Anga hẽ Oku Citiwa Evali Ku Tuala Kepopelo?

NDA umue o ku pulisa hati, “Ove hẽ wa citiwa ale evali,” u tambulula ndati? Omanu valua okuti vakuetavo koluali luosi va tambulula vati, “Oco!” Ovo va tava okuti oku citiwa evali oyo ondimbukiso Yakristão vocili, kuenda oyo lika onjila yi tuala kepopelo. Ovo va tavavo kolondaka viulongisi umue wetavo o tukuiwa hati, Robert C. Sproul wa soneha ndoco: “Nda omunu umue ka citiwile evali . . . eye Hukristãoko.”

Anga hẽ ove o kasi pokati komanu vana va tava okuti oku citiwa evali oyo onjila yi tuala kepopelo? Nda oco, o sukila oku kuatisa epata liove lakamba vove oku sanga onjila yaco kuenda oku endelamo. Oco va ci linge, va sukila oku kũlĩha etepiso li kasi pokati komunu wa citiwa evali kuenda una ka citiwile evali. Ndamupi o pondola oku va sapuila eci ci lomboloka oku citiwa evali?

Valua va tava okuti ondaka “oku citiwa evali” yi tiamisiwila komunu umue o linga ohuminyo yoku vumba Suku kuenda Kristu, kuenje o kuata ukamba la Suku. Ondisionaliu Merriam-Webster’s Collegiate​—⁠Eleventh Edition, yi lombolola okuti omunu wa citiwa evali, yuna “o tumbulula ohuminyo yekolelo liaye Ndukristão noke yoku vumba otembo yalua vetavo.”

Anga hẽ o komõha poku yeva okuti ocisimĩlo eci ka ci li kuata Lembimbiliya? O yongola hẽ oku kũlĩha eci Ondaka ya Suku yi longisa catiamẽla koku citiwa evali? Oku kuata elomboloko liatiamẽla kondaka eyi, cika ku nenela asumũlũho alua kuenda elavoko lia suapo.

Embimbiliya li Longisa Nye?

Ondaka oku “citiwa evali,” Vembimbiliya yi sangiwa kelivulu lia Yoano 3:​1-12, kombangulo Yesu a kuata lusongui umue wetavo ko Yerusalãi. Tala ulandu waco Wembimbiliya vokakasia ka kuãimo. Tu ku pinga okuti o tanga ulandu waco lutate.

Vulandu waco, Yesu wa tukula ovina via velapo viatiamẽla koku “citiwa evali.”a Ombangulo ya Yesu yi tu kuatisa oku tambulula apulilo atãlo akuãimo:

◼ Oku Citiwa Evali ku Kuete Esilivilo Lie?

◼ Anga hẽ tu Sukila Muẽle Oku Citiwa Evali?

◼ Oku Citiwa Evali ku Kuete Ocimãho Ce?

◼ Omunu o Citiwa hẽ Ndati Evali?

◼ Oku Citiwa Evali ku Nena Ukamba We?

Tu konomuisi apulilo aco limosi limosi.

[Etosi pombuelo yemẽla]

[Okakasia Lelitalatu kemẽla 4]

“Co Sesameli Oku Citiwa Evali”

