OCISELEKO CALIVULU VO INTERNET Colombangi Via Yehova
Olombangi Via Yehova
OCISELEKO CALIVULU VO INTERNET
Umbundu
Ũ
  • Ñ
  • ñ
  • õ
  • Õ
  • ũ
  • Ũ
  • ĩ
  • Ĩ
  • ã
  • Ã
  • ẽ
  • Ẽ
  • EMBIMBILIYA
  • ALIVULU
  • OLOHONGELE
  • kr ocip. 14 kam. 148-156
  • Oku Pokola Lika Kuviali wa Suku

Vonepa eyi ka mu sangiwa ovideo layimue.

Tu ecele, kua pita ocitangi cimue poku lekisa ovideo.

  • Oku Pokola Lika Kuviali wa Suku
  • Usoma wa Suku u Kasi Oku Viala!
  • Otulosapi
  • Ocipama ci Likuata
  • Ocitangi Cimue ca Situluiwa
  • Va Setekiwa Lalambalalo Alua
  • “Osi” ya Nyua “Olui”
  • Ovina Viatiamẽla Kovipito Viofeka
  • Oku Yuvula Oku Litenga Vopulitika ku Vetiya Oku Likuata Omunga
  • Oku Yakela Elianjo Liefendelo
    Usoma wa Suku u Kasi Oku Viala!
  • Akundi Vusoma va Tuala Ovitangi Viavo Kolombonge
    Usoma wa Suku u Kasi Oku Viala!
Usoma wa Suku u Kasi Oku Viala!
kr ocip. 14 kam. 148-156

OCIPAMA 14

Oku Pokola Lika Kuviali wa Suku

ETOSI LIA VELAPO VOCIPAMA

Omo lioku pokola lika Kuviali, afendeli va Suku va siata oku amamako oku yuvula oku panga onepa koluali

1, 2. (a) Onumbi yipi ya siata oku songuila olondonge via Yesu koloneke vilo? (b) Ovanyãli va siata oku seteka ndati oku tu yula, pole lonima yipi?

YESU eci a kala kovaso a Pilato, onganji ya velapo ya va Yudea, wa tukula onumbi yimue ya siata oku songuila olondonge viaye toke koloneke vilo. Eye wa popia hati: “Usoma wange hawoluali luloko.” Noke wa amisako hati: “Usoma wange nda wa kaile woluali lulo, akuenje vange nda va yaka okuti si pakuiwa ku va Yudea. Usoma wange puãi hawokilulieveko.” (Yoa. 18:36) Pilato wahandeleka oku ponda Yesu, pole eyulo liaye ka lia tumalẽle. Yesu wa pinduiwa. Uviali wa va Roma wa seteka oku malako olondonge via Kristu pole, a likolisilo avo ka a tẽlisiwile. Akristão va kunda esapulo Liusoma kolonepa viosi violuali kotembo yaco.​—Va Kol. 1:23.

2 Noke Yusoma oku tumbikiwa kunyamo wo 1914, olombiali vimue vakuonene va seteka oku malako afendeli va Suku. Pole la yimue ya tẽla oku tu mãlapo. Olombiali vialua kuenda vakuapulitika, va seteka oku tu kisika oku panga onepa kovoyaki avo. Ovo ka va kuatele onima yiwa koku tu tepa. Koloneke vilo, olonungi Viusoma vi kasi kolonepa viosi violuali. Ndaño tu kasi kolonepa via litepa, pole, tu likuete omunga lavamanji vosi voluali kuenda ka tu litengi vopulitika. Oku likuata kuetu omunga ku eca uvangi wokuti, Usoma wa Suku u kasi oku viala kuenda Soma Yesu Kristu o kasi oku amamako oku songuila olondonge viaye, oku vi yelisa, kuenda oku vi teyuila. Kũlĩhĩsa eci a siata oku linga kuenda ndomo ayulo a siata oku tu ĩha a pamisa ekolelo lietu osimbu tu amamako “oku yuvula oku panga onepa koluali.”​—Yoa. 17:14.

