Tu Ka Endaenda Lesunga Lietu!
“Ame puãi ngendaenda lesunga liange.”—OSA. 26:11.
1, 2. Nye Yovi a popia poku tukula esunga liaye, kuenda nye elivulu lia Yovi ocipama 31 li lekisa catiamẽla kokuaye?
KOSIMBU, va enda oku yonga ovina lombalãsa. Ombalãsa yaco, ya kuata uti umue wa miuha wa li pimbilika luti ukuavo okuti konele lonele kua kala elonga. Kelonga limue kua kapiwile ocilemo, kelonga likuavo oko kua kapaiwa ocikuata va pesala. Afendeli va Suku kosimbu, va yongaile ovina lesunga.—Olosap. 11:1.
2 Yovi, ulume ukuesunga eci a talisiwa ohali la Satana, wa popia hati: “[Yehova] a mesalise lombalãsa yesunga, okuti o kulĩha esunguluko liange.” (Yovi 31:6) Yovi wa tukula ovina vialua vi pondola oku seteka omunu ukuesunguluko. Ndomo ca lekisiwa volondaka viaye kelivulu lia Yovi ocipama 31, poku tamalãla loloseteko, Yovi wa kuata onima yiwa. Ongangu yaye yi tu vetiya oku kuatavo ekolelo liaco, ndukualosamo Daviti wa popia hati: “Ame puãi ngendaenda lesunga liange. Njovole, ndinge ohenda.”—Osa. 26:11.
3. Momo lie ci kuetele esilivilo oku kolela Suku kovina vinene levi vitito?
3 Ndaño okuti Yovi wa pita voloseteko vialua, eye wa amamako oku kolela Suku. Yovi osimbu a kala oku liyaka loloseteko, wa eca ongangu yiwa yepokolo. Etu ka tu kasi oku pita voloseteko ndevi via Yovi. Pole, tu sukila oku kolela Suku kovina vinene, ale vievi vitito loku kakatela kesunga poku teyuila uviali waye.—Tanga Luka 16:10.
Esilivilo Lioku Kuata Ovituwa Viwa
4, 5. Ocituwa cipi Yovi a yuvula oco amameko lesunga liaye?
4 Oco tu kale vakuesunga kovaso a Yehova, tu sukila oku pokola kolonumbi viaye viesunga, ndeci Yovi a linga. Eye wa popia hati: “Nda lisila lovaso ange, oco mbanja ndati ufeko? Nda utima wange wa tambiwile lukãi wamãle, pamue nda nda talamele puvelo wukuetu, oco ukãi wange a sulile umue wiñi, vakuavo vo petamẽle.”—Yovi 31:1, 9, 10.
5 Omo Yovi wa lisila oku endela vesunga lia Suku, wa yuvula oku vanja ukãi locisimĩlo cukahonga. Omo eye wa kala ohueli, ka lingilile ocitiokoso ufeko, pamue oku livela ukãi wamãle. Vohundo Yesu a lingila Komunda, wa eca olonumbi vioku yuvula ukahonga, okuti tu sukila oku vi kapako oco tu lekise okuti tua kakatela kesunga lietu.—Tanga Mateo 5:27, 28.
Ku ka Linge Ovina ka Via Sungulukile
6, 7. (a) Ndeci ca pita la Yovi, Suku o pesalisa ndati esunguluko lietu? (b) Momo lie tu sukilila oku yuvula uhembi ale elimbi?
6 Tu yuvuli oku linga ovina ka via sungulukile, oco tu tendiwe ndomanu vakuesunguluko. (Tanga Olosapo 3:31-33.) Yovi wa popia hati: “Nda [ndaendaele] luhembi, pamue nda nda yayoaile oku limbika, [Yehova] a mesalise lombalãsa yesunga, okuti o kulĩha esunguluko liange.” (Yovi 31:5, 6) Ocili, Yehova o pesalisa omanu vosi “lombalãsa yesunga.” Ndeci ca pita la Yovi, Suku o talavaya lesunga liaye lia lipua oco a seteke esunguluko lietu tuafendeli vaye.
7 Nda tua kaile olohembi pamue vakuelimbi, nda ka tua tẽlele oku amamako lesunguluko kovaso a Suku. Vakuesunguluko va sukila oku yuvula ‘ovina vi kutisa osõi’ kuenda ‘atutu.’ (2 Va Kor. 4:1, 2) Nda tu linga vakuelimbi, kolondaka lo kovilinga okuti ci kokela vamanji oku pinga ekuatiso ku Suku, nye tu sukila oku linga? Ocituwa caco ka ca sungulukile! Ukualosamo wa imba ocisungo hati: “Kohali yange nda vilikiya Yehova kuenje wa nambulula. A Yehova, mopele komela wuhembi, lo kelimi liokulimbika.” (Osa. 120:1, 2) Tu sukila oku ivaluka okuti Suku o “seteka ovitima” vietu loku konomuisa ndomo tua tuwa oco a limbuke nda esunguluko lietu liocili nda ndati.—Osa. 7:8, 9.
