Kết luận hữu hiệu

BẠN có thể đã nghiên cứu và sắp xếp kỹ lưỡng tài liệu cho thân bài. Bạn cũng có thể đã chuẩn bị một lời nhập đề gợi sự chú ý. Song vẫn cần thêm một điều khác nữa, đó là kết luận hữu hiệu. Đừng coi nhẹ tầm quan trọng của phần này. Những gì bạn nói sau cùng thường được người ta nhớ lâu nhất. Nếu phần kết luận thiếu sắc bén, cả những gì trình bày trước đó có thể mất đi phần lớn sự hữu hiệu.

Hãy xem xét trường hợp sau đây: Vào cuối cuộc đời, Giô-suê nói một bài giảng đáng nhớ trước các trưởng lão của xứ Y-sơ-ra-ên. Sau khi kể lại cách Đức Giê-hô-va đã đối xử với dân Y-sơ-ra-ên suốt từ thời Áp-ra-ham, có phải Giô-suê chỉ kể tóm lược những điểm nổi bật mà thôi không? Không. Thay vì thế, với cảm xúc sâu sắc, ông khuyên lơn dân sự: “Hãy kính-sợ Đức Giê-hô-va, và phục-sự Ngài cách thành-tâm và trung-tín”. Bạn hãy tự đọc lấy lời kết luận của Giô-suê ghi nơi Giô-suê 24:14, 15.

Một bài giảng đáng chú ý khác, được ghi nơi Công-vụ 2:14-16, là của sứ đồ Phi-e-rơ nói với một đám đông ở Giê-ru-sa-lem vào Ngày Lễ Ngũ Tuần năm 33 CN. Trước hết ông giải thích rằng họ đang chứng kiến sự ứng nghiệm lời tiên tri của Giô-ên về việc Đức Chúa Trời đổ thánh linh xuống. Kế tiếp ông cho thấy điều này liên kết thế nào với những lời tiên tri về Đấng Mê-si nơi sách Thi-thiên nói trước về sự sống lại của Chúa Giê-su Christ và việc ngài được đưa lên bên hữu Đức Chúa Trời. Rồi trong lời kết luận, Phi-e-rơ nói rõ vấn đề mà mọi người trong cử tọa cần phải công nhận. Ông nói: “Vậy, cả nhà Y-sơ-ra-ên khá biết chắc rằng Đức Chúa Trời đã tôn Jêsus nầy, mà các ngươi đã đóng đinh trên thập-tự-giá, làm Chúa và Đấng Christ”. Những người hiện diện đã hỏi: “Hỡi anh em, chúng ta phải làm chi?” Phi-e-rơ đáp: “Hãy hối-cải, ai nấy phải nhân danh Đức Chúa Jêsus chịu phép báp-têm”. (Công 2:37, 38) Ngày hôm đó khoảng 3.000 người trong cử tọa vô cùng xúc động trước những gì họ nghe, và đã chấp nhận lẽ thật về Chúa Giê-su Christ.

Những điểm cần ghi nhớ. Những gì bạn nói trong phần kết luận phải liên quan trực tiếp đến chủ đề của bài giảng. Theo sau những điểm chính mà bạn đã khai triển phải là một kết luận hợp lý. Mặc dù bạn có thể muốn dùng một số từ then chốt trong chủ đề, nhưng không bắt buộc phải nói lại chủ đề.

Thông thường, mục đích của bạn khi diễn giảng là khuyến khích người khác hành động dựa trên tài liệu được trình bày. Một trong những mục đích chính của phần kết luận là cho họ thấy điều phải làm. Khi chọn chủ đề và các điểm chính, bạn có xem xét kỹ tại sao tài liệu lại quan trọng đối với cử tọa và mục tiêu của bạn khi trình bày là gì không? Nếu có, bạn biết hành động nào bạn muốn họ thực hiện. Giờ đây bạn cần phải giải thích hành động đó là gì và có lẽ nên thực hiện như thế nào.

Ngoài việc cho cử tọa thấy điều phải làm, kết luận của bạn phải tạo ra động cơ thúc đẩy. Nó phải bao gồm những lý do chính đáng để hành động và có thể bao gồm cả những lợi ích khi làm thế. Nếu suy nghĩ kỹ và diễn đạt khéo léo câu cuối cùng, hiệu quả của toàn thể bài giảng sẽ tăng thêm rất nhiều.

