganji yange kuenda wa yeva ondaka yange kuenje wa nyĩha omõla ulume.” Eli olio esunga lieci o lukila hati, Dani.*+ 7 Biliha upika wa Rahele wemina vali kuenje wa citila Yakoba omõla wavali wulume. 8 Noke Rahele wa popia hati: “Nda liyaka calua la manjange. Kaliye nda yulavo!” Kuenje wa luka omõlaco hati, Nafitali.*+

9 Eci Lea a limbuka okuti ka kaile vali oku cita omãla, wa eca upika waye Silipa ku Yakoba oco a linge ukãi waye.+ 10 Kuenje Silipa upika wa Lea wa citila Yakoba omõla ulume. 11 Lea wa popia hati: “Ñuete esumũlũho!” Kuenje wo luka hati, Gadi.*+ 12 Noke Silipa upika wa Lea wa citila Yakoba omõla wavali wulume. 13 Kuenje Lea wa popia hati: “Nda sanjuka! Momo afeko va ka nukula okuti nda sanjuka.”+ Omo liaco, wa luka omõlaco hati, Asiyere.*+

14 Eteke limue, Ruvene+ wa kala oku ñuala ñuala vepia kotembo yoku ungula otiliku kuenje wa sanga apako amue omanu va enda oku sima okuti a kuatisa koku mina.* Eye wambatela inaye Lea apako aco. Noke Rahele wa sapuila Lea hati: “Mange ohenda nyĩheko apako ana omõlove a ku nenela.” 15 Lea wo tambulula hati: “Anga hẽ oku nambula ulume wange ocitangi citito?+ Cilo o ndi tambulavo apako ana omõlange a ndi nenela?” Rahele wa popia hati: “Nda oco, uteke ulo eye o lala love, nda ove wa nyĩha apako omõlove a ku nenela.”

16 Eci Yakoba a kala oku tunda kepia koñolosi, Lea wa enda oku ka lisanga laye kuenda wa popia hati: “Etaili o litokeka lame, momo nda landa omoko yaco lapako ana omõlange a nena.” Kuenje eye wa lala laye uteke waco. 17 Suku wa yeva olohutililo via Lea kuenda wo tambulula kuenje wemina, yu wa citila Yakoba omõla watãlo wulume. 18 Noke Lea wa popia hati: “Suku wa nyĩha ofeto yange, momo nda eca upika wange kulume wange.” Kuenje Lea wa luka omõlaco hati, Isakare.*+ 19 Lea wemina vali kuenje wa citila Yakoba omõla wepandu wulume.+ 20 Lea wa popia hati: “Suku wa nyĩha ombanjaile yiwa. Kaliye ndi ka taviwa lulume wange,+ momo ndo citila omãla valume epandu.”+ Kuenje wa luka omõlaco hati, Sevulono.*+ 21 Noke wa cita omõla ukãi kuenda wo luka hati, Dina.+

22 Noke Suku wa ivaluka Rahele, wa yeva olohutililo viaye kuenda wo tambulula poku ecelela okuti o mina.*+ 23 Eye wemina, yu wa cita omõla ulume. Noke wa popia hati: “Suku wa njupa esepu liange!”+ 24 Kuenje wo luka hati, Yosefe,*+ loku popia hati: “Yehova wa mbokiyako omõla ukuavo wulume.”

25 Rahele noke yoku cita Yosefe, vepuluvi liaco Yakoba wa sapuila Lavane hati: “Ecelela okuti ngenda kocitumãlo cange kuenda kofeka yange.+ 26 Nyĩhe akãi vange lomãla vange vana nda ku talavayela oco ngende, momo ove wa kũlĩha ciwa ndomo nda ku talavayela.”+ 27 Kuenje Lavane wo sapuila hati: “Nda nda sanga ohenda kovaso ove, ndi limbuka okuti Yehova wa ndi sumũlũisa mekonda liove.” 28 Wamisako hati: “Tukula ofeto yove kuenje ndu ku ĩha.”+ 29 Noke Yakoba wo sapuila hati: “Wa kũlĩha ndomo nda ku talavayela kuenda ndomo oviunda viove via livokiya peka liange;+ 30 osimbu sieyile, oviunda viove via kala vitito, pole, cilo via livokiya calua kuenda Yehova wa ku sumũlũisa tunde eci ndeya. Oco hẽ eteke lipi ndi talavayela epata liange?”+

31 Lavane wo pula hati: “Ndu ku ĩha nye?” Yakoba wa tambulula hati: “Ku nyĩha lacimue! Ndi kamamako oku lisa oviunda viove loku vi lava,+ nda wa ndingila ocina eci. 32 Etaili ndi pita koviunda viove viosi. Ove o kapa ponele olomeme viosi vi kuete atota levi vi kuete avala alua kuenda olomeme viosi vi tekãvelua pokati kovitupi viotulomeme levi viosi vi kuete avala alua kuenda evi vi kuete atota pokati kolohombo viomange. Oku upisa cilo, eyi oyo yi kala ofeto yange.+ 33 Kuenje esunga liange li ka situluiwa kovaso yoloneke, eci o ka kũlĩhĩsa ofeto yange. Pokati kolohombo viosi viomange ñala lavio, nda pa sangiwa eyi ka yi kuete atota leyi ka yi kuete avala alua kuenda nda pokati kovitupi viotulomeme pa sangiwa tumue ka tu tekãvelua, vi tendiwa okuti via nyaniwa.”

34 Noke Lavane wa popia hati: “Oco muẽle! Ci lingiwe ndomo wa popia.”+ 35 Keteke liaco, Lavane wa tepako ovitupi violohombo vi kuete avala avali kuenda avala alua, lolohombo viosi viomange vi kuete atota levi vi kuete avala alua, levi viosi vi kuete avala a yela kuenda pokati kovitupi viotulomeme, wa tepapo viosi vina vi tekãvelua kuenje wa vi eca komãla vaye oco va vi tate. 36 Kuenje Lavane wa litepa la Yakoba ocinãla coloneke vitatu viungende kuenda Yakoba wamamako oku kala ungombo wolomeme via Lavane vina via supapo.

37 Yakoba wa tikula olombueti vi talala viuti wulemba, lowu wo amendoeira kuenda viuti wofaya kuenje wa songamo atota a yela poku molẽhisa onepa yi yela yolombueti viaco. 38 Noke olombueti viaco a songa, wa vi kapa kovaso yoviunda, poviva viovava, povinyuĩlo pana ovinyama via siata oku nyuila ovava oco okuti vi lipekela pokati kovaso yolombueti viaco eci viya oku nyua ovava.

39 Kuenje olomeme vi lipekela kovaso yolombueti kuenda vi cita otulomeme tu kuete avala avali, lotu tu kuete atota kuenda otu tu kuete avala alua. 40 Noke Yakoba wa tepa ovitupi viotulomeme kuenda wa lingisa okuti olomeme vi kuete avala avali levi viosi vi kuete avala a tekãvelua a limba ovaso lolomeme via Lavane. Omo liaco, wa tepa oviunda viaye kuenda ka vi kongelele levi via Lavane. 41 Eci ovinyama vina vi kuete ongusu vi kuata onjongole yoku lipekela, Yakoba wa enda oku kapa olombueti vociva covava kovaso yoviunda oco vi lipekele ocipepi lolombueti viaco. 42 Pole, nda ovinyama viaco ka vi kuete ongusu, Yakoba ka kapaile olombueti. Omo liaco, vina ka vi kuete ongusu, olonjanja viosi via enda oku tiamẽla ku Lavane, pole, vina vi kuete ongusu via enda oku tiamẽla ku Yakoba.+

43 Noke ukuasi wa Yakoba wa livokiya calua kuenje wa kuata oviunda vialua, lapika valume lava vakãi kuenda olongamelo lovimbulu.+

31 Vokuenda kuotembo, Yakoba wa yeva eci omãla va Lavane va kala oku popia vati: “Yakoba wa tambula ovina viosi via isietu, levi via tiamẽla ku isietu kuenje ukuasi wosi wa linga waye.”+ 2 Eci Yakoba a enda oku vanja kocipala ca Lavane, wa enda oku limbuka okuti ekalo a lekisile kokuaye kefetikilo lia pongoloka.+ 3 Noke Yehova wa sapuila Yakoba hati: “Tiukila kofeka ya isiove kuenda ku vangandiove+ kuenje ame ndi kamamako oku kala love.” 4 Yakoba wa tuma oku vilikiya Rahele la Lea oco veye vusenge muna mua kala ocunda caye, 5 kuenje wa va sapuila hati:

“Nda limbuka okuti ekalo isiene a lekisile kokuange lia pongoloka,+ pole, Suku ya isiange o kasi lame.+ 6 Ene muẽle wa kũlĩhi okuti nda vumba isiene longusu yange yosi.+ 7 Isiene wa seteka oku ndi kemba kuenda wa pongolola ofeto yange ekũi kolonjanja; pole, Suku ka ecelele okuti eye o ndinga cĩvi. 8 Nda eye o popia hati: ‘Ovinyama vi kuete atota ovio vi kala ofeto yove,’ ocunda cosi ci cita evi vi kuete atota; pole, nda eye o popia okuti, ‘Ovinyama viosi vi kuete avala avali ovio vi kala ofeto yove,’ ocunda cosi ci cita evi vi kuete avala avali.+ 9 Suku wamamako oku upa ovinyama ku isiene loku vi eca kokuange. 10 Eteke limue eci oviunda via kuatele onjongole yoku lipekela, nda petula ovaso kuenje nda lota onjoi yokuti ovitupi violohombo vina vi kuete avala avali, levi vi kuete atota levi vi kuete avala alua,+ ovio via kala oku lipekela lolomange. 11 Noke ungelo wa Suku yocili wa popia lame vonjoi hati: ‘A Yakoba!’ kuenje nda tambulula hati: ‘Ame ulo.’ 12 Ungelo wamisako hati: ‘Petula ovaso ove kuenda vanja okuti ovitupi viosi violohombo vina vi kuete avala avali, levi vi kuete atota, levi vi kuete avala alua ovio vi kasi oku lipekela lolomange, momo nda mola ovina viosi Lavane a kasi oku ku linga.+ 13 Ame ndi Suku yocili yo Betele,+ kuna ove wa tumbika ongunji, haiko wa lingila ohuminyo lame.+ Kaliye votoka, tunda vofeka yilo, tiukila kofeka wa citiwila.’”+

14 Noke Rahele kumue la Lea vo tambulula vati: “Anga hẽ vonjo ya isietu handi mua supa cimue okuti oco ci kala ocipiñalo cetu? 15 Eye ka tu tendele hẽ ndovingendeleyi loku tu landisa kuenje wa lia olombongo viaco viosi?+ 16 Ovokuasi osi Suku opa ku isietu, a linga etu kumue lomãla vetu.+ Omo liaco, linga cosi Suku a ku tuma oku linga.”+

17 Noke Yakoba wa votoka kuenje wa londisa omãla vaye kumue lakãi vaye kolongamelo,+ 18 kuenda wambata ovinyama viaye viosi, lukuasi wosi a kuatele,+ una eye ongolola ko Padana-Arama kuenje wa enda ku isiaye Isake kofeka yo Kanana.+

19 Osimbu Lavane a enda oku ka pemula olomeme viaye, Rahele wa nyana oviteka vio vonjo*+ via isiaye.+ 20 Pole, Yakoba wa yomboloka Lavane u Arama, momo ko sapuilile okuti wa kala oku enda. 21 Eye wa tila loku yoka Olui,*+ kumue lovina viosi a kuatele. Kuenje wa enda toke kovaimbo a kasi kolomunda vio ko Gileada.+ 22 Keteke liatatu va sapuila Lavane okuti Yakoba wa tila. 23 Eye wa enda kumue la vamanjaye* oku landula Yakoba kuenda noke yungende woloneke epanduvali wa va sanga kovaimbo a kasi kolomunda vio ko Gileada. 24 Noke Suku weya ku Lavane u Arama+ vonjoi kuteke+ loku u sapuila hati: “Kuata utate leci o ka popia ku Yakoba, ci kale eci ciwa ale eci cĩvi.”+

25 Lavane wa amela ku Yakoba, momo Yakoba wa tungile ombalaka yaye komunda kuenje Lavane kumue la vamanjaye va tunga ocilombo kovaimbo a kasi kolomunda vio Gileada. 26 Noke Lavane wa pula Yakoba hati: “Momo lie wa ci lingila? Momo lie wa ndi yombolokela loku ambata omãla vange vakãi ndava vambatiwa kumandekua losipata? 27 Momo lie wa tilila vuyombeki loku ndimbika okuti kua ci ndi sapuilile? Nda wa ndi sapuilileko, nda nda ku usika lesanju, lovisungo, lopandelu kuenda ohalupa. 28 Pole, kua nyĩhile epuluvi lioku sipula olonekulu* viange lomãla vange vakãi. Kua lekisile olondunge. 29 Ñuete omoko yoku ku linga eci cĩvi, pole, Suku ya isiove wa ndi sapuila kuteke wa pita hati: ‘Kuata utate leci o ka popia ku Yakoba, ci kale eci ciwa ale eci cĩvi.’+ 30 Cilo o kasi oku enda omo o kuete ongeva yoku tiukila konjo ya isiove, pole, momo lie wa nyanela olosuku viange?”+

31 Yakoba wa tambulula Lavane hati: “Nda ci lingila omo liusumba, momo nda sima siti: ‘Ove o ka nambula omãla vove vakãi kongusu.’ 32 Omunu wosi o sangiwa lolosuku viove, o pondiwa. Kovaso ya vamanjetu kũlĩhĩsa kovina ñuete kuenda ambata eci cove.” Pole, Yakoba ka kũlĩhĩle okuti Rahele eye wa vi nyana. 33 Omo liaco, Lavane wa iñila vombalaka ya Yakoba kuenda vombalaka ya Lea leyi yapika vavali vakãi+ kuenje ka vi sangele. Noke eci a tunda vombalaka ya Lea, wa iñila vombalaka ya Rahele. 34 Vepuluvi liaco, Rahele wa tikula oviñumañuma kuenje wa vi kapa vekualu liakãi lia kala kilu liolongamelo kuenda eye wa kala oku tumãla kilu lioviñumañuma viaco. Lavane wa sandiliya vombalaka yosi, pole, ka vi sangelemo. 35 Noke Rahele wa sapuila isiaye hati: “Ku ka teme a ñala yange, omo sia votokele, momo ñasi kocituwa cakãi.”+ Eye wa sandiliya lutate, pole, ka sangele oviñumañuma viaco.+

36 Yakoba wa tema kuenje wa popia lãvi Lavane. Noke Yakoba wa sapuila Lavane hati: “Ocina cipi ka ca sungulukile nda linga kuenda ekandu lipi nda linga okuti o ndi lambalala calua? 37 Cilo okuti wa sandiliya kovina viange viosi, nye wa sanga okuti ca tiamẽla konjo yove? Ci kapa palo kovaso a vamanjange la vamanjove kuenje ovo va tetulule pokati kange love. 38 Vokuenda 20 kanyamo nda kala love, olomeme viove lolohombo viove, lalimue eteke via pulumuĩle+ kuenda sia la lia ovitupi violomeme viocunda cove. 39 Sia la ku nenela ocinyama cimue ca pondiwa lovinyama viovusenge.+ Ame nda enda oku vi feta. Nda ocinyama cimue ca nyaniwa kutanya ale kuteke, ove wa enda oku ci ndi kisika oco ndi ci fete. 40 Kutanya nda enda oku yeva owuya walua kuenda koñolosi nda enda oku yeva ombambi yalua loku pumba pumba otulo.+ 41 Nda tẽlisa ale 20 kanyamo tunde eci ndeya konjo yove. Nda ku talavayela 14 kanyamo omo liomãla vove vavali vakãi kuenda 6 kanyamo omo liocunda cove kuenje wa pongolola ofeto yange ekũi kolonjanja.+ 42 Nda Suku ya isiange+ haeye Suku ya Avirahama Una Isake a sumbila+ ka kaile lame, ove nda wa numa ño upolokoso. Pole, Suku wa mola ohali yange lupange wovaka ange kuenda eli olio esunga lieci eye a ku lemẽlela kuteke wa pita.”+

43 Lavane wa tambulula Yakoba hati: “Akãi ava, omãla vange kuenda omãla ava olonekulu viange, locunda eci, ocunda cange kuenje ovina viosi o lete ndeti, viange kuenda viomãla vange. Ndi linga ndati ũvi komãla vange lo komãla vavo? 44 Kaliye enju, tu lisile ocisila cimue ove lame oco ci linge uvangi pokati ketu.” 45 Kuenje Yakoba wa tikula ewe kuenda wa li talamisa ndongunji.+ 46 Noke Yakoba wa sapuila vamanjaye hati: “Tikuli ovawe!” Ovo va tikula ovawe kuenje va a longeka ondunda. Noke va lia kilu liovawe aco. 47 Lavane wa luka ocitumãlo caco hati, Yegare-Saduta,* pole, Yakoba wa ci tukula hati, Galete.*