Ocitangi Cimue ca Situluiwa

3, 4. (a) Ovolandu api a pita noke yoku tumbikiwa Kusoma? (b) Anga hẽ afendeli va Suku tunde kosimbu va siata oku kuata elomboloko lia suapo liatiamẽla koku yuvula oku panga onepa kopulitika? Ci lombolola.

3 Noke yoku tumbikiwa Kusoma, kilu kua lingiwa uyaki kuenda Satana wa imbiwa palo posi. (Tanga Esituluilo 12:7-10, 12.) Uyaki wa lingiwa palo posi, wa seteka epandi liafendeli va Suku. Ovo va nõlelepo oku kuama ongangu ya Yesu yoku yuvula oku panga onepa koluali. Pole, kefetikilo ka va kuatele elomboloko lia suapo lieci ci kisikiwa kokuavo oco vamameko oku yuvula oku litenga vopulitika.

4 Elivulu losapi hati, Aurora do Milênio Volume VI, (okuti noke lieya oku tukuiwa hati, Estudos das Escrituras,)a lia sandekiwa kunyamo wo 1904, lia vetiya Akristão oku yuvula oku panga onepa kuyaki. Pole, nda Ukristão wa kuatiwa, o sukila oku likolisilako oku pinga oco a linge upange umue okuti ka mu kongela oku yaka. Nda ka taviwile kuenje o tumiwa kuyaki, o sukila oku lavulula oco ka ka ponde. Manji Herbert Senior, poku situlula ovina viatiamẽla kekalo lia pita kotembo yaco eci a kala kofeka yo Grã-Bretanya okuti wa papatisiwa kunyamo wo 1905 wa popia hati: “Vamanji ka va kuatele elomboloko liwa kuenda ka va kuatele onumbi ya suapo yi lekisa nda ca sunguluka oku likongela lasualali ale o linga upange una okuti ka mua kongelele oku loya.”

5. Utala Wondavululi 1 Yenyenye Linene wo 1915, wa fetika ndati oku vokiya elomboloko lietu?

5 Utala Wondavululi wa 1 Yenyenye Linene, wo 1915, wa fetika oku mioñolola elomboloko lietu liatiamẽla kulandu waco. Ndomo ca lekisiwa velivulu Estudos das Escrituras, ocipama caco ca popia hati: “Etu tua lipula nda oku linga upange umue ka mu kongela oku loya, ka ci lomboloka oku panga onepa kuyaki.” Pole, nye Ukristão a sukila oku linga, nda ka tavele oku wala uwalo usualali loku enda kuyaki kuenje vo saluisa vati o pondiwa? Ocipama caco ca amisako ndoco: “Ca sunguluka hẽ oku pondiwa omo lioku kolela Soma Yombembua kuenda oku likala oku tomba ocihandeleko Caye, ale oku pondiwa omo lioku kuatisa olombiali via palo posi, vi molẽha ndu okuti vi kuatisa omanu, pole, vi kasi oku lueya alongiso a Soma yetu wo Kilu? Pokati kolofa vivali via tukuiwa ndeti, tu nõlapo olofa viatete omo lioku pokola Kusoma yetu wo Kilu.” Ndaño lolondaka via tukuiwa ndeti, pole ocipama ca malusula ndoco: “Ka tu kasi oku vetiya omunu la umue oku ci linga. Tua eca lika ocisimĩlo cimue.”

6. Nye wa lilongisa kongangu ya Manji Herbert Senior?

6 Vamanji vamue va kuata elomboloko liocisimĩlo caco kuenda va kapeleleko oku liyaka lovitangi viaco. Manji Herbert Senior, wa tukuiwa kefetikilo liocipama cilo, wa popia hati: “Kokuange, oku longolola olosolo vonaviyu yuyaki loku vi kapa vuta oco oloye, ka ca litepele.” (Luka 16:10) Manji Senior omo lioku likala oku linga upange waco, wa kapiwa vokayike. Kuenje eye kumue la vamanji 4 va kala pokati keci ci soka 16 ya vana va likala upange waco, oku kongelamo alume vatiamẽlele ketavo likuavo, va kala vokayike volupale luo Richmond kofeka yo Grã-Bretanya okuti, keya oku tukuiwa hati okayike ko Richmond 16. Noke manji Herbert kumue la vamanji vakuavo vambatiwa vuyombeki kuyaki kofeka yo Fransa. Eci va pitĩla va va sapuila vati va pondiwa. Eye kuenda vakuavo va kapiwa kovaso yocisoko cimue ca sualãli oco va loyiwe, pole ka va pondiwile. Ovo va kapiwa vokayike oco va kalemo ci soka ekũi lianyamo.