“Kua kala omunu umue, u Fariseo, onduko yaye Nikodemo, haeye ukulu wa va Yudea. Ulume waco weya ku Yesu uteke kuenje wa popia laye hati, A Rambei, tu ci okuti vulongisi wa tunda ku Suku, momo lomue o tẽla oku linga ovilimbu o lingainga te Suku o kasi laye. Yesu wo kumbulula hati, Mopia love siti, Ocili, ocili, omunu ka tẽla oku mola usoma wa Suku, te wa citiwa evali. Nikodemo wa popia laye hati, Omunu o tẽla ndati oku citiwa nda ukulu ale? O tẽla nga oku iñila vali vimo lia inaye loku citiwa evali? Yesu wa kumbulula hati, Mopia love siti, Ocili, ocili, omunu ka tẽla oku iñila vusoma wa Suku, te o citiwa lovava kuenda espiritu. Eci ca citiwa letimba, etimba, leci ca citiwa le espiritu, espiritu. Ku ka komohe omo nda popia love siti, Co sesamẽli oku citiwa evali. Ofela yi sikila oko yi panga kuenje o yeva okuõla kuayo, puãi kua kũlĩhile oku yi tunda, pamue koku yenda. Haico ci kasi la vosi va citiwa le espiritu. Nikodemo wo pula hati, Ovina evi vi lingiwa ndati? Yesu wo kumbulula hati, Ove, ove ulongisi wa Isareli, lopo haimo ovina evi ka via ku lombolokele? Mopia love siti, Ocili, ocili, tu vangula ovina tua kũlĩha, kuenje ovina tua mola ovio tu imbila uvangi, ene puãi ka vu tava kuvangi wetu. Nda ndo sapuili ovina viokilu lieve kuenje ka wa taveli, vu tava ndati nda ndu sapuili ovina viokilu?”​—⁠Yoano 3:​1-12.

Momo Lie Oku Citiwa Evali Ku Kuetele Esilivilo?

POKU vangula la Nikodemo, Yesu wa lekisa okuti oku citiwa evali ku kuete esilivilo lialua. Eye wa lombolola ndati ondaka yaco?

Kũlĩhĩsa ndomo Yesu a lombolola esilivilo lioku citiwa evali poku sapela la Nikodemo. Eye wa popia laye hati: “Omunu ka tẽla oku mola usoma wa Suku, te wa citiwa evali.” (Yoano 3:⁠3) Olondaka, “ka tẽla,” kuenda “te,” vi lekisa esilivilo lioku citiwa evali. Kũlĩhĩsa ocindekaise eci: Nda omunu umue o popia hati, “Ka tu tẽla oku mola ocinyi te ekumbi lia tunda,” eci ci lomboloka okuti ekumbi li kuete esilivilo koku eca ocinyi. Cimuamue haico, Yesu wa lekisa okuti oco omunu a ‘iñile Vusoma wa Suku’ o sukila oku citiwa evali.

Oco eye ka ka kuate atatahãi atiamẽla kondaka yaco, Yesu wa popia laye hati: “Co sesamẽli oku citiwa evali.” (Yoano 3:⁠7) Ndomo ca lekisiwa la Yesu, oco omunu a ‘iñile’ Vusoma wa Suku, o sukila oku citiwa evali.​—⁠Yoano 3:⁠5.

Omo okuti Yesu wa velisilepo oku citiwa evali, Akristão va sukila oku kũlĩhĩsa nda va kuete elomboloko liatiamẽla kondaka yaco. Anga hẽ ove o tava okuti Ukristão eye o pondola oku nõla oku citiwa evali?

[Etosi Liavelapo kemẽla 5]

“Ka tu tẽla oku mola ocinyi te ekumbi lia tunda”

Anga hẽ Omunu Eye o Nõla Oku Citiwa Evali?

HELIE o koka oku citiwa evali? Asongui vamue vetavo va siata oku handeleka olonjeveleli viavo hati, oco omunu a linge Ukristão te wa citiwa evali. Ovo va tukula olondaka via Yesu viokuti: “Co sesamẽli oku citiwa evali.” (Yoano 3:⁠7) Ovo va tukula olondaka viaco ndocihandeleko poku kisika omanu hati, “Te wa citiwi evali!” Ovo va kunda okuti vakuetavo, ca va sesamẽla oku pokola kocihandeleko ca Yesu coku citiwa evali. Olondaka viavo vi lekisa okuti omunu lomunu eye nõla oku o citiwa evali. Anga hẽ ocisimĩlo eci ci li kuata leci Yesu a sapuila Nikodemo?

