Làm sao bạn có thể quán xuyến gia đình?

1. Tại sao ngày nay việc quán xuyến gia đình có thể là điều khó khăn?

“HÌNH-TRẠNG thế-gian nầy qua đi” (I Cô-rinh-tô 7:31). Những lời này được viết cách đây hơn 1.900 năm, và thật đúng cho thời kỳ này thay! Mọi sự đang thay đổi, nhất là trong phương diện đời sống gia đình. Những gì được xem là bình thường hoặc theo truyền thống khoảng 40 hay 50 năm trước thì thường không được chấp nhận ngày nay. Vì lẽ này, muốn thành công trong việc quán xuyến gia đình, người ta có thể gặp những sự thử thách lớn lao. Tuy nhiên, nếu theo lời khuyên của Kinh-thánh, bạn có thể đối phó với những sự thử thách đó.

TIÊU PHA TRONG PHẠM VI CỦA MÌNH

2. Hoàn cảnh kinh tế nào gây căng thẳng trong gia đình?

² Ngày nay nhiều người không còn thỏa mãn với đời sống đơn giản, thiên về gia đình nữa. Vì thế giới thương mại sản xuất càng ngày càng nhiều sản phẩm và dùng cách quảng cáo khéo léo để lôi cuốn công chúng, hàng triệu cha mẹ phải làm việc nhiều giờ để có thể mua các sản phẩm đó. Hàng triệu người khác phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày chỉ để có đủ tiền mua thức ăn. Họ phải làm nhiều giờ hơn trước, có lẽ làm hai việc, hầu có đủ tiền để mua những thứ cần dùng. Tuy nhiên, những người khác chỉ mong tìm được việc làm, vì nạn thất nghiệp là vấn đề phổ thông. Thật vậy, đối với gia đình ngày nay, đời sống không phải lúc nào cũng dễ, nhưng nguyên tắc Kinh-thánh có thể giúp mọi người tận dụng hoàn cảnh của gia đình họ.

3. Phao-lô giải thích nguyên tắc nào và áp dụng nguyên tắc ấy có thể giúp người ta thành công trong việc quán xuyến gia đình thế nào?

³ Sứ đồ Phao-lô đã gặp áp lực kinh tế. Trong khi đối phó với áp lực đó, ông rút tỉa được một bài học quí giá và ông giải thích điều này trong một lá thư viết cho người bạn là Ti-mô-thê. Phao-lô viết: “Chúng ta ra đời chẳng hề đem gì theo, chúng ta qua đời cũng chẳng đem gì đi được. Như vậy, miễn là đủ ăn đủ mặc thì phải thỏa lòng” (I Ti-mô-thê 6:7, 8). Thật vậy, không những gia đình cần cơm ăn áo mặc, mà còn cần chỗ ở nữa. Con cái cần sự giáo dục. Và còn cần tiền thuốc men và các chi phí khác nữa. Tuy nhiên, nguyên tắc trong lời Phao-lô vẫn thích hợp. Nếu chúng ta hài lòng với những gì mình cần thay vì chiều theo những gì mình muốn, thì đời sống sẽ dễ chịu hơn.

4, 5. Suy nghĩ trước và tính toán trước có thể giúp việc quán xuyến gia đình như thế nào?

⁴ Một minh họa của Giê-su cho thấy một nguyên tắc khác giúp ích cho chúng ta. Ngài nói: “Trong các ngươi có ai là người muốn xây một cái tháp, mà trước không ngồi tính phí-tổn cho biết mình có đủ của đặng làm xong việc cùng chăng sao?” (Lu-ca 14:28). Ở đây Giê-su nói về vấn đề suy nghĩ trước, tính toán trước. Chúng ta thấy trong chương trước làm sao điều này có lợi khi một cặp tính chuyện kết hôn. Và sau khi kết hôn, việc tính toán trước cũng có lợi cho việc quán xuyến gia đình. Suy nghĩ trước về lãnh vực này bao hàm việc lập một khoản chi tiêu, và tính trước để dùng tiền bạc mình có một cách khôn ngoan nhất. Nhờ đó, gia đình có thể kiểm soát các chi phí, dành tiền ra cho những thứ cần thiết hàng ngày hoặc hàng tuần—và không tiêu pha quá phạm vi của mình.