48 Lavane wa popia hati: “Etaili ondunda yovawe a-a, yi linga uvangi pokati kove lame.” Eli olio esunga lieci a tukuila ocitumãlo caco hati, Galete,+ 49 kuenda wa ci tukulavo hati, Utala Wondavululi, momo eye hati: “Yehova a tu lavulule love lame osimbu tu litepa omunu lukuavo. 50 Nda wa tata lãvi omãla vange vakãi kuenda nda pomãla vange o vokiyako vali akãi vakuavo oco o likuele lavo, ndaño okuti ka kuli omunu wa ci mola, ivaluka okuti Suku o linga ombangi pokati kove lame.” 51 Lavane wa sapuila Yakoba hati: “Tala ondunda yovawe nda longeka longunji nda tunga pokati kove lame. 52 Ondunda eyi yovawe yi linga uvangi kuenda ongunji layovo yi linga uvangi+ wokuti, si pitahãla ondunda eyi yovawe oco ndu ku linge cimue cĩvi kuenda ove ku pitahãla ondunda eyi yovawe longunji eyi oco o ndi linge cimue cĩvi. 53 Suku ya Avirahama+ kuenda Suku ya Nahore okuti Suku ya isiavo, a linge onganji pokati ketu.” Kuenje Yakoba wa lisila kovaso a Suku una isiaye Isake a sumba.+

54 Noke Yakoba wa lumbila komunda ocilumba kuenda wa laleka vamanjaye oku lia ombolo. Kuenje va lia kuenda uteke waco va lale komunda. 55 Kuenje Lavane wa pasuka selo komẽle, wa sipula olonekulu* viaye,+ lomãla vaye vakãi kuenda wa va sumũlũisa.+ Noke Lavane wa enda, yu wa tiukila konjo yaye.+

32 Yakoba wa enda lonjila yaye kuenje ovangelo va Suku va lisanga laye. 2 Eci Yakoba a va mola wa popia hati: “Eci ocilombo ca Suku!” Yu wa luka ocitumãlo caco okuti, Mahanayimi.*

3 Noke Yakoba wa tuma olomunga oco vi pite kovaso oku enda ku huvaye Esau kofeka yo Seire,+ ocikanjo* co Edome,+ 4 kuenje wa vi handeleka hati: “Eci oco vu ka popia ku ñala yange Esau okuti, ‘Eci oco ukuenje wove Yakoba a popia hati: “Nda kala* la Lavane otembo yalua toke cilo.+ 5 Ñuete olongombe, lovimbulu, lolomeme, apika valume lapika vakãi+ kuenda nda tuma esapulo eli ku ñala yange oco ndi sange ohenda kovaso ove.”’”

6 Noke yotembo yimue, olomunga via tiukila ku Yakoba loku u sapuila viti: “Tua li sanga la huvove Esau kuenda cilo o kasi oku iya kokuove leci ci soka 400 kalume.”+ 7 Yakoba wa kuata usumba walua lesakalalo.+ Kuenje wa tepa vovimunga vivali omanu va kala laye, wa tepavo olomeme, olongombe kuenda olongamelo. 8 Eye wa popia hati: “Nda Esau wa ñualelapo ocimunga cimue, ocimunga cikuavo ci ka puluka.”

9 Noke Yakoba wa likutilila hati: “A Suku ya isiange Avirahama haive Suku ya isiange Isake, A Yehova ove wa ndi sapuila okuti: ‘Tiukila kofeka yove kuenda ku vangandiove kuenje ame ndi ka ku tata ciwa,’+ 10 sia sesamẽlele ocisola ka ci pongoloka lesunga lina wa siata oku lekisa kupika wove,+ momo eci nda yoka olui Yordão nda kala lika lombueti yange kuenje cilo nda linga ovimunga vivali.+ 11 Ndi likutilila kokuove,+ oco o njovole peka lia huvange Esau, momo ndu u kuetele usumba wokuti iya loku ñatukila+ kumue lakãi kuenda omãla. 12 Ove wa popele okuti: ‘Ndu ku tata ciwa kuenje ocitumbulukila* cove, ci linga ndeseke lio vokalunga okuti, ka li tẽliwa oku li tenda.’”+

13 Eye wa laleko uteke waco. Kuenje wa tikula amue pokati kovokuasi aye oco a ece ombanjaile yimue ku huvaye Esau+ okuti: 14 200 kolomange violohombo, 20 kovitupi violohombo, 200 kolomange violomeme, 20 kovitupi violomeme, 15 30 kolongamelo vi nyamisa lotumãla tuaco, 40 kolongombe violomange, 10 kolongombe, 20 kolomange viovimbulu kuenda 10 kovitupi viovimbulu vinene.+

16 Noke wa vi eca kapika vaye okuti, ocunda cimue ci kala konyima yocunda cikuavo kuenje wa sapuila apika vaye hati: “Livangi kovaso yange kuenda pokati kocunda cimue locunda cikuavo, pa kale ocinãla cimue.” 17 Eye wa handelekavo upika watete hati: “Nda wa liñualẽhela la huvange Esau kuenje oku pula hati: ‘Helie cime cove, pi wa loña kuenda ovinyama evi vi kasi kovaso yove vielie?’ 18 ove o tambulula hati: ‘Via tiamẽla kupika wove Yakoba. Eyi ombanjaile eye a tuma ku ñala yange Esau+ kuenda eye muẽle o kasi oku iya konyima yetu.’” 19 Eye wa handelekavo upika wavali, lu watatu kuenda vosi va kala oku songuila oviunda hati: “Eyi oyo ondaka vu sapuila Esau eci vu liñualẽhela laye. 20 Kuenje vu popiavo hoti: ‘Upika wove Yakoba o kasi oku iya konyima yetu.’” Momo eye wa popia vutima waye hati: ‘Nda ndo tulumũla poku u tumisa tete ombanjaile yimue,+ pamue o ka nambula lombembua eci tu li sanga.’ 21 Omo liaco, ombanjaile ya pitisiwa tete kovaso yaye pole, eye muẽle wa pita uteke vocilombo.

22 Noke vokuenda kuteke waco, eye wa pasuka kuenda wa tikula akãi vaye vavali+ lapika vaye vavali vakãi,+ kumue lomãla vaye 11 kuenje va pita vonjila yoku yoka olui Yavoke.+ 23 Eye wa va tikula kuenje wa va ambata oco va yoke olui* kuenda wambatavo ovina viosi a kuatele.

24 Noke Yakoba wa siala lika liaye. Kuenje ulume umue wa fetika oku liyaka laye toke eci kua ca.+ 25 Eci ulume a limbuka okuti ka tẽla oku yula Yakoba, wa kuata kesokoluilo liocikalo caye; kuenje esokoluilo liocikalo ca Yakoba lia tunguka osimbu a kala oku liyaka laye.+ 26 Kuenje ulume wa popia hati: “Ngece oco ngende momo kua ca ale.” Yakoba hati: “Si ku eci toke eci o ndi sumũlũisa.”+ 27 Kuenje ulume wo pula hati: “Onduko yove helie?” Eye wa tambulula hati: “Ame Yakoba.” 28 Ulume hati: “Onduko yove ka yi ka tukuiwa vali Yakoba, pole, o tukuiwa hati, Isareli,*+ momo wa liyaka la Suku+ kuenda lomanu kuenje wa yula.” 29 Yakoba wa popia hati: “Mange ohenda sapuileko onduko yove.” Ulume wo pula hati: “Momo lie o mulisila onduko yange?”+ Noke wo sumũlũisila pocitumãlo caco. 30 Yakoba wa luka ocitumãlo caco okuti, Peniele,*+ momo eye hati: “Nda mola Suku polo la polo, pole, handi ñasi lomuenyo.”+

31 Eci a pita ko Penuele* ekumbi lio tuila, pole, wa kala oku teñela omo liocikalo caye.+ 32 Eli olio esunga lieci okuti, toke cilo ovitumbulukila via Isareli ka via siatele oku lia esipa liesokoluilo liocikalo, momo ulume wa lambele kesipa liesokoluilo liocikalo ca Yakoba.

33 Yakoba wa petula ovaso kuenje wa mola Esau wa kala oku iya lalume va soka 400.+ Eye wa tepa Lea lomãla vaye, Rahele lomãla vaye kuenda apika vavali vakãi lomãla vavo.+ 2 Eye wa pitisa kovaso apika vaye vakãi kumue lomãla vavo,+ Lea kumue lomãla vaye+ ovo va kuamamo kuenda Rahele+ la Yosefe ovo va sulako. 3 Noke eye wa pita kovaso yavo kuenje wa petamẽla posi olonjanja epanduvali, eci a pitĩla ku huvaye.

4 Pole, Esau wa yoloka oco a lisange laye kuenje wo pupola kapepe kuenda wo sipula noke kavali kavo va fetika oku lila. 5 Eci Esau a petula ovaso aye wa mola akãi lomãla kuenje wa pula hati: “Ava velie va kasi love?” Yakoba wo tambulula hati: “Ava ovo omãla Suku a eca kukuenje wove.”+ 6 Noke apika vakãi kumue lomãla vavo vamela kokuavo kuenje va petamẽla posi, 7 Lea weyavo kumue lomãla vaye kuenje va petamẽlavo posi. Noke Yosefe la Rahele va pitĩla ocipepi lavo kuenje va petamẽlavo posi.+

8 Esau wa pula hati: “Momo lie wa ndi tumisila omanu ava kuenda oviunda evi nda li ñualẽhela lavio?+ Yakoba wa tambulula hati: “Nda ci lingila oco ndi sange ohenda kovaso a ñala yange.”+ 9 Kuenje Esau wa popia hati: “Ndi kuete ale ovokuasi alua a manjange.+ Kala ño lovina viove.” 10 Noke Yakoba hati: “Sio. Nda nda sanga ohenda kovaso ove, tambula ño ombanjaile yange, momo nda yi nena oco ndi mole ocipala cove. Kuenje nda mola ocipala cove ndu okuti nda mola ocipala ca Suku, omo wa ndi tambula lesanju.+ 11 Mange ohenda tambula ombanjaile* nda ku nenela,+ momo Suku wa lekisa ohenda kokuange kuenda ñuete ovina viosi ndi sukila.”+ Eye wamamako oku u lipilikila oco a tambule ombanjaile yaco.

12 Noke Esau wa popia hati: “Tu ende, linga ndi pite kovaso yove.” 13 Pole, eye wo sapuila hati: “A ñala yange, wa kũlĩha okuti omãla va hongua+ kuenda ndambata ocunda colomeme lolongombe vi nyamisa. Nda tua enda lavo lonjanga veteke limosi lika, oviunda viosi vi fa. 14 A ñala yange, mange ohenda va pite ño kovaso yupika wove, pole, ame ndi amamako oku linga ungende levando poku kuama ongendo yoviunda kuenda yomãla, toke eci ndi pitĩla ko Seire ku ñala yange.”+ 15 Noke Esau wa popia hati: “Mange ohenda, linga hu sile vamue pokati komanu vange.” Eye wo pula hati: “Momo lie o ci lingila? Ecelela ño okuti ndi sanga ohenda kovaso a ñala yange.” 16 Kuenje keteke liaco, Esau wa enda lonjila yaye oku tiukila ko Seire.

17 Yakoba wa linga ungende toke ko Sukote,+ yu wa li tungila onjo, wa tungavo olosinge vioviunda viaye. Eli olio esunga lieci a tukuila ocitumãlo caco okuti, Sukote.*

18 Noke yungende waye woku tunda ko Padana-Arama,+ Yakoba wa pitĩla lombembua volupale luo Sekeme+ kofeka yo Kanana+ kuenda wa tunga ocilombo caye ocipepi lolupale. 19 Kuenje wa landa komãla va Hamore, isia ya Sekeme onepa yimue yepia muna a tungile ombalaka yaye, wa li landa leci ci soka 100 kolosiekele viopalata.+ 20 Kocitumãlo caco wa tungilako utala umue kuenda wa u tukula hati, Suku okuti, Suku ya Isareli.+

34 Dina omõla ukãi Yakoba a cita la Lea,+ wa solaile oku enda oku ka nyula* afeko vo vofeka.+ 2 Eci Sekeme omõla ulume wa Hamore u Hivi,+ usongui wofeka, o mola, wo kuata kuenje wo putula. 3 Utima waye wa tekela calua ku Dina omõla a Yakoba, kuenje wa sola calua ufeko waco kuenda wo sapuila olondaka vi vetiya utima. 4 Noke Sekeme wa sapuila Hamore+ isiaye hati: “Sanda onjila yokuti ufeko u o linga ukãi wange.”

5 Eci Yakoba a yeva okuti Sekeme wa vĩhisa omõlaye Dina, omãla vaye valume va kala vusenge locunda caye. Kuenje Yakoba ka popele cimue toke eci ovo va tiuka. 6 Noke Hamore isia ya Sekeme, wa enda toke ku Yakoba oku ka sapela laye. 7 Pole, omãla valume va Yakoba eci va ci yeva, va tunda lonjanga vusenge. Ovo va sumua kuenda va tema calua momo Sekeme wa sepula Isareli omo lioku lipekela lomõla a Yakoba+ okuti, ocina cimue ka ci lingaiwa.+

8 Hamore wa popia lavo hati: “Omõlange Sekeme o sole omõlene ukãi. Mangi ohenda, u weci kokuaye oco a linge ukãi waye, 9 kuenje tu likuela pokati. Tu ĩhi omãla vene vakãi kuenda tambuli omãla vetu vakãi oco va likuele lene.+ 10 Citava oku tunga pokati ketu kuenda ofeka yilo yi lingavo yene. Tungi vofeka loku linga olomĩlu kuenda kalimo.” 11 Noke Sekeme wa sapuila isia yufeko la vahuvaye hati: “Eceleli okuti ndi sanga ohenda kovaso ene kuenje ngeca kokuene cosi vu pinga kokuange. 12 Citava oku ndi pinga ondando yalua yoku lomba ufeko kuenda ombanjaile.+ Ame nda likapelako oku eca cosi vu ndi pinga; cinene okuti vu nyĩha ufeko oco a linge ukãi wange.”

13 Omãla va Yakoba va tambulula lelimbi Sekeme la isiaye Hamore, omo wa vĩhisa manjavo Dina. 14 Ovo va va sapuila vati: “Ka tu pondola oku linga ocina cimue ndeci okuti tu eca manjetu ukãi kulume umue ka seviwile evamba,*+ momo eci esepu kokuetu. 15 Tu ci linga lika nda vu tava oku linga ndoco okuti, vu kala ndetu kuenda sevi evamba kalume vene vosi.+ 16 Noke tu eca kokuene omãla vetu vakãi kuenda tu tambulavo omãla vene vakãi kuenje tu tungila pokati kene kuenda tu linga omanu vamuamue. 17 Pole, nda ka vu tava oku tu yevelela kuenda ka vu seviwa evamba, tu tambula omõletu ukãi kuenje tu enda.”

18 Olondaka viavo via sanjuisa Hamore+ la Sekeme omõla a Hamore.+ 19 Ukuenje wa linga lonjanga eci vo pinga,+ momo wa sola calua omõla ukãi wa Yakoba kuenda Sekeme wa sumbiwile vali calua konjo yosi ya isiaye.

20 Hamore kumue lomõlaye Sekeme va enda toke pombundi yolupale loku sapuila kalume vo volupale luavo+ vati: 21 “Alume ava va yongola oku kala lombembua letu. Eceleli okuti ovo va tunga vofeka kuenda va linge olomĩlu, momo ofeka yinene calua oco va kalemo. Tu pondola oku tambula omãla vavo vakãi oco va linge akãi vetu kuenda tu pondolavo oku eca kokuavo omãla vetu vakãi.+ 22 Cimosi lika va tu pinga oco va tunge letu loku linga omanu vamuamue okuti: alume vosi pokati ketu te va seviwa evamba ndeci ovo va seviwa evamba.+ 23 Ovikuata viavo, lukuasi wavo kuenda oviunda viavo viosi ka vi kala hẽ vietu? Omo liaco, tu tavi ño kokuavo oco va tunge letu.” 24 Vosi vana va kala oku tundila pombundi yolupale luaye, va tava kueci Hamore lomõlaye Sekeme va popia kuenje alume vosi va seviwa evamba okuti, vosi vana va kala oku tundila pombundi yolupale.