Lekisa Ongangu Yiwa Poku Tata Vakuene
8. Yovi wa tataile ndati vakuavo?
8 Oco tu amameko lesunguluko, tu sukila oku kala nda Yovi, una wa kala ukuacili, embombe haeye wa tataile ciwa vakuavo. Eye wa popia hati: “Nda nda lavisile ondaka yukuenje wange, pamue yufeko wange eci va mindika, ame hẽ cilo ndinga nye eci Suku a katuka? Eci eya oku pula ndu kumbulula ndati? Wa sowila ame vimo heyeko wo sovola eye? Homuamueko hẽ wa tu sovola vovaimo?”—Yovi 31:13-15.
9. Ovituwa vipi Yovi a lekisa poku tata apika vaye, kuenda nye tu sukila oku linga?
9 Pamue tu sima okuti koloneke via Yovi ka kua kaile ovihandeleko vioku tetulula ovitangi. Ovitangi via enda oku tetuluiwa lonjila yimue ya sunguluka, kuenda kua kalavo olombonge via tetolola ovitangi viomanu vosi oku kongelamo apika. Yovi wa kala ulume umue ukuacili kuenda ukuahenda lapika vaye. Nda tu yongola oku kala vakuesunga, tu sukila oku lekisa ovituwa viaco, ca piãla enene nda okuti tuakulu vekongelo.
Kali Vakuahenda, Vakuacipululu Havoko
10, 11. (a) Tua kũlĩha ndati okuti Yovi wa kala ukuahenda kuenda wa enda oku kuatisa omanu? (b) Elivulu lia Yovi 31:16-25, li tu ivaluisa elungulo Liocisonehua cipi?
10 Yovi wa kala ukuacili kuenda wa kuataisa omanu, ka kaile locipululu ndaño usesiame. Eye wa popia hati: “Nda . . . nda malele elavoko liocimbumba, nda nda lile lika liange okambu kange okuti sia ecele kamue kosiwe, . . . Nda nda muĩle osuke ka yi kuete coku lisikĩlĩla, . . . Nda nda pindikile umue ka kuete eko momo nda kũlĩha okuti volusenje va ngamela, oco epepe li fuomohe kocitãi calio, lokuokuo ku soyokele vesokoluilo liakuo.” Yovi nda ka kaile ukuesunga nda wa popia lulu hati: “Vukolelo liange.”—Yovi 31:16-25.
11 Olondaka evi, vi tu ivaluisa eci ndonge Tiango a popia hati: “Etavo liocili, hailio lia pua evĩho kovaso a Suku haeye Isia, lieli okuti, oku pasula ovimbumba lolosiwe kolohali viavo, loku lilava keliño lioluali.” (Tia. 1:27) Tu sukilavo oku kapako elungulo lia Yesu liokuti: “Lunguki kuenda liuviki kocipululu cosi, momo omunu, ndaño ohuasi enene, haimo omuenyo waye ko fukile.” Yu wa va tela olusapo wulume umue ohuasi wa fa ndomunu umue “ka kuete ukuasi wa Suku.” (Luka 12:15-21) Oco tu kale vakuesunguluko, tu sukila oku yuvula ocipululu, ale oku livela ocina ca mãle. Ukuacipululu ufendeli woviteka, momo ovisimĩlo viaye o vi tiamisila lika kocikuata cimue okuti Yehova ci sule, kuenje ocikuata caco ci linga osuku yaye. (Va Kol. 3:5) Ocipululu ka ci kuete elitokeko lesunguluko!
Kakateli Kefendelo Liocili
12, 13. Yovi wa eca ongangu yipi yoku yuvula oku fendela oviteka?
12 Vakuakukakatela kesunga ka va tinduka kefendelo liocili. Yovi omo ka tindukile kesunga, wa popia hati: “Nda nda vanjele kekumbi eci lia tua, pamue kosãi eci yamako lulamba, kuenje nda utima wange wa tambiwile laco uyombeki, pamue nda nda vi fendelele loku sipula peka, eci lacovo nda ca linga ekandu lia sesamela oku yambuiwa lolonganji; omo nda ca lomboloka okuti nda lingila usuanji Suku o kasi kilu.”—Yovi 31:26-28.
