Suku Wa Linga Esokiyo Lioku Tuma Mesiya Oco A Tu Yovole!
“Ndeci vosi va fila ku Adama, haico vosi va muila omuenyo vu Kristu.” —1 VA KOR. 15:22.
1, 2. (a) Olondaka vipi Andereu la Petulu, kuenda Filipu va popia eci va li sanga la Yesu? (b) Momo lie tu popela okuti tu kuete uvangi walua watiamẽla ku Mesiya okuti, Wakristão vatete u sule?
ANDEREU wa sapuila huvaye Petulu catiamẽla ku Yesu woko Nasara Ombuavekua ya Suku hati: “Tua sanga Mesiya.” Filipu wa komoha calua, noke wa sandiliya ekamba liaye Nataneli, kuenje, wo sapuila hati: “Tua sanga una Mose a tukula vovihandeleko, kuenda ovaprofeto vo tukulavo, okuti Yesu, omõla a Yosefe ukuimbo [lio] Nasara.”—Yoa. 1:40, 41, 45.
2 Anga hẽ o tava okuti, Yesu eye Mesiya Yehova a likuminya oco ‘a yovole omanu?’ (Va Hev. 2:10) Koloneke vilo tua kũlĩha ovina vialua vieca uvangi wokuti, Yesu eye Mesiya wa nõliwa la Suku. Pole, olondonge via Yesu, ka via kuatele ukũlĩhĩso waco. Tunde eci Yesu a citiwa toke kepinduko liaye, Ondaka ya Suku yeca uvangi wokuti, eye Kristu. (Tanga Yoano 20:30, 31.) Embimbiliya li lekisa okuti, ndaño Yesu o kasi kilu, pole, oka amamako oku tẽlisa ocikele caye coku kala Mesiya. (1 Va Kor. 15:22; Yoa. 6:40) Omo liovina wa lilongisa Vembimbiliya, o pondola oku popia hati, wa ‘sanga Mesiya.’ Pole, tete tu konomuisi ndomo olondonge viatete via limbuka okuti, via sanga Mesiya.
‘Elumbu li Kola’ LiatiamẽLa ku Mesiya Lia Situluiwa Vokuenda Kuotembo
3, 4. (a) Olondonge viatete via ‘sanga ndati Mesiya? (b) Momo lie o popela okuti, Yesu eye lika wa tẽlisa ovitumasuku viosi viatiamẽla ku Mesiya?
3 Uvangi upi olondonge viatete via Yesu via kuata wokuti, eye Mesiya? Tunde kotembo yovaprofeto, Yehova wa siata oku situlula, ndomo okuiya kua Mesiya ku limbukiwa. Onoño yimue wa siata oku konomuisa ovina vi kasi Vembimbiliya, wa tiamisila ondaka yaco kociñumañuma cimue ca tetuiwa. Sokolola ndeci okuti, vamue ka va li kũlĩhĩle, omunu lomunu pokati kavo wa nena onepa yimue yociñumañuma caco, kuenje va vi kapa vohondo yimue. Nda olonepa viaco via tokekiwa okuti vi linga vali ociñumañuma, o sima okuti, kuli umue wa ci tetula, kuenje wa eca ovimalañanya viaco komanu va vi nena vohondo. Ndeci ovimalañanya viosi viociñumañuma vi kuete esilivilo, cimuamue haico ci pita lovitumasuku viatiamẽla ku Mesiya. Momo vi tu kuatisa oku kuata elomboloko liatiamẽla Kokuaye.
4 Anga hẽ ci tava okuti, ulume umosi nda wa tẽlisa ovitumasuku viosi viatiamẽla ku Mesiya? Onoño yimue ya lombolola hati, omunu o pondola lika oku tẽlisa ovitumasuku viosi viatiamẽla ku Mesiya, poku pongolola “uviali womanu.” “Yesu eye lika wa tẽlisa ovitumasuku viosi viatiamẽla ku Mesiya.”
5, 6. (a) Esombiso lia Satana lika lingiwa ndati? (b) Suku wa situlula ndati epata kua tunda ‘ombuto’ a likuminyile?