25 Kuenje keteke Liatatu osimbu handi va kala levalo lioku seviwa evamba, omãla vavali va Yakoba okuti, Simeone la Lewi vahuva a Dina,+ omunu lomunu wa kuata osipata yaye kuenda eci va iñila volupale, omanu ka va kapeleleko kuenje va ponda alume vosi.+ 26 Va ponda losipata Hamore lomõlaye Sekeme kuenda vopa Dina konjo ya Sekeme kuenje va enda. 27 Omãla vakuavo va Yakoba va pitĩla volupale luaco kuenda va sanga ovivimbi vialume va pondiwa kuenje va punda olupale, momo va vĩhisa manjavo ukãi.+ 28 Vambata olomeme viavo, lolongombe viavo, lovimbulu lovina viosi via kala volupale kuenda vovapia. 29 Vambata ovikuata viavo viosi, lomãla vavo vosi vatito kuenda akãi vavo kuenje va punda ovina viosi via kala volonjo.

30 Omo liaco, Yakoba wa sapuila Simeone la Lewi+ hati: “Ene wa ndi neneli ovitangi* vialua poku ndi suvukisa komanu vo vofeka okuti, ku va Kanana kuenda ku va Perisi. Ovo va ka likongela oco va liyake lame kuenje ndi ka pondiwa kumue la vakuanjo yange, momo etendelo liomanu vange litito.” 31 Pole, ovo va pula vati: “Anga hẽ ca sunguluka umue oku tata manjetu ukãi ndocipuepue?”

35 Noke Suku wa sapuila Yakoba hati: “Votoka, kuende ko Betele+ oko o kala kuenda tungilako utala Suku yocili, una wa molẽhele kokuove eci wa kala oku tila huvove Esau.”+

2 Kuenje Yakoba wa sapuila vakuanjo yaye la vosi va kala laye hati: “Upi oviteka violosuku viesanda vi kasi pokati kene+ kuenda liyelisi loku pongolola uwalo wene, 3 tu votoki, tu endi ko Betele. Oko ndi ka tungila utala Suku yocili, una wa nambulula keteke liohali yange haeye wa siata oku kala lame kuosi* ngendaenda.”+ 4 Ovo va eca ku Yakoba oviteka viavo viosi violosuku viesanda, lovimbilingu via kala katũi avo kuenje Yakoba wa vi kenda* vemẽhi liuti unene wa kala ocipepi lo Sekeme.

5 Osimbu va kala oku linga ungende, Suku wa ecelela okuti omanu vana va kala valupale a lisungue lavo, va kuata usumba kuenje ka va landuile vali omãla va Yakoba. 6 Yakoba weya ko Lusi+ okuti, o Betele kofeka yo Kanana, eye kumue lomanu vosi va kala laye. 7 Eye wa tungilako utala, yu wa tukula ocitumãlo caco okuti, El-Betele,* momo oko Suku yocili a lisituluila kokuaye eci a kala oku tila huvaye.+ 8 Noke Devora+ upika wa Rebeka wa fa kuenje wa kendiwa ocipepi lo Betele vemẽhi liuti wo karvaliu. Omo liaco, eye wa tukula uti waco okuti, Alomi-Bakuti.*

9 Suku wa molẽha vali ku Yakoba osimbu a kala oku tunda ko Padana-Arama kuenje wo sumũlũisa. 10 Suku wo sapuila hati: “Onduko yove Yakoba.+ Onduko yove ka yi ka tukuiwa vali Yakoba, pole, o ka tukuiwa hati, Isareli.” Kuenje wa fetika oku u tukula hati, Isareli.+ 11 Suku wamisako vali hati: “Ame Suku Ukuonene Wosi.+ Eci oco ndi linga kokuove. Ove o ka kuata ovitumbulukila vialua. Kokuove ku ka tunda olofeka, lekongelo liolofeka+ kuenda olosoma vi ka tunda kokuove.*+ 12 Catiamẽla kofeka nda ecele ku Avirahama la Isake, ndi yeca kokuove kuenda kocitumbulukila* cove ci ka kuamamo.”+ 13 Noke Suku wo sia pocitumãlo a vanguile laye.

14 Yakoba wa tunga ongunji yimue pocitumãlo Suku a vanguile laye okuti, ongunji yimue yewe kuenje wa pesilako ocilumba coku nyua kuenda ulela.+ 15 Yakoba wamamako oku tukula ocitumãlo Suku a vanguile laye okuti, o Betele.+

16 Noke ovo va tunda ko Betele. Osimbu handi pa kambele ocinãla calua oco va pitĩle ko Efarata, Rahele wa fetika oku yeva olongembia vioku cita kuenda poku cita wa tala ohali yalua. 17 Osimbu a kala oku yaka oco a cite, ukãi ukuakucitisa wo sapuila hati: “Ku ka kuate usumba, momo omõla u wulume u citavo muẽle.”+ 18 Eci omuenyo waye wa kala oku pua (momo wa kala oku fa), omõlaco wo luka hati, Benoni,* pole, isiaye wo luka hati, Benjamini.*+ 19 Noke Rahele wa fa kuenda wa kendiwa konjila yoku enda ko Efarata okuti, o Beteleme.+ 20 Yakoba wa tunga ongunji yimue keyambo lia Rahele; oyo ongunji yeyambo lia Rahele toke etaili.

21 Noke Isareli wamako lungende waye kuenje wa tunga ombalaka yaye noke liosapalalo yo Edere. 22 Eteke limue osimbu Isareli a kala vofeka yaco, Ruvene wa enda, yu wa pekela la Biliha ukama wa isiaye kuenje Isareli wa ci yeva.+

Kuenje Yakoba wa kuatele 12 komãla. 23 Omãla Yakoba a cita la Lea vava: Uveli Ruvene,+ noke Simeone, Lewi, Yuda, Isakare kuenda Sevulono. 24 Omãla a cita la Rahele va kala Yosefe la Benjamini. 25 Omãla a cita la Biliha upika wa Rahele, va kala Dani la Nafitali. 26 Omãla a cita la Silipa upika wa Lea, va kala Gadi la Asiyere. Ava ovo omãla va Yakoba vana va citiwa ko Padana-Arama.

27 Noke Yakoba wa enda kocitumãlo isiaye Isake a kala ko Mamire+ ko Kiriyata-Ariva okuti, o Hevirone kuna Avirahama la Isake va tungile ndovingendeleyi.+ 28 Isake wa kala komuenyo ci soka 180 kanyamo.+ 29 Noke Isake wa tula omuenyo, wa fa, yu wa kendiwa ndomo vakukululu vaye va kendiwa, noke yoku kala komuenyo otembo yalua;* kuenje omãla vaye Esau kuenda Yakoba vo kenda.+

36 Owu owo ulandu wa Esau okuti, Edome.+

2 Esau wa kuela akãi vomãla vo ko Kanana okuti: Ada+ omõla a Eloni u Hiti;+ kuenda Oholivama+ omõla a Ana, onekulu ya Sivone u Hivi; 3 kuenda Basemate,+ omõla a Isameli, mukãi wa Nevayoti.+

Ava ovo omãla va Esau vana va citiwila vofeka yo Kanana. 6 Noke Esau wa tikula akãi vaye, lomãla vaye valume, lomãla vaye vakãi, la vakuanjo yaye vosi, loviunda viaye, lovinyama viosi vikuavo kuenda ovokuasi osi a kuata+ vofeka yo Kanana kuenje wa enda kofeka yikuavo ocipãla la manjaye Yakoba.+ 7 Ovina va kuatele via livokiya calua okuti, ka ca tavele vali oku tungila pamosi omo ofeka va kala* ya kala yitito kuenda ka mua kaile okulia kualua omo lioviunda viavo. 8 Omo liaco, Esau wa nõlapo oku tungila kovaimbo a kasi kolomunda vio Seire.+ Esau eye Edome.+

9 Owu owo ulandu wa Esau isia ya Edome kovaimbo a kasi kolomunda vio Seire.+

10 Olonduko viomãla va Esau vievi: Elifasi omõla ulume wa Ada ukãi wa Esau; Ruele omõla ulume wa Basemate ukãi wa Esau.+

11 Omãla va Elifasi va kala Temani,+ Omari, Cefo, Gatame kuenda Kenasi.+ 12 Timina wa linga ukama wa Elifasi omõla a Esau. Noke wa citila Elifasi omõla ulume okuti Amaleke.+ Ava ovo omãla va Ada ukãi wa Esau.

13 Omãla va Ruele vava: Nahati, Sera, Siama kuenda Misa. Ava ovo omãla va Basemate+ ukãi wa Esau.

14 Omãla valume va Oholivama ukãi wa Esau okuti, omõla ukãi wa Ana onekulu ya Sivone vana a citila Esau vava: Yewusi, la Yalame kuenda Korahi.

15 Ava ovo asongui* vomãla va Esau:+ Omãla va Elifasi uveli wa Esau okuti: Usongui Temani, Usongui Omari, Usongui Cefo, Usongui Kenasi,+ 16 Usongui Korahi, Usongui Gatame kuenda Usongui Amaleke. Ava ovo asongui va Elifasi+ vofeka ya Edome. Ava ovo omãla va citiwa la Ada.

17 Omãla va Ruele omõla a Esau vava: Usongui Nahati, Usongui Sera, Usongui Siama kuenda Usongui Misa. Ava ovo asongui va Ruele kofeka ya Edome.+ Ava ovo omãla va citiwa la Basemate ukãi wa Esau.

18 Omãla va Oholivama ukãi wa Esau vava: Usongui Yewusi, Usongui Yalame kuenda Usongui Korahi. Ava ovo asongui va Oholivama ukãi wa Esau omõla ukãi wa Ana.

19 Ava ovo omãla va Esau kuenda ovo asongui vavo. Eye Edome.+

20 Omãla va Seire u Hori, olonungi viofeka vava:+ Lotana, Sovale, Sivone, Ana,+ 21 Disione, Eseri kuenda Disiane.+ Ava ovo asongui va Hori, omãla va Seire kofeka yo Edome.

22 Omãla va Lotana va kala Hori la Hemame kuenda Timina wa kala manji ukãi wa Lotana.+

23 Omãla va Sovale vava: Aluana, Manahata, Evale, Sefo kuenda Onami.

24 Omãla va Sivone vava:+ Aya kuenda Ana. Ana eye una wa sanga olono viovava a tokota vekalasoko, osimbu a kala oku tata ovimbulu via isiaye Sivone.

25 Omãla va Ana vava: Disione kuenda Oholivama omõla ukãi wa Ana.

26 Omãla va Disione vava: Hemidana, Esibana, Yitirana kuenda Kerane.+

27 Omãla va Eseri vava: Bilihana, Sawana kuenda Akana.

28 Omãla va Disiane vava: Usi kuenda Arane.+

29 Asongui va va Hori vava: Usongui Lotana, Usongui Sovale, Usongui Sivone, Usongui Ana, 30 Usongui Disione, Usongui Eseri kuenda Usongui Disiane.+ Ava ovo asongui va va Hori ndomo ci likuata lasongui vavo kofeka yo Seire.

31 Evi ovio olosoma via vialele vofeka ya Edome+ osimbu ka kua kaile handi osoma ya vialele va Isareli.*+ 32 Bela omõla a Beore wa vialele ko Edome kuenda onduko yolupale luaye ya kala Dinihava. 33 Eci Bela a fa, Yovave omõla a Sera wo ko Bosara wa fetika oku viala pomangu yaye. 34 Eci Yovave a fa, Husama wo kofeka ya va Temani wa fetika oku viala pomangu yaye. 35 Eci Husama a fa, Hadade omõla a Betate una wa yula va Midiane+ vocikanjo* co Moavi, wa fetika oku viala pomangu yaye kuenda onduko yolupale luaye ya kala Awite. 36 Eci Hadade a fa, Samala wo ko Masereka wa fetika oku viala pomangu yaye. 37 Eci Samala a fa, Saulu wo ko Rehovote ocipepi Lolui, wa fetika oku viala pomangu yaye. 38 Eci Saulu a fa, Baale-Hanana omõla a Akibore wa fetika oku viala pomangu yaye. 39 Eci Baale-Hanana omõla a Akibore a fa, Hadare wa fetika oku viala pomangu yaye. Onduko yolupale luaye ya kala Pau kuenda onduko yukãi waye ya kala Mehetavele omõla ukãi wa Matirete okuti, omõla ukãi wa Mesahave.

40 Evi olonduko viasongui va Esau, ndomo ci likuata lapata avo lovitumãlo viavo kuenda olonduko viavo okuti: Usongui Timina, Usongui Aliva, Usongui Yetete,+ 41 Usongui Oholivama, Usongui Ela, Usongui Pinone, 42 Usongui Kenasi, Usongui Temani, Usongui Mibisare, 43 Usongui Magedele kuenda Usongui Irami. Ava ovo asongui va Edome, ndomo ci likuata lovaimbo avo vofeka yocipiñalo cavo.+ U eye Esau isia ya va Edome.+

37 Yakoba wamamako oku kala vofeka yo Kanana muna isiaye a kala ndocingendeleyi.+

2 Owu owo ulandu wa Yakoba.

Eci Yosefe+ a kuata 17 kanyamo, eye wa kala oku tata olomeme+ kumue lomãla va Biliha+ kuenda omãla va Silipa+ akãi va isiaye. Kuenje Yosefe wa lomboluila isiaye ovina vĩvi va huvaye va kala oku linga. 3 Isareli wa solele calua Yosefe okuti, omãla vaye vakuavo ci sule,+ momo eci o cita, eye wa kukile ale kuenda wo tongisila ocikutu cimue ca finile haico ca lepele. 4 Eci va huvaye va limbuka okuti isiavo wo solele calua okuti ovo ci sule, va fetika oku u suvuka kuenda ka va endaile vali oku sapela laye lombembua.

5 Noke Yosefe wa lota onjoi yimue kuenda wa sapuilako va huvaye+ kuenje va sanga vali esunga lioku u suvuka calua. 6 Eye wa va sapuila hati: “Mangi ohenda, yeveleli onjoi nda lota. 7 Tua kala oku kuta ovitungu vimue vokati kepia, eci ocitungu cange ca votoka kuenda ca talama kuenje ovitungu viene via ci ñuala loku kekamẽla ocitungu cange.”+ 8 Va huvaye vo sapuila vati: “Anga hẽ o ka li lingisa muẽle osoma pokati ketu loku tu viala?”+ Omo liaco, ovo va sanga vali esunga likuavo lioku u suvuka calua, omo lionjoi yaye leci a popia.

9 Noke eye wa lota onjoi yikuavo kuenje wa yi lomboluila ku va huvaye hati: “Nda lota vali onjoi yikuavo. Pole, onjanja eyi ekumbi losãi kuenda 11 kolombungululu, via kala oku ndi kekamẽla.”+ 10 Kuenje wa yi sapuilavo ku isiaye kumue la va huvaye kuenje isiaye wo lungula loku u sapuila hati: “Onjoi yove yi lomboloka nye? Anga hẽ ame la ina yove kumue la va huvove tu iya kuenda tu ku kekamẽla?” 11 Noke va huvaye vo kuatela onya,+ pole, isiaye wa patekela olondaka viaco vutima waye.

12 Kuenje va huvaye va enda oku ka lisa olomeme via isiavo ocipepi lo Sekeme.+ 13 Noke Isareli wa sapuila Yosefe hati: “Siti va huvove va kasi oku lisa olomeme ocipepi lo Sekeme? Enju ndu ku tume kokuavo.” Eye wa tambulula hati: “Oco, ngenda!” 14 Isareli wo sapuila hati: “Mange ohenda, kuende, kũlĩhĩsa nda va huvove va kasi ciwa. Kũlĩhĩsavo ndomo ocunda ci kasi noke sapuileko.” Kuenje wo tuma poku tunda kocimbota* co Hevirone+ kuenje wa enda toke ko Sekeme. 15 Noke ulume umue wo sanga okuti, o kasi oku tungayala vusenge. Kuenje ulume waco wo pula hati: “Nye o kasi oku sandiliya?” 16 Eye wo tambulula hati: “Ñasi oku sandiliya va huvange. Mange ohenda, sapuileko, pi ovo va kasi oku lisila olomeme?” 17 Ulume wa tambulula hati: “Ovo va tunda kulo, momo nda va yeva eci va popia vati: ‘Tuendi ko Dotane.’” Kuenje Yosefe wa kuama va huvaye kuenda wa va sanga ko Dotane.

18 Ovo vo muĩla ocipãla kuenda osimbu eye ka pitĩlile kokuavo, va fetika oku u tumbikila ongombo oco vo ponde. 19 Noke va lisapela pokati omunu lukuavo vati: “Tali! Ukuakulota olonjoi+ o kasi oku iya. 20 Kaliye enjui, tu u pondi kuenda tu wimbi vocitunu covava kuenje tu ka popia okuti, ocinyama cimue co ponda. Oco tu mole eci ci ka pita lolonjoi viaye.” 21 Eci Ruvene+ a ci yeva, wa seteka oku u yovola peka liavo. Kuenje wa popia hati: “Ka tu ko pondi.”+ 22 Ruvene wa va sapuila hati: “Ka tu ka peseli osonde yaye.+ U wimbi vocisimo ci kasi vekalasoko, pole, ko ko lingi cimue cĩvi.”+ Ocimãho caye ca kala coku u yovola peka liavo oco o tiule ku isiaye.