13 Yovi ka fendelele ovina ka vi kuete omuenyo. Nda utima waye vuyombeki wa tindukile poku fendela oviluvo viokilu ndeci osãi, pamue oku ‘sipula peka’ ndondimbukiso yoku fendela, eye nda wa linga ufendeli woviteka una wa likala Suku. (Esin. 4:15, 19) Oco tu kale vakuesunga kovaso a Suku, tu sukila oku lilava kovina viosi vi kuete elitokeko loviteka.—Tanga 1 Yoano 5:21.
Ko ka Fetuluinyi Ndaño Oku Kala Vakuambambe
14. Momo lie tu popela tuti Yovi ka kaile omunu ũvi?
14 Yovi ka kaile omunu umue ũvi ndaño ongangala. Eye wa kũlĩhĩle okuti ovituwa viaco nda vio pumbisa esunguluko, kuenje wa popia hati: “Nda nda sanjukilile okunyõlẽha ku wa suvuka, pamue nda nda yolelele eci cĩvi co sanga, sia tavele okuti omẽla wange u linga ekandu lioku pingila omuenyo waye esiñalo.”—Yovi 31:29, 30.
15. Momo lie ka ca sungulukilile oku sanjukila ohali ya vana va tu suvuka?
15 Yovi lalimue eteke a sanjukilile ohali ya vakuavo. Ukualosapo wa lungula hati: “Ku ka sanjuke omo unyãli wove a kupuka; utima wove ka u ka yolele omo a likonjoka, Sanga Yehova o ci lete kuenje cu sumuisa, lonyeño yaye u yupa.” (Olosap. 24:17, 18) Omo okuti Yehova o lete cosi ci kasi vutima wetu, eye o limbuka nda tua sanjukila ohali ya vakuetu, kuenda o nyale ocituwa caco. (Olosap. 17:5) Omo Suku o tẽla oku fetuluinya vana va tu suvuka, wa popia hati: “Cange oku fetuluinya ndaño oku eca onima.”—Esin. 32:35.
16. Ndaño pamue ka tulohuasiko, tu pondola oku yekisa ndati akombe?
16 Yovi wa kala ukuakuhindikisa. (Yovi 31:31, 32) Ndaño okuti ka tu lohuasiko, tu pondola oku ‘yekisa akombe.’ (Va Rom. 12:13) Citava okuti tu poka ocina cimue kokuavo, loku ivaluka okuti “ombelela yamẽla kumue locisola, ya velapo; ositu yongombe ya neta kumue lesuvu, yi sule.” (Olosap. 15:17) Oku lia kumosi la vamanji ndaño okulia kuaco kutito, ci nena esanju kuenda ci tu pamisa konepa yespiritu.
17. Momo lie ka ca sungulukilile oku limbika ekandu?
17 Oku yekisiwa la Yovi ca pamisile calua kespiritu, momo ka kaile ukuambambe. Eye ka tuwile ndomanu vamue vãvi va kala vekongelo kocita catete, okuti va ‘sumbile omanu locame oco va kuatisiwe.’ (Yuda 3, 4, 16) Yovi ka wundisile akandu aye ndaño ‘oku a sitika vonete’ okuti omanu ka va a moli. Eye wa yonguile okuti Suku una a enda oku likekembela akandu aye, u kũlĩhĩsa. (Yovi 31:33-37) Nda tua linga ekandu limue linene, tu yuvuli oku li limbika locisimĩlo coku teyuila oluhimo luetu. Tu lekisa ndati okuti tu kasi oku amamako oku endela vesunga lietu? Tu sukila oku litavela akandu etu, loku likekembela, kuenda oku sanda ekuatiso kespiritu loku likolisilako oku siapo elinga liaco.—Olosap. 28:13; Tia. 5:13-15.
Umue Ukuesunga wa Kuata Ovitangi
18, 19. (a) Momo lie tu popela tuti Yovi lalimue eteke a pundile omunu umue? (b) Yovi wa yonguile oku linga nye nda wa lingile ekandu?
18 Yovi wa kala ukuesunga kuenda ukuacili. Eye wa vetiyiwa oku popia hati: “Nda osi nda lima ya mindikile loku misa, nda ovipanga viayo via lililile kumuamue, nda nda lile ovaima ayo ocali, nda nda kokelele okufa vamuẽle yaco, oco ocambanda ci tunde, otiliku hayoko, lovimbuandu vi tunde, osevata hayoko.” (Yovi 31:38-40) Yovi lalimue eteke a tambuile osi yamãle, ndaño oku punda olonalavayi viaye. Tu sukila oku lekisa esunguluko ku Yehova ci kale kovina vinene, ale vievi vitito.
