Otembo Yipi Suku a Fetika Oku Lulika Oluali?

Etambululo Liembimbiliya

Embimbiliya ka li lombolola otembo Suku a fetika oku lulika oluali ale otembo lua tumãla. Kelivulu Liefetikilo 1:1 ku popia ndoco: “Kefetikilo Suku wa lulika ovailu kuenda ongongo.” Embimbiliya ka li tukula otembo a ‘fetika.’ Pole, ndomo ci lekisiwa vulandu welivulu Liefetikilo, “efetikilo” liaco, lia fetika eci handi ka kuafetikile oloneke epandu, ale otembo yoku lulika ovina.

Oloneke epandu vioku lulika, via kala hẽ eteke 24 kolowola?

Sio. Vembimbiliya ondaka “eteke,” citava okuti yi tiamisiwila kakalo a litepa otembo, catamba lika kueci ci yonguiwa oku tukuiwa. Ndeci, kocipama cikuavo celivulu Liefetikilo, ulandu woloneke epandu vioku lulika, vi tiamisiwilavo keteke limosi.—Efetikilo 2:4.

Nye ca pita vokuenda kuoloneke epandu vioku lulika?

Suku wa pongolola ongongo, “ya kala upolokoso kuenda ekalasoko” oco yecelele oviendalomuenyo oku kalamo. (Efetikilo 1:2) Noke wa lulika oviendalomuenyo. Embimbiliya li tukula ovimunga epandu liovina via pita vokuenda kuoloneke vioku lulika.

Eteke 1: Suku wa lulika ocinyi kilu lieve, kuenje wa tepa uteke lutanya.—Efetikilo 1:3-5.
Eteke 2: Suku wa kapa esanjavalo oco li tepise ovava kilu lieve lalende.—Efetikilo 1:6-8.
Eteke 3: Suku wa koka okuti ongongo ya kukuta yi mõleha kuenda wa lulikavo ovikũla.—Efetikilo 1:9-13.
Eteke 4: Suku wa panga ekumbi, osãi kuenda olombungululu oco vi ece ocinyi kilu lieve.—Efetikilo 1:14-19.
Eteke 5: Suku wa panga oviluvo viovovava kuenda oviluvo vi palãla.—Efetikilo 1:20-23.
Eteke 6: Suku wa lulika ovinyama, oku sulako wa lulika omanu.—Efetikilo 1:24-31.

Kesulilo lieteke liepandu lioku lulika, Suku wa puyuka. Ci lekisa okuti Suku wa puyuka kupange woku lulika.—Efetikilo 2:1, 2.

Ulandu welivulu Liefetikilo u likuata hẽ luloño?

Ulandu Wembimbiliya watiamẽla koku lulika, ka u kuete ocimãho cimue coku lombolola ovina viuloño. Handi vali, u teta onimbu poku situlula ovina vialulikiwa. Omo liaco, omanu vosi, oku kongelamo vo kosimbu, va tẽla oku kuata elomboloko lionjila ndomo Suku a lulika ovina viosi. Ulandu Wembimbiliya watiamẽla koku lulikiwa kuovina ka u lipatãla luloño. Robert Jastrow ukuakukonomuisa olombungululu, wa soneha ndoco: “Atosi amue a litepa, pole ovolandu avakuakukonomuisa olombungululu kuenda Embimbiliya, a lekisa ndomo omuenyo wa fetika, a li kuata ciwa: Ovolandu oku lulikiwa kuomunu a fetika vocipikipiki, votembo yimue ya sokiyiwa.”

Otembo yipi utãnya, osãi kuenda olombungululu via lulikiwa?

Ekumbi, osãi kuenda olombongululu via kala ale “kilu” lialulikiwa “kefetikilo”. (Efetikilo 1:1) Pole, ocinyi ka ca pitĩlile kolonepa viosi viongongo momo ilu lia sanjavalele calua. (Efetikilo 1:2) Omo okuti ocinyi ca kala citito keteke liatete, ka ca tavele handi oku limbuka ono yocinyi yaco. Keteke liakuãla oco lika ilu lia fetika oku mõleha ciwa. Kuenje, Ekumbi, osãi kuenda olombongululu, vi eca ocinyi kilu lieve, via mõleha. Eci ci lekisa okuti, ulandu woku lulikiwa kuovina, u situlula okuti wa sonehiwa laumue wa kala palo posi.—Efetikilo 1:17.

Ndomo ci lekisiwa Vembimbiliya, ongongo yi kuete anyamo añami?

Embimbiliya ka li tukula anyamo ongongo yi kuete. Elivulu Liefetikilo 1:1 li lombolola lika okuti ovailu oku kongelamo ongongo tu kasi, via kuata efetikilo. Omo liaco, Embimbiliya ka li lipãtala luloño kuenda alomboluilo olonoño a tiamẽla kanyamo ongongo.