Nda wa tanga lutate olondaka via Yesu, oka limbuka okuti Yesu ka popele okuti omunu lomunu eye o li nõlela nda o citiwa evali ale sio. Momo lie tu popela ndoco? Kelimi lio Helasi ondaka oku “citiwa evali, ” yi lombolokavo “oku citiwa ku tunda kilu.”a Ndomo ca lomboluiwa volondaka evi, oku citiwa evali ale “oku citiwa kuo kilu,” ku tunda kilu, “ku Isia.” (Yoano 19:11; Tiago 1:​17) Omo liaco, Suku eye o koka oku citiwa evali.​—⁠1 Yoano 3:⁠9.

Nda tua kũlĩhĩsa ciwa ondaka “oku citiwa ku tunda kilu,” tu kuata elomboloko liokuti omunu hayeko o li nõlela nda ocitiwa evali ale sio. Sokolola handi oku citiwa kuove. Anga hẽ ove, ove wa nõla oco o citiwe? Ocili okuti haveko! Pole, so eye wa linga esokiyo lioku ku cita. Cimuamue haico ci pita loku citiwa evali. Suku, Isietu wo kilu, eye o koka oku citiwa kuaco. (Yoano 1:​13) Omo liaco, upostolo Petulu wa popia hati: “Suku, Isia ya Ñala yetu Yesu Kristu, a sivayiwe. Tua citiwa evali lohenda yaye ya lua.”​—⁠1 Petulu 1:⁠3.

Anga hẽ Eci Ocihandeleko?

Vamue va lipula ndoco: ‘Nda lomue o linõlela oku citiwa evali momo lie Yesu a popela hati, “Co sesamẽli oku citiwa evali”?’ Epulilo eli li kuete esilivilo lialua. Nda olondaka evi via Yesu via kaile ocihandeleko, eye nda wa tu kisika oku linga ocina cimue ka ci kasi vepondolo lietu, haico ka ca sungulukile. Oco hẽ, ondaka ‘oku citiwa evali’ yi lomboloka nye?

Nda tua konomuisa lutate kelimi lio Helasi kuopiwa ondaka yaco, tu limbuka okuti eci hacihandelekoko. Yesu wa kala ño oku lombolola ondaka yimue. Omo liaco, eci Yesu a popia hati, ‘vu sukila oku citiwa evali,’ ka kaile oku eca ocihandeleko cimue, eye wa tukula ondaka yimue yocili. Eli olio esunga lieci a popela hati: “Co sesamẽli okuti vu tambula oku citiwa ku tunda kilu.”​—⁠Yoano 3:​7, Modern Young’s Literal Translation.

Oco o kuate elomboloko lioku litepa ku kasi pokati kocihandeleko lombangulo yimue, konomuisa ocindekaise eci: Sokolola okuti volupale lumue muli olosikola vialua. Pole, vovaimbo a kasi kosamua yolupale, kuli osikola yimue mu tangela olonyitiwe. Yu eteke limue, umãlehe umue okuti hanyitiweko, o sapuila usongui wosikola yolonyitiwe hati: “Ame ndi yongola oku tangela kosikola yene.” Kuenje usongui waco u kumbulula ndoco: “Oco o tangele kosikola yilo, o sukila oku kala onyitiwe yo vimbo.” Ocili okuti olondaka viusongui u, hacihandelekoko. Eye ka kasi oku kisika ukuenje waco oku “Linga onyitiwe!” Pole, o kasi oku u sapuila lika okuti oco a tangele kosikola yaco o sukila oku “kala onyitiwe [yovimbo liaco].” Cimuamue haico catiamẽla kolondaka via Yesu. Poku popia hati, “co sesamẽli oku citiwa evali”​—⁠eye wa lekisa eci ci sukiliwa oco omunu a ‘iñile Vusoma wa Suku.’

Ondaka Usoma wa Suku, yi tu vetiya oku kũlĩhĩsa ocina cikuavo catiamẽla koku citiwa evali. Tu konomuisi epulilo eli: Oku citiwa evali ku kuete ocimãho ce? Oku kũlĩha etambululo liepulilo eli, ci tu kuatisa oku kuata elomboloko liondaka oku citiwa evali.

