ULANDU WOMUENYO
Esanju Nda Kuata Kupange wa Yehova
UPANGE wange watete ko Betele yo Kanada wa kala woku komba koseketa yoku panga alivulu. Ca kala kunyamo 1958, eci nda kuata 18 kanyamo. Nda solaile upange waco kuenje noke nda fetika oku talavaya lomakina yoku sokiya ciwa olorevista noke vioku pangiwa. Ame nda sanjukile oku kala ko Betele!
Vunyamo wa kuamamo kua lingiwa esapulo kepata lio Betele liokuti kua sukiliwile vamanji va lieca olumue oku ka talavaya ko Betele yo Afrika do Sul, kuna kua kapiwa omakina yokaliye yoku panga alivulu. Nda lisonehisa kuenda nda yonguile oku nõliwa. Vamanji vakuavo vatatu va nõliwavo, Dennis Leech, Bill McLellan kuenda Ken Nordin. Etu tua laikele oku ka kala ko Afrika do Sul otembo yalua!
Kuenje nda telefonalela ina yange siti: “Amama ñuete ondaka yimue ndi yongola oku ku sapuila. Ame ngenda ko Afrika do Sul!” Ina yange wa kala omunu umue wonjuka, haiye wa kuatele ekolelo lia pama kuenda ukamba uwa la Yehova. Eye ka vanguile calua, pole, nda kũlĩhĩle okuti eye o ñuatisa. Ndaño okuti ina yange kuenda isia va sumuile calua omo nda laikele oku kala ocipãla lavo, ovo va tava kocisimĩlo caco.
UNGENDE WANGE KO AFRIKA DO SUL!
Vomboyo yimue oku loña Kolupale luo Cabo ko Johannesburgo la Dennis Leech, Ken Nordin, kuenda Bill McLellan kunyamo 1959
Kakuãla ketu kohongele yimue tua kala kueci capita ale 60 kanyamo ko filiale yo Afrika do Sul kunyamo 2019
Ko Betele yo Brooklyn, tua kala vamanji vakuãla tua pindisiwa vokuenda kuolosãi vitatu lomakina yoku panga alivulu. Kuenje tua londa vonaviyu oku loña Volupale luo Cabo, ko Afrika do Sul. Otembo yaco oco nda tẽlisa 20 kanyamo. Ca kala luteke eci tua fetika ungende unene Volupale luo Cabo lonaviyu oku enda ko Johanesburgo. Noke tua talama vimbo limue litito luo Karoo okuti ka muli omanu valua. Kua kala oneketela yalua, owisi kuenda kua tokotele calua. Tua vanja ponjanela kuenda tua pulisa pocitumãlo tua kala. Etu tua sakalalele ocikele cokaliye tua laikele oku tambula. Noke lianyamo amue tua laikele oku nyula ocitumãlo caco kuenda ndomo coha.
Upange wange vokuenda kuanyamo amue wa kala woku talavaya lomakina yimue yoku sokiya, oco kupangiwe Utala Wondavululi kuenda o Despertai!. Omakina yaco ya enda oku panga olorevista kalimi alua a sangiwa kolofeka vialua vio Afrika pole, ka a pangaile lika vo ko Afrika do Sul. Omakina yaco yokaliye tu eyilila ya kuatisa calua kupange wa lingiwa!
Noke nda talavaya voseketa yi tata ovopange osi oku panga alivulu, oku tuma alivulu, kuenda yoku pongolola. Vomuenyo wange nda kuata ovina vialua vioku linga, okuti wa kala wesanju kuenda wa kuata ocimãho.
