Lekisa Esumbilo Komanu

EMBIMBILIYA li tu vetiya okuti “sumbili omanu vosi,” kuenda ‘koka popi umue cĩvi.’ (1 Pet. 2:17; Tito 3:⁠2) Ocili okuti, omanu vosi “va lulikiwa lesetahãlo lia suku.” (Tia. 3:⁠9) Omunu eye omunu o silivila, momo Kristu wa fila omanu vosi. (Yoa. 3:16) Kuenda vosi va sesamẽla oku yeva olondaka viwa okuti va tava kokuavio oco va popeliwe. (2 Pet. 3:⁠9) Omanu vamue, omo liekalo liavo ale liomangu ya velapo va kasi, va sesamẽla esumbilo lia velapo.

Momo lie omanu vamue ka va tavela oku lekisa esumbilo ndeli li vetiyiwa Vembimbiliya? Ci tava okuti ocituwa cokocitumãlo oco ci kisika oku nola helie o sesamẽla esumbilo, poku kapako kepata omunu atiamẽla, ekova liaye, nda ukãi nda ulume, uhayele waye, anyamo aye, ukuasi ale omangu omunu a kuete vofeka. Ovitukiko vialua pokati kolombiali via siata oku nyõla esumbilo kolombiali. Kolofeka vimue, omanu ka va sanjukile lekalo liomuenyo wavo. Pamue va talavaya olowola via kahandangalala oco va tẽle ño oku kuata eteku lia pita pokati. Kuenda va kasi pokati komanu vana ka va kuete esumbilo. Amalẽhe va siata oku sindiliyiwa la vakuavo oco va likongele kokuavo koku tomba alongisi ale olombiali vina ka vi soliwe. Valua va siata oku yonjiwa loviluvialuvia vi lekisiwa vo televisão vina vi lekisa omãla va kemba haivo va lavisa olonjali viavo. Tu sukila oku likolisilako oku yuvula ovituwa viaco violuali vi tu lingisa oku lavisa vakuetu. Handi vali, oku lekisa esumbilo komanu, ci kuatisa okuti ku kala ekalo limue liwa lioku li vangula pokati.

Ocituwa Cesumbilo. Komunu wosi o linga upange wetavo ku lavokaiwa okuti o lekisa esumbilo koku wala kuaye kuenda ovilinga viwa. Eci ci tendiwa ndeci ca sunguluka, ca litepa kocitumãlo locitumãlo. Kuli kovitumãlo vimue okuti oku vangula lomunu losapeu kutue ale leka vonjipẽla, ka ci lekisa esumbilo. Kovitumãlo vikuavo omanu ka va kapiko ovina viaco evi. Kapako ovituwa vio kocitumãlo oco ku ka lekise etombo. Eci ci kuatisa oku yuvula etateko lioku kunda olondaka viwa.

Cimuamue haico kueci catiamẽla kocituwa coku vangula la vakuetu, ca piãla enene la vana okuti akulu. Kolofeka vialua, ci tendiwa ndekambo liesumbilo oku tukula akulu konduko, te lika nda amalẽhe va ihĩwa omoko yoku ci linga. Kulivo kovitumãlo vimue okuti akulu lavovo te va yuvula oku tukula konduko omunu umue okuti ka va likile. Kuli alimi alua okuti poku vangula lukulu ale la umue o kasi pomangu ya velapo, ka va lingi hati “ove,” pole va vangula olondaka vimue vikuavo vi lekisa esumbilo.

Oku Lama Kuesumbilo. Kovambo atito ku keveleliwa okuti o lama omunu wosi o sanga vonjila ale poku iñila vonjo. Oku lama kuaco ku lingiwa loku memenako, loku puka kutue, ale loku votolako ovisokopia. Ekambo lioku kapako omunu umue ci tendiwa ndekambo liesumbilo.

Pole, kuli vamue okuti ndaño muẽle wa va lama, lopo va liyeva okuti kua va kapeleko. Ndamupi oco? Momo va sima okuti kua va tendele muẽle ndomanu. Ca siata calua okuti omanu va tendiwila kekalo liavo lioketimba. Omanu vana va lemãla kuenda vana va kuete ocitangi cuhayele, olonjanja vialua, ka va kapiwako. Pole, Ondaka ya Suku yi lekisa ndomo tu kuete oku tata omanu vaco locisola kuenda lesumbilo. (Mat. 8:2, 3) Vosi yetu tua sambuisiwako ehonguo limue tua piñala kekandu lia Adama. Anga hẽ ove nda wa liyeva okuti wa sumbiwa nda vakuene olonjanja viosi va ku tukuila kulema wove? Nda kua solele hẽ oku kũlĩhĩwila kovituwa viove viwa?

Vesumbilo mua kongelavo oku limbuka u o kuete omoko yoku endisa epata. Kuli kovitumãlo vimue okuti ci sukila tete oku vangula lamuẽlianjo osimbu handi kua kundilile omanu vakuavo va sangiwa vonjo. Ndaño okuti ocikundi cetu coku kunda kuenda coku longisa ci tundilila ku Yehova, tu sukila oku limbuka okuti Eye, wa eca kolonjali omoko yoku longisa, loku pindisa, kuenda oku songuila omãla. (Va Efe. 6:1-4) Omo liaco, poku linga epasu konjo yimue, ciwa okuti o vangula tete lolonjali osimbu handi kua vanguile calua lomãla.

