Kuata Olondunge Poku Nyua Evi vi Koluisa

‘Vinyu ohembi. Casa onjuela. Omunu wosi wa yuliwa lavio ka kuete olondunge.’​—⁠OLOSAPO 20:⁠1.

1. Ndamupi ukualosamo a lekisa olopandu viaye kocali ca Yehova?

NDONGE Tiago wa popia hati: “Ocali cosi ciwa longavelo yosi ya kanguka via tunda kilu, ku Isia yovinyi.” (Tiago 1:​17) Ukualosamo poku eca olopandu ku Yehova omo lioviali viaye viwa, wa popia hati: “[Yehova] o kulisa owangu wolongombe, lovikũla vi silivila komunu, hopi posi okulia, lovinyu yi sanjuisa utima womunu, kuenda ulela u ninisa ocipala caye, lombolo yi kolisa utima womunu.” (Osamo 104:​14, 15) Ovinyu lovina vikuavo viokunyua lovikũla, ombolo, kuenda ulela, via tunda kocali ca Suku. Oco hẽ, ndamupi tu pondola oku lekisa olondunge pokulia ovina viaco?

2. Apulilo api a katuiwa atiamẽla koku nyua evi vi koluisa?

² Ombanjaile yosi yiwa tu tambula, yi tu kuatisa lika nda tu kala layo lolondunge. Kũlĩhĩsa eci catiamẽla kowiki. Etu tua kũlĩha okuti, owiki u ‘pepa.’ Pole, ‘kaciwako oku ulia calua owiki.’ (Olosapo 24:13; 25:​27) Okunyuapo ‘kamue okavinyu’ ciwa. Pole, okunyua calua evi vi koluisa, ci koka ovitangi. (1 Timoteo 5:​23) Embimbiliya li tu lungula hati: “Vinyu ohembi. Casa onjuela. Omunu wosi wa yuliwa lavio ka kuete olondunge.” (Olosapo 20:⁠1) Nye ci lomboloka oku yuliwa lovinyu?a Onjongo yipi omunu a sukila okunyua? Ndamupi omunu a pondola oku lekisa olondunge poku nyua evi vi koluisa?

Ndamupi Ovina vi Koluisa vi Pondola Oku Yapula Omunu?

3, 4. (a) Nye ci lekisa okuti, Embimbiliya li pisa uholua? (b) Ovitangi vipi vi tunda kuholua?

³ Kotembo ya va Isareli omõla wosi wa sapa kuenda una okuti oholua wa sesamẽlele oku sosuiwa lovawe toke eci a fa. (Esinumuĩlo 21:​18-​21) Upostolo Paulu wa sapuila Akristão hati: “Nda kuli umue ukuẽle ketavo wa pia kukahonga, pamue kocipululu, pamue koku fendela oviteka, pamue koku imbula, pamue koku kolua, pamue kundiandia, ndaño oku lia laye koka li laye.” Olonumbi Viembimbiliya vi lekisa okuti, omunu o sukila oku yuvula oku nyua calua. Ka ci tava okuti omunu onyua toke eci a kolua.​—⁠1 Va Korindo 5:11; 6:​9, 10.

⁴ Embimbiliya poku lombolola ovitangi vi tunda kuholua, li popia hati: “Ku ka vanje ovinyu eci vi kusuka, eci vi tutuma vokopo, leci vi feloka. Kefulilo vi lumana ndonyoha, vi lumana muẽle ndenyenya. Vovaso muiya ovingoingoi; utima wove u tana tana evi viesanda.” (Olosapo 23:​31-​33) Uholua u lumana ndonyoha kuenda ndenyenya. Momo u nena oku vela kuenda u nyõla olondunge. Omunu wosi okuti oholua, vovaso aye muiya “ovingoingoi.” Kuenda o vangula lika evi ka vi silivila haiye ukualoñeyi vĩvi.