OLOHUELA KUENDA OCIKELE COKALIYE
Ame kumue la Laura kupange wakundi va likasi kunyamo 1968
Kunyamo 1968, nda kuela la manji umue ukundi wotembo yosi o tukuiwa Laura Bowen wa kala ocipepi lo Betele. Eye wa endavo oku linga upange ko Betele Voseketa Yoku Pongolola. Koloneke viaco ka catavaile okuti ava va kuela ndopo va kala ko Betele kuenje va tu ĩha ocikele cukundi u likasi. Ame nda sakalalele pokamue. Noke liakũi kanyamo nda kala ko Betele kuna nda enda oku tambula okulia, ohondo yimue yoku pekela, nda tua tẽla ndati oku landa ovina viosi tua sukilile lolombongo vitito nda tua tambula osimbu tu kala kupange ulikasi? Omunu lomunu pokati ketu wa laikele oku tambula 25 rande (okuti koloneke vilo 35 kolondolale) olosãi viosi, pole, te lika nda tua tẽlisa olowola via kisikawaile, apasu kuenda atendelo alivulu a enda oku eciwa. Kolombongo viaco, tua sukilile oku feta onjo tua lukalele, oku landa okulia, oku feta kalela, oku enda kosipitali kuenda ovina vikuavo.
Tua tumiwa ndakundi va likasi ocipepi lolupale luo Durban, ko Oceano Índico. Kua kala omanu valua vo ko India, valua pokati kavo va enda oku lalekiwa oku talavaya lolomakina vioku panga osuka kunyamo 1875. Ovo cilo, va kuete ovopange akuavo, pole, ovo va kasi oku amamako lovituwa viavo, oku teleka kuavo kuenda lovina vikuavo. Ovo va vangula Ongelesi, okuti ocina cimue ca lelukile kokuetu.
Kotembo yaco akundi va likasi va sukilile oku eca 150 kolowola osãi losãi kupange, kuenje ame la Laura tua linga esokiyo lioku linga epandu kolowola keteke liatete. Kua tokotele calua kuenda kua kala olume. Ka tua kuatele apasu oku linga, ka tua kuatele alilongiso Embimbiliya, tua lingile lika epandu kolowola omo lioku kunda konjo lanjo. Noke lioku fetika, nda vanja kololosio yange papitile ale 40 kakukutu! Ame nda lipula ndoco, tu pondola oku tẽlisa hẽ ocikele cetu cakundi va likasi?
Kuenje tua linga esokiyo liwa. Eteke leteke tu enda oku pongiya ombolo kuenda osopa lo kafe loku yi kapa petiyela limue ka lipolisa lonjanga. Eci tu yongola oku puyukapo tu talamisa ekãlu lietu vemẽhi liuti umue okuti pamue pa kala omãla vafina vo ko India okuti va enda oku tu luluvala omo tua molẽhele ndu tua litepa lavo!
Tua kuata esanju lioku kundila ocili Cembimbiliya komanu vovocikanjo caco. Tua sanga omanu vo ko India okuti vakuesumbilo, va lianja kuenda va sole Suku. Valua pokati kavo va tava kesapulo tua kunda. Ovo va sola oku lilongisa catiamẽla ku Yehova, ku Yesu, Kembimbiliya, koluali luokaliye luombembua kuenda kelavoko liepinduko. Noke liunyamo umosi tua kuata 20 kalilongiso Embimbiliya. Oloneke viosi tua enda oku lia kumosi lepata limue tua kala oku longisa Embimbiliya. Etu tua sanjukile calua.
Noke tua tambula ocikele cikuavo coku nyula akongelo ocipepi locitumãlo cimue ca posoka calua co Oceano Índico. Osemana losemana tua enda oku kala konjo yepata limue osimbu tua enda oku nyula loku talavayela kumosi lakundi vekongelo oco tu va pamise. Ovo va tu tendele ndepata, tua enda oku pita otembo lomãla vavo kuenda ovinyama viokonjo. Tua kalako anyamo avali lesanju lialua. Noke o filiale ya tu telefonalela. Tua tambula esapulo liokuti: “Tu yongola okuti vu tiuka kulo ko Betele.” Nda tambulula hati: “Ene wa kũlĩhi okuti, etu tu sole calua upange tu kasi oku linga kulo.” Pole, ocili okuti tua laikele oku tava ocikele cosi va tu ĩha.