Hãy nhớ rằng bài giảng đang kết thúc. Những gì bạn nói phải cho thấy điều đó. Nhịp độ cũng phải thích hợp. Đừng nói nhanh một mạch cho đến khi chấm dứt rồi ngưng đột ngột. Mặt khác, đừng để cho giọng nói dần dần nhỏ đi. Âm lượng phải đủ nhưng không quá lớn. Mấy câu cuối cùng phải có một giọng kết thúc. Cách bạn trình bày phải truyền đạt sự nhiệt thành và niềm tin chắc. Khi tập luyện phần trình bày, đừng quên tập phần kết luận.

Phần kết luận nên dài bao nhiêu? Không nên chỉ căn cứ vào một thời lượng nào đó để xác định điều này. Phần kết luận không nên kéo dài. Độ dài thích hợp của phần kết luận có thể được xác định qua hiệu quả của nó đối với cử tọa. Một kết luận giản dị, rõ ràng, tích cực luôn luôn có tác động tốt. Một kết luận dài hơn một chút, có minh họa ngắn gọn cũng có thể hữu hiệu nếu được dự kiến kỹ. Hãy so sánh phần kết luận ngắn gọn cho cả cuốn sách Truyền-đạo, ghi nơi Truyền-đạo 12:13, 14, với phần kết luận của bài ngắn hơn nhiều là Bài Giảng trên Núi, ghi nơi Ma-thi-ơ 7:24-27.

Trong thánh chức rao giảng. Không có khía cạnh nào trong thánh chức mà bạn thường phải quan tâm đến phần kết luận hơn là khi rao giảng. Với sự chuẩn bị và lòng quan tâm đầy yêu thương đến người khác, bạn có thể đạt được nhiều lợi ích. Lời khuyên đưa ra trong những trang trước có thể được áp dụng một cách hữu hiệu, ngay cả khi sửa đổi để thích hợp cho cuộc nói chuyện với một người.

Một cuộc nói chuyện có thể rất vắn tắt. Người đối thoại có thể bận rộn. Cả cuộc thăm viếng có thể chỉ kéo dài một phút. Nếu thích hợp, bạn có thể nói như vầy: “Tôi biết ông/bà rất bận. Nhưng tôi xin chia sẻ với ông/bà một ý tưởng rất khích lệ. Kinh Thánh cho thấy rằng Đấng Tạo Hóa có ý định tuyệt diệu, đó là làm trái đất này trở thành một nơi người ta có thể vui sống mãi mãi. Chúng ta có thể hưởng được Địa Đàng đó, nhưng điều cần thiết là phải học biết về các đòi hỏi của Đức Chúa Trời”. Hoặc bạn có thể giản dị xin trở lại vào một dịp khác thuận tiện hơn.

Nếu cuộc viếng thăm bị cắt ngang vì chủ nhà cộc cằn—thậm chí thô lỗ—chúng ta vẫn có thể đạt được nhiều lợi ích. Hãy ghi nhớ lời khuyên ghi nơi Ma-thi-ơ 10:12, 13 và Rô-ma 12:17, 18. Lời đáp ôn hòa của bạn có thể làm người đó thay đổi quan điểm về Nhân Chứng Giê-hô-va. Đó sẽ là một thành quả tốt.

Mặt khác, bạn có thể đã có được một cuộc nói chuyện thích thú với chủ nhà. Tại sao không lặp lại điểm chính mà bạn muốn người đó nhớ? Hãy khuyến khích họ đáp ứng bằng hành động.

Nếu thấy có cơ hội để thảo luận thêm vào một lần khác, bạn hãy cho một lý do nào đó để chủ nhà mong được viếng thăm lại. Hãy đặt một câu hỏi—có lẽ câu hỏi thảo luận trong sách Reasoning From the Scriptures (Dùng Kinh Thánh để lý luận) hoặc một ấn phẩm dùng để điều khiển các cuộc học hỏi Kinh Thánh tại nhà. Hãy ghi nhớ mục tiêu của bạn, như Chúa Giê-su đã đề ra và được ghi nơi Ma-thi-ơ 28:19, 20.

Bạn có đang điều khiển một cuộc học hỏi Kinh Thánh tại nhà không? Lặp lại chủ đề sẽ giúp người học nhớ những gì đã được thảo luận. Dùng những câu hỏi ôn sẽ giúp người học ghi nhớ những điểm then chốt, nhất là nếu không ôn lại một cách vội vàng. Hỏi họ tài liệu vừa học giúp ích họ thế nào, hoặc họ có thể chia sẻ với người khác ra sao, có thể giúp họ suy nghĩ về cách áp dụng vào thực tế những gì đã học.—Châm 4:7.

Hãy nhớ rằng phần kết luận của bạn ảnh hưởng đến hiệu quả của toàn thể bài giảng.