5 Ovitumasuku viatiamẽla ku Mesiya, ‘elumbu limue li kola’ okuti, mua kongela ovina vialua vi kuete esilivilo. (Va Kol. 1:26, 27; Efet. 3:15) Velumbu liaco, mua kongela oku sombisiwa kua Satana Eliapu okuti, ‘ocinyoha cosiahũlu’ una wa nena ekandu kuenda olofa komanu. (Esit. 12:9) Esombiso liaco lika lingiwa ndati? Yehova wa popele hati, ‘ombuto’ ‘yukãi’ yika sasõla utue wa Satana. ‘Ombuto’ ya tukuiwa ndeti, yika sasõla utue wonyõha, kuenje ka kuka kala vali esino, ovovei, kuenda olofa. Pole, Suku wa ecelela okuti, Satana o lumana kocisendemãhi ‘combuto’ yukãi.
6 Vokuenda kuotembo, Yehova wa situlula omunu wa linga ‘ombuto’ a likuminyile. Suku wa sapuila Avirahama hati: “Olofeka viosi viokilu lieve [vika] sumũlũhila kombuto yove.” (Efet. 22:18) Mose wa popele okuti, Omunu waco oka linga “uprofeto” wo velapo. (Esin. 18:18, 19) Yehova wa likuminyile ku Daviti hati, Mesiya oka tunda kepata liaye, kuenje oka piñala uviali waye otembo ka yi pui. Noke, ovaprofeto va pitululavo ohuminyo yaco.—2 Sam. 7:12, 16; Yer. 23:5, 6.
Uvangi u Lekisa Okuti Yesu Eye Mesiya
7. Yesu wa tumiwa ndati ‘ndukãi’ wa Suku?
7 Suku wa tuma Omõlaye palo posi, una a lulika tete okuti, o lomboloka ocisoko comãla Vaye vespiritu kilu va sokisiwa ndukãi oco a linge ‘ombuto’ a likuminyile. Omõla wongunga wa Suku, wa sukilile ‘oku sia’ omuenyo a kuatele kilu oco a citiwe palo posi ndomunu wa lipua. (Va Fil. 2:5-7; Yoa. 1:14) Omo okuti espiritu sandu lia “wila” Maria, ci lekisa okuti, oñaña ya kala vimo liaye, yi ‘tukuiwa hati, o kola, ci lomboloka okuti, Omõla wa Suku.’—Luka 1:35.
8. Yesu wa tẽlisa ndati ocitumasuku coku kala Mesiya, eci a papatisiwa?
8 Ovitumasuku viatiamẽla ku Mesiya, vi lombolola ocitumãlo Yesu a citiwila, kuenda otembo a mõleha. Eye wa citiwila ko Beteleme ndomo ca tukuiwa vovitumasuku. (Mika 5:2) Kotembo yovapostolo, va Yudea va kala oku lavoka okuiya kua Mesiya. Omanu vamue, va pulile Yoano Upapatisi, catiamẽla kokuiya kua Mesiya hati: “Anga hẽ, u eye Kristu?” Pole, Yoano wa tambulula hati: “Kuiya u wa mbelapo okuti ame ndi sule.” (Luka 3:15, 16, NW) Kunyamo wa 29 Yesu wa tẽlisa 30 kanyamo, kuenje wa moleha ku Yoano oco a papatisiwe, loku lombolola okuti, eye Mesiya. (Dan. 9:25) Noke, poku fetika upange waye woku kunda wa popia hati: “Kaliye otembo ya [tẽlisiwa,] usoma wa Suku u kasi ocipepi.”—Mar. 1:14, 15.
9. Ndaño olondonge ka via kuatele elomboloko liovina viosi Yesu a longisa, ekolelo lipi va kuata?
9 Omanu va sukilile oku pongolola ovisimĩlo viavo, viatiamẽla kelavoko liokuiya kua Yesu. Kotembo yaco ka va kuatele elomboloko lia suapo liokuti, Yesu oka vialekiwa komangu yuviali wokilu. (Yoa. 12:12-16; 16:12, 13; Ovil. 2:32-36) Eci Yesu a pula olondonge viaye hati, “ene vu nukula ndati?” Petulu wa tambulula hati: “Ove vu Kristu, vumõla a Suku o kasi lomuenyo.” (Mat. 16:13-16) Petulu wa eca etambululo limuamue eci omanu vamue va liwekapo oku kuama Yesu omo liekambo lielomboloko liovina vimue a longisa.—Tanga Yoano 6:68, 69.