23 Eci Yosefe a pitĩla ku va huvaye, vo lulisa ocikutu caye ca lepa haico ca finile calua eye a walele,+ 24 vo tikula kuenje vo wimba vocisimo. Kotembo yaco, ocisimo caco ca kala upolokoso; ka mua kaile ovava.

25 Noke va tumãla oco va lie. Eci va petula ovaso, va mola ocimunga cimue ca va Isameli+ ca kala oku tundilila ko Gileada. Olongamelo viavo via kala oku ambata o ladano, onguendu, lovipeta viuti+ kuenda va kala oku lokila Kegito. 26 Kuenje Yuda wa pulisa vamanjaye hati: “Onima yipi tu kuata nda tua ponda manjetu loku limbika olofa viaye?+ 27 Kaliye tu u landisi+ ku va Isameli kuenda ka tu ko lingi cimue cĩvi. Momo eye manjetu haeye ukuasitu yetu.” Ovo va tava kolondaka via manjavo. 28 Eci va Midiane+ vakualomĩlu va kala oku pita, vahuva a Yosefe vopa Yosefe vocitunu kuenje vo landisa ku va Isameli leci ci soka 20 kolosiekele viopalata.+ Alume vaco vambata Yosefe Kegito.

29 Noke, eci Ruvene a tiukila vocitunu kuenda wa limbuka okuti Yosefe vocitunu kemo, wa tola tola uwalo waye. 30 Eci a enda ku vamanjaye, wa saluka loku popia hati: “Umalẽhe kemo! Kaliye nye ndi linga?”

31 Kuenje ovo va ponda ocitupi cohombo, vopa ocikutu ca lepa ca Yosefe kuenda va ci yuvika vosonde yaco. 32 Noke va tuma ocikutu caco ca fina haico ca lepa ku isiavo loku popia vati: “Tala eci tua sanga. Kũlĩhĩsa nda ocikutu eci comõlove ale sio.”+ 33 Eye wa ci kũlĩhĩsa kuenda wa saluka loku popia hati: “Ocikutu eci comõlange! Soketi ocinyama cimue ca tema co lia! Yosefe wa nyanyõha!” 34 Omo liaco, Yakoba wa tola tola ocikutu caye kuenda wa wala ocikelẽyi vombunda loku lila omõlaye oloneke vialua. 35 Omãla vaye valume lomãla vaye vakãi vosi vamamako oku seteka oku u lembeleka, pole, eye ka tavele oku lembelekiwa, yu wa popia hati: “Ndi lokila Vonjembo*+ loku lila omõlange!” Kuenje isiaye wamamako oku u lila.

36 Va Midiane vo landisa Kegito ku Potifara, kesongo kelombe lia Fareo+ haeye usongui wolondavululi.+

38 Vokuenda kuotembo yaco, Yuda wa sia vamanjaye kuenda wa tunga ombalaka yaye pocitumãlo ulume umue u Adalama, o tukuiwa hati, Hira a tungile. 2 Noke Yuda wa mola omõla ufeko wulume umue u Kanana+ o tukuiwa Siuwa. Eye wo kuela kuenda wa litokeka laye, 3 kuenje ukãi waco wemina. Noke wa cita omõla ulume yu wo luka, Ere.+ 4 Ukãi wemina vali kuenje wa cita omõla ulume yu wo luka, Onane. 5 Noke wemina vali kuenje wa cita omõla ulume yu wo luka, Sela. Eye* wa kala ko Akisivi+ eci ukãi a cita omõlaco.

6 Vokuenda kuotembo, Yuda wa sandelako ukãi umue omõlaye uveli Ere, onduko yukãi waco Tamare.+ 7 Pole, Ere omõla uveli wa Yuda, wa enda oku linga ovina vĩvi kovaso a Yehova; omo liaco, Yehova wo ponda. 8 Kuenje Yuda wa sapuila Onane hati: “Lipekela lukãi wa huvove kuenda linga laye olohuela viunawa oco wece ocitumbulukila ku huvove.”+ 9 Pole, Onane wa kũlĩhĩle okuti, ocitumbulukila caco nda ka ca tendiwile okuti caye.+ Eci a enda oku lipekela lukãi wa huvaye, ombuto yaco wa enda oku yi pesila posi oco ka ka ece ocitumbulukila ku huvaye.+ 10 Eci eye a linga ka ca sungulukile kovaso a Yehova omo liaco, wo pondavo.+ 11 Yuda wa sapuila Tamare ukãi womõlaye ulume hati: “Kala konjo ya isiove ndocimbumba toke eci omõlange Sela a kula,” momo Yuda wa vanguila vutima waye hati: ‘Sanga Sela o favo nda va huvaye.’+ Kuenje Tamare wa enda, yu wa kala konjo ya isiaye.

12 Eci pa pita otembo yimue, ukãi wa Yuda okuti omõla ufeko wa Siuwa,+ wa fa. Kuenje Yuda wamamako oku lila, noke wa enda kalume vakuakupemula olomeme viaye ko Timinate+ lekamba liaye Hira u Adulama.+ 13 Tamare vo sapuila hati: “Ndatembo yove o kasi oku enda ko Timinate oku ka pemula olomeme viaye.” 14 Omo liaco, wa lula uwalo waye wumbumba, wa likapa oveu kuenda wa lisikĩlila okambilikiti kuenje wa tumãla pombundi yo Enama yi kasi vonjila ya loña ko Timinate, momo Tamare wa limbuka okuti, Sela wa kula ale, pole, Tamare ka eciwile ku Sela oco a linge ukãi waye.+

15 Eci Yuda o mola, vepuluvi liaco wa sima okuti ocipuepue momo wa lisikĩlĩla kocipala. 16 Yuda wa enda toke kokuaye konele yonjila kuenje wa popia hati: “Linga ndi lipekele love,” momo ka kũlĩhĩle okuti ukãi waco wa kala ukãi womõlaye ulume.+ Pole, ukãi wo pula hati: “O nyĩha nye oco o lipekele lame?” 17 Eye wa tambulula hati: “Hu tumisa okahombo ka tunda kocunda cange.” Pole, ukãi wo pula hati: “Anga hẽ o nyĩha cimue toke eci o tumisa okahombo?” 18 Eye wamisako hati: “Ndu ku ĩha nye?” Ukãi wa tambulula hati: “Onela yove yondimbukiso,+ lomota yove kuenda ombueti o kuete peka.” Eye wa vi eca kukãi, wa lipekela laye kuenje ukãi wemina. 19 Noke ukãi wa votoka, yu wa enda kuenda wa liupa okambilikiti kuenje wa wala uwalo waye wumbumba.

20 Kuenje Yuda wa tuma ekamba liaye u Adulama+ oku ka tuala okahombo, oco a nene ovina a ecele kukãi, pole, ekamba liaye ka lia sangele vali ukãi waco. 21 Eye wa pulisa alume vo pocitumãlo caco hati: “Ocipuepue* ca enda oku kala ko Enama konele yonjila, ci kasi pi?” Ovo va tambulula vati: “Pocitumãlo cilo, ka pa la kala ocipuepue.” 22 Noke ekamba liaco lia tiukila ku Yuda loku u sapuila hati: “Sia sangele ukãi kuenda alume vo pocitumãlo caco va ndi sapuila vati, ‘Pocitumãlo cilo, ka pa la kala ocipuepue.’” 23 Omo liaco, Yuda wa popia hati: “A kale ño lovina viaco, oco ka tu ka likutise osõi. Ca velapo ceci okuti ndo tumisile okahombo aka, pole, kuo sangele.”

24 Noke yolosãi vitatu, Yuda vo sapuila hati: “Tamare ukãi womõlove ulume wa likembisa ndocipuepue kuenje wemina vupuepue waye.” Omo liaco, Yuda wa popia hati: “U neni posamua oco a timĩhiwe.”+ 25 Osimbu va kala oku u nena posamua, ukãi wa tumisa esapulo ku ndatembo yaye hati: “Nda minisiwa lulume wa nyĩha ovina evi.” Noke ukãi wamisako hati: “Mangi ohenda kũlĩhĩsi nda onela yondimbukiso, lomota kuenda ombueti via tiamẽla kulie.”+ 26 Noke Yuda wa vi kũlĩhĩsa yu wa popia hati: “Ukãi u, ukuesunga lialua okuti ame ci sule, momo sio wecele komõlange ulume Sela.”+ Noke liovina viaco eye ka la lipekela vali lukãi waco.

27 Eci otembo yoku cita ya pitĩlapo, vimo liaye mua kala olonjamba. 28 Osimbu a kala oku cita, omõla umue wa kapa okuokuo kuaye posamua kuenje ukãi ukuakucitisa wa tikula lonjanga ukolo umue u kusuka wa u kuta kokuokuo kuomõla loku popia hati: “U eye wa citiwa tete.” 29 Pole, osimbu omõlaco a iñisa vali okuokuo kuaye vokati, manjaye wa citiwa kuenje ukãi ukuakucitisa wa popia hati: “Ove wa lisandela evelo lioku tunda!” Kuenje vo luka okuti Peresi.*+ 30 Noke manjaye wa kutiwile kokuokuo lukolo u kusuka wa citiwa kuenje vo luka okuti Sera.+

39 Yosefe vo wambata Kegito+ kuenda ulume umue u Egito o tukuiwa hati, Potifara+ kesongo kelombe lia Fareo haeye usongui wolondavululi, wo landa ku va Isameli+ vana vo wambatele kofeka yaco. 2 Pole, Yehova wa kala la Yosefe.+ Omo liaco, wa litunda ciwa kuenje wa tambula ocikele coku lava onjo ya cime caye, u Egito. 3 Cime caye wa limbuka okuti, Yehova wa kala la Yosefe kuenda Yehova wa kala oku sumũlũisa ovina viosi eye a linga.

4 Yosefe wamamako oku sanga ohenda kovaso a cime caye kuenje wa linga upika waye wa koleliwa. Noke Potifara wo kundika ovina vionjo yaye kuenda wo lingisa kalei kovina viosi a kuatele. 5 Tunde eci u Egito a eca kokuaye ocikele coku kala kalei konjo yaye loku lava ovina viaye viosi, Yehova wa sumũlũisa onjo yu Egito omo Yosefe a kalamo kuenda Yehova wa sumũlũisavo ovina viosi a kuata vonjo levi vio kepia.+ 6 Potifara wa kundika ovina viaye viosi peka lia Yosefe kuenda ka endaile oku sakalala lovina vikuavo, te lika okulia eye a enda oku lia. Handi vali, Yosefe wa pamele ketimba haeye wa posokele.

7 Noke yovina viaco, ukãi wa Potifara wa fetika oku vanja vanja Yosefe loku popia hati: “Lipekela lame.” 8 Pole, eye ka tavele kuenda wa sapuila ukãi wa cime caye hati: “Cime cange ka kũlĩhĩle ovina ñasi lavio vonjo kuenda eye wa kundika ovina viaye viosi peka liange. 9 Ka kuli omunu wa mbelapo vonjo yilo kuenda cime cange ka ndi lemẽlele cimue te lika ove, momo wukãi waye. Omo liaco, ndinga ndati evĩho eli linene loku lingila ekandu Suku?”+

10 Eteke leteke ukãi wa enda oku yonja Yosefe, pole, eye lalimue eteke a tavele oku lipekela lukãi waco ale oku kala ocipepi laye. 11 Pole, eteke limue eci Yosefe a iñila vonjo oco a linge upange waye, vonjo ka mua kaile upika laumue. 12 Noke ukãi wo kuata kocikutu caye loku popia hati: “Lipekela lame!” Pole, eye wa sia ocikutu caye peka liukãi waco kuenje wa tilila posamua. 13 Eci ukãi a limbuka okuti Yosefe wa sia ocikutu caye peka liaye loku tilila posamua, 14 ukãi wa fetika oku vilikiya lolukandi alume vo vonjo yaye loku va sapuila hati: “Tali! Eye wa tu nenela ulume u, u Heveru oco a tu lavise. Ulume waco weya kokuange oco a lipekele lame, pole, nda fetika oku vilikiya lolukandi. 15 Eci a limbuka okuti nda kala oku kaluka lolukandi, eye wa sia ocikutu caye ponele yange kuenje wa tilila posamua.” 16 Noke ukãi wa kapa ocikutu caco ponele yaye, toke eci cime ca Yosefe a tiuka konjo.

17 Ukãi wa sapuila ulume waye ovina vimuamue hati: “Upika u Heveru ove wa tu nenela, weya kokuange oku ndi lavisa. 18 Pole, eci nda fetika oku kaluka lolukandi, eye wa sia ocikutu caye ponele yange kuenda wa tilila posamua.” 19 Eci cime ca Yosefe a yeva olondaka viukãi waye poku u sapuila hati: “Evi ovio ovina upika wove a ndi linga,” onyeño yulume waye ya wenguka. 20 Potifara wa kuata Yosefe, yu wo kapa vokayike, muna mua kala olomandekua via soma kuenje eye wamamako oku kala vokayike.+

21 Pole, Yehova wamamako oku kala la Yosefe loku lekisa ocisola ka ci pongoloka kokuaye kuenda wa ecelela okuti, o sanga ohenda kovaso yusongui wo vokayike.+ 22 Usongui wo vokayike wa kundika peka lia Yosefe olomandekua viosi vio vokayike kuenda Yosefe wa enda oku songuila ovina viosi via enda oku lingiwa vokayike.+ 23 Usongui wo vokayike ka sakalalele locina cimue ca kundikiwa ku Yosefe, momo Yehova wa kala la Yosefe kuenda Yehova wo sumũlũisa kovina viosi eye a enda oku linga.+

40 Noke yovina viaco, usongui wa vakuakueca okopo*+ ku soma yo Kegito kumue lusongui wa vakualombolo va lueyela ñala yavo soma yo Kegito. 2 Kuenje Fareo wa temẽla asongui vaco vavali okuti, usongui wa vakuakueca okopo lusongui wa vakualombolo,+ 3 kuenje eye wa handeleka oco va kapiwe vokayike ka kasi vonjo yusongui wolondavululi,+ muna Yosefe a yikiwile.+ 4 Noke usongui wolondavululi wa va kundika ku Yosefe oco a kale lavo loku va lava+ kuenje vamamako oku kala vokayike vokuenda kuotembo yimue.*

5 Usongui wa vakuakueca okopo lusongui wa vakualombolo va soma Yegito vana va kapiwile vokayike, vosi yavo va lota onjoi vuteke umuamue kuenda onjoi lonjoi ya kuata elomboloko liaco. 6 Komẽle ya kuamamo eci Yosefe a va sanga, wa limbuka okuti, va nyumãla. 7 Eye wa pula akuenje velombe lia Fareo, vana va kala kumue laye vokayike konjo ya cime caye hati: “Momo lie ovipala viene via nyumãlela etaili?” 8 Kuenje ovo vo sapuila vati: “Omunu lomunu pokati ketu, wa lota onjoi, pole, pokati ketu ka pali u o tu situluila elomboloko liaco.” Yosefe wa va sapuila hati: “Elomboloko ka li tiamẽla hẽ ku Suku?+ Mangi ohenda, ndomboluili olonjoi viaco.”

