Một nguyên tố kỳ diệu

Cuốn sách Nature’s Building Blocks cho biết: “Không nguyên tố nào thiết yếu cho sự sống bằng các-bon”. Các thuộc tính độc đáo của các-bon giúp nó có khả năng tự liên kết với nhau và với nhiều nguyên tố hóa học khác, từ đó hình thành hàng triệu hợp chất, và ngày càng có nhiều hợp chất được khám phá hoặc tổng hợp với nhau.

Những ví dụ sau đây cho thấy các nguyên tử các-bon cũng có thể liên kết để tạo ra hình dạng khác nhau, như hình chuỗi, chóp, tròn, tấm và ống. Các-bon quả là một nguyên tố kỳ diệu!

KIM CƯƠNG

Các nguyên tử các-bon liên kết tạo thành những hình chóp, được gọi là tứ diện, khiến cho cấu trúc kim cương vô cùng chắc chắn và trở thành dạng vật chất cứng nhất trong thiên nhiên từng được biết đến. Về cơ bản, kim cương hoàn hảo là một phân tử gồm các nguyên tử các-bon.

THAN CHÌ

Các nguyên tử các-bon liên kết chặt chẽ với nhau tạo thành những lớp. Nhưng những lớp này liên kết lỏng lẻo, có thể trượt khỏi nhau như những tờ giấy trong một chồng giấy. Nhờ các đặc tính này, than chì có thể được dùng để làm chất bôi trơn rất tốt và là một thành phần quan trọng của ruột bút chì.a

GRAPHEN

Một lớp các nguyên tử các-bon được sắp xếp theo hình mắt lưới lục giác. Graphen có cường độ chịu kéo mạnh hơn gấp nhiều lần so với thép. Một đường vẽ bằng bút chì có thể chứa lượng nhỏ graphen trong một hoặc nhiều lớp.

FULLERENE

Những phân tử các-bon rỗng liên kết tạo thành nhiều hình dạng khác nhau, chẳng hạn như hình những quả bóng cực nhỏ và hình các ống thường gọi là ống nano. Chúng được đo theo đơn vị nano, tức là một phần tỷ của mét.

SINH VẬT

Tế bào hình thành nên cây cối, thú vật và con người đều chứa nguyên tố các-bon, là nguyên tố tìm thấy trong hy-đrat các-bon, chất béo và a-xít a-min.