Simon Kraker

“Nda lilongisa okuti afendeli va Suku va sukila oku kuata ombembua la vakuavo, ndaño kotembo yuyaki.”​—Manji Simon Kraker (Tanga ocinimbu 7)

7. Elomboloko lipi afendeli va Suku va kuatele eci Uyaki Wavali Voluali wa fetika?

7 Eci Uyaki Wavali Voluali wa fetika, afendeli va Yehova va limbukile ale eci ci lomboloka oku yuvula oku panga onepa koluali kuenda eci va sukilile oku linga oco va kuame ongangu ya Yesu. (Mat. 26:51-53; Yoa. 17:14-16; 1 Pet. 2:21) Utala Wondavululi 1 ya Kuvala, wo 1939 (okuti kelimi Lioputu wa sandekiwa kosãi ya Kayovo kunyamo wo 1940) losapi hati: “Oku Yuvula Oku Panga Onepa Koluali,” wa lombolola ndoco: “Oku likala oku panga onepa kuyaki oyo onumbi yi songuila afendeli va Yehova.” Catiamẽla kocipama caco, manji Simon Kraker okuti noke wa talavaya ko Betele yo Brooklyn, volupale luo Nova Yorke wa popia hati: “Nda lilongisa okuti afendeli va Suku va pondola oku kuata ombembua la vakuavo vapuluvi osi, ndaño kotembo yuyaki.” Okulia kuaco kuespiritu kua eciwa votembo ya sokiyiwa kuenda kua kuatisa afendeli va Suku oku lipongiyila ovitangi via laikele oku iya omo lioku lekisa epokolo liavo Kusoma.

Va Setekiwa Lalambalalo Alua

8, 9. Ocitumasuku cupostolo Yoano ca tẽlisiwa ndati?

8 Upostolo Yoano wa lekisa okuti noke yoku tumbikiwa Kusoma kunyamo wo 1914, ocinyõha okuti Satana Eliapu, o ka seteka oku malako oloñuatisi Viusoma wa Suku, poku va pambela ovava olui wocindekaise a tunda vomẽla waye.b (Tanga Esituluilo 12:9, 15.) Ocitumasuku ca Yoano ca tẽlisiwa ndati? Afendeli va Suku va lambalaliwa calua oku upisa kunyamo wo 1920. Kuenje vamanji valua kocifuka co Amerika yo Konano oku kongelamo Manji Kraker vokuenda kuyaki wavali wa pita voluali, va kapiwa vokayike omo lioku lekisa ekolelo liavo Kusoma wa Suku. Omo liaco, vokuenda kuyaki, Olombangi vialua Via Yehova omo lioku likala oku enda kuyaki, va kapiwa vokayike kofeka yo Estados Unidos.

9 Eliapu kuenda oloñuatisi viaye va yonguile oku nyõla ekolelo liolonungi Viusoma kolonepa viosi va sangiwa. Kolonepa viosi vio Afrika, ko Europa kuenda ko Estados Unidos, va tualiwa kolombonge kuenda kovisoko vi eca elianjo lia pita pokati. Omo lioku li kala oku panga onepa kopulitika, ovo va kapiwa vokayike, va tipuiwa loku lemehĩwa. Kofeka yo Alemanya, afendeli va Suku, va talisiwa ohali omo lioku li kala oku sivaya Hitler ale oku kuatisa kuyaki. Ci soka 6.000 va kapiwa vokayike kotembo ya Hitler kuenda ci pitahãla 1.600 kolonyitiwe vio ko Alemanya kuenda Olombangi Via Yehova vio kolofeka vikuavo, via pondiwa. Pole, Eliapu ka lia tẽlele oku amamako oku talisa ohali afendeli va Suku.​—Mar. 8:34, 35.