[Etosi pombuelo yemẽla]

[Elitalatu kemẽla 6]

Oku citiwa evali ku sokisiwa ndati loku citiwa kuomunu?

Oku Citiwa Evali Ku Kuete Ocimãho Ce?

OMANU valua, va tava okuti va sukila oku citiwa evali oco va kuate eyovo ka li pui. Pole ivaluka olondaka via Yesu viatiamẽla kocimãho coku citiwa evali. Eye wa popia hati: “Omunu ka tẽla oku mola usoma wa Suku, te wa citiwa evali.” (Yoano 3:⁠3) Ndaño okuti oco omunu a iñile Vusoma wa Suku o sukila oku citiwa evali pole, eci hacoko ci tuala kepopelo. Citava okuti vamue va li pula ndoco: ‘Olondaka oku iñila Vusoma wa Suku kuenda oku tambula epopelo, havimuamueko hẽ?’ Sio. Oco tu kuate elomboloko liaco, tu kũlĩhĩsi tete ondaka “Usoma wa Suku.”

Usoma, onjila yimue yoku viala. Omo liaco, ondaka “usoma wa Suku,” yi lomboloka “uviali wa Suku.” Embimbiliya li longisa okuti Yesu Kristu, “Mõlomunu,” eye Soma Yuviali wa Suku kuenda o kuete omanu va ka viala kumue laye. (Daniele 7:​13, 14; Mateo 26:​63, 64) Upostolo Yoano vocinjonde caye, wa mola omanu va ka viala kumue la Kristu okuti “va tunda kapata osi, lo kalimi aiñi aiñi osi, lo kovasitue osi, lo kolofeka viosi,” kuenda va ka “viala kilu lieve.” (Esituluilo 5:​9, 10; 20:⁠6) Ondaka ya Suku yi lekisa okuti vana va ka viala, vatiamẽla ‘kokacunda katito’ okuti va soka 144.000 komanu ‘va landiwa kilu lieve.’​—⁠Luka 12:32; Esituluilo 14:​1, 3.

Usoma wa Suku wa tumbikiwa pi? “Usoma wa Suku” u tukuiwavo hati “usoma wokilu.” Eci ci lekisa okuti, Yesu kumue loloñame viaye va ka viala ilu lieve okupisa kilu. (Luka 8:10; Mateo 13:​11) Omo liaco, Usoma wa Suku, uviali wo kilu okuti Yesu Kristu kumue lomanu vamue va nõliwa palo posi, ovo va ka kala olombiali viawo.

Nye Yesu a yonguile oku lekisa poku popia hati, oco omunu a ‘iñile vusoma wa Suku’ te wa citiwa evali? Eye wa kala oku lekisa okuti vana va ka viala kumue la Kristu kilu, va sukila oku citiwa evali. Omo liaco, ocimãho coku citiwa evali oku pongiya etendelo limue litito liomanu va ka viala kilu.

Cilo, tua limbuka esilivilo lioku citiwa evali, okuti Suku eye o koka oku citiwa kuaco oco a pongiye omanu va ka viala kilu. Omunu o citiwa hẽ ndati evali?

[Etosi Liavelapo kemẽla 7]

Ocimãho coku citiwa evali oku pongiya etendelo limue litito liomanu va ka viala kilu

[Elitalatu kemẽla 7]

Yesu Kristu kumue lomanu vamue va nõliwa palo posi, ovo va ka viala Vusoma wa Suku

Omunu o Citiwa hẽ Ndati Evali?

YESU ka sapuilile lika Nikodemo esilivilo, esunga locimãho coku citiwa evali, pole wo sapuilavo elomboloko kuenda ndomo omunu a citiwa evali. Yesu wa popia hati: “Omunu ka tẽla oku iñila vusoma wa Suku, te o citiwa lovava kuenda espiritu.” (Yoano 3:⁠5) Omo liaco, oku citiwa evali ku lingiwa lovava kuenda espiritu. Oco hẽ, olondaka “ovava kuenda espiritu” vi lomboloka nye?