Pokola ku Mesiya
10. Momo lie Yehova a lomboluila esilivilo lioku pokola Komõlaye?
10 Eci Omõla wongunga wa Suku a kala kilu, wa kuata etimba liespiritu. Pole, noke yokuiya palo posi, wa kala ‘onumiwa ya Isiaye.’ (Yoa. 16:27, 28) Eye wa popia hati: “Okulonga kuange hakuangeko te ku wa numa.” (Yoa. 7:16) Oco Yehova a lekise okuti, wa eca ku Yesu ocikele coku kala Mesiya, wa popia hati: “U yeveleli.” (Luka 9:35) Omo liaco, tu sukila oku pokola kokuaye, momo wa Nõliwa la Suku. Tu ci linga, poku lekisa ekolelo lovilinga viwa vi sanjuisa Suku, oco tu kuate omuenyo ko pui.—Yoa. 3:16, 35, 36.
11, 12. (a) Ovina vipi via vetiya va Yudea kotembo yovapostolo oku likala okuti Yesu eye Mesiya? (b) Velie va lekisile ekolelo ku Yesu?
11 Ndaño Yesu wa eca uvangi wokuti eye Mesiya, pole, valua va Yudea ka va tavele kokuaye. Momo lie? Momo va simĩle okuti, Mesiya usongui umue nda weya oku va yovola kupika wa va Roma. (Tanga Yoano 12:34.) Ovo ka va tavele okuti, Mesiya una o tẽlisa ovitumasuku o pembuiwa, o yuvuiwa lomanu, o talisiwa ohali, o tendiwa ndombeyi, kuenda o pondiwa. (Isa. 53:3, 5) Olondonge vimue via Yesu via sumuile omo lioku sima okuti, ka tẽla oku va yovola. Pole, vamamako lekolelo, kuenje, vokuenda kuotembo veya oku kuata elomboloko liasuapo liatiamẽla kokuaye.—Luka 24:21.
12 Esunga likuavo lieci omanu vamue ka va tavelele ku Yesu okuti eye Mesiya Yehova a likuminyile, oku longisa kuaye. Momo wa longisa okuti, oco omunu a iñile Vusoma wa Suku, o sukila oku yuvula oku ‘litenda eye muẽle.’ O sukilavo ‘okulia’ etimba lia Yesu, loku nyua osonde yaye, oku ‘citiwa onjanja yavali,’ kuenda oku yuvula oku ‘tiamẽla koluali.’ (Mar. 8:34; Yoa. 3:3; 6:53; 17:14, 16) Omanu vakuepela, olohuasi, kuenda vakuambambe, va simile okuti, ka ca lelukile oku pokola kolonumbi viaco. Pole, va Yudea vana va lekisile umbombe va tava okuti, Yesu eye Mesiya, ndeci vamue va Samaria va linga poku popia hati: “Tua limbuka okuti [Yesu] eye Upopeli woluali.”—Yoa. 4:25, 26, 41, 42; 7:31.