19 Yovi eci a kala lakamba vaye vatatu kuenda umalẽhe Elihu, wa va sapuila ndomo omuenyo waye wa kala. Yovi wa pañinya omunu lomunu wa kuatele ondaka laye oco a ‘tukule’ ekandu liaye. Nda Yovi wa kuatele eko, nda wa sesamẽla ekangiso. Eye wa tava kuenda wa kevelela esombiso li tunda ku Suku. Kuenje “olondaka via Yovi via sula.” —Yovi 31:35, 40.
Ove o Pondola Oku Kala Ukuesunguluko
20, 21. (a) Momo lie Yovi a tẽlela oku kakatela kesunga? (b) Ndamupi tu kuatela ocisola Suku?
20 Omo Yovi wa solele Suku wa kakatela kesunga liaye, kuenda Yehova wo solelevo kuenje wo kuatisa. Yovi wa popia hati: “Ove wa nyiha omuenyo loku ndinga ohenda. Utate wove wa tekula utima wange.” (Yovi 10:12) Yovi wa kuatela omanu ocisola, kuenda wa kũlĩhĩle okuti u ka kuetele ocisola cocili ukuavo ka sumbilile Tõlo. (Yovi 6:14) Ukuesunguluko o kuetele Suku ocisola kuenda omanu.—Mat. 22:37-40.
21 Etu tu pondola oku kuatela ocisola Suku poku tanga Ondaka yaye eteke leteke loku sokolola ndomo oyo yi tu situluila ovituwa viaye. Volohutililo vietu, tu sivaya Yehova kuenda tu panduila ovina viwa a tu lingaila. (Va Fil. 4:6, 7) Tu imbila Yehova ovisungo poku likongela kumue lafendeli vaye. (Va Hev. 10:23-25) Ocisola tu kuetele Suku ci ka livokiya osimbu tu endaenda kupange woku kunda ‘olondaka viwa vieyovo liaye.’ (Osa. 96:1-3) Tu ci linga lesunguluko ndukualosamo wa imba ocisungo hati: “Ciwa oku kala ocipepi la Suku. Nda nola Yehova Suku ha lingi ocikolo cange, okuti sapula ovilinga viove viosi.”—Osa. 73:28.
22, 23. Omo tua kakatela kuviali wa Yehova, ovopange etu a sokisiwa ndati lafendeli vakuesunga vo kosimbu?
22 Vokuenda kuanyamo alua, Yehova ecaeca ovikele viñi viñi ku vakuesunguluko. Noha wa tunga ocimbaluku kuenda “wa sapula esunga.” (2 Pet. 2:5) Yehosua wa songuila va Isareli Vofeka Yohuminyo, kuenda wa kuata onima yiwa omo wa tanga tanga ‘elivulu liovihandeleko utanya luteke’ loku linga cosi ca sonehiwamo. (Yeh. 1:7, 8) Akristão vo kocita catete va longaisa omanu ha va lingi olondonge kuenda va enda oku liongolola loku lilongisa Ovisonehua.—Mat. 28:19, 20.
23 Etu tu teyuila uviali wa Yehova loku kakatela kesunga poku longisa omanu oco va linge olondonge, loku kapako olonumbi Viovisonehua, poku endaenda kolohongele vekongelo, vimbo, vi likasi kuenda olohongele viofeka. Olohongele viaco vi tu pamisa kespiritu kuenda vi tu kuatisa oku tẽlisa ciwa ocipango ca Suku. Oku ci linga ka ca tĩlile, momo tu kuete ekuatiso lia Isietu wokilu Lomõlaye. (Esin. 30:11-14; 1 Olos. 8:57) Tu kuetevo ekuatiso ‘lia vamanji,’ va kasi oku endela vesunga loku sumbila Ñala Yehova, Ombiali ya Velapo.—1 Pet. 2:17.
O Tambulula Ndati?
• Tu tenda ndati olonumbi via Yehova via tiamẽla kovituwa?
• Ovituwa vipi via Yovi okuti vi ku vetiya vali?
• Ndomo ca sonehiwa kelivulu lia Yovi 31:29-37, Yovi wa lekisa ovituwa vipi?
• Momo lie tu popela tuti tu tẽla oku kala vakuesunga kovaso a Suku?
[Elitalatu kemẽla 29]
Yovi wa kakatela kesunga lia Yehova. Etu tu pondolavo oku ci linga!
[Elitalatu kemẽla 32]
Etu tu pondola oku kakatela kesunga!