Nye ci Lomboloka Ondaka “Ovava kuenda Espiritu”?

Omo okuti Nikodemo wa kala ulongisi wa va Yudea, wa kũlĩhĩle ciwa okuti ondaka “espiritu lia Suku,” Vovisonehua via va Heveru, yi tiamisiwila kongusu ya pama ya Suku yina yi kuatisa omanu oku linga ovina vi komõhisa. (Efetikilo 41:38; Etundilo 31:3; 1 Samuele 10:⁠6) Eci Yesu a tukula ondaka “espiritu,” Nikodemo wa kuata elomboloko liokuti espiritu sandu, ongusu ya pama ya Suku.

Ovava Yesu a tukula a lomboloka nye? Ndeci ondaka espiritu, hacindekaiseko, ca sunguluka okuti ovava laovo hacindekaiseko. Konomuisa ovina via pita eci Yesu ka vanguile handi la Nikodemo kuenda noke yoku sapela laye. Ovolandu aco a lekisa okuti ci kale Yoano Upapatisi, kuenda olondonge via Yesu, va enda oku papatisa omanu vovava. (Yoano 1:​19, 31; 3:22; 4:​1-3) Ocituwa caco ca kũlĩhĩwile ciwa vo Yerusalãi. Omo liaco, eci Yesu a tukula ovava, Nikodemo wa limbuka okuti ondaka yaco ya tiamisiwile koku papatisiwa vovava.a

Oku Papatisiwa “Lespiritu Sandu”

Nda okuti ondaka ‘oku citiwa lovava’ yi lomboloka oku papatisiwa vovava, ‘oku citiwa lespiritu’ ci lomboloka nye? Osimbu handi Nikodemo ka sapelele la Yesu, Yoano Upapatisi wa sapuilile omanu okuti va sukililevo oku papatisiwa lespiritu. Eye wa popia hati: ‘Ame ndo papatisi lovava, puãi Yesu u papatisi lespiritu sandu.’ (Marko 1:​7, 8) Usonehi Wevanjeliu lia Marko wa lekisa otembo epapatiso liaco lia fetika. Eye wa soneha hati: “Oco oloneke viaco Yesu wa tunda ko Nasara ko vo Galilea, kuenje weya, yu wa papatisiwa la Yoano vo Yordão. Kuenje eci a tunda vovava, haico a mola ilu lia toka, kuenje espiritu lio lokila ndopomba.” (Marko 1:​9, 10) Yesu wa papatisiwa lovava volui Yordão, noke eci a tunda vovava, wa papatisiwa lespiritu, poku wavekiwa lespiritu sandu.

Eci pa pita anyamo atatu tunde eci a papatisiwa, Yesu wa sapuila olondonge viaye hati: ‘Kovaso yoloneke vimue ño, vu papatisiwa lespiritu sandu.’ (Ovilinga 1:⁠5) Epapatiso liaco lia lingiwa otembo yipi?

Ko Pendekoste, yunyamo wa 33 K.K., eci ci soka 120 kolondonge via Yesu, via liongoluile ko Yerusalãi. ‘Vocipikipiki, kilu kua tunda ocileñi ndokuõla kuocipepe ca tema yu ca yukisa onjo yosi omu va tumãla. Kua va tukulukila alimi a setahãla ondalu, . . . oco va yukisua lespiritu sandu.’ (Ovilinga 2:​1-4) Keteke liaco, omanu valua va papatisiwa vovava ko Yerusalãi. Upostolo Petulu wa sapuila owiñi hati: “Ene vosi omunu omunu, likekembeli akandu ene, papatisilui ongecelo yakandu vonduko ya Yesu Kristu, oco vu mola ocali cespiritu sandu.” Nye owiñi waco wa linga? “Ava va tava kondaka yaye va papatisiwa, kuenje eteke liaco kua vandeka ca soka ndolohũlũkãi vitatu viomanu.”​—⁠Ovilinga 2:​38, 41.