TUA TIUKILA KO BETELE
Upange wange ko Betele wa kala oku talavaya Voseketa Yupange kuna nda kuata esanju lioku talavayela kumue la vamanji valua va loñoloha. Koloneke viaco akongelo a enda oku tambula ovikanda viatiamẽla kulandu wa manji onyula akongelo noke liepasu liaye. Ovikanda via enda oku tumiwa locimãho coku lembeleka kuenda coku eca olonumbi vimue vi sukiliwa. Omu mua kongelele upange walua kasonehi vetu va enda oku pongolola ovikanda viaco kalimi ndeci, o Xhosa, o Zulu kuenda alimi akuavo okuti a pongoluila ko Ngelesi noke vopa ko Ngelesi loku a pongoluila kalimi akuavo o vo Afrika. Ame nda solaile upange vamanji vakuakupongolola va enda oku linga kuenda ca ñuatisavo oku kuata elomboloko liovitangi vamanjetu vo Afrika do Sul va endaile oku liyaka lavio.
Kotembo yaco o Afrika do Sul ya kala vemẽhi liuviali wetepiso liakova. Ekova lekova ka lia endaile oku litenga lekova likuavo. Vamanjetu vo Afrika do Sul va endaele oku vangula alimi avo, oku kundila kalimi avo kuenda oku linga olohongele kalimi avo.
Ame sia kũlĩhĩle ovina vilua viatiamẽla komanu vo ko Afrika do Sul omo okuti onepa yocikanjo cange va vangowaile lika elimi lio Ngelesi. Kuenje nda kuata epuluvi lioku kũlĩha ovituwa kuenda ekalo liomanu vaco. Ame nda kuata elomboloko liovitangi vamanji va liyaka lavio catiamẽla koviholo lalongiso atavo. Ovo va kuata utõi walua woku yuvula oviholo ka vi likuata lalongiso Embimbiliya kuenda oku pandikisa kalambalalo apata avo loku tĩlila kovaimbo oco va yuvule ovina via tiamẽla kumbanda! Kovaimbo amue omanu va kala calua olohukũi. Valua ka va kuatele epondolo lioku enda kolosikola, pole, va sumbilile Embimbiliya.
Nda kuata esumũlũho lioku talavaya koku tetulula ovina vimue viatiamẽla kombonge ndeci elianjo liefendelo, ale kovina viatiamẽla koku likala oku panga onepa kopulitika. Poku mola utõi kuenda ekolelo liomãla Volombangi via Yehova vana va lupuisiwa kosikola omo lioku yuvula oku sivaya kuenda oku imba ocisungo cofeka, ca ñomohisa calua.
Vamanji kofeka yikuavo yo Afrika ko Suazilândia va liyakavo locitangi cikuavo. Eci Soma Sobhuza II a fa, omanu vosi va kisikiwile oku panga onepa koviholo viatiamẽla komunu wa fa. Alume va sukilile oku teta esenya kuenda akãi va sukilile oku tepulula esinga liovutue. Vamanji valua va enda oku lambalaliwa omo lioku likala oku panga onepa koviholo vioku ivaluka ava va fa. Ekolelo liavo ku Yehova lia tu pamisa calua! Tua lilongisa calua catiamẽla kekolelo kuenda kepandi lia vamanjetu vo ko Afrika kuenda ca pamisa ekolelo lietu.
OKU TIUKILA KUPANGE WOKU PANGA ALIVULU
Kunyamo 1981, nda tambula ocikele coku kuatisa kolonjila vikuavo viatiamẽla koku panga alivulu. Ame nda tiukila kupange waco ndomo nda yonguile. Ya kala otembo yimue yiwa calua! Onjila yoku panga alivulu ya fetika oku pongoloka calua. Ulume umue ukualomĩlu wa eca ko filiale omakina yokaliye kuenje va tu ecelela okuti tu talavayelamo ocali. Eci ca ecelela okuti polomakina ecea pa piñainyiwa vitãlo viokaliye. Tu eya oku kapa vali omakina yaco yokaliye pocitumãlo caco. Tua enda oku panga alivulu alua okuti kosimbu ci sule!