“WA FILA OKU SIVAYA SUKU”

Gerhard Steinacher

VOKUENDA kuyaki wavali wa pita voluali, Olombangi Via Yehova via kala etendelo limue litito vuviali Wungangala kofeka yo Alemanya. Ulume umue ukuakusitulula ovolandu o tukuiwa hati Detlef Garbe wa soneha ndoco: “Ndaño okuti olombonge viasualali via kapele vokayike omanu valua omo lioku likala oku enda kuyaki . . . vokuenda kuo Terceiro Reich, valua pokati kavo va kala Olombangi Via Yehova.” Manji umue o tukuiwa hati Gerhard Steinacher, wo kofeka yo Austria eci a kuata 19 kanyamo, wa kala umue pokati komanu vaco. Noke yoloneke vimue tunde eci Uyaki Wavali wa fetika, ombiali Yungangala yo kapa vokayike omo lioku likala oku kala esualali liofeka yo Alemanya.

Kosãi ya Kuvala kunyamo wo 1939, manji Gerhard wa tambula esapulo liokuti, o pondiwa. Kosãi yaco osimbu a kala vokayike wa soneha ndoco: “Ocina ca velapo ndi yongola oku linga, oku sivaya Suku, loku pokola kovihandeleko viaye oco a ndi tambule Vusoma waye, muna ndi ka kuata ombembua lomuenyo ko pui.”

Keteke 29 kosãi Yelombo kunyamo wo 1940, eci kua kambele eteke limosi oco manji Gerhard a pondiwe, wa liusika lolonjali viaye poku popia hati: “Cilo handi ndi mõla. Ndi pinga okuti lekuatiso liongusu yi tunda ku Ñala ndi ka tẽla oku pandikisa.” Omo liaco, manji Gerhard wa pondiwa kowola yepandu keteke lia kuamamo. Kuenje, keyambo liaye kua sonehiwa ndoco: “Wa fila oku sivaya Suku.”

“Osi” ya Nyua “Olui”

10. Nye ci lomboloka “osi” kuenda ya teyuila ndati afendeli va Suku?

10 Ocitumasuku ca sonehiwa lupostolo Yoano ca situlula okuti, “osi,” olombiali violuali lulo okuti via sunguluka, viya oco vi ine “olui” luelambalalo, loku kuatisa afendeli va Suku. Onepa yocitumasuku eci ya tẽlisiwa ndati? Vanyamo akuamamo noke Yuyaki Wavali Voluali, “osi” olonjanja vialua ya kuatisa oloñuatisi Viusoma wa Mesiya, vakuekolelo. (Tanga Esituluilo 12:16.) Olombonge vialua via siata oku teyuila Olombangi Via Yehova eci vi likala oku enda kusualali kuenda eci vi pinga oco ka vi ka pange onepa kovipito viofeka. Catete, kũlĩhĩsa ayulo alua Yehova a eca kafendeli vaye atiamẽla kupange usualali.​—Osa. 68:20.

11, 12. Ovitangi vipi manji Sicurella la Thlimmenos va liyaka lavio, kuenda onima yipi va kuata?

11 Kofeka yo Estados Unidos. Umalẽhe umue o tukuiwa hati, Anthony Sicurella, wa kala umue pokati komãla epandu va tekuiwa lolonjali okuti Olombangi Via Yehova. Eye wa papatisiwa eci a kuata 15 kanyamo. Eci a tẽlisa 21 kanyamo, wa li sonehisa kocilombo casualali loku lombolola okuti ukuetavo. Noke lianyamo avali, kunyamo wo 1950, wa pinga loku lekisa okuti ka pondola oku enda kuyaki. Ndaño Ocisoko coku kũlĩhĩsa ovitangi, ci tukuiwa hati: Departamento Federal de Investigações, (FBI) ka ca sangele eko lalimue, pole o Seketa Yesombiso ka ya tavele kepingilo liaye. Noke ya pingilo alua, Ombonge ya Velapo kofeka yo Estados Unidos, ya nõlapo oku yevelela ocitangi ca Manji Sicurella kuenda ya pisa onjila ombonge ya nõlapo, kuenje ya teyuila Manji Sicurella. Esombiso liaco lia kuatisa oku tetulula ovitangi viomanu vakuavo kofeka yo Estados Unidos okuti, ka va yongola oku enda kuyaki.