13. Vupopi umue wocindekaise, Yesu wa lumaniwa ndati kocisendemãhi?
13 Yesu wa popele hati, oka pisiwa lovitunda vinene, kuenda oka valeliwa kuti la Vakualofeka, pole, oka pinduiwa keteke liatatu. (Mat. 20:17-19) Eye wa sombisiwa lelaviso kovaso yovitunda via kala Vonjango, omo lioku popia hati, eye “Kristu, Mõla a Suku.” (Mat. 26:63-66) Pilato ka limbukile ‘esunga lieci Yesu a sesamẽlela oku fa.’ Pole, omo lioku sosuiya kua va Yudea, Pilato ‘wa ecelela okuti, Yesu o pondiwa oco a tẽlise ocipango cavo.’ (Luka 23:13-15, 25) Omo liaco, omanu va ‘likala’ Yesu ‘Upopeli Womuenyo,’ kuenje vo ponda, ndaño va kũlĩhĩle okuti, wa tumiwa la Suku. (Ovil. 3:13-15) Mesiya wa ‘pondiwa’ ndomo ca tukuiwa vocitumasuku, kuenda wa valeliwa kuti Keteke lio Paskoa yunyamo wa 33. (Dan. 9:26, 27; Ovil. 2:22, 23) Olofa via Yesu, vi lomboloka oku lumaniwa ‘kocisendemãhi caye,’ ndomo ca tukuiwa kelivulu Liefetikilo 3:15.
Esunga Lieci Mesiya a Sukilile Oku fa
14, 15. (a) Ovina vipi vivali vi lekisa esunga lieci Yehova a ecelela okuti, Yesu o pondiwa? (b) Nye Yesu a linga noke yoku pinduiwa?
14 Yehova wa ecelela okuti, Yesu o tualiwa kolofa omo liovina vivali. Catete, Yesu wa tetulula ocitangi ‘celumbu li kola’ poku amamako lekolelo toke kolofa. Eye wa lekisa okuti, ulume wa lipua o pondola oku amamako ‘loku pokola ku Suku,’ kuenda oku teyuila uviali Waye ndaño loloseteko via Satana. (1 Tim. 3:16) Cavali, Yesu wa popia hati: ‘Mõlomanu weyilila oku eca omuenyo waye ndocilumba coku yovola va lua.’ (Mat. 20:28) ‘Ocilumba caco,’ ca feta ekandu tua piñala ku Adama. Kuenje, ca ecelela okuti, vana va tava kesokiyo Suku a linga liokuti Yesu eye upopeli womanu, va kuata elavoko liomuenyo ko pui.—1 Tim. 2:5, 6.
15 Kristu wa pinduiwa noke lioku pita oloneke vitatu veyambo, kuenda wa moleha kolondonge viaye vokuenda kueci ci soka 40 koloneke. Kuenje, wa va sapuila hati, okasi lomuenyo, kuenda wa va longisa ovina vialua. (Ovil. 1:3-5) Noke, wa enda kilu kuna a eca ku Yehova esilivilo liocilumba caye ci kola, kuenje, wa kevelela toke eci a tumbikiwa komangu Yusoma waye wa Mesiya. Vokuenda kuotembo, wa tambula ovikele vialua a sukilile oku tẽlisa.
O Kasi Oku Tẽlisa Ocikele Caye Coku Kala Mesiya
16, 17. Lombolola ocikele ca Yesu coku kala Mesiya noke lioku enda kilu.
16 Vokuenda kuanyamo alua tunde eci Yesu a pinduiwa, o kasi oku songuila upange woku kuatisa akongelo. Momo eye Osoma ya nõliwa oco a va tate. (Va Kol. 1:13) Noke liotembo yimue, wa vialekiwa komangu Yusoma wa Suku. Ovitumasuku Viembimbiliya, kuenda ovina vi kasi oku pita voluali, vi lekisa okuti, Yesu wa tumbikiwa komangu Yusoma kilu kunyamo wo 1914, eci olondimbukiso ‘viesulilo lioluali’ lulo via fetika. (Mat. 24:3; Esit. 11:15) Noke, eye kumue lovangelo vaye, va tundisa Satana kilu lolondele viaye.—Esit. 12:7-10.
17 Upange woku kunda loku longisa omanu una Yesu a fetika kunyamo wa 29, ndopo u tẽlisiwa. Eye ndopo oka sombisa omanu vosi. Noke Yesu oka sapuila vana va kasi ndolomeme va tava kesokiyo Yehova a linga lioku va yovola vonduko yaye, oco va ‘piñale usoma Yehova a vangiliyila tunde koku sevetiwa kuoluali.’ (Mat. 25:31-34, 41) Vana va likala Yesu Osoma, vaka kunduiwa, eci aka songuila olohoka vio kilu oco vi nyõle olondingaĩvi viosi. Noke, Yesu oka kapa Satana lolondele viaye, ‘vowelema.’—Esit. 19:11-14; 20:1-3.