⁵ Trong vài xứ, lập khoản chi tiêu có thể giúp một người cưỡng lại sự thôi thúc đi mượn tiền với lãi suất cao để mua những thứ không cần thiết. Đối với những người khác, thì lập khoản chi tiêu giúp họ kiềm chế trong việc dùng thẻ tín dụng (Châm-ngôn 22:7). Điều này cũng giúp họ cưỡng lại việc mua tùy hứng—mua món nào đó mà không cân nhắc xem mình có cần không và hậu quả là gì. Hơn nữa, khoản chi tiêu sẽ cho thấy rõ cờ bạc, hút thuốc lá và rượu chè quá độ là phung phí tiền một cách ích kỷ, làm hại tình trạng kinh tế gia đình, cũng như trái với nguyên tắc Kinh-thánh (Châm-ngôn 23:20, 21, 29-35; Rô-ma 6:19; Ê-phê-sô 5:3-5).

6. Lẽ thật nào trong Kinh-thánh giúp những người phải sống trong cảnh nghèo khó?

⁶ Tuy nhiên, về phần những người buộc phải sống trong cảnh nghèo túng thì sao? Một điều là họ được an ủi khi biết rằng tình trạng này trên thế giới chỉ là tạm thời mà thôi. Trong thế giới mới rất gần đến, Đức Giê-hô-va sẽ loại trừ sự nghèo khó cùng mọi điều gian ác gây khổ đau cho nhân loại (Thi-thiên 72:1, 12-16). Trong khi chờ đợi, tín đồ thật của đấng Christ, dù thật nghèo, không cảm thấy hoàn toàn tuyệt vọng, vì họ có đức tin nơi lời hứa của Đức Giê-hô-va: “Ta sẽ chẳng lìa ngươi đâu, chẳng bỏ ngươi đâu”. Vì vậy, một người tin đạo có thể nói một cách quả quyết: “Chúa giúp-đỡ tôi, tôi không sợ chi hết” (Hê-bơ-rơ 13:5, 6). Trong thời buổi khó khăn này, Đức Giê-hô-va đã nâng đỡ những người thờ phượng ngài qua nhiều cách khi họ sống theo nguyên tắc của ngài và đặt Nước Trời lên hàng đầu trong đời sống họ (Ma-thi-ơ 6:33). Rất nhiều người có thể mượn lời của sứ đồ Phao-lô chứng nhận: “Trong mọi sự và mọi nơi, tôi đã tập cả, dầu no hay đói, dầu dư hay thiếu cũng được. Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi” (Phi-líp 4:12, 13).

SAN SẺ GÁNH NẶNG

7. Người ta sẽ thành công trong việc quán xuyến gia đình nếu áp dụng lời nói nào của Giê-su?

⁷ Gần lúc sắp làm xong thánh chức trên đất, Giê-su nói: “Ngươi hãy yêu kẻ lân-cận như mình” (Ma-thi-ơ 22:39). Áp dụng lời khuyên này trong gia đình có lợi rất nhiều trong việc quán xuyến gia đình. Nói cho cùng, ai là người lân cận gần gũi nhất, thân mến nhất của chúng ta nếu không phải là những người sống chung nhà, như vợ, chồng, cha mẹ và con cái? Thế thì làm sao những người trong gia đình tỏ lòng yêu thương nhau?

8. Tình yêu thương có thể được bày tỏ thế nào trong gia đình?

⁸ Một cách là mỗi người đều giúp làm việc nhà. Do đó, cần phải dạy con cái cất đồ đạc sau khi dùng, dù là quần áo hay đồ chơi. Có lẽ cần dành thì giờ và phải cố gắng dọn giường mỗi sáng, nhưng điều đó rất có lợi trong việc quán xuyến gia đình. Dĩ nhiên, có lúc không thể nào tránh được sự thiếu ngăn nắp, nhưng tất cả có thể giúp nhau để giữ nhà cửa gọn ghẽ, cũng như dọn dẹp sạch sẽ sau khi ăn. Tính lười biếng, tự buông thả, tinh thần miễn cưỡng và do dự gây hậu quả tiêu cực cho mọi người (Châm-ngôn 26:14-16). Trái lại, một tinh thần vui tươi và sẵn sàng giúp đỡ sẽ làm cho gia đình được hạnh phúc. “Đức Chúa Trời yêu kẻ thí của cách vui lòng” (II Cô-rinh-tô 9:7).

9, 10. a) Gánh nặng nào thường được đặt trên vai người đàn bà trong gia đình và làm sao có thể giảm nhẹ gánh nặng này? b) Quan điểm thăng bằng nào về công việc nhà được đề nghị nơi đoạn này?