12 Ko Helasi. Kunyamo wo 1983, manji umue o tukuiwa hati Iakovos Thlimmenos, wa kapiwa vokayike omo lioku likala oku wala uwalo wasualali. Noke yoku tunda vokayike, wa pinga oco a talavaye kupange woku tenda olombongo, pole epingilo liaye ka lia taviwile momo wa kuatele ocicapa ci lekisa okuti o kuete ocitangi lombiali. Ndaño okuti wa pinga ekuatiso kombonge, pole ka taviwile. Omo okuti olombonge vio ko Helasi ka via tavele oku u yevelela, wa pinga ekuatiso Kombonge ya Velapo yo ko Europa yi Teyuila Ekalo Liomanu. Kunyamo wo 2000, Ombonge ya Velapo okuti yi kuete ci soka 17 kolonganji, ya nõlapo oku u teyuila loku pisa ocituwa caco coku lekisa olonepele. Osimbu ka kua lingiwile esombiso liaco, ci pitahãla 3.500 ya vamanji ko Helasi va kuatele ocicapa ci lekisa okuti va kuete ocitangi omo lioku likala oku enda kuyaki. Noke yonjila ya nõliwapo, ombiali yo ko Helasi, ya eca ocihandeleko ci yovola vamanji kalundi osi. Handi vali, eci ocihandeleko cofeka yo Helasi ca kũlĩhisiwa, kua lingiwa epongoloko kocihandeleko cimue ca tumbikiwile kanyamo apita, loku vokiyako etosi li lekisa okuti omanu vofeka yo Helasi va kuete elianjo lioku nõla oku linga upange una okuti ka mu kongela oku enda kuyaki okuti, osimbu ka papitile anyamo alua, va linga apongoloko kocihandeleko cofeka yo Helasi.

Ivailo Stefanov

“Osimbu sia iñilile vombonge, nda likutilila ku Yehova kuenje nda limbuka okuti eye wa eca kokuange utima wa tula.”​—Manji Ivailo Stefanov (Tanga kocinimbu 13)

13, 14. Nye o sima okuti oco tu lilongisa kulandu wa Vamanji Stefanov kuenda Bayatyan?

13 Ko Bulgaria. Kunyamo wo 1994, manji Ivailo Stefanov wa kuata 19 kanyamo eci a kuatiwa oco a ende kusualali. Eye wa likala oku likongela kocisoko casualali ale oku enda kuyaki. Vo sapuila okuti o kala 18 kolosãi vokayike pole ka tavele kocisimĩlo caco poku kuama omoko yaye yoku nõla nda enda ale sio kuyaki. Ocitangi caye ca yeviwa Lombonge ya Velapo yo ko Europa yi Teyuila Ekalo Liomanu. Kunyamo wo 2001, osimbu ocitangi caco ka ca yeviwile, kua lingiwa esokiyo limue lioku teyuila Manji Stefanov. Ombiali yo kofeka yo Bulgaria ka ya nõlelepo lika oku teyuila Manji Stefanov pole, mua kongelavo olonungi viosi viofeka yo Bulgaria vi yongola oku linga ovopange akuavo okuti ka va endi kuyaki.c

14 Ko Armenia. Manji Vahan Bayatyan kunyamo wo 2001, wa kisikiwa oku enda kusualali.d Eye ka tavele oku enda kusualali pole ovicapa viosi a kuatele kolombonge, via nyelela. Kosãi Yevambi Linene kunyamo wo 2002, wa kapiwa vokayike oco a kalemo alima avali pole, wa kalamo lika ci pitahãla ekui liolosãi. Vokuenda kuotembo yaco eye wa pinga ekuatiso Kombonge kuenje, ya tava oku yevelela ocitangi caye. Keteke 27 kosãi ya Mbalavipembe kunyamo wo 2009, onjila ya nõliwa lombonge yaco ka ya taviwile. Omo liaco, ka ca lelukile ku vamanji va kala ko Armenia oku tetulula ocitangi caco. Pole, Ombonge ya Velapo yo ko Europa yi Teyuila Ekalo Liomanu, ya kũlĩhĩsa ocitangi caco. Keteke 7 kosãi Yevambi Linene kunyamo wo 2011, ombonge ya nõlapo oku teyuila Manji Bayatyan. Eyi oyo onjanja yatete Ombonge ya limbuka okuti vana va likala oku linga ovopange usualali omo lietavo, va sesamẽla oku tatiwa ciwa omo liovisimĩlo viavo kuenda etavo liavo. Onjila ya nõliwa ka yi teyuila lika Olombangi Via Yehova, pole yi kuatisavo omanu valua va kasi kolofeka vi kuete elitokeko lo Europa.e

