Vembimbiliya mu Sangiwa hẽ Ulandu wa Suapo Womuenyo wa Yesu?

Etambululo Liembimbiliya

Luka okuti umue pokati kasonehi Vembimbiliya wa popia ovina viatiamẽla komuenyo wa Yesu hati: “Nda kũlĩhĩsa ovina viosi lutate tunde kefetikilo liavio.”—Luka 1:3.

Omanu vamue va siata oku popia vati, ovolandu a tiamẽla komuenyo wa Yesu a sonehiwa Vavanjeliu lasonehi va kala kotembo yaye ndeci, Mateo, Marko, Luka kuenda Yoano, a pongoluiwa oku upisa kocita cakuãla [kunyamo wa 300 K.K.].

Pole, kocita 20 [ale kunyamo wo 1900] kofeka Yegito kua sangiwa onepa yimue yi kuete esilivilo Yevanjeliu lia Yoano. Onepa yaco, yeya oku kũlĩhĩwa okuti Papiro Rylands 457 (P52) omo ya kapiwa vonjo yoku seleka alivulu yi tukuiwa hati John Rilands, volupale luo Manchester, kofeka yo Bretanya. Onepa yaco mu kasi olondaka vi sangiwa Vembimbiliya kelivulu lia Yoano 18:31-33, 37, 38.

Eyi oyo onepa ya kũlĩhĩwa calua okuti, yosimbu pokati Kovisonehuwa vio Helasi. Olonoño vialua vi tava okuti onepa yaco ya sonehiwa pokati kunyamo wo 125 K.K., noke yoku pita ci soka akũi avali latãlo kanyamo tunde eci lia sonehiwa la Yoano. Olondaka vi sangiwa vonepa yaco vi litava lolondaka vieya oku sonehiwa vanyamo a kuamamo.