⁹ Sự quan tâm và tình yêu thương sẽ giúp người ta tránh được vấn đề nghiêm trọng mà vài gia đình gặp phải. Theo truyền thống, người mẹ là rường cột trong nhà. Mẹ chăm sóc con cái, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo và đi chợ nấu ăn. Trong vài xứ, đàn bà cũng thường làm việc ngoài đồng, buôn bán rau cải ở chợ, hoặc xoay xở những cách khác để kiếm thêm cho gia đình. Ngay tại những nơi trước kia không có phong tục đó, nay vì nhu cầu mà hàng triệu bà vợ phải tìm việc làm ngoài đời. Người vừa làm vợ vừa làm mẹ phải cố gắng trong các phương diện này thì đáng được khen ngợi. Giống như “người nữ tài-đức” mà Kinh-thánh miêu tả, nàng rất siêng năng chăm chỉ. Nàng “không hề ăn bánh của sự biếng-nhác” (Châm-ngôn 31:10, 27). Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chỉ có người đàn bà mới làm việc nhà. Sau khi vợ chồng làm việc cả ngày, phải chăng chỉ một mình người vợ phải chịu cực làm việc nhà trong khi chồng và các người khác trong nhà nghỉ ngơi? Chắc chắn không. (So sánh II Cô-rinh-tô 8:13, 14). Vậy, nếu như bà mẹ đang làm cơm, chắc bà sẽ biết ơn khi người khác trong nhà giúp dọn bàn, đi chợ mua vài thứ, hoặc dọn dẹp một chút trong nhà. Đúng vậy, tất cả đều có thể chia sẻ trách nhiệm. (So sánh Ga-la-ti 6:2).

¹⁰ Một số người có lẽ nói: “Nơi tôi sống, đàn ông không làm việc nhà”. Điều đó có lẽ đúng, nhưng suy xét lại vấn đề này chẳng phải là tốt sao? Khi Giê-hô-va Đức Chúa Trời thiết lập gia đình, ngài không giao việc nào đó cho riêng đàn bà mà thôi. Vào một dịp nọ, khi người trung thành Áp-ra-ham được các thiên sứ đặc biệt của Đức Giê-hô-va đến thăm, ông đã đích thân nấu nướng và dọn ra cho khách ăn (Sáng-thế Ký 18:1-8). Kinh-thánh khuyên: “Chồng phải yêu vợ như chính thân mình” (Ê-phê-sô 5:28). Đến cuối ngày, nếu chồng mệt và muốn nghỉ ngơi, rất có thể vợ cũng cảm thấy như thế, hoặc có lẽ còn hơn thế nữa, phải không? (I Phi-e-rơ 3:7). Thế thì người chồng giúp làm việc nhà chẳng phải là điều thích hợp và yêu thương hay sao? (Phi-líp 2:3, 4).

11. Giê-su nêu gương tốt cho mỗi người trong gia đình qua cách nào?

¹¹ Giê-su nêu gương tốt nhất về việc làm hài lòng Đức Chúa Trời và mang sự vui mừng cho bạn hữu ngài. Dù ngài chưa bao giờ kết hôn, nhưng ngài nêu gương tốt cho những người làm chồng, cũng như những người làm vợ và con cái. Ngài nói về chính mình: “Con người đã đến, không phải để người ta hầu việc mình, song để mình hầu việc người ta” (Ma-thi-ơ 20:28). Những gia đình nào mà trong đó mọi người đều vun trồng thái độ như vậy thì thật tốt đẹp làm sao!

SẠCH SẼ—TẠI SAO LẠI QUAN TRỌNG?

12. Đức Giê-hô-va đòi hỏi gì nơi những người phụng sự ngài?

¹² Nơi II Cô-rinh-tô 7:1 nêu ra một nguyên tắc khác có thể giúp người ta quán xuyến gia đình. Chúng ta đọc: “Hãy làm cho mình sạch khỏi mọi sự dơ-bẩn phần xác-thịt và phần thần-linh”. Đức Giê-hô-va chấp nhận những ai vâng theo lời được soi dẫn này, ngài đòi hỏi “sự tin đạo [thờ phượng, NW ] thanh-sạch không vết” (Gia-cơ 1:27). Và việc đó đem lại cho gia đình họ nhiều lợi ích.