Vamanji ko Armenia va tunda vokayike

Vamanji ko Armenia va sanjuka omo okuti Ombonge ya Velapo yi Teyuila Ekalo Liomanu CEDH ya pisa ocisimilo coku kapa vokayike vana ka va yongola oku enda kusualali omo lietavo liavo

Ovina Viatiamẽla Kovipito Viofeka

15. Momo lie afendeli va Yehova va yuvuila oku panga onepa kovipito viofeka?

15 Afendeli va Yehova ka va kasi lika oku amamako oku pokola Kuviali wa Mesiya omo lioku likala oku linga upange wusualali, pole va likalavo oku panga onepa kovipito viofeka. Tunde Kuyaki Wavali Voluali, ocisimĩlo coku yakela ofeka ca lisanduila kolofeka viosi. Olofeka vialua via kisika omanu oku linga ohuminyo lofeka yavo poku likuminya cimue, oku imba ocisungo coku sambiliya ofeka ale oku fendela epandela. Pole, etu tu eca lika efendelo lietu ku Yehova. (Etu. 20:4, 5) Kuenje, eci ca siata oku tu kokela elambalalo. Pole, Yehova wa talavaya “losi” oco a maleko elambalalo liaco. Kũlĩhĩsa ayulo amue a komõhisa Yehova a siata oku tu ĩha lekuatiso lia Kristu.​—Osa. 3:8.

16, 17. Ocitangi cipi ca pita la manji Lillian kumue la William Gobitas, kuenda nye wa lilongisa kulandu wavo?

16 Ko Estados Unidos. Kunyamo wo 1940, Ombonge ya Velapo kofeka yo Estados Unidos, ci soka 8 kolonganji via lipatãla longanji 1 ya kala oku pisa Olombangi Via Yehova kocitangi ci tukuiwa hati: Distrito Escolar de Minersville v. Gobitis. Manji Lillian Gobitas,f wa kuata 12 kanyamo kumue la manjaye William wa kuata 10 kanyamo, omo okuti va yonguile oku amamako lekolelo liavo ku Yehova, va likala oku fendela epandela ale oku pitulula ohuminyo. Omo liaco, va tundisiwa kosikola. Ocitangi cavo ca tualiwa Kombonge ya Velapo kuenje Ekanga lia tava konjila osikola ya nõlapo, momo va yonguile oku “likuata omunga vofeka.” Olombiali via fetika oku lambalala vamanji. Omãla valua Volombangi Via Yehova va tundisiwa kosikola, kuenda Olombangi Via Yehova via kala oku talavaya kupange woku sanda eteku, via tundisiwavo kovopange avo, kuenje, vamue pokati kavo va tipuiwa. Elivulu limue losapi hati: The Lustre of Our Country (Eposo Liofeka Yetu) lia lombolola okuti, “elambalalo lia lingiwa Kolombangi Via Yehova oku u pisa kunyamo wo 1941 toke wo 1943, lia kala elambalalo limue ka lia sungulukile ketavo okuti lia pita ko Amerika vokuenda kuocita cakũi avali kanyamo.”