Ci Lingiwa Volonepa Vivali

Epapatiso liaco li lekisa nye catiamẽla koku citiwa evali? Oku citiwa kuaco ku lingiwa volonepa vivali. Ivaluka okuti Yesu, tete wa papatisiwa vovava. Noke oco a tambula espiritu sandu. Cimuamue haico ca pita lolondonge viaye, okuti tete, via papatisiwa vovava (vamue va papatisiwa la Yoano) kuenje, oco va tambula noke espiritu sandu. (Yoano 1:​35, 36) Eci haicovo ca pita leci ci soka 3.000 kolondonge vina via tambula espiritu sandu noke yoku papatisiwa vovava.

Anga hẽ koloneke vilo, oku citiwa evali ku lingiwa ndeci ca pita lepapatiso ko Pendekoste yunyamo wa 33 K.K.? Ci lingiwa ndeci ca pita lovapostolo va Yesu kuenda olondonge viatete. Omunu o tumbika omuenyo waye ku Yehova poku u fendela, tete o sukila oku likekembela akandu aye loku siapo ovituwa viosi vĩvi. Kuenje o lekisa elitumbiko liaco poku papatisiwa vovava. Nda Suku wo nõla oku kala Vuviali Waye, o wavekiwa lespiritu sandu. Onepa yatete, (oku papatisiwa vovava) yi lingiwa lomunu waco; yavali, (oku papatisiwa lespiritu sandu) yi lingiwa la Suku. Eci omunu a pita vapapatiso aco avali, oco a citiwa evali.

Momo lie Yesu poku sapela la Nikodemo a tukuila ondaka, oku “citiwa lovava kuenda lespiritu”? Eye wa ci popela oco a lekise okuti wosi o papatisiwa lovava kuenda lespiritu sandu, o pita vepongoloko limue linene. Vocipama ci kuãimo tuka konomuisa vali eci catiamẽla koku citiwa evali.

[Etosi pombuelo yemẽla]

[Elitalatu kemẽla 9]

Yoano wa papatisa lovava va Isareli vana va likekembela

Oku Citiwa Evali Ku Nena Asumũlũho Api?

MOMO lie Yesu a tukuila ondaka ‘oku citiwa lespiritu’ eci a vangula catiamẽla koku papatisiwa lespiritu sandu? (Yoano 3:⁠5) Vupopi umue wocindekaise, ondaka “oku citiwa” yi lomboloka “efetikilo,” ndeci ca siata oku popiwa okuti, “oku citiwa kuofeka” yimue. Kuenje ondaka “oku citiwa evali,” yi lomboloka “efetikilo liokaliye.” Omo liaco, olondaka “oku citiwa” kuenda “oku citiwa evali,” vi lekisa okuti vana va papatisiwa lespiritu sandu, va fetika oku kuata ukamba wokaliye la Suku. Oco hẽ ukamba waco u lingiwa ndati?

Poku lombolola ndomo Suku a pongiya omanu va ka viala kilu, upostolo Paulu wa sokisa ulandu waco lomuenyo wepata. Eye wa sonehela Akristão vo koloneke viaye okuti va kaile ‘omãla vokatumba,’ kuenje Suku wa va lingisa ‘ndomãla vaye muẽle.’ (Va Galatia 4:5; Va Heveru 12:⁠7) Oco ocindekaise comõla wokatumba ci tu kuatise oku kuata elomboloko liapongoloko a pita lomunu o papatisiwa lespiritu sandu, tu kũlĩhĩsi vali ocindekaise cumalẽhe una o yongola oku tangela kosikola yolonyitiwe.

Onima yi Tunda Koku Nõliwa

Vocindekaise tua kũlĩhĩsa ale, umalẽhe ka kuatele epondolo lioku tangela kosikola yaco omo ka kaile onyitiwe. Kaliye, sokolola okuti eteke limue ku pita epongoloko linene. Ulume umue onyitiwe yo vimbo liaco, u sonehisa ndomõlaye muẽle. Onima yipi umalẽhe waco a kuata? Omo okuti wa taviwa ndomõla onyitiwe, kaliye o kuete omoko yoku kuata ovina viosi a sukila ndomãla vakuavo kuenda oku tangela kosikola yaco. Oku taviwa kuaco ndomõla kuo nenela apongoloko alua.