9 Usongui wa vakuakueca okopo wa lomboluila onjoi yaye ku Yosefe loku u sapuila hati: “Vonjoi yange nda mola uyuva wa kala kovaso yange. 10 Uyuva waco wa kuata ovianja vitatu, eci wa kula, wa telẽha kuenje ovisiakata viaco via ima ayuva a pia. 11 Kuenje okopo ya Fareo ya kala peka liange kuenda nda kuata ayuva loku a kamẽla vokopo ya Fareo. Noke nda eca okopo yaco peka lia Fareo.” 12 Yosefe wo sapuila hati: “Elomboloko lionjoi yaco lieli: Ovianja viaco vitatu vi lomboloka oloneke vitatu. 13 Noke yoloneke vitatu oku upisa etaili, Fareo o ka kupa mulo* loku ku ĩha vali ocikele cove+ kuenje ove o ka eca okopo peka lia Fareo ndeci wa lingaile ale eci wa kala ukuakueca okopo kokuaye.+ 14 Pole, eci ovina vi ku enda ciwa, njivaluke. Mange ohenda, ndekise ocisola ka ci pongoloka kuenda sapuila Fareo catiamẽla kokuange oco a njupe vocitumãlo cilo. 15 Ndambatiwa utiku kofeka ya va Heveru+ kuenda sia lingile cimue cĩvi kulo oco va ñape vokayike.”*+

16 Eci usongui wa vakualombolo a limbuka okuti Yosefe wa lombolola ovina viwa, wo sapuila hati: “Nda lotavo onjoi yokuti, kutue wange kua kala akualu atatu a kuete olombolo vi yela, 17 kuenje vekualu lia kala kilu mua kala ovikulia viosi viwa via yokiwila Fareo kuenda olonjila via kala oku lia ovina viaco vekualu lia kala kutue wange.” 18 Yosefe wa tambulula hati: “Eli olio elomboloko lionjoi yove: Akualu atatu a lomboloka oloneke vitatu. 19 Noke yoloneke vitatu oku upisa etaili, Fareo o ka ku teta utue kuenda o ka ku nyoñamisa kuti kuenje olonjila vi ka lia ositu yetimba liove.”+

20 Eteke liatatu lia kala eteke lioku sambiliya oku citiwa kua Fareo+ kuenje eye wa lingila ocipito apika vaye vosi kuenda wa vilikiya* usongui wa vakuakueca okopo lusongui wa vakualombolo kuenje wa va kapa kovaso yapika vaye. 21 Eye wa kapa vali usongui wa vakuakueca okopo kocikele caye coku eca okopo kuenda wamamako oku eca okopo peka lia Fareo. 22 Pole, usongui wa vakualombolo wo nyoñamisa kuti ndeci Yosefe a va lomboluilile.+ 23 Pole, usongui wa vakuakueca okopo ka ivalukile Yosefe; wo wivala.+

41 Noke yanyamo avali, Fareo wa lota onjoi+ yokuti wa talama ocipepi Lolui Nilu. 2 Volui mua tunda olongombe epanduvali violomange via fina haivio via lẽla kuenje via kala oku lia owangu ko Nilu.+ 3 Noke olongombe vikuavo epanduvali violomange okuti, ka via posokele haivio via kopa, via tunda vo Nilu kuenda via kala ponele yolongombe vikuavo via lẽla via kala kowulo yo Nilu. 4 Noke olongombe ka via posokele haivio via kopa via fetika oku lia olongombe epanduvali via fina haivio via lẽla. Kuenje Fareo wa pasuka.

5 Noke eye wa pekela vali kuenda wa lota onjoi yikuavo. Kenge limosi kua tunda ovãsa epanduvali a fina hao awa.+ 6 Noke kua tunda vali ovãsa epanduvali okuti, a siõsiã hao owuka lofela yo kutundilo. 7 Ovãsa a siõsiã a fetika oku lia ovãsa epanduvali a fina hao awa. Kuenje Fareo wa pasuka kuenda wa limbuka okuti, ca kala onjoi.

8 Pole, komẽle, utima waye wa sakalalele. Kuenje wa tuma oku vilikiya vakualumbu vosi kuenda olonoño viosi vio Kegito. Fareo wa va lomboluila olonjoi a lota, pole, lomue wa tẽla oku situlula elomboloko liolonjoi viaco ku Fareo.

9 Usongui wa vakuakueca okopo wa sapuila Fareo hati: “Etaili ndi litavela akandu ange. 10 Fareo wa temẽle calua lapika vaye. Kuenje wa ndi kapa vokayike konjo yusongui wolondavululi, ame kumue lusongui wa vakualombolo.+ 11 Noke kavali ketu tua lota onjoi vuteke umuamue. Omunu lomunu onjoi yaye ya kuata elomboloko lia litepa.+ 12 Kuenje tua kala lukuenje umue u Heveru, upika wusongui wolondavululi.+ Eci tuo lomboluila olonjoi vietu,+ eye wa tukula elomboloko lionjoi lonjoi. 13 Ovina via pita ndomo eye a tu vi lomboluila. Ame nda tambula vali ocikele cange, pole, ulume ukuavo vo nyoñamisa kuti.”+

14 Noke Fareo wa tuma oku vilikiya Yosefe+ kuenje vo upa lonjanga vokayike.*+ Eye wa pemula olonjele, wa pongolola uwalo waye kuenje wa enda ku Fareo. 15 Fareo wa sapuila Yosefe hati: “Nda lota onjoi, pole, lomue wa tẽla oku situlula elomboloko lionjoi yaco. Kaliye nda yeva eci va popia catiamẽla kokuove okuti, o tẽla oku yeva onjoi loku situlula elomboloko liaco.”+ 16 Yosefe wa tambulula Fareo hati: “Hameko ngeca elomboloko! Suku o ka lombolola eci a yonguila Fareo.”+

17 Fareo wa sapuila Yosefe hati: “Vonjoi yange nda talama kowulo Yolui Nilu. 18 Volui mua tunda olongombe epanduvali violomange via fina haivio via lẽla kuenje via kala oku lia owangu ko Nilu.+ 19 Noke mua tunda vali olongombe vikuavo epanduvali violomange okuti, ka via posokele haivio via kopa. Sia la mola olongombe via vĩha ndevi kofeka yosi Yegito. 20 Kuenje olongombe ka via posokele haivio via kopa via fetika oku lia olongombe epanduvali viatete vina via lẽla. 21 Pole, noke yoku vi lia, lomue wa vi limbuka okuti via lia, momo handi via kopele ndeci via kala kefetikilo. Kuenje nda pasuka.

22 “Noke vonjoi yange nda mola vali okuti, kenge limosi kua kulila ovãsa epanduvali a pama hao awa.+ 23 Noke yavio, kua tunda ovãsa epanduvali okuti, a siõsiã hao owuka lofela yo kutundilo. 24 Ovãsa a siõsiã a fetika oku lia ovãsa epanduvali awa. Kuenje nda lomboluila olonjoi viaco ku vakualumbu,+ pole, lomue wa tẽla oku ndi sapuila elomboloko liolonjoi viaco.”+

25 Noke Yosefe wa sapuila Fareo hati: “Olonjoi via Fareo vimuamue kuenda vi kuete elomboloko limuamue. Suku yocili wa sapuila Fareo ovina Eye a laika oku linga.+ 26 Olongombe epanduvali via fina, vi lomboloka anyamo epanduvali. Cimuamue haico, ovãsa epanduvali a fina, a lomboloka anyamo epanduvali. Olonjoi viaco vimuamue kuenda vi kuete elomboloko limuamue. 27 Olongombe ka via posokele haivio via kopa vina vieya noke, vi lomboloka anyamo epanduvali kuenda ovãsa epanduvali a siõsiã hao owuka lofela yo kutundilo, a lomboloka okuti, ku ka kala anyamo epanduvali onjala. 28 Ndomo nda sapuila Fareo: Suku yocili wa ecelela okuti Fareo o mola ovina Eye a laika oku linga.

29 “Vokuenda kuanyamo epanduvali, vofeka yosi Yegito mu ka kala okulia kualua. 30 Pole, noke liayamo aco, kuiya anyamo epanduvali onjala kuenje okulia kuosi kuofeka Yegito ku pua kuenda ku ka kala onjala yalua vofeka.+ 31 Omo lionjala, omanu vofeka ka va ka ivaluka okuti kosimbu kua kala okulia kualua, momo ku ka kala onjala yalua. 32 Onjoi ya eciwa ku Fareo olonjanja vivali, momo ondaka yaco ya kolisiwa la Suku yocili kuenda Suku yocili ndopo o ka yi tẽlisa.

33 “Kaliye Fareo a sande omunu umue wa koleliwa haeye ukualondunge kuenda u kapa kocikele coku songuila ofeka Yegito. 34 Fareo a ci linge loku nõla asongui vofeka kuenda eye ongolole onepa yatãlo yovaima o Kegito vokuenda kuanyamo epanduvali kuokulia kualua.+ 35 Ovo vongolole okulia kuosi vokuenda kuanyamo aco awa a keya kuenda ndocihandeleko ca Fareo, va tepepo olomema vi selekiwa ndokulia valupale.+ 36 Okulia kuaco ku kale kuoku tekula omanu vosi vofeka vokuenda kuanyamo epanduvali onjala yi ka kala vofeka Yegito, oco ofeka ka yi ka nyõlehe omo lionjala.”+

37 Olondaka viaco via sanjuisa Fareo kumue lapika vaye vosi. 38 Noke Fareo wa sapuila apika vaye hati: “Kuli hẽ ulume ukuavo wa lisoka lulume u okuti, espiritu lia Suku li kasi laye?” 39 Fareo wa sapuila Yosefe hati: “Omo okuti Suku wa ecelela okuti ove o kũlĩha ovina viosi evi, ka kuli omunu wa koleliwa haeye ukualondunge ndove. 40 Ove muẽle o kala usongui wonjo yange kuenda omanu vange vosi va ka pokola kokuove.+ Te lika vocikele cange cusoma* okuti, ame hu velapo.” 41 Kuenje Fareo wamisako oku sapuila Yosefe hati: “Tala, ndu ku ĩha ocikele coku kala usongui wofeka yosi Yegito.”+ 42 Noke Fareo wopa onela yaye yondimbukiso kokuokuo kuaye, loku yi kapa kokuokuo kua Yosefe kuenda wo walisa uwalo wovalatanya loku kapa omota yulu posingo yaye. 43 Handi vali, Fareo wa ecelela okuti Yosefe endela vekãlu liavali lia soma kuenje omanu va kala oku vilikiya kovaso yaye vati: “Avrékh!”* Eye wa eca ku Yosefe ocikele coku songuila ofeka yosi Yegito.

44 Fareo wa sapuila Yosefe hati: “Ame Fareo, pole, kofeka yosi Yegito ka citava okuti omunu umue o linga cimue* okuti, kuo wĩhile omoko yaco.”+ 45 Noke Fareo wa luka Yosefe onduko yokuti, Safenati-Panehi kuenje wa eca kokuaye Asenate+ omõla ufeko wa Potifera ocitunda co ko Oni* oco a linge ukãi waye. Yosefe wa fetika oku songuila* ofeka Yegito.+ 46 Yosefe wa kuata 30 kanyamo+ eci a molẽhele kovaso* a Fareo soma Yegito.

Noke Yosefe wa tunda kovaso a Fareo kuenje wa ñuala ñuala ofeka yosi Yegito. 47 Vokuenda kuanyamo epanduvali elau, ofeka ya ima okulia kualua.* 48 Kuenje Yosefe wamamako oku ongolola okulia kuosi kuanyamo epanduvali kuna kua ima vofeka Yegito kuenje wa enda oku tepa okulia kuaco valupale. Volupale lolupale wa enda oku selekamo okulia kua enda oku tunda vovapia a lisunguile lolupale luaco. 49 Yosefe wamamako oku seleka olomema vialua vosila ndeseke lio vokalunga, toke eci va liwekapo oku tenda, momo oku vi tenda ka ca tẽliwile vali.

50 Osimbu unyamo wonjala ka wa pitĩlile, Asenate omõla ufeko wa Potifera ocitunda co ko Oni,* wa citila Yosefe omãla vavali valume.+ 51 Yosefe wa luka omõla uveli okuti, Manase,*+ momo eye wa popia hati: “Suku wa ndi kuatisa oku ivalako ovitangi viange viosi kuenda vakuanjo yosi ya isiange.” 52 Eye wa luka omõla wavali hati, Efarimi,*+ momo eye wa popia hati: “Suku wa ecelela okuti, ndi kuata omãla vofeka yohali yange.”*+

53 Noke anyamo epanduvali okulia kualua vofeka Yegito a pua,+ 54 kuenje anyamo epanduvali onjala a fetika, ndomo Yosefe a ci popele.+ Onjala ya lisanduila kolofeka viosi, pole, vofeka yosi Yegito omo lika mua kala ombolo.*+ 55 Kuenje ofeka yosi Yegito ya tala ohali omo lionjala kuenda omanu va fetika oku pinga ombolo ku Fareo.+ Noke Fareo wa sapuila olonungi viosi vio Egito hati: “Kuendi ku Yosefe kuenda lingi cosi eye o sapuili.”+ 56 Onjala yamamako kilu lieve liosi.+ Noke Yosefe wa fetika oku yikula olosila viosi oco a landise okulia ku va Egito,+ momo onjala ya livokiya calua vofeka Yegito. 57 Omo liaco, omanu vosi vo kilu lieve va endaile Kegito oku landa okulia ku Yosefe, momo onjala ya livokiyile calua kilu lieve liosi.+

42 Eci Yakoba a yeva okuti Kegito kua kala okulia,*+ wa pula omãla vaye hati: “Momo lie vu livanjela omunu lukuavo?” 2 Eye wamisako hati: “Nda yeva okuti Kegito kuli okulia. Kuendiko ka tu landeli okulia oco tu kale lomuenyo okuti ka tu fi.”+ 3 Noke vahuva a Yosefe+ va soka ekũi, va enda Kegito oku ka landa okulia. 4 Pole, Yakoba ka ecelele okuti Benjamini+ manji a Yosefe enda la vahuvaye, momo wa popia hati: “Pamue ku pita ocilunga cimue kuenje cu veta.”+

5 Omãla va Isareli va enda kumue lomanu vakuavo va kala oku endavo oku ka landa okulia, momo onjala ya lisanduilevo toke kofeka yo Kanana.+ 6 Yosefe eye wa kuata omoko yoku songuila ofeka+ haeye wa enda oku landisa okulia komanu vosi vo kilu lieve.+ Omo liaco, vahuva a Yosefe va pitĩla kuenje vo kekamẽla loku petamisa ovipala viavo posi.+ 7 Eci Yosefe a mola vahuvaye, haico a va limbuka, pole, ka lisituluile kokuavo.+ Kuenje wa vangula lavo lukãlu loku va pula hati: “Pi wa tundi?” Ovo vati: “Tua tunda kofeka yo Kanana, tueya oku landa okulia.”+

8 Yosefe wa limbuka vahuvaye, pole, ovo ka vo limbukile. 9 Vepuluvi liaco, Yosefe wa ivaluka olonjoi a enda oku lota viatiamẽla kokuavo+ kuenje wa va sapuila hati: “Ene vulondavululi! Weyi kulo oku kũlĩhĩsa olonepa viofeka ka vi kuete eteyuilo!” 10 Ovo vo sapuila vati: “Sio, a ñala yange, akuenje vove veya oku landa okulia. 11 Vosi yetu tumãla wulume umosi. Tumanu vamue vakuacili. Akuenje vove halondavululiko.” 12 Pole, wa va kumbulula hati: “Haciliko! Ene weyi muẽle oku kũlĩhĩsa olonepa viofeka ka vi kuete eteyuilo!” 13 Ovo va popia vati: “Akuenje vove va kasi 12 komãla.+ Vosi yetu tumãla wulume umosi+ kofeka yo Kanana kuenda kuasula wa siala la isietu,+ pole, ukuavo ka kasiko vali.”+

14 Yosefe wa va sapuila hati: “Ndo ci sapuili ale okuti, ‘Ene vulondavululi!’ 15 Omo liaco, vu setekiwa ndoco: Ndeci Fareo a kasi lomuenyo, ka vu tundi pocitumãlo cilo toke eci manjene kuasula eya kulo.+ 16 Tumi umue pokati kene oco a kope manjene osimbu vakuavo va kala vokayike. Oco ndi limbuke nda ene vu kasi oku vangula ocili. Nda haicoko, ndeci Fareo a kasi lomuenyo, ene vulondavululi muẽle.” 17 Noke yovina viaco, wa va kapa pamosi vokayike vokuenda kuoloneke vitatu.

18 Keteke liatatu, Yosefe wa va sapuila hati: “Lingi ndoco kuenje vu kala lomuenyo, momo nda sumbila Suku. 19 Nda vumanu vakuacili, umue pokati kene a siale mulo vokayike, pole, vakuavo va ende loku ambata okulia oco apata ene ka a ka fe lonjala.+ 20 Noke ndi neneli manjene kuasula oco olondaka viene vi linge viocili kuenda ka vu fi.” Kuenje ovo va ci linga.

21 Ovo va livangula pokati vati: “Tu kasi oku yambuiwa omo lia manjetu,+ momo tua mola ohali* eye a tala leci a pinga kokuetu oco tu lekise ohenda kokuaye, pole, ka tua tavele. Eli olio esunga lieci tu talela ohali.” 22 Noke Ruvene wa va tambulula hati: “Siti ndo sapuili okuti: ‘Ko ka lingi cĩvi komõla,’ pole, ene ka wa njeveli?+ Kaliye osonde yaye yi kasi oku pinga efetuluinyo.”+ 23 Pole, ovo ka va limbukile okuti, eci va kala oku popia Yosefe co lomboloka, momo pa kala umue kapitiya pokati kavo. 24 Noke eye wa tunda pokati kavo kuenje wa fetika oku lila.+ Eci a tiuka, wa sapela vali lavo, yu wa kuata Simeone,+ wo kutila kovaso avo.+ 25 Yosefe wa handeleka oco ku yukisiwe olonjeke viavo lokulia, loku tiuwiya olombongo viomunu lomunu vonjeke yaye kuenda oku eca kokuavo ohuta yoku lia vonjila. Kuenje ca lingiwa.