13. Tại sao sự sạch sẽ là quan trọng trong việc quán xuyến gia đình?

¹³ Thí dụ, Kinh-thánh cam đoan với chúng ta rằng sẽ có một ngày bệnh tật không còn nữa. Lúc ấy, “dân-cư sẽ không nói rằng: Tôi đau” (Ê-sai 33:24; Khải-huyền 21:4, 5). Tuy nhiên, cho đến lúc ấy, nhà nào cũng phải đối phó với bệnh tật không lúc này cũng lúc khác. Ngay cả Phao-lô và Ti-mô-thê cũng bị bệnh (Ga-la-ti 4:13; I Ti-mô-thê 5:23). Tuy vậy, các chuyên gia y học nói nhiều chứng bệnh có thể ngăn ngừa được. Gia đình nào khôn ngoan sẽ ngừa được vài thứ bệnh nếu họ tránh sự ô uế về thể xác và thiêng liêng. Chúng ta hãy xem xét làm sao họ tránh được. (So sánh Châm-ngôn 22:3).

14. Sự thanh sạch về luân lý che chở gia đình tránh khỏi bệnh tật như thế nào?

¹⁴ Sự thanh sạch về thiêng liêng bao hàm sự tinh sạch về đạo đức. Như mọi người đều biết, Kinh-thánh cổ võ tiêu chuẩn cao về luân lý và lên án mọi sự giao hợp ngoài hôn nhân. “Những kẻ tà-dâm,... kẻ ngoại-tình, kẻ làm giáng yểu-điệu, kẻ đắm nam-sắc,... đều chẳng hưởng được nước Đức Chúa Trời đâu” (I Cô-rinh-tô 6:10). Giữ các tiêu chuẩn khắt khe này là rất quan trọng cho tín đồ đấng Christ sống trong thế gian suy đồi ngày nay. Làm thế sẽ khiến Đức Chúa Trời hài lòng, và sẽ che chở gia đình khỏi các bệnh lây qua đường sinh dục, chẳng hạn như bệnh AIDS/Sida, bệnh lậu, giang mai và bệnh chlamydia (Châm-ngôn 7:10-23).

15. Hãy nêu một thí dụ về việc thiếu vệ sinh có thể gây ra bệnh tật.

¹⁵ ‘Làm mình sạch khỏi mọi sự dơ bẩn phần xác thịt’ giúp che chở gia đình tránh khỏi các bệnh khác. Thân thể thiếu sạch sẽ gây ra nhiều thứ bệnh. Thí dụ tốt nhất về vấn đề này là việc hút thuốc lá. Không những hút thuốc làm dơ phổi, quần áo và ngay cả không khí, mà còn làm người ta mắc bệnh. Hàng triệu người chết mỗi năm vì hút thuốc lá. Hãy suy nghĩ về điều này; mỗi năm hàng triệu người đã không mang bệnh và chết sớm nếu họ tránh ‘sự dơ bẩn phần xác thịt’!

16, 17. a) Đức Giê-hô-va ban cho dân Y-sơ-ra-ên điều luật nào để che chở họ khỏi bị bệnh? b) Nguyên tắc xuất phát từ Phục-truyền Luật-lệ Ký 23:12, 13 có thể áp dụng cho mọi gia đình như thế nào?

¹⁶ Hãy xem xét một thí dụ khác. Khoảng 3.500 năm trước đây, Đức Chúa Trời ban Luật pháp cho dân Y-sơ-ra-ên để thiết lập sự thờ phượng và sắp đặt đời sống hằng ngày của họ trong mực độ nào đó. Luật đó che chở dân tránh khỏi bệnh tật nhờ có các điều lệ căn bản về vệ sinh. Một điều luật nói về cách đổ phân người ở xa trại và phải lấp lại cho đúng cách, để khu có người ở không bị ô nhiễm (Phục-truyền Luật-lệ Ký 23:12, 13). Luật xưa đó vẫn còn là lời khuyên tốt. Ngay trong thời nay, người ta mang bệnh và chết vì họ không làm theo luật đó.a

¹⁷ Để phù hợp với nguyên tắc xuất phát từ điều luật đó của dân Y-sơ-ra-ên, phòng tắm và nơi đi vệ sinh của gia đình—dù ở trong hay ngoài nhà—nên được giữ sạch sẽ và tẩy uế. Nếu nhà vệ sinh không sạch và không đóng kín, ruồi sẽ bu đầy và truyền vi trùng ra những nơi khác trong nhà—và vào thức ăn của chúng ta! Hơn nữa, trẻ con và người lớn nên rửa tay sau khi đi vệ sinh. Nếu không, họ sẽ mang vi trùng dính trên da họ về nhà. Theo một bác sĩ Pháp, rửa tay “là một cách đảm bảo tốt nhất để ngăn ngừa sự nhiễm độc nơi bộ phận tiêu hóa, hô hấp hoặc ngoài da”.

18, 19. Có những đề nghị nào giúp người ta giữ nhà cửa sạch sẽ dù ở trong một xóm nghèo?