18, 19. Yesu poku tẽlisa ocikele caye coku kala Mesiya, oka kuatisa ndati omanu vakuepokolo?
18 Yesu vokuenda Kuohulukãi Yanyamo Yuviali waye, oka tukuiwa hati: “Ndunguli, Suku Eye Fũ, Isia kapui, Soma yombembua.” (Isa. 9:6, 7) Usoma waye uka kuatisa omanu oku lipua, oku kongelamo vana va fa eye aka pindula. (Yoa. 5:26-29) Mesiya oka songuila omanu “kolono viovava omuenyo,” oco vakuepokolo va kuate ombembua la Yehova. (Tanga Esituluilo 7:16, 17.) Noke lioseteko ya sulako, omanu vosi ka va pokuile, oku kongelamo Satana kumue lolondele viaye, vaka “imbiwa vociva condalu.” Eyambulo liaco, li lomboloka oku ponda ‘onyõha,’ loku sasõla utue waye.—Esit. 20:10.
19 Tu komõha calua poku limbuka ndomo Yesu aka tẽlisa ocikele caye coku kala Mesiya! Oluali luokaliye, luka yuka omanu va yovuiwa, kuenje, vaka kuata uhayele wa lipua kuenda vaka sanjuka calua. Onduko yi kola ya Yehova, yika yelisiwa ketombo liosi lia lingiwa kokuaye, kuenda omoko yaye yoku viala oluali luosi, yika kemãlisiwa. Vana va pokola Kombuavekua ya Suku, vaka tambula ocipiñalo ci komõhisa!
Ove hẽ wa Sanga Mesiya?
20, 21. Momo lie o sukilila oku sapuila vakuene ovina viatiamẽla ku Mesiya?
20 Tunde kunyamo wo 1914, tu kasi kotembo yi tukuiwa hati, pa·rou·siʹa, okuti yi lomboloka oku tukuluka kua Kristu. Ndaño oku vialekiwa kua Yesu Vusoma wa Suku ka ku muiwa lomanu, pole, ovitumasuku viaco, vi kasi oku tẽlisiwa. (Esit. 6:2-8) Koloneke vilo, omanu valua ka va tava koku tukuluka kua Mesiya, ndeci ca pita la va Yudea kotembo yovapostolo. Ovo va yongola ekuatiso lia mesiya ukuavo oco a va yovole peka liolombiali violuali. Pole, ove wa kũlĩha okuti, Yesu wa tumbikiwa ale komangu Yusoma wa Suku. Anga hẽ, ku sanjuka omo lioku kũlĩha ovina viaco? Ove wa vetiyiwavo oku popia hati: “Tua sanga Mesiya,” ndeci ca pita lolondonge viatete.
21 Koloneke vilo, poku sapela lomanu wa siata hẽ oku va lomboluila ocikele ca Yesu coku kala Mesiya? Nda wa siata oku ci linga, o pondola oku eca olopandu kovina a ku lingila, levi a kasi oku linga cilo, kuenda vina aka ku lingila kovaso yoloneke. Omo liaco, sapela lepata liove, kuenda akamba vove catiamẽla ku Mesiya, ndeci Andereu la Filipu va linga. Momo lie ku lekisila ombili yoku va lomboluila okuti, Yesu Kristu eye Mesiya wa likuminyiwa kuenda Suku wa linga esokiyo lioku tu yovola vonduko yaye?
O Tẽla Oku Lombolola?
• Olondonge viatete via limbukile ndati Mesiya?
• Ovina vipi vivali vi lekisa okuti, Yesu wa sukilile oku fa?
• Ovina vipi Yesu aka linga, oco a tẽlise ocikele caye coku kala Mesiya?
[Alitalatu kemẽla 21]
Kotembo yovapostolo omanu va limbukile ndati okuti, Yesu eye Mesiya Yehova a likuminyile?
[Elitalatu kemẽla 23]
Poku sapela la vakuene, wa siata hẽ oku va lomboluila ocikele ca Yesu coku kala Mesiya?