5. Onjanjo yipi yi tunda kokunyua calua evi vi koluisa?

⁵ Kuli omanu vamue okuti va nyua calua. Pole, ka ca lelukile oku va limbuka okuti oloholua. Anga hẽ ocituwa caco ci kokavo ohele? Ocituwa caco ci vetiya omunu oku likemba eye muẽle. (Yeremiya 17:⁠9) Momo vokuenda kuotembo, omunu waco o tiamisila lika utima waye kovina vi koluisa, kuenje o “linga upika wovinyu.” (Tito 2:⁠3) Ukãi umue o tukuiwa hati, Caroline Knapp, wa lombolola ndomo omunu a linga oholua. Eye wa popia hati: ‘Omunu o yonjiwa tete loku nyuapo ño kamue. Kuenje, noke o linga oholua.’ Ocili okuti, oku nyua calua evi vikoluisa, onjanjo yimue yinene.

6. Momo lie omunu a sukilila oku likandangiya kuholua kuenda kokulia calua?

⁶ Konomuisavo elungulo lia Yesu. Eye wa popia hati: “Lilavi sanga ovitima viene vi vulua lelelele luholua kuenda ovikele viokomuenyo wokilu lieve, kuenje eteke liaco liu wili ocipikipiki ndulivi. Momo liya komanu vosi va tunga kuosi kilu lieve.” (Luka 21:​34, 35) Okunyua calua, ku tuala omunu koku linga ocisiãi kuenda oku kuata owesi lovina viespiritu. Oco hẽ nye ci pita lomunu waco nda eteke lia Yehova liosanga vekalo liaco?

Ovitangi vi Tunda Kuholua

7. Momo lie uholua ka u lekisila esumbilo kelungulo li sangiwa kelivulu lia 2 Va Korindo 7:⁠1?

⁷ Okunyua calua evi vi koluisa, ci nena ovitangi vialua ketimba kuenda kespiritu. Vimue pokati kovitangi viaco vievi: Uvei woku lenda komuma, ombiliosa, uvei wokapuvi, o diambete, uvei wokutima, uvei wo estômago kuenda ovitangi vikuavo. Uholua ka u lekisa epokolo kelungulo Liembimbiliya li popia hati: “Tu liyelisi kovina viosi vi vĩhisa etimba levi vi vĩhisa utima. Tu suisipo okukola kuetu loku sumbila Suku.”​—⁠2 Va Korindo 7:⁠1.

8. Ndomo ca lomboluiwa kelivulu Liolosapo 23:​20, 21, uholua u koka nye?

⁸ Uholua u kokavo oku pesela olombongo kuenda oku tundisiwa kupange. Soma Salomone wa popia hati: “Ku ka kale pokati koloholua, ndaño pokati kovisapano violositu. Momo oholua locilianu vi mõla uputu. Ayele a walisa omunu ovindambu.”​—⁠Olosapo 23:​20, 21.

9. Momo lie tu sukilila oku yuvula okunyua nda tu yongola oku endisa ekãlu ale ocendelo cikuavo?

⁹ Elivulu limue poku lombolola ovitangi vikuavo vi tunda kuholua, lia popia hati: ‘Uholua u tepulula olondunge, lusumba. Kuenda omunu ka tẽla vali oku lisuluvika. Handi vali, omunu ka tẽlavo oku kuata elomboloko liondaka yimue vo sapuila ale oku tetulula ovitangi.’ Ocili okuti, uholua u nena ovitangi vialua. Kofeka yo Estados Unidos, unyamo lunyamo kua siata okufa omanu valua va litusula lakãlu omo liuholua. Ohele yaco yi kasi calua kamãlehe vana ka va kuete olondunge vioku endisa akãlu kuenda okunyua evi vi koluisa. Kuli omanu vamue va siata oku endisa ekãlu ndaño okuti va kolua. Anga hẽ ovo va sumbila muẽle omuenyo ndombanjaile ya tunda ku Suku? (Osamo 36:⁠9) Ocili okuti, omuenyo u kola. Omo liaco, nda tu yongola oku endisa ekãlu ale ocendelo cikuavo, tu sukila oku yuvula oku nyua evi vi koluisa.