17 Eyulo liovanyãli va Suku, ka lia kalele otembo yalua. Kunyamo wo 1943 Ombonge ya Velapo ya konomuisa ocitangi cimue ci sokisiwa leci ca Gobitis. Ocitangi caco ceya oku tukuiwa hati: Secretaria da Educação do Estado de Virgínia Ocidental vs. Barnette. Kotembo yaco, Ombonge ya Velapo ya nõlapo oku teyuila Olombangi Via Yehova. Ca kala onjanja yatete vulandu wo kofeka yo Estados Unidos okuti, Ombonge ya Velapo ya pongolola ocisimĩlo cayo muẽle noke yoloneke vimue vitito. Noke yoku tetulula ocitangi caco, elambalalo kafendeli va Yehova, lia tepuluka kofeka yo Estados Unidos. Oku upisa kotembo yaco, ocihandeleko ci teyuila omanu vosi kofeka yo Estados Unidos ca fetika oku kapiwako.

18, 19. Nye ca kuatisa Pablo Barros oku pandikisa kuenda afendeli vakuavo va Yehova va pondola ndati oku setukula ongangu yaye?

18 Ko Argentina. Umalẽhe umue o tukuiwa hati Pablo la Hugo Barros, eci va kala lanyamo epanduvali kuenda ecelãla, kunyamo wo 1976 va tundisiwa kosikola omo ka va tavele oku talama poku tulika epandela. Eteke limue usongui wosikola, wa leñula Pablo kuenda wongongola. Noke yoku mala elilongiso eteke liaco, eye wa kala lavo vokuenda kuowola yimosi loku va kisika oku panga onepa kovipito viofeka. Poku sokolola ocitangi caco, umalẽhe Pablo wa popia hati: “Nda Yehova ka ñuatisile nda sia tẽlele oku pandikisa.”

19 Eci ocitangi caco ca tualiwa kombonge, onganji ya tava konjila ya nõliwa yoku tundisa umalẽhe Pablo la Hugo kosikola. Pole, kunyamo wo 1979 ocitangi cavo ca tetuluiwa Kombonge ya Velapo kofeka yo Argentina. Omo okuti Ombonge ya Velapo ka ya tavele kocihandeleko ca nõliwa lombonge yitito, ya popia hati: “Oku kangisa ku li patãla locihandeleko coku lilongisa ca lekisiwa (Vocipama 14) kuenda ocikele Combiali cokuti omãla va sukila oku lilongisa kosikola ndomo ca lekisiwa (Vocipama 5).” Eyulo liaco lia kuatisa eci ci soka 1.000 komãla Volombangi Via Yehova. Valiwekapo oku va tundisa kosikola kuenda amalẽhe vakuavo ndeci Pablo la Hugo, va taviwa okuti va amamako oku tanga.

Ukristão umue umãlehe o kasi oku teyuila ekolelo liaye kosikola

Amalẽhe valua Olombangi Via Yehova va siata oku pandikisa lekolelo kelambalalo

20, 21. Ocitangi ca manji Roel la Emily Embralinag ca pamisa ndati ekolelo liove?

20 Ko Filipina. Kunyamo wo 1990, manji Roel Embralinag,g eci a kuata 9 kanyamo kuenda manjaye ukãi Emily wa kuata 10 kumue leci ci soka 66 komãla vakuavo Volombangi Via Yehova, va tundisiwa kosikola omo ka va tavele oku fendela epandela. Manji Leonardo okuti eye isia yumalẽhe Roel la Emily, wa seteka oku sapela lasongui vosikola pole, ka va tavele. Noke yoku livokiya kuocitangi caco, manji Leonardo wa pinga ekuatiso Kombonge ya Velapo. Omo okuti manji Leonardo ka kuatele olombongo oco onganji yu kuatise, epata lia likutilila loku pinga ekuatiso ku Yehova. Oloneke viosi, omãla va enda oku sepuiwa kuenda oku tipuiwa. Manji Leonardo wa kala ndu okuti ka tẽla oku yula ocitangi caco momo ka kũlĩhĩle lacimue catiamẽla kovihandeleko.

21 Pole, epata lia kuatisiwa longanji yimue o tukuiwa hati, Felino Ganal okuti wa tumiwile loseketa yolonganji ya kũlĩhĩwa vofeka. Osimbu kua kala oku potoluiwa ocitangi caco, Manji Ganal, weya oku siapo ocikele caye coku kala onganji kuenje, wa linga Ombangi ya Yehova. Eci ocitangi caco ca kũlĩhĩsiwa Lombonge ya Velapo, oyo ya nõlapo oku teyuila Olombangi Via Yehova kuenda oku imũla ocihandeleko coku tundisa omãla kosikola. Omo liaco, oseteko yikuavo yoku nyõla epandi liafendeli va Suku ka ya tẽlisiwile.