26 Ovo va longeka olonjeke viavo viokulia kovimbulu kuenje va enda. 27 Eci umue pokati kavo a yikula onjeke yaye oco a ece okulia kocimbulu pocitumãlo va laikele oku lala, wa limbuka okuti olombongo viaye via kala komẽla yonjeke yaye. 28 Noke wa sapuila vamanjaye hati: “Olombongo viange va vi tiuwiya kuenda vi kasi vonjeke yange!” Omo liaco, ovitima viavo via sakalala kuenda va fetika oku luluma loku li vanja omunu lukuavo kuenje va popia vati: “Eci nye Suku a tu lingila?”

29 Eci va pitĩla ku isiavo Yakoba kofeka yo Kanana, vo lomboluila ovina viosi va pita lavio vati: 30 “Ulume okuti eye ñala yofeka, wa vangula letu lukãlu+ kuenda wa tu lundila okuti, tu eya oku kũlĩhĩsa ofeka. 31 Etu tuo sapuila tuti: ‘Etu tumanu vakuacili. Etu ka tulondavululiko.+ 32 Tu kasi 12 komãla+ kuenda isietu umosi, pole, ukuavo ka kasiko vali+ kuenda kuasula wa siala la isietu kofeka yo Kanana.’+ 33 Pole, ulume okuti eye ñala yofeka, wa tu sapuila hati: ‘Ndi limbuka lika okuti vumanu vakuacili, nda umue pokati ka vamanjene o siala lame.+ Kuendi, ambateli apata ene cimue coku lia omo lionjala.+ 34 Ndi neneli manjene kuasula oco ndi limbuke okuti, ene havulondavululiko, pole, vumanu vakuacili. Kuenje ndu tiuwiyi manjene kuenda wamamiko oku linga olomĩlu vofeka.’”

35 Osimbu va kala oku longolola olonjeke viavo, omunu lomunu wa sanga ocipete colombongo vonjeke yaye. Eci ovo kumue la isiavo va mola ovipete violombongo, va kuata usumba. 36 Isiavo Yakoba wa popia lavo hati: “Ene wa mumbisi omãla vange!+ Yosefe keko+ kuenda Simeone layevo keko,+ cilo vu yongola oku ambata Benjamini! Momo lie ovina viosi evi vi pitila lame?” 37 Pole, Ruvene wa tambulula isiaye hati: “Nda sio nenele kokuove, citava oku ponda omãla vange vavali.+ U kundika ño peka liange noke ndu u tiuwiya kokuove.”+ 38 Omo liaco, Yakoba wa tambulula hati: “Omõlange ka endi lene, momo manjaye wa fa ale, eye lika wa supapo.+ Nda o vetiwa locilunga cimue vungende, vu koka okuti owele wange wu iñila lesumuo+ Vonjembo.”*+

43 Vofeka mua kala onjala yalua.+ 2 Eci okulia va kopile Kegito+ kua pua, isiavo wa va sapuila hati: “Tiukiliko kuenda ka tu landeliko vali okulia.” 3 Kuenje Yuda wo tambulula hati: “Ulume waco wa tu lungula hati, ‘Ka vu moli vali ocipala cange te lika nda wa neni manjene.’+ 4 Nda o tava okuti tu enda la manjetu, tu lokilako kuenje tu ka ku landela okulia. 5 Pole, nda ku tava okuti tu enda la manjetu, ka tu lokilako, momo ulume waco wa tu sapuila hati: ‘Ka vu moli vali ocipala cange te lika nda wa neni manjene.’”+ 6 Kuenje Isareli+ wa va pula hati: “Momo lie wa ñokeli ocitangi caco poku sapuila ulume waco okuti vu kuete manjene ukuavo?” 7 Ovo va tambulula vati: “Ulume waco wa tu pula eci catiamẽla kokuetu kuenda kepata lietu poku popia hati: ‘Isiene handi o kasi lomuenyo? Vu kuete vali manjene ukuavo?’ Kuenje tuo sapuila ovina evi viosi.+ Nda tua kũlĩha ndati okuti o tu sapuila hati: ‘Neni kulo manjene’?”+

8 Yuda wa lipilikila isiaye Isareli hati: “Nyĩhe ño umalẽhe+ kuenje tu enda lonjila yetu oco tu kale lomuenyo okuti ka tu fi,+ etu kumue love kuenda omãla vetu.+ 9 Ame ndu u teyuila.*+ Omuenyo waye u kala peka liange. Nda sio nenele loku u weca kokuove, ndu ku lueyela otembo yosi. 10 Pole, nda ka ca kaile oku cilua toke cilo, nda tua tiukilako ale olonjanja vivali.”

11 Kuenje isiavo Isareli wa va sapuila hati: “Nda oco ci kasi, lingi ndoco: Longeki volonjeke* viene ovina viwa viofeka kuenda vi ambati loku vi eca ndombanjaile kulume waco+ okuti: onguendu,+ owiki, ondemba yelemba liwa,* ovipeta viuti,+ olonendo kuenda amendua. 12 Kolombongo wa tiuki lavio vokiyiko evi via lisoka lavio; kuenda vi kapi kovimẽla violonjeke viene.+ Pamue ka va ci limbukile. 13 Ambativo manjene kuendi, tiukili kulume waco. 14 Suku Ukuonene Wosi a ecelele okuti, ene vu sanga ohenda kulume waco okuti, eye o yovola manjene ukuavo kuenda Benjamini. Catiamẽla kokuange, nda ndi pumba omãla vange, ndi ka va pumba muẽle!”+

15 Kuenje alume va tikula ombanjaile yaco kuenda kolombongo va vokiyako evi via lisoka lavio, kumue la Benjamini. Noke va votoka, va linga ungende woku lokila Kegito kuenje va lisanga vali la Yosefe.+ 16 Eci Yosefe a mola Benjamini wa kala kumue lavo, wa sapuila ulume wa kala oku songuila onjo yaye hati: “Iñisa alume ava vonjo, ponda ovinyama kuenda pongiya okulia, momo alume ava va ka lia kumue lame onanya.” 17 Vepuluvi liaco, ulume wa linga ndomo Yosefe o sapuila+ kuenje wa va iñisa vonjo ya Yosefe. 18 Pole, alume va kala lusumba eci vambatiwa konjo ya Yosefe kuenda va fetika oku popia vati: “Omo okuti onjanja ya sulako va tiuwiya olombongo volonjeke vietu, eli olio esunga lieci va kasilili oku tu iñisa mulo. Kaliye va tu linga cimue cĩvi kuenda va tu lingisa apika loku tu tambula ovimbulu vietu!”+

19 Kuenje va amela kulume wa kala usongui wonjo ya Yosefe kuenda va vangula laye puvelo wonjo. 20 Ovo va popia vati: “Tu ecele a ñala yange! Tueyile kulo onjanja yatete oku landa okulia.+ 21 Pole, eci tua pitĩla pocitumãlo tualale, leci tua fetika oku yikula olonjeke vietu, tua limbuka okuti, olombongo viomunu lomunu pokati ketu via kala komẽla wonjeke yaye okuti, etendelo lia suapo liolombongo vietu tua ecele.+ Kaliye tu yongola oku vi tiula. 22 Kuenje tua nena vali olombongo oco tu lande okulia. Ka tua kũlĩhĩle omunu wa kapele olombongo vietu volonjeke vietu.”+ 23 Ulume wa popia hati: “Oco muẽle. Ko ka kuati usumba. Suku yene haeye Suku ya isiene eye wa kapa olombongo volonjeke viene. Nda tambuile olombongo viene.” Noke eye wa nena Simeone kokuavo.+

24 Kuenje ulume wa va iñisa vonjo ya Yosefe loku eca kokuavo ovava oku sukula kolomãhi viavo kuenda wa eca okulia kovimbulu viavo. 25 Ovo va pongiyila Yosefe ombanjaile+ oco va yece kokuaye eci a tiuka kekumbi pongunji, momo va yeva okuti omo va ka lila onanya.+ 26 Eci Yosefe a iñila vonjo, vo nenela ombanjaile yaco kuenda va petamẽla posi oku u kekamẽla.+ 27 Noke eye wa kũlĩhĩsa nda va kasi ciwa loku va pula hati: “Isiene wa kuka una wa popeli o kasi ndati? Haimo a kasilili lomuenyo?”+ 28 Ovo va tambulula vati: “Ukuenje wove okuti isietu, o kasi ciwa. Handi o kasi lomuenyo.” Kuenje ovo va petamẽla posi loku u kekamẽla.+

29 Eci a petula ovaso loku mola Benjamini manjaye, omõla a inaye+ wa pula hati: “U eye manjene kuasula una wa ndi sapuilili?”+ Eye wamisako hati: “Suku a lekise ohenda yaye kokuove amõlange.” 30 Kuenje Yosefe omo liesanju lioku mola manjaye, wa tundila posamua lonjanga kuenda wa sandiliya ocitumãlo cimue oco a lile. Omo liaco, wa iñila vohondo yimue yulika kuenje omo a lilila.+ 31 Noke wa pusa kocipala kuenda wa tunda kuenje wa likandangiya loku popia hati: “Sevi okulia.” 32 Apika vaco va yala olomesa via litepa, yimue ya Yosefe, yikuavo ya vamanjaye kuenda va Egito vana va kala oku lila vonjo yaye va va yalelavo omesa yavo, momo va Egito ka va kuatele ocituwa coku lila kumosi la va Heveru, omo ku va Egito ca kala ocina cimue ca vĩha.+

33 Vamanjaye* va va tumãlisa kovaso aye ndomo ci likuata lutunga wavo, oku upisa kuveli ndomo ci likuata lomoko yaye yoku kala uveli+ toke kumalẽhe kuenje vamamako oku li vanja omunu lukuavo loku komõha. 34 Eye wa va tumaisa okulia ku tunda komesa yaye oco ku ende komesa yavo, pole, ku Benjamini wa vokiyako olonjanja vitãlo okuti, olonepa a tumaisa ku vakuavo vi sule.+ Kuenje vamamako oku lia loku nyua kumue laye toke eci vekuta.

44 Noke Yosefe wa handeleka ulume wa kala usongui wonjo yaye hati: “Yukisa olonjeke vialume ava lokulia va tẽla oku ambata kuenda kapa olombongo viomunu lomunu komẽla wonjeke yaye.+ 2 Pole, kapa okopo yange okuti okopo yopalata komẽla wonjeke ya kuasula, kumue lolombongo viaye vioku landa otiliku.” Eye wa linga ndomo Yosefe o handeleka.

3 Lomẽle eci ekumbi lia kala oku tunda, alume va va tuma oku enda lovimbulu viavo. 4 Osimbu ka va kaile ocipãla limbo, Yosefe wa tuma ulume wa kala usongui wonjo yaye loku u sapuila hati: “Votoka! Landula alume vaco! Eci o va sanga va sapuila ndoco: ‘Anga hẽ eyi oyo onjila yoku lekisa olopandu kovina viwa va ku lingili? 5 Momo lie wambateli okopo cime cange a siata oku nyuila haiyo yoku situlula lutate olondimbukiso? Eci wa lingi ka ciwako.’”

6 Kuenje wa va sanga kuenda wa va sapuila olondaka viaco. 7 Pole, ovo vo tambulula vati: “Momo lie ñala yetu a popela olondaka evi? Ci kale kupãla lapika vove oku linga ocina cimue ndeci. 8 Momo olombongo tua sanga kovimẽla violonjeke vietu, tueyile oku vi tiula kokuove tunde kofeka yo Kanana.+ Oco hẽ momo lie tu nyanela opalata ale ulu vonjo ya cime cove? 9 Nda okopo yaco ya sangiwa la umue pokati kapika vove, omunu waco a fe kuenje vosi yetu tu lingavo apika va cime cove.”* 10 Omo liaco, eye wa popia hati: “Ci lingiwe ndomo wa popi: U wa sangiwa lokopo, o linga upika wange, pole, vosi yene vu pua eko.” 11 Kuenje omunu lomunu wa tulila lonjanga onjeke yaye posi loku yi kutulula. 12 Eye wa sandiliya lutate oku upisa kuveli waco loku malusuila kumalẽhe. Oku sulako okopo ya sangiwa vonjeke ya Benjamini.+

13 Ovo va tola uwalo wavo kuenje omunu lomunu wa tiuwiya onjeke yaye kocimbulu caye kuenda va tiukila volupale. 14 Eci Yuda+ kumue la vamanjaye va iñila vonjo ya Yosefe, eye handi haimo a kala; kuenje va petamẽla posi oku u kekamẽla.+ 15 Yosefe wa va pula hati: “Eci nye wa lingi? Ka wa kũlĩhĩli okuti ulume wa soka ndame o pondola oku situlula lutate olondimbukiso?”+ 16 Omo liaco, Yuda wa tambulula hati: “Nye tu pondola oku sapuila cime cange? Tu popia nye? Uvangi upi tu eca u lekisa okuti tuakuesunga? Suku yocili wa situlula ekandu liapika vove.+ Cilo tuapika va cime cange, ci kaile etu kuenda una wa sangiwa lokopo!” 17 Kuenje eye wa va sapuila hati: “Ci kale kupãla kokuange oku linga ocina caco! Ulume wa sangiwa lokopo, eye o linga upika wange.+ Pole, vosi yene kuendi lombembua ku isiene.”

18 Yuda wamẽla ponele ya Yosefe loku u sapuila hati: “Ndu ku livondela a cime cange, mange ohenda ecelela okuti, upika wove o sapuila ondaka yimue cime cange kuenda ku ka teme lupika wove, momo ove o sokisiwa la Fareo.+ 19 Cime cange wa pulile apika vaye hati: ‘Isiene handi o kasi lomuenyo? Vu kuete vali manjene ukuavo?’ 20 Noke tua sapuila cime cange tuti: ‘Tu kuete isietu wa kuka kuenda omõla umue eye a cita voku kuka kuaye okuti, kuasula.+ Pole, huvaye wa fa+ kuenda eye lika wa supapo ku inaye+ kuenje isiaye u sole.’ 21 Noke ove wa sapuila apika vove hati: ‘U neni kulo oco ndu mole.’+ 22 Pole, etu tua sapuila cime cange tuti: ‘Kakuenje ka pondola oku sia isiaye. Nda eye wo sia, isiaye o fa muẽle.’+ 23 Kuenje ove wa sapuila apika vove hati: ‘Nda ka wa neneli manjene kuasula, ka vu moli vali ocipala cange.’+

24 “Noke tua enda kupika wove okuti, isiange kuenje tuo sapuila olondaka via cime cange. 25 Kuenje isietu wa popia hati: ‘Tiukiliko ka tu landeliko okulia.’+ 26 Etu tua popia tuti: ‘Ka tu pondola oku lokilako. Pole, nda manjetu kuasula wa enda letu, tu lokilako momo ka tu pondola oku mola ocipala culume waco, te lika nda tu ambata manjetu kuasula.’+ 27 Noke upika wove okuti isiange, wa tu sapuila hati: ‘Wa kũlĩha ciwa okuti ukãi wange wa ndi citila lika omãla vavali valume.+ 28 Pole, umue pokati kavo wa ndi sia kuenda nda popia siti: “Eye citava okuti wa nyanyũiwa muẽle locinyama cimue ca tema!”+ kuenje toke cilo sia lo mola vali. 29 Nda wa njupivo u ndeti kuenda o vetiwa locilunga cimue, vu ñokela okuti owele wange u lokila Vonjembo*+ lohali.’+

30 “Kaliye nda nda tiukila kupika wove haeye isiange kuenda kakuenje ka tu wambata, omo omuenyo waye wa kutiwila kokuaye, 31 eci a limbuka okuti kakuenje ka kasi letu, eye o ka fa kuenda apika vove va ka koka okuti, esinga liupika wove isietu li lokila Vonjembo* lesumuo. 32 Upika wove wa likuminya ku isiange oku teyuila kakuenje poku popia hati: ‘Nda sio nenele kokuove, ndi lueyela isiange otembo ka yi pui.’+ 33 Cilo ndinge ohenda, ecelela okuti, upika wove o siala pomangu ya kakuenje oco ndi linge upika wa cime cange okuti, kakuenje o tiukila kumue la vahuvaye. 34 Ndi tiukila ndati ku isiange nda kakuenje ka endi lame? Si ka tẽla oku vanja ku isiange eci a vetiwa lohali yaco!”