10. Ndamupi ovina vi koluisa vi pondola oku nyõla olondunge viomunu? Kuenda yipi ohele yaco?

¹⁰ Oku nyua calua evi vi koluisa ci nyõla etimba liomunu. Kuenda ci nyõlavo ekalo liaye kespiritu. Embimbiliya li popia hati: “Oloñeyi vĩvi kuenda ovina vi koluisa vi va nyẽha olondunge.” (Hosea 4:​11) Ovina vi koluisa vi nyõla muẽle olondunge. Elivulu limue lia lombolola hati: ‘Eci omunu anyua evi vi koluisa, ongusu yaco yiñila vosonde kuenje yenda toke vowoño. Noke, ongusu yaco yi fetika oku tepulula uloño waye woku sokolola. Kuenje omunu ka kuata vali ongusu yoku likandangiya.’ Eci omunu a pitila petosi eli, o kala kohele yoku yonjiwa loloñei vialua vĩvi.​—⁠Olosapo 20:⁠1.

11, 12. Oku nyua calua ci nena ovitangi vie konepa yespiritu?

¹¹ Embimbiliya li tu lungula hati: “Ndaño wu lia, ndaño wu nyua, cosi wu linga ci lingili ulamba wa Suku.” (1 Va Korindo 10:​31) Anga hẽ okunyua calua ku eca muẽle esivayo ku Yehova? Ukristão o sukila oku yuvula oku tukuiwa hati, oholua. Momo onduko yaco, ka yeci esivayo ku Yehova.

¹² Ukristão pamue omo lioku nyua calua, o lingila ocilondokua umue wa fetika ndopo oku lilongisa Embimbiliya. Oco hẽ nye cilingiwa? (Va Roma 14:​21) Yesu wa lungula hati: “U o kapela ovilondokua kamue kava vatito va ñolela, hise nda ewe linene liokufulila li nyoñamisiwila kosingo yaye, kuenje o vombisiwa velondo liokalunga.” (Mateo 18:⁠6) Oku nyua calua ci tualavo omunu koku pumba ovikele viaye vekongelo. (1 Timoteo 3:​1-3, 8) Handi vali, ci nenavo ovitangi vepata.

Ndamupi o Yuvula Onjanjo Yuholua?

13. Nye tu kuete oku kũlĩha oco tu yuvule uholua?

¹³ Oco tu yuvule onjanjo yuholua, tu sukila oku kũlĩha eci ci lomboloka okunyua lolondunge kuenda uholua. Oco hẽ helie oku sokiyilako onjongo yove yoku nyua? Ocili okuti, ka kuli layimue onumbi yi lekisa onjongo yomunu. Pole, omunu lomunu o sukila oku kũlĩha onjongo yaye. Nye ci ka ku kuatisa oku limbuka okuti wa pitahãla vonjongo yove? Ange hẽ kuli onumbi yimue o sukila oku kuama?

14. Onumbi yipi yi tu kuatisa oku limbuka uholua lokunyua calua?

¹⁴ Embimbiliya li popia hati: ‘Lava olondunge viove lutate, ka vi ka ku pusumuhe. Kuenje vi linga omuenyo wutima wove, kuenda eposo liosingo yove.’ (Olosapo 3:​21, 22) Omo liaco, onumbi yi kuamiwa yeyi: Poku nyua evi vi koluisa yuvula onjongo yina yi nyõla olondunge viove. Kuenda kuka pitahãle onjongo yove.