Oku Yuvula Oku Litenga Vopulitika ku Vetiya Oku Likuata Omunga

22, 23. (a) Momo lie kolombonge tua siatela oku kuata ayulo alua a komõhisa? (b) Elitokeko lombembua yi kasi pokati ketu vi eca uvangi upi?

22 Momo lie afendeli va Yehova va siatela oku kuata ayulo alua? Momo ka tu kuete ukamba lolombiali. Omo okuti kolofeka viosi kuenda kolombonge olonganji ka vi kuete ocame, via siata oku tu teyuila kovanyãli vetu kuenda oku tumbika ovihandeleko vi teyuila upange wetu. Ocili okuti, Kristu wa siata oku tu kuatisa oco tu kuate ayulo aco. (Tanga Esituluilo 6:2.) Momo lie tua siatela oku sanda oku tamalala oco tu yule kolombonge? Etu ka tu yongola oku pongolola ovihandeleko. Pole, ocimãho cetu oku amamako oku pokola ku Soma yetu Yesu Kristu, okuti ka tu tatekiwa.​—Ovil. 4:29.

23 Ndaño tu kasi voluali lumue lua litepa kopulitika kuenda weyuka esuvu, Soma yetu Yesu Kristu, wa siata oku sumũluisa alikolisilo olondonge viaye kolonepa viosi violuali, oco va amameko oku yuvula oku litenga vopulitika. Satana ka siatele oku tẽlisa ocimãho caye coku tu tepa loku tu yula. Usoma wa siata oku kongela omanu vana va likala oku ‘lilongisa vali oku yaka.’ Oku likuata kuetu omunga lombembua yi kasi pokati ketu voluali luosi via linga ocikomo ci lekisa okuti, Usoma wa Suku u kasi oku viala!​—Isa. 2:4.

a Elivulu eli lia kũlĩhĩwavo londuko yokuti, Nova Criação. Vokuenda kuotembo, elivulu Aurora do Milênio lieya oku tukuiwa hati, Estudos das Escrituras.

b Oco o kũlĩhĩse ocitumasuku eci, tanga elivulu Revelação—Seu Grandioso Clímax Está Próximo! kocipama 27, kemẽla 184-186.

c Kua lingiwa epingilo kombiali yofeka yo Bulgaria, oco yi tumbike ocihandeleko cecelela okuti vana ka va yongola oku enda kuyaki, va linga upange una okuti, ka mu kongela oku kala esualali.

d Oco o sange elomboluilo likuavo, tanga Utala Wondavululi wa 1 ya Kuvala yunyamo wo 2012, kemẽla 29-31.

e Vokuenda kueci ci soka 20 kanyamo, ombiali yo kofeka yo Armenia ya kapele vokayike eci ci soka 450 kamalẽhe Olombangi Via Yehova. Umalẽhe wa sulako pokati kavo, wopiwa vokayike kosãi ya Kuvala kunyamo wo 2013.

f Vovicapa viombonge onduko yepata ya sonehiwa lãvi.

g Vovicapa viombonge, onduko yepata ya sonehiwa lãvi ndeci, Ebralinag.

Usoma u Lomboloka Nye Kokuove?

  • O pondola oku lombolola ndati esunga lieci afendeli va Yehova va kasilili oku amamako oku yuvula oku litenga vopulitika?

  • Ayulo aco kombonge, a ku longisa nye catiamẽla Kusoma wa Suku?

  • O lekisa ndati okuti o kasi oku pokola Kusoma wa Suku okuti ku kuatisa kovosoma akuavo?

    Alivulu Wumbundu (1993-2025)
    Tunda
    Iñila
    • Umbundu
    • Tumisa o link
    • Ceci o yongola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Alungulo Onumbi
    • Onumbi Yoku Liteyuila
    • Ndomo o Liteyuila
    • JW.ORG
    • Iñila
    Tumisa o link