10 MÔI-SE
Ông đưa ra lựa chọn
Tên của Môi-se không phải là do cha mẹ người Hê-bơ-rơ của ông đặt, mà do mẹ nuôi là công chúa Ai Cập đặt cho. Cô chọn tên đó vì ý nghĩa của nó liên quan đến việc được cứu khỏi nước, và cô đã cứu cậu bé Môi-se theo cách đó. Rất có thể công chúa đã hy vọng là khi lớn lên, Môi-se sẽ trở thành một thành viên quan trọng trong hoàng gia. Hẳn cô vui khi thấy Môi-se nhận được sự giáo dục ưu việt của Ai Cập. Kinh Thánh nói: “Môi-se được dạy tất cả sự khôn ngoan của người Ai Cập”.
Môi-se lớn lên trở thành một người trẻ xuất sắc. Kinh Thánh cho biết: “Thật vậy, người rất mạnh mẽ trong lời nói lẫn hành động”. Ông đã có thể theo đuổi sự giàu sang, địa vị và lạc thú ở Ai Cập. Tuy nhiên, Môi-se biết rằng nếu tập trung vào những điều đó thì ông sẽ không nhận được ân huệ của Đức Giê-hô-va. Vì thế, Môi-se phải đưa ra quyết định: Ông sẽ chọn làm gì với cuộc đời mình?
Khi Môi-se 40 tuổi, lựa chọn của ông được thấy rõ. Kinh Thánh nói: “Bởi đức tin, Môi-se lúc trưởng thành đã từ chối được gọi là con của công chúa Ai Cập, chọn bị ngược đãi cùng dân Đức Chúa Trời thay vì vui hưởng lạc thú chóng qua của tội lỗi”. Ông đã đưa ra lựa chọn đúng, một lựa chọn cho thấy đức tin và sự can đảm. Dù vậy, Môi-se cũng phạm phải một số sai lầm.
Môi-se xem người Y-sơ-ra-ên là “các anh em mình” và muốn giúp những người bị đối xử tệ. Ngày nọ, ông đi xem họ phải chịu khổ sở thế nào. Ông thấy một người Ai Cập, rất có thể là một đốc công, đang đánh một nô lệ người Hê-bơ-rơ. Môi-se có bảo người Ai Cập đó dừng lại không? Chúng ta không biết. Nhưng Kinh Thánh nói ông “nhìn xung quanh”, có lẽ để xem có ai ở gần đó sẽ can thiệp và bảo vệ người nô lệ ấy không. Nhưng ông không thấy ai. Vì thế, Môi-se đã hành động. “Ông giết người Ai Cập kia”. Môi-se có cố tình làm thế không? Hay cơn giận khiến ông lỡ tay đánh người đó quá mạnh? Kinh Thánh không cho biết. Dù sao đi nữa, Môi-se nhận ra rằng lúc này mình ở trong tình thế nguy hiểm nên đã vùi thi thể đó trong cát.
Hôm sau, Môi-se lại đi ra ngoài. Lần này, ông cố can ngăn hai nô lệ người Hê-bơ-rơ đang đánh nhau. Nhưng người nô lệ có lỗi đã nói những lời khiến Môi-se sợ hãi: “Ai lập ông làm quan và người xét xử chúng tôi? Ông định giết tôi như đã giết tên Ai Cập kia sao?”. Lúc đó, Môi-se biết chuyện bí mật đã bị bại lộ. Ông lo cho tính mạng của mình.
Mọi chuyện không xảy ra như Môi-se hy vọng. Ông hy vọng điều gì? Kinh Thánh nói: “Người nghĩ anh em mình sẽ hiểu rằng Đức Chúa Trời đang dùng tay mình để giải cứu họ, nhưng họ không hiểu”. Dường như Môi-se tin rằng Đức Chúa Trời đã chọn mình để dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên thoát khỏi ách nô lệ ở Ai Cập. Nhưng Môi-se không hiểu rằng chưa đến thời điểm Đức Chúa Trời giải cứu dân ngài, và ông không ngờ họ lại phản ứng như vậy. Họ đã không tin cậy Môi-se, một người Hê-bơ-rơ lớn lên trong hoàng gia Ai Cập.