15. Vapuluvi api omunu a pondola oku yuvula oku nyua evi vikoluisa?

¹⁵ Olonjanja vimue, omunu o sukila muẽle oku yuvula evi vi koluisa. Ukãi una okuti omisi, pamue o nõlapo oku yuvula okunyua evi vi koluisa omo lioñaña yi kasi vimo. Handi vali, nda tu kasi lomunu umue onyua calua, tu sukila oku yuvula oku nyua evi vikoluisa. Oco hẽ nye tu sukila oku linga nda tu kasi lomunu una okuti utima waye ka u wecelela oku nyua evi vi koluisa? Vepuluvi liaco tu sukilavo oku yuvula evi vi koluisa. Kotembo ya va Isareli, Yehova wa handelekele ovitunda hati: ‘Ka ci tava oku nyua ovinyu pamue ovina vikuavo vi koluisa eci wiñili vombalaka yoku ñualehela lame sanga vu fa.’ (Ovisila 10:​8, 9) Omo liaco, osimbu handi ka tua endele kohongele kuenda kupange woku kunda, tu sukila oku yuvula okunyua. Tu sukilavo oku yuvula okunyua poku linga upange umue ukuavo wa Yehova. Kolofeka vimue kuli ovihandeleko vi lekisa anyamo omunu citava oku fetika oku nyua evi vi koluisa. Akristão vana va kasi kolofeka viaco, va sukila oku pokola kovihandeleko viofeka.​—⁠Va Roma 13:⁠1.

16. Nye o sukila oku linga nda va ku ĩha coku nyua okuti ci koluisa?

¹⁶ Nda omunu umue wa ku ĩha coku nyua okuti ci koluisa, catete li pula ndoco: ‘Anga hẽ ndi nyua muẽle?’ Nda wa nõlapo oku nyua, kuka pitahãle onjongo yove. Kuenda kuka yapuisiwe locali comunu wa ku ĩha evi vi koluisa. Povipito vimue viakamba levi viuvala, lunguka luholua. Kolofeka vimue, va ecelela okuti omãla vatito va nyua evi vi koluisa. Omo liaco, olonjali vi kuete ocikele coku eca olonumbi komãla vavo kuenda oku va songuila ciwa.​—⁠Olosapo 22:⁠6.

Ndomo o Pondola Oku Yula Ocitangi Caco

17. Nye ci pondola oku ku kuatisa oku limbuka ocitangi cove cuholua?

¹⁷ Ove hẽ o kasi oku liyaka locitangi cokunyua calua evi vi koluisa? Kũlĩha okuti, nda wa siata oku kolua vuyombeki, ndopo muẽle o yapuisiwa vocisoko ca Yehova. Omo liaco, likolisilako oku yula ocitangi caco. Lipulisa ndoco: ‘Anga hẽ cilo nda siata oku nyua calua okuti kosimbu ci sule? Anga hẽ kaliye nda siata lika okunyua evi vi koluisa vali enene? Nda siata hẽ oku nyua oco si ka sokolole vali ovitangi viange? Epata kuenda akamba vange, va siata hẽ oku sumua omo liocitangi cange coku nyua? Anga hẽ oku nyua kuange kua siata oku nena ovitangi vepata liange? Si tẽla hẽ oku likandangiya oku nyua vokuenda kuosemana, ale kuolosãi vimue? Nda siata hẽ oku yuvula vakuetu nda ndi kasi loku nyua?’ Nda apulilo a lingiwa ndeti a veta kutima wove, nye o sukila oku linga? Kuka linge ‘ndomunu umue o tala ocipala caye volumuĩlo, kuenje ivala ndomo a kasi.’ (Tiago 1:​22-​24) Kũlĩhĩsa ndomo o pondola oku yula ocitangi caco. Ndamupi o pondola oku ci linga?

18, 19. Ndamupi o pondola oku yuvula uholua?

¹⁸ Upostolo Paulu wa lungula Akristão hati: “Ko ka kolui lovinyu, momo ci koka oku nyõleha, puãi yuki espritu.” (Va Efeso 5:​18) Poku nyua evi vi koluisa, kũlĩhĩsa ciwa nda o kasi loku pitahãla onjongo yove. Nõlapo oku likandangiya. (Va Galatia 5:​22, 23) Anga hẽ o kuete ekamba limue lia siata oku ku vetiya oku nyua calua? Lunguka lekamba liaco. Embimbiliya li popia hati: “U endaenda la vakualondunge o lingavo ukualondunge, u puãi endaenda laveke o yambuiwa.”​—⁠Olosapo 13:⁠20.