¹⁸ Thật thế, giữ sạch sẽ là điều khó làm trong một khu xóm nghèo nàn. Một người quen thuộc với khu như vậy đã giải thích: “Khí hậu ngột ngạt oi bức làm cho việc giữ nhà sạch khó gấp bội phần. Bão thổi bụi nâu nhuyễn vào mọi kẽ hở trong nhà... Dân số tăng nhanh chóng tại các thành phố cũng như tại một số vùng quê, cũng gây nguy hiểm cho sức khỏe. Cống rãnh ngoài trời, đống rác không ai đem đổ, các nhà vệ sinh công cộng bẩn thỉu, chuột truyền nhiễm bệnh tật, gián và ruồi là những cảnh thường thấy ở nhiều nơi”.

¹⁹ Giữ sạch sẽ trong tình trạng như thế rất khó. Tuy nhiên, làm thế vẫn đáng công. Xà phòng và nước, thêm một chút công vẫn rẻ hơn tiền thuốc men và tiền trả bệnh viện. Nếu bạn sống trong môi trường như thế, bạn nên cố gắng hết sức giữ nhà và sân sạch sẽ, và không có phân thú vật. Nếu lối đi vào nhà bạn hay bị bùn vào mùa mưa, bạn có thể trải sỏi hoặc đá để không đem bùn vào nhà không? Nếu mang giày dép, bạn có thể cởi ra trước khi vào nhà không? Bạn cũng phải giữ nước dùng không bị ô nhiễm. Người ta ước lượng là hàng năm có ít nhất hai triệu người chết vì bệnh gây ra bởi nước dơ và thiếu vệ sinh.

20. Nếu muốn nhà sạch, ai phải chia sẻ trách nhiệm?

²⁰ Nhà được sạch là tùy thuộc nơi mỗi người—cha, mẹ, con cái và khách. Một bà mẹ có tám con ở Kenya nói: “Mọi người đều làm bổn phận của mình”. Nhà cửa sạch sẽ và gọn ghẽ phản ảnh tốt cho cả gia đình. Một câu châm ngôn Tây Ban Nha nói: “Nghèo và sạch không đối nghịch nhau”. Dù một người sống trong biệt thự, nhà chung cư, căn nhà tầm thường hay là cái chòi sơ sài, sự sạch sẽ là bí quyết giúp gia đình được khỏe mạnh.

SỰ KHUYẾN KHÍCH LÀM CHÚNG TA VUI THÍCH

21. Phù hợp với Châm-ngôn 31:28, điều gì giúp mang lại hạnh phúc cho gia đình?

²¹ Khi bàn về người vợ tài đức, sách Châm-ngôn nói: “Con cái nàng chổi-dậy, chúc nàng được phước; chồng nàng cũng chổi-dậy, và khen-ngợi nàng” (Châm-ngôn 31:28). Lần cuối mà bạn khen một người trong nhà là bao lâu rồi? Thật vậy, chúng ta giống như cây mùa xuân sẵn sàng trổ hoa khi có một chút nắng ấm và hơi ẩm. Trong trường hợp của chúng ta, mình cần lời khen nhiệt tình. Người vợ cần biết là chồng quí trọng công việc khó nhọc và sự chăm sóc đầy yêu thương của mình và không xem thường mình (Châm-ngôn 15:23; 25:11). Và chồng được vui khi nghe vợ khen mình về công ăn việc làm và phụ giúp trong nhà. Con cái cũng vui thích khi cha mẹ khen những cố gắng của chúng tại nhà, tại trường, hoặc trong hội thánh tín đồ đấng Christ. Và một lời biết ơn có tác động nhiều thay! Nói “Cám ơn” có mất mát gì không? Không mất gì cả, nhưng mọi người trong nhà đều được lên tinh thần.

22. Cần có điều gì để gia đình được “vững-vàng”, và làm sao có được điều đó?

²² Vì nhiều lý do, việc quán xuyến gia đình không phải là chuyện dễ. Tuy nhiên, chúng ta có thể thành công trong việc này. Một câu châm ngôn trong Kinh-thánh nói: “Nhờ sự khôn-ngoan, cửa-nhà được xây-cất nên, và được vững-vàng bởi sự thông-sáng” (Châm-ngôn 24:3). Sự khôn ngoan và thông sáng có thể đạt được nếu cả gia đình cố gắng học hỏi ý muốn của Đức Chúa Trời và áp dụng ý đó trong đời sống mình. Gia đình được hạnh phúc quả là đáng công biết bao!