Olokombutador via tu kuatisa oku sokiya ciwa amẽla alivulu pocakati co MEPS ya siata oku tu kuatisa kupange woku pongolola alivulu etu. Uloño wa mioñoloha calua eci kakuãla ketu tua tunda ko Betele yo Kanada oku enda oku ka talavaya ko Afrika do Sul! (Isa. 60:17) Kakuãla ketu tua kuela vamanji vawa akundi votembo yosi okuti va sole calua Yehova. Ame la Bill handi tua kala ko Betele. Ken la Dennis va fetika oku tekula epata.
Upange ko filiale wa kala oku livokiya. Alivulu kalimi alua a kala oku pongoluiwa kuenda oku pangiwa vetendelo linene loku tumiwa kolofiliale vikuavo. Kuenje ca sukila oku vokiyako onepa yimue yo Betele. Vamanji va tungila kocitumãlo cimue ca posoka kutundilo wo Johannesburgo kuenda ca tumbikiwa kuyamo 1987. Lia kala esumũlũho linene oku panga onepa kovopange osi a-a kuenda oku tiamela Kakulu vo Filiale ko Afrika do Sul vokuenda kuanyamo alua.
OCIKELE CIKUAVO!
Ocina cimue ka tua lavokaile ca molẽha kunyamo 2001 eci va ndi sapuila oco ndi pange onepa kupange Wakulu vo Filiale ko Estados Unidos. Ndaño okuti nda sumuile oku sia upange wetu kuenda akamba ko Afrika do Sul, tua sanjukile oku fetika omuenyo wokaliye woku panga onepa kepata lio Betele ko Estados Unidos.
Tua sakalalele oku siapo ina ya Laura okuti wa kukile ale. Ka tua ponduile oku linga calua ko Nova Yorke, pole, vamanji vatatu va Laura va liecele olumue oco vo kuatise kovina viosi ina yavo a sukilile. Ovo va popia hati: “Etu ka tu pondola oku kala kupange wotembo yosi, pole tu pondola oku tata Ina oco ene wamamiko kocikele cene.” Etu tua va pandiya calua.
Cimuamue haico, manjange kumue lukãi waye va kala ko Toronto ko Kanada va tata ina yange ocimbumba. Otembo yaco ina yange wa kala konjo ya manjange cisoka 20 kanyamo. Tua sanjuka calua omo liocisola kuenda ekuatiso va eca kokuaye toke eci a fa otembo tua pitĩla ko Nova Yorke. Tua kuata esumũlũho lioku kuatisiwa lapata okuti va nõlelepo oku pongolola ekalo va kuatele oco va tate vana va kuka okuti ocikele cimue ka ca lelukile!
Vokuenda kuanyamo ocikele cange ko Estados Unidos ca kala oku panga alivulu okuti noke ceya oku pongoloka kuenda oku pangiwa lonjila yimue ya leluka. Pole, noke nda talavaya Voseketa Yoku Landa. Nda kuata esanju lialua vokuenda kuanyamo 20 oku panga onepa kofiliale eyi yinene, okuti cilo kuli vali ci soka 5.000 kolo Betelita oku kongelamo 2.000 ya vamanji va siata oku kuatisa!
Akũi epandu kanyamo a pita, ame sia simĩle oku kala kulo nãsi ndeti. Laura wa ñuatisa calua vokuenda kuanyamo osi a-a. Vomuenyo wange nda siata oku kuata asumũlũho alua! Tua sanjukilile calua ovikele via litepa tua kuatele kuenda vamanji vawa tua talavayela kumuamue oku kongelamo olofiliale vialua tua nyula kuenda kovitumãlo vikuavo violuali. Cilo, ñuete 80 kanyamo, kuenje nda siata oku linga upange u sulemo momo vamanji amalẽhe va siata oku pindisiwa oco va linge upange waco.
Ukualosamo wa soneha hati: “Ya sumũlũha ofeka yina okuti Suku yavo Yehova.” (Osa. 33:12) Olondaka evi viocili muẽle! Ame ñuete esanju lialua omo lioku vumba Yehova kumue lafendeli vaye.