Ocindekaise eci, ci lekisa epongoloko linene li pita lomanu va citiwa evali. Tu kũlĩhĩsi esetahãlo liocindekaise caco. Umalẽhe tua tukula ndeti, oco a tangele kosikola yaco, o sukila oku kuata uvangi u lekisa okuti, wa taviwa ndonyitiwe. Momo nda ka ci lingile, nda ka ponduile oku tangela kosikola yaco. Cimuamue haico ci pita lomanu vana va nõliwa oku viala Vusoma wa Suku. Oco va taviwe vusoma waco, te va “citiwa evali.” Pole, longusu yavo muẽle ka ci tẽliwa, momo oku citiwa evali ku tunda ku Suku.

Epongoloko lipi lia pita lumalẽhe tua tukula? Epongoloko a pita lalio, oku taviwa ndomõla onyitiwe. Ocili okuti, eci ka ci pongolola ekalo liaye. Pole, noke yoku taviwa ndomõla onyitiwe, o kuata epondolo liokaliye. Momo o kuate omoko yoku tangela kosikola yolonyitiwe, kuenda o linga onepa kepata lia isia wo tava. Eye o fetika omuenyo umue wokaliye ndomunu wa citiwa evali.

Cimuamue haico Yehova a linga lomanu vana ka va lipuile, poku va tava ndomãla vaye muẽle. Upostolo Paulu una wa tiamẽlavo kocimunga comanu vaco, wa sonehẽla vamanjaye hati: “Wa tambuli espiritu liomangu yomõla, lina tu vilikiya lalio tuti, Aba, A Tate. Oco espiritu, [li kasi] loku imba uvangi kumosi lespiritu lietu okuti tumãla va Suku.” (Va Roma 8:​15, 16) Esokiyo liaco liecelela Akristão oku tiamẽla kepata lia Suku, ale oku kala ‘omãla va Suku.’​—⁠1 Yoano 3:1; 2 Va Korindo 6:⁠18.

Haimo lumue, oku taviwa la Suku ka ku pongolola ekalo liomanu vaco, momo va amamako ndomanu ka va lipuile. (1 Yoano 1:⁠8) Pole, ndomo Paulu a ci lombolola, noke yoku taviwa, ovo va tambula asumũlũho akuavo. Espiritu lia Suku limba uvangi wokuti ovo va ka viala muẽle kumue la Kristu kilu. (1 Yoano 3:⁠2) Uvangi waco wespiritu sandu, weca kokuavo elavoko liomuenyo umue wokaliye. (2 Va Korindo 1:​21, 22) Ovo va fetika omuenyo wokaliye okuti oku citiwa evali.

Catiamẽla komanu va taviwa ndomãla va Suku, Embimbiliya li popia hati: “Va linga ovitunda via Suku la Kristu, kuenje va viala kumue laye ohũlũkãi yanyamo.” (Esituluilo 20:⁠6) Omanu va taviwa ndomãla va Suku, va ka viala kumue la Kristu Vusoma wa Suku kilu. Catiamẽla kuviali waco upostolo Petulu wa sonehẽla vamanjaye Akristão okuti, “tua citiwila ocipiñalo ka ci taki, haico ca pua atondelo” cina ca solekiwa “kilu.” (1 Petulu 1:​3, 4) Oku kuata ocipiñalo caco esumũlũho limue linene!

Ondaka eyi yoku viala handi yi votola epulilo likuavo. Nda okuti ava va citiwa evali va ka viala kilu, velie va ka kala vemehi liuviali wavo? Tuka tambulula epulilo eli vocipama ci kuãimo.

[Elitalatu kemẽla 10]

Nye Paulu a popia catiamẽla koku taviwa ndomõla wa Suku?