Môi-se chọn theo đuổi sự giàu sang và danh vọng, hay là ủng hộ dân của Đức Giê-hô-va?
Lúc đó, Môi-se nghĩ rằng ông đã sẵn sàng dẫn dắt dân của Đức Giê-hô-va thoát khỏi ách nô lệ ở Ai Cập, nhưng thực tế thì chưa. Trong mắt Đức Chúa Trời, Môi-se chưa hội đủ điều kiện. Đúng là ông can đảm và khỏe mạnh. Môi-se cũng “rất mạnh mẽ trong lời nói”. Nhưng ông vẫn cần có một phẩm chất khác mà Đức Giê-hô-va rất quý trọng, đó là sự khiêm hòa. Ông đã hấp tấp giết một người Ai Cập, và Pha-ra-ôn nhanh chóng biết được hành động hung bạo đó.
Pha-ra-ôn không hề cho Môi-se cơ hội giải thích và tìm cách giết ông. Vì thế, Môi-se chạy trốn khỏi Ai Cập và không biết chuyện gì sẽ xảy ra với mình. Ông bỏ lại sau lưng sự giàu sang, đời sống tiện nghi và địa vị. Chắc chắn, ông cần thu hết can đảm để từ bỏ đời sống đó và đi đến nơi xa xôi là Ma-đi-an. Tại vùng đất khô cằn ấy, Môi-se sẽ sống như người lưu đày suốt hàng chục năm, “một người tha hương nơi đất khách”. Ông có đủ can đảm để thay đổi bản thân không? Ông có trở thành người khiêm hòa và khiêm nhường như ý muốn của Đức Giê-hô-va không? Hãy chờ xem.
Đọc lời tường thuật trong Kinh Thánh:
Để thảo luận:
Làm thế nào Môi-se cho thấy ông can đảm trong giai đoạn này của cuộc đời?
Đào sâu
1. Bằng chứng lịch sử nào cho thấy dân Y-sơ-ra-ên từng làm nô lệ ở Ai Cập, đúng như Kinh Thánh nói? (w20.03 trg 30) A
Courtesy Brooklyn Museum, gift of Theodora Wilbour
Hình A: Một phần của danh sách Ai Cập cổ xưa liệt kê những người nô lệ và nhắc đến hơn 40 tên trong tiếng Hê-bơ-rơ, điều này cho thấy có các nô lệ người Y-sơ-ra-ên ở Ai Cập
2. Có lẽ cha mẹ Môi-se đã dạy ông điều gì? Sau đó, ông được dạy “tất cả sự khôn ngoan của người Ai Cập” như thế nào? (Công 7:22; w02 15/6 trg 10 đ. 2-5)
3. Người Ai Cập thường làm gì khi chôn cất người chết? Có thể họ cảm thấy thế nào khi Môi-se không những giết một người Ai Cập mà còn giấu xác thay vì ướp xác và chôn cất người ấy? (it “Ai Cập; Người Ai Cập” đ. 28-wcgr) B
Hình B: Một xác ướp Ai Cập
4. Môi-se chạy trốn đến Ma-đi-an. Người Ma-đi-an và người Y-sơ-ra-ên có điểm chung nào? (it “Ma-đi-an” Số 2, đ. 1, 2-wcgr)
Rút ra bài học
Gương của Môi-se dạy anh chị điều gì về việc kiểm soát cảm xúc?
Những người trẻ có thể học được gì từ Môi-se về việc can đảm chọn mục tiêu đúng đắn? C
Hình C
Anh chị có thể noi theo sự can đảm của Môi-se trong lời tường thuật này qua những cách nào khác?
Suy ngẫm về bức tranh tổng thể
Lời tường thuật này dạy mình điều gì về Đức Giê-hô-va?
Lời tường thuật này liên quan thế nào đến ý định của Đức Giê-hô-va?
Mình muốn hỏi Môi-se điều gì khi ông sống lại?
Tìm hiểu thêm
Xem cách chúng ta có thể noi theo lối sống hy sinh của Môi-se.
Môi-se đã từ bỏ đời sống giàu sang để phụng sự Đức Giê-hô-va. Ngày nay, điều đó có thực tế không?