¹⁹ Nda wa siata oku nyua oco kuka sokolole vali ovitangi viove, kuka sime okuti o pondola oku sanga ekavuluko. Ovitangi vi yuliwa lika nda tua pokola Kondaka ya Suku. (Osamo 119:105) Omo liaco, kuka kuate ohele yoku sandiliya ekuatiso kakulu vekongelo. Kapako aliangiliyo a Yehova ana a tu kuatisa konepa yespiritu. Likutilila kokuaye loku lombolola ocitangi caco. Pinga kokuaye oco ‘a pengulule ovisimĩlo viutima wove.’ (Osamo 26:⁠2) Ndomo tua lilongisa vocipama ca pita, likolisilako oku endela vonjila yesunguluko.

20. Onjili yipi o sukila oku nõlapo oco o yule ocitangi cuholua?

²⁰ Citava okuti, pamue wa siata oku likolisilako oco o yule ocitangi cuholua. Pole, ku kasi oku ci yula. Oco hẽ, nye o sukila oku linga? Yesu wa popia hati: “Nda eka liove li ku tatamisa, li tetako; hise oku iñila vomuenyo ocinimbaile, oku iñila vonjembo . . . lovaka avali hacoko.” (Marko 9:​43) Omo liaco, liwekapo oku nyua. Onumbi eyi oyo ukãi umue o tukuiwa hati Irene a kuama. Eye wa popia hati: ‘Nda pita anyamo avali lolosãi epandu loku yuvula okunyua. Noke ndeya oku sima okuti ndi nyua lika onjanja yimosi. Pole, nda likutilila ku Yehova oco a ndi kuatise oku yula ocitangi caco. Noke nda nõlapo onjila yokuti, lalimue eteke ndinyua vali evi vi koluisa. Kuenda ndi likolisilako oku likandangiya toke voluali luokaliye.’ Ocili okuti, oku likandangiya koku nyua, ka ca tilĩle calua okuti, onima yoku kala voluali luokaliye yi sule.​—⁠2 Petulu 3:⁠13.

‘Likolisilako Oco o Tambule Onima’

21, 22. Nye ci pondola oku tu tateka oku yoloka ciwa vonjila yomuenyo? Kuenda ndamupi tu pondola oku ci yuvula?

²¹ Upostolo Paulu wa lombolola okuti, Akristão va kasi ndomanu va yolokela oku ka tambula onima. Eye wa popia hati: “Ka wa kũlĩhili okuti, eci kuli oku litunda, vosi va yoloka, umosi lika puãi o tambula ekolowa liaco? Omo liaco yoloki okuti wu li tambula. Wosi iñila kolomapalo vioku litunda o lipokuisa kovina viosi. Ovo va ci lingila oku tambula ekolowa li nyõleha, etu puãi, tu tambula eli ka li nyõleha. Oco, ame si yoloka loku tatãla, si yaki ndu o veta ño ofela. Mbeta etimba liange loku li pokuisa, sanga eci nda longisa ale vakuetu ame muele nimiliwa.”​—⁠1 Va Korindo 9:​24-27.

²² Ocili okuti, omunu o tambula lika onima nda wa mala oku yoloka ciwa. Catiamẽla koku yoloka vonjila yomuenyo, tu sukila oku yuvula uholua. Momo uholua u tu tateka oku pokola kolonumbi via Yehova. Tu sukila oku kuata ocituwa coku likandangiya kovina viosi. Oco tu yoloke lekolelo, tu sukila oku yuvula “oku kolua ovinyu.” (1 Petulu 4:⁠3) Catiamẽla kovina vioku nyua okuti vi koluisa, tu sukila “oku imbapo oku tomba Suku lovipango violuali. Tu sukila oku kala lesuluviko lesunga kuenda ovimuenyo vi kemalisa Suku voluali lulo.”​—⁠Tito 2:⁠12.

Ove he o Civaluka?

• Uholua u lomboloka nye?

• Ovitangi vipi vi tunda kuholua?

• Ndamupi o pondola oku yuvula ovitangi vi tunda kuholua?

• Ndamupi omunu a tela oku yula uholua?

[Elitalatu kemela 29]

Kũlĩha ciwa onjongo yove

[Elitalatu kemela 30]

Nda o kuete ocitangi coku nyua calua, pinga ekuatiso ku Yehova vohutililo