Điều gì đã xảy ra cho bản tính con người?

“Tại sao thời nay người ta đối xử độc ác với con trẻ? Tại sao người ta đối xử độc ác với thú vật? Tai sao có sự hung bạo? Tại sao người ta gây ra nạn khủng bố? Tại sao người ta đâm ra nghiện ma túy? Tại sao, trong khi có được đủ thứ, một số người lại đi thực hành những điều này làm nguy hại cho cả nền văn minh?”

BÀ CỰU thủ tướng Anh quốc đã nói lớn tiếng các câu hỏi trên đây. Có lẽ bạn cũng đã nhiều lần tự đặt các câu hỏi tương tợ. Bạn đã tìm ra câu trả lời thỏa đáng chưa?

Giải thích lý do tại sao bà đặt ra các câu hỏi đó, bà cựu thủ tướng nói: “Cách đây nhiều năm, khi tôi còn trẻ và bắt đầu làm chính trị với tất cả hy vọng, mộng ước và tham vọng, đối với tôi cũng như nhiều người dương thời dường như là nếu đến thời kỳ chúng ta có nhà cửa khang trang, giáo dục đàng hoàng, mức sống trung bình khá giả thì mọi việc đều êm đẹp và tương lai chúng ta tốt lành và dễ dàng hơn. Bây giờ chúng ta biết rồi là không phải như vậy. Chúng ta phải đối phó với chính các vấn đề khó khăn do bản tính loài người” (Chúng tôi viết nghiêng).

Người ta có thể định nghĩa bản tính loài người là “toàn bộ tính tình và bản chất căn bản của loài người”. Dĩ nhiên, các tính tình và bản chất đối chọi nhau có thể gây ra vấn đề khó khăn trên bình diện cá nhân, quốc gia hoặc ngay cả quốc tế nữa. Nhưng ngày nay có thể đổ lỗi cho bản tính loài người thật sự đến mức độ nào về mọi sự hung bạo, khủng bố, buôn bán ma túy, v.v...?

Phải chăng nên đổ lỗi tất cả cho bản tính loài người về những tình trạng đe dọa “làm nguy hại cho cả nền văn minh?” Hay phải chăng chúng ta nên lưu ý đến các yếu tố khác nữa để giải thích lý do tại sao người ta quá dễ xuống dốc, hành động ích kỷ trong khi có thể ao ước theo đuổi những lý tưởng cao hơn, quí hơn? Chúng ta hãy xem.