Oku Seteka Oku Kũlĩha Eci ci Keya Kovaso Yoloneke

Ove hẽ wa sokolola ale eci ci ka pita love lepata liove? Vu ka kuata olombongo ale sio? Vu ka kuata ocisola ale vu ka kala ulika? O ka kala otembo yalua ale otembo yitito? Vokuenda kuanyamo omanu va siata oku seteka oku kũlĩha eci ci keya kovaso yoloneke.

Koloneke vilo, olonoño via siata oku kũlĩhĩsa ovina vi pita voluali loku seteka oku lombolola eci ci keya kovaso yoloneke. Ndaño pamue eci via siata oku lombolola ci tẽlisiwa, pole, cikuavo ka ci tẽlisiwa. Ndeci, kunyamo wo 1912, Guglielmo Marconi wa sovola omakina yatete yoku tumisa asapulo ka yi kuete olofiu (o Telégrafo sem fio). Vamue va lombolola okuti, eye wa popia ndoco: “Lomakina yoku tuma asapulo okuti ka yi kuete olofiu, ka ku kala vali uyaki.” Usongui umue Wocimunga co Decca Coku Ngalavala Ovisikilo okuti, wa likala ocimunga ca va Beatles kunyamo wo 1962, wa simĩle okuti ovimunga vi sika oviyola ka vi kuata vali onima yiwa.

Valua va nõlapo oku tãha oco va kũlĩhe oviyaneke. Vamue va sandiliya olonumbi ku vakuakukonomuisa olombungululu, poku tanga ondaka yatiamẽla ko horóscopos ya siata oku sandekiwa valivulu lovovikanda viasapulo. Vakuavo va sandiliya vakuakutahã va litukula vati, va tẽla oku lombolola eci ci keya kovaso yoloneke poku “tanga” olondimbukiso vovikanda viosande, katendelo ale olondimbukiso vi kasi peka.

Omanu kosimbu, va enda oku sanda oku kũlĩhĩsa oviyaneke poku sandiliya ovimbanda lovitunda vi litukula vati, olonumiwa viosuku yimue kuenda va pitiya komanu esapulo li tunda kosuku yaco. Ndeci, va popia okuti Soma Creso wo ko Ludia, wa tuma olombanjaile kocitunda co ko Delfos ko Helasi. Eye wa yonguile oku kũlĩha onima a laikele oku kuata nda wa liyaka la Soma Kuro wo ko Persia. Ocitunda ca popia okuti, Creso o ka kundula “ombala yinene” nda wa liyaka la Kuro. Creso lekolelo okuti o ka yula, wa enda kuyaki, pole ombala yaye muẽle oyo ya kunduiwa!

Olondaka viocitunda ka via tẽlisiwile; ovio nda via moleha ndu okuti viocili ndaño umue pokati kavo wa yulile uyaki. Creso ka kuatele onima yiwa omo liesapulo liaco liuhembi, momo usoma waye wa nyõliwa. Koloneke vilo omanu va siata oku sanda olonjila vioku situlula oviyaneke, va kasi hẽ oku sanga onima yiwa?