45 Yosefe ka tẽlele vali oku likandangiya kovaso apika vaye vosi.+ Omo liaco, eye wa va kalukila lolukandi hati: “Vosi nundi!” Lomue vali wa kala la Yosefe osimbu eye a kala oku lisituluila ku vahuvaye.+

2 Eye wa fetika oku lila lolukandi okuti va Egito va ci yeva kuenda va sapuilako vakuanjo ya Fareo. 3 Noke Yosefe wa sapuila vahuvaye hati: “Ame Yosefe. Isiange handi o kasi lomuenyo?” Pole, vahuvaye ka va tẽlele oku u tambulula, momo va komõha. 4 Yosefe wa sapuila vahuvaye hati: “Mangi ohenda, ameli kokuange.” Kuenje ovo va amela kokuaye.

Noke wa popia hati: “Ame Yosefe manjene, una wa landisi Kegito.+ 5 Pole, ko ka yokoki kuenda ko ka liveteli evelo omo lioku ndandisa Kegito; momo Suku wa numa kovaso yene oco omuenyo wene u popeliwe.+ 6 Ulo unyamo wavali wonjala vofeka+ kuenda handi kua kamba anyamo atãlo okuti ka ku kala oku lima ndaño oku ungula. 7 Pole, Suku wa numa kovaso yene oco o vu supisili vamue+ kilu lieve* kuenje wamamiko lomuenyo pocakati ceyovo linene. 8 Omo liaco, heneko wa numi kulo, pole, Suku yocili eye wa numa kulo oco ndi kale ondunguli* ya Fareo kuenda ñala yonjo yaye yosi haime ndi mbiali yofeka yosi Yegito.+

9 “Tiukili lonjanga ku isiange loku u sapuila okuti, ‘Eci oco omõlove Yosefe a popia: “Suku wa ndi nõla oco ndi kale ñala Yegito yosi.+ Enju kokuange. Ku ka cilue.+ 10 O ka tunga vimbo lio Gosene+ okuti, o kala ocipepi lame ove, omãla vove, olonekulu viove, oviunda viove, olongombe viove kuenda ovina viosi o kuete. 11 Ame ndu ku ĩha okulia, momo handi kua kamba anyamo atãlo onjala.+ Nda hacoko, ove kumue la vakuanjo yove vu linga olohukũi kuenda ovina viosi o kuete vi pua.’” 12 Ene kumue la manjange Benjamini vu lete lovaso ene muẽle okuti, ame, ame muẽle ñasi oku vangula lene.+ 13 Sapuili isiange catiamẽla koluhimo luange luosi Kegito kuenda ovina viosi wa moli. Kaliye kuendi lonjanga, kopi isiange u neni kulo.”

14 Eye wa pupola kapepe* a manjaye Benjamini kuenda wa lila kuenje Benjamini wa lilavo loku kapa okuokuo kuaye kosingo yaye.+ 15 Eye wa sipula vahuvaye vosi kuenda wa lila, noke vahuvaye va sapela laye.

16 Ondaka ya pitĩla konjo ya Fareo yokuti: “Vahuva a Yosefe veya!” Ondaka yaco ya sanjuisa Fareo kumue lapika vaye. 17 Noke Fareo wa sapuila Yosefe hati: “Sapuila vahuvove hoti, ‘Longeki ovinyama viene lokulia kuendi kofeka yo Kanana, 18 kuenda neni kulo isiene lapata ene osi. Ndu wĩhi ovina viosi* viwa viofeka Yegito kuenje vu lia ovina via velapo* viofeka.’+ 19 Ove o handelekiwa oku va sapuila+ hati: ‘Tikuli olokalosa+ viofeka Yegito, ambatelimo omãla vene lakãi vene kuenda isiene ambatiwe vokalosa kakuavo kuenje enjui kulo.+ 20 Ko ka sakalali lovikuata viene,+ momo ovina viosi via velapo viofeka Yegito viene.’”

21 Noke omãla va Isareli va linga ovina viaco kuenda Yosefe wa eca kokuavo olokalosa ndomo Fareo a handeleka kuenje wa va ĩhavo ohuta yungende. 22 Wa va ĩha omunu lomunu uwalo woku lipongolola, pole, Benjamini wo wĩha 300 kolopalata kuenda ovowalo atãlo oku lipongolola.+ 23 Ku isiaye wa tuma ovina evi: ekũi kovitupi viovimbulu viambata ovina viwa vio Egito kuenda ekũi kovimbulu violomange viambata otiliku, lolombolo kuenda ohuta yungende ya isiaye. 24 Eye wa liusika la vahuvaye kuenje osimbu va kala oku tunda wa va sapuila hati: “Vonjila ko ka liyenji omunu lukuavo.”+

25 Ovo va tunda Kegito kuenda va pitĩla vofeka yo Kanana ku isiavo Yakoba. 26 Kuenje vo sapuila vati: “Yosefe handi o kasi lomuenyo kuenda wa linga ombiali yofeka yosi Yegito!”+ Pole, utima waye wa sumuile, momo ka tavele kokuavo.+ 27 Eci vo sapuila olondaka viosi Yosefe a va sapuila, loku mola olokalosa Yosefe a tuma oco vo ambate, utima wa isiavo Yakoba wa petuka. 28 Isareli wa popia hati: “Cilo ndi tava! Omõlange Yosefe handi o kasi lomuenyo! Ngendako oco ndu mole osimbu sia file!”+

46 Noke Isareli wambata ovina viosi a kuatele yu wa enda. Eci a pitĩla ko Beresieva,+ wa eca ovilumba ku Suku ya isiaye Isake.+ 2 Suku wa vangula la Isareli vocinjonde kuteke hati: “A Yakoba, a Yakoba!” Eye wa tambulula hati: “Ame ulo!” 3 Eye wo sapuila hati: “Ame Suku yocili, Suku ya isiove.+ Ku ka kuate usumba woku lokila Kegito, momo oko hu lingisila ofeka yinene.+ 4 Ame ndi lokila kumue love Kegito noke hu nena vali kofeka yilo+ kuenje Yosefe eye o ka ku ika ovaso eci o fa.”*+

5 Noke Yakoba wa tunda ko Beresieva kuenda omãla va Isareli vambata Yakoba isiavo kumue lomãla vavo, lakãi vavo volokalosa vina Fareo a tumĩle okuti omo vo wambatela. 6 Vambata oviunda viavo, lovokuasi va kuatele vofeka yo Kanana. Kuenje ovo va pitĩla Kegito okuti Yakoba kumue locitumbulukila caye cosi. 7 Eye wa enda Kegito lomãla vaye valume, olonekulu viaye vialume, omãla vaye vakãi, lolonekulu viaye viakãi okuti, ocitumbulukila caye cosi.

8 Evi ovio olonduko viomãla va Isareli vana va enda Kegito+ okuti, Yakoba lomãla vaye: Omõla uveli wa Yakoba, Ruvene.+

9 Omãla va Ruvene va kala Hanoke, Falu, Hecirone kuenda Karimi.+

10 Omãla va Simeone+ vava: Yemuele, Yamini, Ohada, Yakini, Cohara kuenda Saulu+ omõla wukãi umue u Kanana.

11 Omãla va Lewi+ va kala Gerisiono, Kohata kuenda Merari.+

12 Omãla va Yuda+ vava: Ere, Onane, Sela,+ Peresi+ kuenda Sera.+ Pole, Ere la Onane, va fila kofeka yo Kanana.+

Omãla va Peresi va kala Hesirone la Hamuli.+

13 Omãla va Isakare vava: Tola, Puva, Yove kuenda Simironi.+

14 Omãla va Sevulono+ vava: Serede, Eloni la Yahilele.+

15 Ava ovo va kala omãla Lea a citila Yakoba ko Padana-Arama, oku kongelamo omõlaye ukãi Dina.+ Omãla vosi va Yakoba valume lava vakãi, va tẽla 33.

16 Omãla va Gadi+ vava: Sifoni, Hagi, Siuni, Ecibone, Eri, Arode kuenda Areli.+

17 Omãla va Asiyere+ va kala Imina, Yisiwa, Yisivi la Beriya kuenda manjavo ukãi wa kala Sera.

Omãla va Beriya va kala Heveri kuenda Malikiyele.+

18 Ava ovo omãla va Silipa+ upika una Lavane a eca komõlaye ukãi Lea. Omãla vosi Silipa a citila Yakoba, va kala 16 komanu.

19 Omãla va Rahele ukãi wa Yakoba vava: Yosefe+ la Benjamini.+

20 Asenate+ omõla ufeko wa Potifera ocitunda co ko Oni* wa citila Yosefe omãla vavali okuti, Manase+ la Efarimi+ eci va kala kofeka Yegito.

21 Omãla va Benjamini+ vava: Bela, Bekere, Asibele, Gera,+ Namana, Ehi, Rosi, Mupimi, Hupimi+ kuenda Aride.+

22 Omãla vosi Rahele a citila Yakoba va kala 14 komanu.

23 Omõla a Dani+ wa kala Husimi.+

24 Omãla va Nafitali+ va kala Yaciyele, Guni, Yesere la Silemi.+

25 Ava ovo omãla va Biliha, upika una Lavane a ecele komõlaye ukãi Rahele. Omãla vosi Biliha a citila Yakoba va kala epanduvali komanu.

26 Ovitumbulukila viosi via Yakoba vina via enda laye Kegito via tẽla 66 komanu, pole, akãi vomãla va Yakoba ka va tendiwile.+ 27 Omãla valume Yosefe a citila Kegito va kala vavali. Omanu vosi vo konjo ya Yakoba vana veya Kegito va tẽla 70 komanu.+

28 Yakoba wa tuma Yuda+ kovaso oco a ka sapuile Yosefe okuti o kasi vonjila oku loña ko Gosene. Eci ovo va pitĩla vofeka yo Gosene,+ 29 Yosefe wa tuma oku pongiya ekãlu liaye oco a ka li sange la Isareli isiaye ko Gosene. Eci a li sanga laye vepuluvi liaco, va lipupola kapepe* kuenje wa lila vokuenda kuotembo yalua.* 30 Kuenje Isareli wa sapuila Yosefe hati: “Kaliye citava okuti ndi fa; momo nda mola ocipala cove kuenda nda kũlĩha okuti, handi o kasi lomuenyo.”

31 Yosefe wa sapuila vahuvaye la vakuanjo ya isiaye hati: “Linga ngende ha sapuile Fareo+ okuti, ‘Vahuvange la vakuanjo ya isiange vana va kala kofeka yo Kanana veya kokuange.+ 32 Alume vaco angombo+ haivo vakuakufuka ovinyama+ kuenje va nena olomeme viavo, lolongombe kuenda cosi va kuete.’+ 33 Eci Fareo o vilikiyi loku vu puli hati: ‘Upange wene nye?’ 34 ene popi hoti: ‘Apika vove vakuakufuka ovinyama tunde vutila wetu toke cilo, ci kaile etu kumue la vakukululu yetu,’+ oco vu tungi vofeka yo Gosene,+ momo va Egito va suvuka angombo volomeme.”+

47 Yosefe wa enda ku Fareo+ kuenje wo sapuila hati: “Isiange la vamanjange kumue lolomeme viavo kuenda olongombe viavo, lovina viosi va kuete, va tunda kofeka yo Kanana kuenje va kasi vofeka yo Gosene.”+ 2 Eye wa tikula vahuvaye va soka vatãlo kuenda wa va lekisa ku Fareo.+

3 Kuenje Fareo wa va pula hati: “Upange wene nye?” Ovo va tambulula Fareo vati: “Apika vove angombo volomeme, ci kale etu kuenda vakukululu yetu.”+ 4 Ovo va sapuilavo Fareo vati: “Tueya oku kala vofeka ndovingendeleyi+ momo vofeka yo Kanana muli onjala yalua kuenda ka muli owangu oco apika vove va lise olomeme.+ Cilo, linga ohenda ecelela okuti, apika vove va tunga vofeka yo Gosene.”+ 5 Fareo wa sapuila Yosefe hati: “Isiove la vahuvove veya kulo oco va kale love. 6 Ofeka Yegito yi kasi peka liove. Isiove la vahuvove va tunge konepa ya velapo yofeka.+ Va tunge vofeka yo Gosene kuenda nda pokati kavo wa kũlĩhapo alume vamue okuti va loñoloha, va linge asongui voviunda viange.”

7 Noke Yosefe wambata isiaye Yakoba loku u lekisa ku Fareo kuenje Yakoba wa sumũlũisa Fareo. 8 Fareo wa pula Yakoba hati: “O kuete anyamo añami?” 9 Yakoba wa tambulula Fareo hati: “Anyamo ange a soka 130 kuenda nda pita omuenyo wange wosi loku tungayala.* Anyamo aco ka a lelukile,+ pole, atito oku a sokisa lanyamo vakukululu yange va pita loku tungayala.”*+ 10 Noke liovina viaco, Yakoba wa sumũlũisa Fareo kuenje wa tunda kovaso aye.

11 Kuenje Yosefe wa linga eliangiliyo liokuti isiaye la vahuvaye va tunga vofeka Yegito kuenda wa va ĩha ocitumãlo cimue, okuti onepa ya velapo yofeka, vimbo lio Ramesese+ ndeci Fareo a ci handelekele. 12 Yosefe wamamako oku tekula isiaye la vahuvaye kuenda vosi vakuanjo ya isiaye poku va ĩha okulia* ndomo ci likuata letendelo liomãla vavo.

13 Vofeka yosi ka mua kaile okulia,* momo onjala yaluile calua kuenje omanu vo vofeka Yegito lava vo vofeka yo Kanana, va honguele omo lionjala.+ 14 Yosefe wa enda oku ongolola olombongo viosi via sangiwile vofeka Yegito lo vofeka yo Kanana vina omanu va enda oku eca poku landa olomema+ kuenje wamamako oku vi tuala konjo ya Fareo. 15 Vokuenda kuotembo, vofeka Yegito lo vofeka yo Kanana ka mua kaile vali olombongo kuenje va Egito vosi va fetika oku iya ku Yosefe loku popia vati: “Tu ĩhe okulia! Anga hẽ ecelela okuti tu fa, omo olombongo vietu via pua?” 16 Yosefe wa popia hati: “Nda olombongo viene via pua, neni ovinyama viene kuenje ame ndu wĩhi okulia pomangu yovinyama viene.” 17 Omo liaco, va fetika oku nena ovinyama viavo ku Yosefe kuenje wamamako oku va ĩha okulia pomangu yolokavalu, yolomeme, yolongombe kuenda yovimbulu viavo. Noke eye wamamako oku va ĩha okulia pomangu yoviunda viavo viosi vokuenda kunyamo waco.

18 Eci unyamo waco wa sulila, ovo va fetika oku iya kokuaye kunyamo wa kuamamo loku popia vati: “Ka tu limbika ñala yange okuti, olombongo loviunda viovinyama via eciwa ale ku ñala yange. Ka tu kuete vali cimue tu eca ku ñala yange, te lika atimba etu lovapia etu. 19 Anga hẽ ecelela okuti tu fila kumue lofeka yetu? Tu lande kuenda landavo ovapia etu oco o tu ĩhe okulia kuenje etu kumue lovapia etu tu linga apika va Fareo. Tu ĩhe ombuto oco tu kale lomuenyo okuti, ka tu fi kuenda ovapia etu ka a kala upolokoso.” 20 Noke Yosefe wa landa ovapia osi a va Egito oco a linge a Fareo, momo va Egito vosi va landisa ovapia avo omo onjala yaluile calua; kuenje ovapia aco a linga a Fareo.