Vokuenda kuanyamo omunu o lilongisa ovina viñi viñi, omo liaco, o sesamẽla oku sumbiwa. (Yovi 32:6, 7) Oku ci kapako ca kuatisa manji umue ukãi ukundi wotembo yosi kofeka yo Sri Lanka wa pasuisa ulume umue osekulu. Tete eye ka tavele, wa popia hati: “Ndamupi hẽ ove umalẽhe o ndi longisa Embimbiliya?” Pole manji wa tambulula hati: “Ame sieyilile kulo oku ku longisa, pole ndeya ño oku ku sapuilako cimue ame nda lilongisa ca ndi sanjuisa calua, okuti si tẽla oku cuhĩla te nda sapuilako vakuetu.” Etambululo eli liesumbilo lia vetiya onjongole yulume. Kuenje wa popia hati: “Sapuileko yapa, nye ove wa lilongisa?” Manji wa tambulula hati: “Nda lilongisa ndomo ku tẽliwa oku kala otembo yenda ño hũ.” Noke ulume waco, wa fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi via Yehova. Akulu havosiko vaka vangula okuti va yongola oku tatiwa ndoco, pole valua vaka sola oku tatiwa lesumbilo liaco.

Pole, ci tava okuti, omunu koku lekisa esumbilo o pitahãsapo enene. Kovifuka vioko Pacífico kuenda kolonepa vikuavo, oku kuama ocituwa ca siata coku lekisa esumbilo poku vangula lolosoma viovimbo ale lolosekulu viokocikoti cimue, ci pondola oku kuatisa Olombangi via Yehova oku sanga umue o va yevelela loku kuata epuluvi lioku vangula lakulu kuenda lomanu vovimbo liaco. Pole, ka ca sungulukile oku lekisa esumbilo liombambe. (Olosap. 29:5) Cimuamue haico, ndaño okuti olondaka vimue vioku kemãlisa vi linga onepa ko gramatika valimi amue, esumbilo liukristão ka likisika okuti vi kapiwako ño enene.

Oku Vangula Lesumbilo. Embimbiliya li tu vetiya oku lombolola esunga lielavoko lietu “lumbombe kuenda lesumbilo.” (1 Pet. 3:15) Omo liaco, ndaño okuti tu kuete epuluvi lioku molehĩsa akulueya omunu kovisimĩlo viaye, anga hẽ ciwa oku ci linga lonjila yimue okuti ci sumuisa omunu? Haciwako hẽ oku yevelela omunu lepandi loku pula esunga lieci eye a simĩla ndoco kuenda oku kapako ovisimĩlo viaye poku konomuisa laye Ovisonehua?

Esumbilo li lekisiwa poku vangula lomunu umue, te li lekisiwavo poku vanguila kovaso yolonjeveleli eci o kala kembumbua. Ohundi yina okuti ya sumbila olonjeveleli, ka yi sepula ale oku vi vetela evelo, kuenda ka yi lekisa ocituwa cimue ci li soka loku popia hati: “Ene nda wa ci lingi, nda okuti wa ci yonguili.” Oku popia ndoco ci sumuisa olonjeveleli. Ca velapo oku tenda olonjeveleli ndocimunga comanu vana va kuetele ocisola Yehova kuenda va yongola oku u fendela. Poku setukula Yesu, tu kuete oku sunguluka la vana va hongua kespiritu, la vana ka va loñolohele, ale la vana va lenda koku kapako alungulo Embimbiliya.

Olonjeveleli vika limbuka okuti hundi o va kuetele esumbilo nda eye muẽle wa likongelavo pokati ka vana va sukila oku kapako ciwa Ondaka ya Suku. Omo liaco, ciwa oku yuvula oku popia olonjanja vialua hati “ove” ale “ene” poku lombolola ndomo ovisonehua Viembimbiliya vi kapiwako. Ndongangu, kũlĩhĩsa oku litepa ku kasi pokati kepulilo eli, “Ove hẽ o kasi oku linga cosi o pondola?” loku popia hati, “Omunu lomunu pokati ketu o linga ciwa oku lipula ndoco: ‘Ndi kasi hẽ oku linga cosi ndi pondola?’” Epulilo liaco limuamue, pole epulilo liatete lieca elomboloko liokuti hundi ka kasi oku likapa pomangu yimuamue lolonjeveleli. Epulilo liavali, li vetiya omunu lomunu, oku kongelamo hundi oco a konomuise ekalo liaye kuenda ovisimĩlo vio vutima waye.

Tamãlala keyonjo lioku vangula ovina viovinjembe oco ño o kokise olonjeveleli oku yola. Eci cupa esumbilo kondaka Yembimbiliya. Ocili okuti, upange tu kasi oku lingila Suku, tu kuete oku sanjuka lawo. Ci tava okuti pamue ocipama va tu ĩha, ci kuete olonepa vimue vi lingisa ovinjola. Pole, ocipama ci kuete esilivilo liocili oku ci pongoluila vovipama vi lingisa ovinjola, ci lekisa ekambo liesumbilo kolonjeveleli kuenda ku Suku.

Oku vangula kuetu lomanu, ovituwa vietu kuenda olombangulo vietu, olonjanja viosi vi lekise okuti tua tenda vakuetu ndomo Yehova a tu longisa oku va tenda.