21 Kuenje eye wa sondoluila omanu valupale, tunde apa pa fetikila ofeka Yegito toke apa ya sulila.+ 22 Ovapia ovitunda o-o lika ka landele,+ momo okulia kuovitunda kua enda oku tunda ku Fareo kuenda ovio via enda oku litekula lokulia Fareo a enda oku va ĩha. Eli olio esunga lieci ovio ka via landisilile ovapia avo. 23 Noke Yosefe wa sapuila omanu hati: “Etaili nda ku landi kumue lovapia ene oco vu tiamẽli ku Fareo. Tambuli ombuto oco vu limi ovapia. 24 Eci osi yima, onepa yatãlo yeci ku Fareo,+ pole, olonepa vikuãla vi kale ombuto yene yoku lima ovapia kuenda vi linge okulia kuene kumue la vana va kasi volonjo viene kuenda omãla vene.” 25 Omo liaco, ovo va popia vati: “Ove wa popela ovimuenyo vietu.+ Ecelela okuti tu sanga ohenda kovaso ya ñala yange kuenda tu linga apika va Fareo.”+ 26 Noke Yosefe wa tumbika ocihandeleko cimue vofeka Yegito cina ci kasiko toke etaili cokuti, onepa yatãlo yi linga ya Fareo. Ovapia ovitunda o-o lika ka a lingile a Fareo.+

27 Isareli wamamako oku tunga vofeka Yegito okuti, vimbo lio Gosene+ kuenda omo va kala, va licita kuenje va livokiya calua.+ 28 Yakoba wa kala vofeka Yegito 17 kanyamo kuenje Yakoba wa kala komuenyo ci soka 147 kanyamo.+

29 Eci Isareli a limbuka okuti ndopo o fa,+ wa vilikiya omõlaye Yosefe kuenda wa popia hati: “Nda nda sanga ohenda kovaso ove, kapa okuokuo kuove vocikalo cange kuenda lekisa ocisola ka ci pongoloka loku kala ukuacili lame. Mange ohenda, ku ka ndi kende Kegito.+ 30 Eci ndi fa, njupe Kegito, ndi kende veyambo lia vakukululu yange.”+ Kuenje Yosefe wa popia hati: “Ndinga ndeci wa popia.” 31 Isiaye hati: “Lisila lame.” Kuenje Yosefe wa lisila laye.+ Noke Isareli wa petamẽla konondovitue yula waye kuenda wa likutilila.+

48 Noke yovina viaco, Yosefe vo sapuila hati: “Isiove o kasi oku vela.” Kuenje wambata omãla vaye vavali valume okuti Manase la Efarimi.+ 2 Kuenje va sapuila Yakoba hati: “Omõlove Yosefe weya kokuove.” Noke Isareli wa likolisilako oku pasuka, yu wa tumãla pula waye. 3 Yakoba wa sapuila Yosefe hati:

“Suku Ukuonene Wosi wa molẽha kokuange eci nda kala ko Lusi kofeka yo Kanana kuenje wa ndi sumũlũisa.+ 4 Kuenje wa ndi sapuila hati: ‘Hu citisa omãla valua, hu luisa kuenda hu lingisa ohongele yapata,+ ngeca ofeka eyi kocitumbulukila* cove ci ka kuamamo ndocipiñalo ka ci pui.’+ 5 Omãla vove vavali valume vana wa cita kofeka Yegito osimbu sieyile kokuove Kegito, omãla vange.+ Efarimi la Manase va linga vange ndeci Ruvene la Simeone.+ 6 Pole, omãla o cita okuti va kuama vokuavo, ovo va ka linga vove. Ovo va ka tukuiwa londuko ya vamanjavo kocipiñalo cavo.+ 7 Catiamẽla kokuange, eci nda tunda ko Padana, Rahele wa fila+ ponele yange kofeka yo Kanana, osimbu kua kambele ocinãla cimue oco ndi pitĩle ko Efarata.+ Kuenje oko ndo kendela vonjila ya loña ko Efarata okuti, ko Beteleme.”+

8 Noke Isareli wa mola omãla va Yosefe kuenje wa pula hati: “Ava velie?” 9 Omo liaco, Yosefe wa tambulula isiaye hati: “Ava ovo omãla vange, vana Suku a nyĩha kocitumãlo cilo.”+ Noke isiaye wa popia hati: “Mange ohenda va nena kulo oco ndi va sumũlũise.”+ 10 Ovaso a Isareli a vuvalele omo lioku kuka kuenda ka tẽlele oku vanja ciwa. Noke Yosefe wa va nena ponele yaye kuenje isiaye wa va sipula kuenda wa va kuata kapepe. 11 Isareli wa sapuila Yosefe hati: “Sia la sima okuti eteke limue ndi mola vali ocipala cove,+ pole, Suku wa ecelelavo okuti ndi mola ocitumbulukila* cove.” 12 Yosefe wopa omãla kolongolo via Isareli kuenda wa petamisa ocipala caye posi.

13 Yosefe wa tikula omãla vaye vavali. Efarimi+ wo kuata leka liondio oco a kale konele yepĩli ya Isareli kuenda Manase+ wo kuata leka liepĩli oco a kale konele yondio ya Isareli kuenje wa va amisa ocipepi la Isareli. 14 Pole, Isareli wa kapa eka liaye liondio kutue wa Efarimi ndaño okuti eye wa kala umalẽhe kuenda wa kapa eka liaye liepĩli kutue wa Manase. Eye wa ci linga ocipango, ndaño okuti Manase eye wa kala uveli.+ 15 Noke eye wa sumũlũisa Yosefe kuenda wa popia hati:+

17 Eci Yosefe a mola okuti eka liondio lia isiaye liamamako oku kala kutue wa Efarimi, eye ka ci sanjukilile kuenje wa seteka oku upa eka lia isiaye kutue wa Efarimi loku li kapa kutue wa Manase. 18 Yosefe wa sapuila isiaye hati: “Eci hacoko, a tate, momo uveli hayu.+ Kapa eka liove liondio kutue waye.” 19 Pole, isiaye wamamako oku likala oku ci linga kuenje wa popia hati: “Ndi cĩ, ndi cĩ amõlange. Eye o ka lingavo ofeka kuenda o ka velapo. Pole, manjaye umalẽhe o ko velapo vali okuti eye ci sule+ kuenda ocitumbulukila* caye ci ka linga olofeka.”+ 20 Keteke liaco, eye wamamako oku va sumũlũisa+ loku popia hati:

Kuenje eye wamamako oku kapa Efarimi kovaso a Manase.

21 Noke Isareli wa sapuila Yosefe hati: “Tala, ame ñasi oku fa,+ pole, Suku o kamamako oku kala lene kuenda o ka vu tiuwiyi kofeka ya vakukululu yene.+ 22 Catiamẽla kokuange, onepa yofeka ndu ku ĩha yi lua vali okuti ya vamanjove yi sule, yina nda tambula ku va Amori poku yaka lavo losipata yange kuenda lohonji yange.”

49 Yakoba wa vilikiya omãla vaye loku va sapuila hati: “Liongololi oco ndi vu sapuili ovina vi ka pita lene konepa ya sulako yoloneke. 2 Liongololi kuenda yeveleli amãla va Yakoba, yeveleli isiene Isareli.

3 “A Ruvene+ ove wumõlange uveli,+ haive wungusu yange kuenda wupako liatete liongusu yange yoku cita, ove wa velelepo kulamba kuenda kongusu. 4 Omo lioku kala ukuambuanja ndovava a kuete akimba alua, ove ku ka velapo, momo wa londele kula wa isiove.+ Vepuluvi liaco wa sepula* ula wange. Eye wa londeleko muẽle!

5 “Simeone la Lewi, omunu la manjaye.+ Olosipata viavo ovimalẽho viungangala.+ 6 Amuenyo wange ku ka kaile pokati kavo. Otima* wange ku ka likongele lavo, momo va ponda omanu omo lionyeño yavo,+ va teta akonjo olongombe ndaño ka va kuatele esunga lioku ci linga. 7 Onyeño yavo yi siñaliwe, momo ya feluka enene kuenda ocikumbiti cavo ci siñaliwevo, momo cĩvi.+ Ndi va tuma kofeka ya Yakoba kuenda ndi va sanduila vo Isareli.+

8 “Catiamẽla kokuove a Yuda,+ vahuvove va ka ku sivaya.+ Ovanyãli vove va ka eciwa peka liove.*+ Omãla va isiove va ka ku kekamẽla.+ 9 Yuda omõla wohosi.+ Amõlange o lia ocinyama ca kuatiwa kuenje o votoka. Eye o petama loku liolõla ndohosi kuenda ndeci ohosi ya tuwa, helie o lukuta oku u pasula? 10 Epangati ka li ka tunda peka lia Yuda,+ ndaño ombueti yoku viala ka yi ka tunda pokati kolomãhi viaye toke eci Silo* eya+ kuenje omanu va ka pokola kokuaye.+ 11 Eye o ka kuta ocimbulu caye kuti wuyuva kuenda okacimbulu kaye kuti wuyuva wa fina, o ka sukula uwalo waye vovinyu kuenda ocikutu caye vosonde yayuva. 12 Ovaso aye a kusuka omo liovinyu kuenda ovayo aye a yela omo liasenjele.

13 “Sevulono+ o ka tungila kohulo yokalunga, ocipepi lohulo olonaviyu via siata oku kapiwa kolonjundo+ kuenda ongave yaye, yenda toke ko Sidono.+

14 “Isakare+ ocimbulu cimue ci kuete akepa a pama, o pekela lovilemo vivali vonyima yaye. 15 Eye o ka mola okuti ocitumãlo cepuyuko ca posoka kuenda osi yaco yiwa. Eye o ka petamisa apepe aye oco ambate ovilemo kuenda o ka kisikiwa oku linga upange wa tĩla ndupika.

16 “Dani+ o ka sombisa omanu vaye ndocikoti cimue ca Isareli.+ 17 Dani a linge onyõha yi kasi konele yetapalo, ale ombuta yi kasi konẽle yonjila okuti yi lumana kocisendemãhi cokavalu oco ukuakuendela kokavalu a kupukile konyima.+ 18 A Yehova, ñevelela epopelo li tunda kokuove.

19 “Catiamẽla ku Gadi+ o ka pundiwa locimunga covingumba, pole, eye o ka va ñualelapo loku va katukila osimbu va kasi oku tila.+

20 “Asiyere+ o ka kuata olombolo* vialua kuenda o ka eca okulia ku sesamẽla osoma.+

21 “Nafitali+ o linga ombambi ya posoka. Eye o vangula olondaka viwa.+

22 “Yosefe+ ocanja cuti umue wima apako, uti wima apako u kasi ocipepi lono okuti ovianja viaco vi li sanduila kilu liocimbaka. 23 Vakualohonji vamamako oku u katukila, vo wasa lovisongo kuenda vamamako oku u suvuka.+ 24 Kuenje ohonji yaye yamamako oku kala pocitumãlo cayo+ kuenda ovaka aye amamako oku pama hao amia,+ omo liovaka wukuonene wa Yakoba, ungombo haeye ewe lia Isareli. 25 Eye* o tunda ku Suku ya isiove, una o ka ku kuatisa kuenda eye o kasi Lukuonene Wosi una o ka ku sumũlũisa lasumũlũho a tunda kovailu lasumũlũho ovava a longa,+ o ka ku sumũlũisa lomãla valua kuenda ovinyama vialua. 26 Asumũlũho a isiove a ka velapo okuti asumũlũho a tunda kolomunda ka vi pui a sule kuenda a ka velapo okuti ovina viwa vi sangiwa kolomunda ka vi sondoloka vi sule.+ Asumũlũho aco a kamamako oku kala kutue wa Yosefe okuti kilu liutue wa una wa nõliwa pokati ka vahuvaye.+

27 “Benjamini+ o kamamako oku ponda ndombinji.+ Komẽle o lia eci ca kuatiwa kuenda koñolosi o tepa ovina via pundiwa.”+

28 Viosi evi ovio ovikoti vi soka 12 via Isareli kuenda eci oco isiavo a va sapuila eci a kala oku va sumũlũisa. Eye wa va ĩha omunu lomunu esumũlũho a sesamẽla.+

29 Noke liovina viaco, wa va ĩha ovihandeleko evi: “Kaliye ndi kasi oku kongeliwa komanu vange.*+ Ñendi veleva li kasi vusenge wa Efirone u Hiti, muna va isiange va kendiwa+ 30 okuti veleva li kasi vusenge wo Makapela kovaso yo Mamire kofeka yo Kanana halio usenge Avirahama a landele ku Efirone u Hiti ndocitumãlo coku kenda. 31 Omo va kenda Avirahama lukãi waye Sara.+ Haimo va kenda Isake+ lukãi waye Rebeka kuenda haimo nda kenda Lea. 32 Usenge waco leleva li sangiwamo, via landiwa komãla va Hiti.”+

33 Kuenje Yakoba wa mala oku eca olonumbi viaco komãla vaye. Noke wa siũhisa ovolu aye pula, yu wa tula omuenyo kuenda wa kongeliwa komanu vaye.*+

50 Yosefe wa limba kilu lia isiaye,+ wa lila osimbu a kala oku u kuata kuenje wo sipula. 2 Noke Yosefe wa handeleka akuenje vaye olondotolo oco vi siekete ulela welemba liwa+ ku isiaye. Kuenje olondotolo via sieketa ulela welemba liwa ku Isareli, 3 ovio vio sieketa ulela welemba liwa ci soka 40 koloneke, momo oyo otembo ya sukiliwile koku linga upange waco kuenje va Egito vamamako oku u lila vokuenda kueci ci soka 70 koloneke.

4 Eci oloneke vioku u lila via pita, Yosefe wa sapuila vakuelombe* lia Fareo hati: “Nda nda sanga ohenda kovaso ene eci esapulo eli ku Fareo liokuti: 5 ‘Isiange wa ñisika oku lisila+ laye hati: “Ndopo ndi fa.+ Ove o sukila oku ñenda vocitumãlo cange coku kenda,+ cina nda fẽla vofeka yo Kanana.”+ Mange ohenda, ecelela okuti ngenda oco ndi ka kende isiange noke ndi tiuka.’” 6 Fareo wa tambulula hati: “Kuende, ka kende isiove ndeci eye a ku kisika oku lisila.”+

7 Omo liaco, Yosefe wa enda oku ka kenda isiaye kuenda akuenje vosi va Fareo va enda kumue laye okuti, akulu+ vo kelombe liaye, lakulu vosi vo vofeka Yegito, 8 kuenda vakuanjo yosi ya Yosefe, la vamanjaye la vakuanjo ya isiaye+ va endavo laye. Ovo va sia lika vimbo lio Gosene omãla vavo vatito, lolomeme viavo kuenda olongombe viavo. 9 Akãlu+ kuenda vakuakuendela kolokavalu va endavo laye kuenje ocimunga caco ca luile. 10 Noke ovo va pitĩla pocimbandi co ko Atade ci kasi vimbo lio Yordão kuenda va lila calua loku lisiõsiũila pocitumãlo caco kuenje Yosefe wamamako oku lila isiaye vokuenda kuoloneke epanduvali. 11 Olonungi viofeka yaco okuti va Kanana, via mola ndomo va kala oku lisiõsũila pocimbandi co ko Atade kuenje via popia viti: “Eli esumuo limue linene ku va Egito!” Eli olio esunga lieci ocitumãlo caco ci kasi ocipepi lo Yordão ca tukuiwila okuti, Abele-Misirami.*

12 Omo liaco, omãla vaye va linga kokuaye ndeci eye a va handelekele.+ 13 Omãla vaye vo wambata vofeka yo Kanana kuenje vo kenda veleva li kasi vusenge wo Makapela, usenge u kasi kovaso yo Mamire una Avirahama a landele ku Efirone u Hiti ndocitumãlo coku kenda.+ 14 Yosefe noke yoku kenda isiaye wa tiukila Kegito la vamanjaye kuenda vosi va endele laye oku ka kenda isiaye.

15 Eci vahuva a Yosefe va mola okuti isiavo wa fa, va popia vati: “Citava okuti, Yosefe o tu kuetele ocikumbiti kuenje o ka tu fetuluinya omo liovina viosi vĩvi tuo lingile.”+ 16 Omo liaco, va tuma esapulo limue ku Yosefe lolondaka viti: “Osimbu isiove ka file, wa sia ocihandeleko eci cokuti: 17 ‘Eci oco vu ka sapuila Yosefe hati: “Mange ohenda, ndi pinga kokuove okuti ecela ovina vĩvi kuenda ekandu vamanjove va ku lingila poku ku nenela ekalo lĩvi.”’ Kaliye linga ohenda ecela akandu akuenje va Suku ya isiove.” Kuenje Yosefe wa lila eci vo sapuila olondaka evi. 18 Vahuvaye veyavo kuenje va petamẽla posi, vo kekamẽla loku popia vati: “Tueya oco tu linge apika vove!”+ 19 Yosefe wa va sapuila hati: “Ko ka kuati usumba. Anga hẽ ame Suku oco ndu ku pisi? 20 Ndaño okuti wa yonguili oku ndinga cĩvi,+ pole, Suku wa pongolola elinga liaco oco omanu valua va popeliwe ndeci eye a kasi oku linga toke etaili.+ 21 Cilo, ko ka kuati usumba. Ndi amamako oku wĩhi okulia kumue lomãla vene vatito.”+ Kuenje wa va lembeleka loku va kolisa.

22 Yosefe wamamako oku kala Kegito eye kumue la vakuanjo ya isiaye kuenda Yosefe wa kala komuenyo ci soka 110 kanyamo. 23 Yosefe wa mola ocitumbulukila catatu comãla va Efarimi+ lomãla va Makiri+ omõla a Manase. Ovo va citiwa kolongolo via Yosefe.* 24 Noke Yosefe wa sapuila vahuvaye hati: “Ndopo ndi fa, pole, Suku ka ko yanduluki+ kuenda eye o ka kupi muẽle vofeka yilo loku ku tuali vofeka a likuminyile oku eca ku Avirahama, ku Isake kuenda ku Yakoba.”+ 25 Omo liaco, Yosefe wa tuma omãla va Isareli oku lisila hati: “Suku ka ko yanduluki. Ambati akepa ange poku tunda kulo.”+ 26 Kuenje Yosefe wa fa eci a kuata 110 kanyamo kuenda vo sieketa ulela welemba liwa+ kuenje vo kapa vocikalavekua Kegito.